«Անահիտ» մուլտֆիլմի հերոսներին հնչյունավորել են Նազենի Հովհաննիսյանը, Խորեն Լեւոնյանը, Ռաֆայել Քոթանջյանը, Շուշան Պետրոսյանը, Հրանտ Թոխատյանը, Վարդան Զադոյանը:
Բոլոր այն գրողները, որոնց շրջանցել է բոլոր ժողովուրդների ու ժամանակների մեծագույն պարգևը՝ Նոբելյան մրցանակը (իսկ այդպիսի գրողները, եթե նկատել եք, մեծամասնություն են), մխիթարվում են նրանով, որ իրենց կարող են դասել այն հանճարեղ գրողների շարքին, որոնք ևս չեն արժանացել մրցանակին: Այս դեպքում խիստ տեղին է նշել Բորխեսի անունը: Նաև Նաբոկովի:
«Վարդապետի լռությունը» պայմանական անվանմամբ և «Քարվաճառ» լիամետրաժ խաղարկային կինոնկարների ստեղծման նպատակով կառավարությունը ՀՀ մշակույթի նախարարությանը հատկացրել է 110 մլն դրամ:
YouTube-ում մոտ 130 միլիոն դիտում է ունեցել ամերիկյան ժամանակակից «Capital Cities» երաժշտական խմբի ամենահայտնի` «Safe & Sound» տեսահոլովակը: Խումբն ունի երկու անդամ, որոնցից մեկը մեր հայրենակից Սեպուհ Սիմոնյանն է: 2008 թվականին հիմնված խումբն այսօր համարվում է Indie pop ժանրի ամերիկյան առաջատարներից: Սեպուհը (ինչպես նաև խմբի մյուս անդամը) խմբում և՛ երգում է, և՛ միաժամանակ նվագում ստեղնաշարային գործիքներ:
168.am-ի հետ զրույցում Ելենա Բորիսենկոն մի փոքր մանրամասնեց իր կերպարը և ասաց, այս կերպարը տարբերվում էիր բոլոր մարմնավորած կերպարներից. «Քանի որ բոլոր դերերում ինձ լացեցնում են, ֆիլմերում ու սերիալներում ողբը ապահովում եմ, այս կերպարում դա չկար:
Օգոստոսի 27-ին՝ ժամը 19:00-ին, Կամերային երաժշտության տանը տեղի կունենա համերգ-միջոցառում «Կոմիտաս. վերապրում» խորագրով՝ նվիրված Կոմիտասի ծննդյան 145-ամյակին: Համերգին ընդառաջ այսօր համատեղ մամուլի ասուլիսով հանդես եկան հայ ստեղծագործող ու կատարող Վահան Արծրունին և կոմպոզիտոր, դիրիժոր, հայկական վիոլայի կատարող Գրիգոր Առաքելյանը:
2014թ. օգոստոսի 25-30-ը Իտալիայում «Էմիլիա Ռոմանա» դասական երաժշտության միջազգային փառատոնին Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի մասնակցությունն ապահովելու նպատակով կառավարությունը հատկացրել է 30 մլն ՀՀ դրամ:
Համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի պատճառով Հայաստանում ստեղծված սոցիալ-տնտեսական իրավիճակից ելնելով՝ ՀՀ մշակույթի նախարարությունը 2008-2010թթ. հարկադրված ընդհատել էր Արագածոտնի մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցուցակում ընդգրկված Դաշտադեմի միջնադարյան (VII-XIXդդ.) ամրոցի վերականգնման աշխատանքը:
Ֆիլմի ավարտից հետո երիտասարդ ռեժիսորը` Ումուտ Բոզյըլը, պատմեց իր մասին, անդրադարձ կատարեց ֆիմի առանձին հատվածների և պատասխանեց հանդիսատեսի հարցերին: Գազիանթեպի (Այնթափ) համալսարանի ուսանող Ումուտը կիսվեց ֆիլմի նկարահանման հետ կապված դժվարությունների մասին` ավելացնելով, որ, անշուշտ, հեշտ չի եղել «Ցեղասպանություն» բառը պարունակող, հայ համայնքի խնդիրների մասին պատմող ֆիլմով ներկայանալ Թուրքիայի հանդիսատեսին: Ումուտը նաև ընդգծեց, որ ամեն անգամ ֆիլմի դիտումից հետո դահլիճում կատարյալ լռություն է տիրում: Ֆիլմը մարդկանց ստիպում է մտածել և բարձրաձայնել այնպիսի հարցերի մասին, որոնց մասին խոսելը տարիներ շարունակ Թուրքիայում արգելված է եղել:
