ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի հարավկովկասյան շեշտադրումները հերթական անգամ ի ցույց դրեցին արևմտյան դիրքորոշումների երկակիությունը։
«Աջակցում ենք ՀՀ տարածքային ամբողջականությանն ու ինքնիշխանությանը»,- այս մասին այսօր Երևանում Նիկոլ Փաշինյանի հետ համատեղ ասուլիսում հայտարարեց ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը։
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգն իր երևանյան այցի ընթացքում հնչեցրած կարճ, ոչինչ չասող հայտարարության էական մասը նվիրեց ՌԴ վերընտրված նախագահ Վլադիմիր Պուտինի քաղաքականությանն Ուկրաինայում։ Նա փորձեց ներկայացնել, թե ինչ կլինի, եթե ՌԴ նախագահը հաջողության հասնի Ուկրաինայում։
«ԱՄՆ-ը չի կարող երաշխավորել ՀՀ անվտանգությունը»,- այս մասին գրում են ամերիկյան հեղինակավոր «Ռենդ» վերլուծական կենտրոնի քաղաքական վերլուծաբաններ Ջո Հաբերմանն ու Փոլ Քորմարին՝ «ԱՄՆ-ը չի կարող երաշխավորել Հայաստանի անվտանգությունը՝ չնայած Ադրբեջանի սպառնալիքներին, բայց կարող է օգնել» վերտառությամբ հոդվածում։
ՌԴ նախագահական ընտրություններում կանխատեսելի բացարձակ հաղթանակից հետո ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը շնորհավորանքներ է ստացել գործընկեր երկրներից։
Նման հարցերում պարզունակ սցենարներ, իհարկե, չեն գործում, սակայն դաշտ գցված այս թեզը ևս չափազանց ուշագրավ է, որով կարծես արդեն իսկ ուզում են ապագա հնարավոր գործընթացների մեղավորներին ներկայացնել, ձևավորելով համապատասխան հանրային կարծիք, դրանով իսկ ապացուցելով, թե որքան «ճիշտ» էին ՀՀ իշխանությունները։ Սակայն, անկախ այդ որոշումից՝ Ադրբեջանի ու նրա հովանավորների ծրագրերը չեն փոխվել, նրանք փորձում են հասնել նպատակներին, սակայն քարոզչությամբ «մաքրելով» իրենց «պատասխանատվությունը»։
Աշխարհաքաղաքական խիստ անբարենպաստ իրավիճակում ՀՀ իշխանությունների արտաքին քաղաքական ռևերանսները և այս անգամ անշրջելի թվացող արևմտյան վեկտորն աշխարհաքաղաքական «փոթորիկ» է առաջացրել Հայաստանի շուրջ։
Նախօրեին Եվրախորհրդարանը 504 կողմ, 4 դեմ, 32 ձեռնպահ ձայներով ընդունել է Եվրամիության և Հայաստանի միջև կապերի մասին հատուկ բանաձև՝ կոչ անելով ամրապնդել և սերտացնել Հայաստան-ԵՄ հարաբերությունները։ Սակայն ամենաառանցքայինն այն է, որ ԵՄ խորհրդարանը եվրոպական կառույցներին կոչ է անում դիտարկել Հայաստանին ԵՄ թեկնածու երկրի կարգավիճակ տրամադրելու հնարավորությունը:
Նիկոլ Փաշինյանը հաստատեց՝ ՀՀ-ն ՀԱՊԿ-ում փաստացիորեն սառեցրել է գործունեությունը և կլքի ՀԱՊԿ-ը, իսկ թե երբ դա տեղի կունենա՝ Փաշինյանը չի մանրամասնել։
Ռուսաստանի ղեկավարի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը հայտնել է, որ Կրեմլը կպարզաբանի Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությանը (ՀԱՊԿ) Հայաստանի անդամակցության հետ կապված իրավիճակը։ Այս մասին հաղորդում է RT-ը։
Այսօր հերթական ասուլիսի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը նաև անդրադարձավ ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունների հեռանկարներին։
«Կարծում եմ՝ Իրանի ուղերձները հաշվի չառնելը կնշանակի մերժել իրական դաշնակցին և գնալ խոստումներ տվողների ետևից, խոստումներ, որոնց ներքո Հայաստանի համար որևէ լուրջ աջակցություն չկա թաքնված»,- նկատեց նա։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովն ասաց, որ ԵՄ-ն անդամակցության ինչ-որ անորոշ ճանապարհային քարտեզ, ԵՄ անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ տեսականորեն կարող է տալ, սակայն հստակ անդամակցության հեռանկար՝ ոչ։
168.am-ի հետ զրույցում ռուս թուրքագետ Վիկտոր Նադեին-Ռաևսկին ասաց, որ հայկական հարցերն արդեն ամուր ներթափանցել են թուրք-ամերիկյան բանակցությունների օրակարգ Հարավային Կովկասում Թուրքիայի, Ռուսաստանի ազդեցությունների տատանման հետևանքով, ինչը Ղարաբաղյան վերջին տարիների զարգացումների ու ՀՀ արևմտյան նկրտումների հետևանքն է։
Իսկ ըստ IRNA գործակալության, Աշթիանին, մասնավորապես, շեշտել է. «Տարածաշրջանից դուրս անվտանգության փնտրտուքը հակառակ արդյունքի է հանգեցնելու` տարածաշրջանը վերածվելու է ուժերի բախման կետի և ավելի շատ մարտահրավերներ է ստեղծելու տարածաշրջանային խաղաղության և կայունության համար»:
Աշխարհաքաղաքական և ռեգիոնալ ինտենսիվ զարգացումների ու փոփոխությունների հարապատկերին, երբ ՀՀ-Ադրբեջան բանակցային գործընթացում լուրջ խնդիրների ֆոնին էապես ավելանում է ռազմական էսկալացիայի հավանականությունը Հարավային Կովկասում, ՀՀ Պաշտպանության նախարարը մեկնել է Իրան, իսկ Ադրբեջանի Պաշտպանության նախարարը՝ Թուրքիա։
Ցավոք, տեսնում ենք, որ Արևմուտքը, խաղալով ու «գցելով» Ուկրաինային, նոր զոհ է փնտրում և, միգուցե, այդ զոհը կարող է Հայաստանը դառնալ, որին կխաբեն, կդյութեն՝ տարածաշրջանի գլոբալ խաղաղության տեսանկյունից։
«Սա, իհարկե, դուր չի գալիս Ռուսաստանին, որի համար ՌԴ-ն պատրաստ է գործի դնել իրեն հասանելի միջոցները։ Հենց դա է պատճառը, որ ռուսական սպառնալիքներին արձագանքում է Պետդեպը, քանի որ սա դարձել է միջազգային հարաբերությունների համար կարևոր հարց։ Ինչո՞ւ է սա այդքան կարևոր, քանի որ Հարավային Կովկասում ՌԴ-ն իր ազդեցությունը պահպանել է Հայաստանի, ինչպես նաև չլուծված հակամարտությունների միջոցով, ուստի Արևմուտքը հենց այս փուլում ցանկանում է, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը համաձայնության գան և ՌԴ ռազմական ներկայության հարցը, որպես անվտանգության երաշխավոր, այլևս անհրաժեշտ չլինի։
«Կարծում եմ՝ այդ դիրքորոշումն ուրվագծվում է, հարցը Ռուսաստանի համար գլոբալ է և ոչ միայն ՀԱՊԿ-ն է։ Ուզում եմ հիշեցնել նաև ՌԴ այն հայտարարությունը, որ ՀՀ-ն չի դիմել ՀԱՊԿ-ին իր անդամակցությունը սառեցնելու նպատակով, և պաշտոնական գործընթաց չի նախաձեռնվել, հայտարարվեց, որ ՌԴ-ն պարզաբանումների է սպասում»։
Պատասխանը շատ պարզ է ու պատասխանը թվերն են, որովհետև ԵԱՏՄ խողովակներով լուրջ միջոցներ են գալիս Հայաստան։ Ուստի ներդրումները դիվերսիֆիկացիան ներկայացնելու ինֆորմատիվ տարբերակ չէ։ Կարծում եմ, սպառազինության ոլորտում, այն, ինչի մասին հայտարարվում է, բնական է, քանի որ Ռուսաստանն ինքն է պատերազմի մեջ, իսկ դրա հետ կապված շատ մանրամասները բարդ է իմանալ, քանի որ այս և ՀԱՊԿ-ի այլ առաջարկների մասին շատ հայտարարություններ են եղել, դրանք կարծես չեն գոհացրել Հայաստանին, թեև ՀՀ սահմաններին ներկայումս ՀՀ-ն ԵՄ-ից ոչ թե ռազմական, այլ քաղաքացիական ներկայացուցիչներ է տեղակայել։
Նախօրեին Բեռլինում ավարտվեցին հայ-ադրբեջանական երկօրյա բանակցությունները, ՀՀ ԱԳՆ տարածած հաղորդագրության համաձայն, 2024թ. փետրվարի 28-29-ը Գերմանիայի մայրաքաղաք Բեռլինում՝ Վիլլա Բորսիգում, կայացել են Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանի և Ադրբեջանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Ջեյհուն Բայրամովի բանակցությունները։
«Խաղաղության համաձայնագիրը պետք է կնքվի Երևանի ու Բաքվի միջև՝ ռեգիոնում, ոչ թե Փարիզում և Բրյուսելում»,- այս մասին այսօր Անթալիայում մեկնարկած Դիվանագիտական երրորդ ֆորումի ընթացքում ասաց Ադրբեջանի նախագահի խորհրդական Հիքմեթ Հաջիևը։
երկկողմ հանդիպումը, որը հետո շարունակվել էր եռակողմ ձևաչափով՝ Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար Անալենա Բերբոքի մասնակցությամբ։
Ֆրանսիայի պաշտպանության նախարարի այցը Հայաստան, ինչպես նաև Փաշինյանի վերջին հանդիպումները Մյունխենում, Փարիզում, հարցազրույցը՝ France 24-ին, հստակ ուրվագծում են ՀՀ արտաքին քաղաքական շրջադարձը դեպի Արևմուտք՝ դրանով իսկ հավելյալ ուշադրություն բևեռելով ռեգիոնալ իրավիճակի վերաբերյալ Արևմուտքից հնչող հայտարարությունների վրա։
«Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի մեղադրանքները՝ ՀՀ-ում պետական հեղաշրջման մասին Ռուսաստանի ենթադրյալ կոչի մասին, որևէ հիմք չունեն, Մոսկվան երբեք նման ակնարկ անգամ չի արել»,- այս մասին այսօր ամենշաբաթյա ճեպազրույցի ընթացքում ասաց ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան, անդրադառնալով Փաշինյանի՝ France 24-ին տված հարցազրույցի այն հատվածին, որում վերջինս մեղադրել էր ՌԴ-ին ՀՀ իշխանությունը փոխելու կոչերի մեջ։
Ռուս վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը ևս կարծում է, որ նախարարները հերթական անգամ կհանդիպեն, սակայն դա չի փոխի կողմերի միջև հաստատված այս բարդ աշխարհաքաղաքական ու ռեգիոնալ դիմակայությունը։
Ռուս ռազմական վերլուծաբան Պավել Ֆելգենգաուերը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ ՀԱՊԿ-Հայաստան հարաբերություններում ստեղծված ներկայիս իրավիճակը հայտնի էր թե ՀԱՊԿ-ին, թե Ռուսաստանին, քանի որ տևական ժամանակ է՝ Հայաստանը քննադատում է ՀԱՊԿ-ին, ինչպես նաև մերժում այս կառույցի աշխատանքներին մասնակցությունը։
Մեզ հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ վերջին օրերին այն, ինչ հայտարարում են ՀՀ իշխանությունները, այդ թվում՝ Զելենսկիի Հայաստան և Ադրբեջան այցելելու լուրը, տեղավորվում է Հարավային Կովկասում արևմտյան սցենարների շրջանակում։
«Ռուսաստանը հայ-ռուսական հարաբերություններում գնում է ստատուս-քվոյի պահպանման ճանապարհով»,- այս մասին Երևանում «Հայաստանը՝ խաչմերուկում. ՀԱՊԿ, ՆԱՏՕ, թե արտադաշինքային կարգավիճակ» թեմայով միջազգային կլոր սեղանի ժամանակ ասաց Համաշխարհային տնտեսության և համաշխարհային քաղաքականության ֆակուլտետի Եվրոպական և միջազգային համալիր հետազոտությունների կենտրոնի փոխտնօրեն, Արտաքին և պաշտպանական քաղաքականության խորհրդի հետազոտական ծրագրերի փոխտնօրեն Դմիտրի Սուսլովը։
«Հայաստանին չի հաջողվի Արևմուտքին բերել Հայաստան»,- այս մասին Երևանում «Հայաստանը՝ խաչմերուկում. ՀԱՊԿ, ՆԱՏՕ, թե արտադաշինքային կարգավիճակ» թեմայով միջազգային կլոր սեղանի ժամանակ ասաց Համաշխարհային տնտեսության և համաշխարհային քաղաքականության ֆակուլտետի Եվրոպական և միջազգային համալիր հետազոտությունների կենտրոնի փոխտնօրեն, Արտաքին և պաշտպանական քաղաքականության խորհրդի հետազոտական ծրագրերի փոխտնօրեն Դմիտրի Սուսլովը։