Ես սրտացավությամբ եմ ասում, ուզում եմ՝ փոխվի, և ինձ թվում է՝ ես կկարողանամ պայքարել, մի բան փոխել: Վերադառնալով՝ ես պայքարելու եմ: Թեկուզ իմ օրինակով, իմ ապրած կյանքով:
«Կապույտ մզկիթում» տիրում է «արաբեսկ» կոչվող արաբանախշը, որը լայն տարածում ունի Մերձավոր Արևելքի, գլխավորապես՝ արաբական երկրների արվեստում: Իսկ զարդանախշերի վրա հանդիպող անթիվ գրվածքներն արաբերենով են, դրանք բոլորը մուսուլմանների սուրբ գրքից՝ Ղուրանից հանված իմաստուն խոսքեր են: Եվ, ինչպես նշեց «Կապույտ մզկիթում» երկար տարիներ աշխատող պարսկահայ Լենա Հակոբյանը՝ «Արաբերենով է գրված, քանի որ իրենց կրոնի լեզուն արաբերենն է. Ղուրանն ի սկզբանե արաբերեն է գրվել»: Դարեր ապրած շինությունը 1996-1999 թվականներին վերակառուցվել է Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջոցներով, իսկ վերջերս էլ առանձին գմբեթն են վերանորոգել:
Գուրջիևի անվան ժող. Նվագարանների համույթը հուլիսին հերթական անգամ մեծ հաջողություններով վերադարձավ Գերմանիայից, որտեղ մասնակցեց Ռուդոլշտատ փառատոնին: Վերջինս ժողովրդական երաժշտության Եվրոպայի ամենահայտնի փառատոններից է:
Աշխատանքիս, ապրելուս ձևն է արդեն դարձել, միշտ օդանավերի մեջ եմ, հյուրանոցներում: Ես Հայաստանը շատ եմ սիրում, և եթե դատապարտված լինեմ այլևս չճամփորդել, չի բացառվում, որ տարվա ուղիղ կեսն այստեղ անցկացնեմ: Բայց առայժմ ընտանիքս, ընկերներս Լոս Անջելեսում են, և կարելի է ասել՝ այնտեղ եմ ապրում: Իսկ եթե իմանամ, որ ամբողջ տարին ԱՄՆ-ում եմ անցկացնելու, կմեռնեմ: Ես բոլոր քաղաքներն էլ սիրում եմ: Իմ տունը դարձել է աշխարհը, իսկ քաղաքները՝ ամեն մեկը մի սենյակ են ինձ համար:
Չնայած Կոմիտասի անգնահատելի մեծ դերին՝ նրա ստեղծագործական ժառանգությունն ու անձնական իրերն առ այսօր գտնվում են տարբեր կազմակերպությունների՝ Ե. Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի, ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտի արխիվներում և պահոցներում:
Մեկ կյանքը բավական չէ՝ ընթերցելու աշխարհի բոլոր լավ գրքերը: Մասնավորապես, այս պահին ընթերցողն ունի Սամվել Մկրտչյանի, Արամ Թոփչյանի, Զավեն Բոյաջյանի ու հրաշալի այլ թարգմանիչների աշխատանքներին ծանոթանալու լավ առիթ: Ի դեպ, ճիշտ գիրք ընտրելը լուրջ «գիտություն» է:
«Օրինակ` ինձ մեղադրում էին, որ ես դիկտատուրա եմ անում, իսկ պետք չի դիկտատուրա, այլ պետք է, որ իրար սիրենք ու հարգենք: Մենք այստեղ նորից չենք կարողանում իրար հասկանալ, որովհետև 2 տարբեր բաներ են կատարվում` մարդկային գործոնը ու որպես աշխատող գործոնը: Սրանք տարբեր բաներ են: Այստեղ` Հայաստանում, սկզբից սովոր են, որ մենք իրար հետ «ախպեր լինենք», իրար հետ գնանք քեֆ անենք, որ հետո ես չկարողանամ իրենց աշխատանքի բերել: Սրանք տարբեր վիճակներ են, տարբեր հարաբերություններ են»,- ասում է Ռուդոլֆ Խառատյանը:
«Երբ սկզբում ծանոթացա Քենի հետ, ես հայկական շուկայի հետ չէի աշխատում, աշխատում էի «Tarantino Productկյions»-ի համար: Երբ հանդիպեցինք, ու գործի թեմայով խոսեցինք, հասկացանք, որ երկուսս էլ մի նպատակ ունենք՝ ցեղասպանության մասին ֆիլմ նկարել»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Հոլիվուդյան դերասան, ռեժիսոր ամերիկահայ Քեն Դավիդյանի պրոդյուսեր Արսեն Բաղդասարյանը:
Կլոդ Մութաֆյանը Կիլիկիայի հայոց թագավորության պատմության և մշակույթի վերաբերյալ բազմաթիվ աշխատություններ ունի: Առաջին գիրքը` «Կիլիկյան Հայաստանի խաչմերուկներում», որը երկհատոր աշխատություն է, լույս է տեսել 1988թ. և թարգմանվել նաև հայերեն: Իսկ Կիլիկիայի մասին սկսել է հետաքրքրվել, երբ 1970թ., առաջին անգամ եղել է այնտեղ: Տեսնելով Կիլիկիան` պատմությունն սկսեց առաջանցնել մաթեմատիկայից:
Ընդամենը տասնհինգ րոպե է բաժանում նրա երկնային կյանքը երկրայինից, որի ընթացքում հերոսի հետևից գալիս են հրեշտակ-այլմոլորակայինները, որոնք ամեն կերպ փորձում են խորհուրդներ տալ, «օգնել»:
Քեն Դավիդյանը պատմեց, որ Հայաստան ժամանելուց մեկ ամիս առաջ դիմել էր ինչ-որ դերի համար, քանի որ մտածել է, որ ինքն ամենաշատն է համապատասխանում այդ դերին: Երբ եկել է Հայաստան, իրեն գրել են, որ դերն ուրիշին են տվել. «Ես էլ բորբոքված այնպես հայհոյեցի (շատ դժվար է գրելով հայհոյելը), որ հաջորդ օրն ինձ գրեցին, որ փոխնախագահն ուզում է իմ գրածը կարդալ, դրանից հետո ամբողջ օրը բացվեց, ամեն ինչ շատ լավ եղավ, որովհետև այդ մարդն ասաց, որ ուզում է կարդալ»:
Նա ասաց, որ Չինաստանի տնտեսությունը շատ արագ է զարգանում, և միայն անցած տարի Չինաստանում 800 ֆիլմ է նկարահանվել. «Լավ է այն առումով, որ շատ գործատուներ ներդրումներ են կատարում, և շատ ռեժիսորներ ունեն հնարավորություն նկարահանել իրենց ֆիլմերը, իսկ վատ է այն առումով, որ բոլոր նրանք, ովքեր ֆինանսավորում են ֆիլմերը, ցանկանում են, որ ֆիլմերը նման լինեն հոլիվուդյան ֆիլմերին: Այսինքն՝ ֆիլմերը, որոնք հոլիվուդյան ուղղվածություն չունեն, գնալով քչանում են»:
Դեսպանը ներկայացրեց ֆրանսուի Աննա Մոգլարիսին, որը եկել է Հայաստան կինոփառատոնին մասնակցելու նպատակով. «Նա մարմնավորում է ֆրանսուհու այնպիսի կերպարը, ինչպիսին մենք միշտ պատկերացնում ենք: Որքանով ես գիտեմ, Աննա Մոգլարիսի համար մեծ հաճույք է եղել իր համար Հայաստանը բացահայտել: Մոտավորապես 15 տարիների ընթացքում ունեցել է 25, եթե ոչ ավելի դերեր: Խոսքը այնպիսի դերասանուհու մասին է, որը գիտի՝ ընտրել իր դերերը, որոնք ինքը պետք է մարմնավորի: Նա մարմնավորել է»:
«Մեր կյանքը, մեր առօրյան միշտ զարմանալի նատուրալիստական բաների հետ շատ կապ ունի: Մենք դրան նշանակություն չենք տալիս: Բայց երբ ֆիլմ ենք նկարում, և հերոսը գտնվում է շատ, այսպես ասած՝ «пограничная зона»-ում, արդեն մենք սկսում ենք դա սեղմել»:
«Ֆիլմի հիմքում ընկած է իմ և դերասանի անկեղծ ընկերությունը: Ես հոգ եմ տանում հերոսի արարքների մասին: Ես ֆիլմը չեմ նկարահանել ինչ-որ փառատոնում ուղղակի ներկայացնելու համար, որպեսզի հետո թողնեմ հերոսին, մոռանամ: Նախևառաջ՝ մեր ընկերությունն է, սեր և հարգանքն է, որը բերել է այս անկեղծությանը, որը երևում է ֆիլմի մեջ»:
«Աշխարհը, կարծես, մոռացել է Հայաստանի մասին, բայց Հայաստանն աշխարհին ցույց տալու շատ բաներ ունի: Իմ այցելությունը Հայաստան հենց այս նպատակով է, որպեսզի աշխարհին ցույց տամ այն, ինչը որ աշխարհը մինչ այժմ չգիտի Հայաստանի մասին»,- ասաց բրիտանացի լրագրող և գրող Գրեմ Հենքոքը (Graham Hancock):
Լեհաստանից ժամանած Մաչեյ Մարչևսկիի (Maciej Marczewski) «Խաղեր» (Games) ֆիլմը նույնպես ընդգրկված է «Կորիզում»: Ֆիլմի տևողությունը 20 րոպե է, այն պատմում է մի զույգի մասին, որը կես ժամ մնում է կանգնած վերելակում. «Նրանք սկսում են իրավիճակներ պատկերացնել ու այս ռոմանտիկ ու կատակային իրավիճակներից աստիճանաբար ֆիլմը գնում է ավելի ծանր իրավիճակների, երբ նրանք սկսում են պատկերացնել, թե ինչպիսին կլիներ նրանց կյանքը, եթե իրենք զույգ լինեին իրականում: Ֆիլմը հարաբերությունների մասին է, և թե ինչքան բարդ է ամեն ինչ, և ինչ հեշտությամբ մենք կարող ենք ինչ-որ լավ բանը վերածել վատ բանի և ոչնչացնել այն»,- ասաց ռեժիսորը:
«Շատ լավ կրթաթոշակ էի ստանում` Նյուտոնի կրթաթոշակ: Դրանով հնարավոր էր ապրել: Եկան գեներալներ, նայեցին դոսյեները, վերցրեցին մի քանի ուսանողների. նրանց հետաքրքրում էր ռումբեր և հրթիռներ պատրաստելը: Ես հասկացա, որ իրենք ուզում են օգտագործել այնպես, ինչպես ժամանակին վարվեցին Սախարովի հետ: Եվ ես թողեցի մաթեմատիկան»:
«Սա պարզապես ֆիլմ չէ, սա մի ամբողջ նախագիծ է: Մենք մրցույթի միջոցով 6 նկարահանող խմբի ընտրեցինք. աշխարհի տարբեր երկրների կինոդպրոցների կինեմատոգրաֆիստներին առաջարկել էինք մասնակցել մրցույթին»:
«Մենք մի ժամանակ ստեղծեցինք վրացական-հայկական կինո, հետո Նինոյի հետ մտածում էինք, որ պետք է ստեղծել առանձին նախագիծ, առանձին փառատոն, և, վերջիվերջո, ստեղծեցինք նման փառատոն՝ այն ստուդիաների հետ, որոնք նույնպես հետաքրքրված են սրանով և շատ են սիրում կինոն»:
«Հակամարտությունների լուծման միակ ձևը շփումն է, իսկ շփման ամենալավ ձևը հենց արվեստն է, իսկ կինոն ամենաշատ շփում պահանջող արվեստի տեսակն է, և ես հավատում եմ. եթե այն ճիշտ օգտագործվի, ամենալավ ձևն է, որ կողմերն իրար լավ հասկանան»,- 168.am-հետ զրույցում ասաց թուրք ռեժիսոր Թայֆուն Փիրսելիմօղլուն (Tayfun Pirselimoğlu)՝ պատասխանելով հարցին՝ ինչպե՞ս կարող են ազդել մեր երկրների միջև եղած հակամարտություններն արվեստի բնագավառում երկու կողմերի համագործակցության վրա:
