Այսօր ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Խաչատրյանն անդրադարձավ Ադրբեջանի կողմից Արցախի նախկին պետնախարար, բարերար Ռուբեն Վարդանյանի կալանավորմանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանն է
Այսօր, մինչ Վերաքննիչ դատարանում քննվում էր Արմեն Աշոտյանի խափանման միջոցը փոխելու միջնորդությունը, դատարանի բակում լրագրողների հետ զրույցում «Անվտանգություն և ժողովրդավարություն» իրավապաշտպան ՀԿ հիմնադիր Նաիրա Զոհրաբյանը Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի՝ Բերձորի միջանցքի անցակետից ձերբակալության և Արցախի ՊԲ նախկին հրամանատար Սամվել Բաբայանի վերջին հարցազրույցի մասին հարցերին պատասխանելիս ասաց.
Դատարանի բակում լրագրողների հետ զրույցում ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանն անդրադարձել է ՊԲ նախկին հրամանատար, Արցախի ԱԽ նախկին քարտուղար Սամվել Բաբայանի հարցազրույցին և դրան հաջորդած՝ Ադրբեջանի պետական սահմանային ծառայության կողմից Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի ձերբակալությանը:
Դատարանի բակում լրագրողների հետ զրույցում ՀՀԿ ԳՄ անդամ Մարգարիտ Եսայանն անդրադարձել է Սամվել Բաբայանի վերջին հարցազրույցին՝ նշելով, որ բացարձակ զարմացած չէ նրա արած հայտարարություններից, քանի որ նրան ճանաչում է 90-ականներից և որպես լրագրող՝ նրա գործունեության որոշ դրվագներին շատ լավ ծանոթ է:
«Այն հայերը, որոնք պարքարում են հայկական պետականությունների համար, թշնամի են Ալիևին, Էրդողանին ու Նիկոլին։ Բանաձևը մեկն է՝ շահում է Նիկոլը, Ալիևը, Էրդողանը և տուժում, քայքայվում է հայկական պետականությունը»,- ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանի խափանման միջոց կալանավորումը փոխելու միջնորդության քննությունից առաջ լրագրողների հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանը։
Քիչ առաջ Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի կինը, ադրբեջանական տելեգրամ ալիքները, ապա Ադրբեջանի ԱԱԾ-ն հաստատեցին տեղեկությունները (նաև լուսանկար են տարածել), որ Հայաստան տեղափոխվելու ճանապարհին՝ Լաչինի միջանցքի անցակետում, ադրբեջանցի ուժայինների կողմից ձերբակալվել, գերեվարվել է Ռուբեն Վարդանյանը և նրան տեղափոխում են Բաքու։
2023 թվականի մարտի 1-ին տեղեկություն էր շրջանառվել մամուլում, որ Արցախում տեղակայված ռուսական խաղաղապահ զորակազմի միջնորդությամբ և մասնակցությամբ կայացել է Արցախի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության պաշտոնական ներկայացուցիչների հերթական հանդիպումը: Այս հանդիպմանը Արցախի Հանրապետությունը ներկայացրել էր այդ ժամանակ Արցախի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սամվել Շահրամանյանը:
Այսօր՝ սեպտեմբերի 9-ին, Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի արտահերթ նիստում գաղտնի քվեարկությամբ ԱՀ նախագահ ընտրվեց Սամվել Սերգեյի Շահրամանյանը:
Ինչո՞ւ հիմա նույնը չի անում Սամվել Բաբայանը՝ փորձելով առաջին հերթին երկխոսության մեջ մտնել «նախկինների» հետ և հանգել ինչ-որ կոնսենսուսի, կարող ենք միայն ենթադրել:
ԱԺ նախկին նախագահ, ՀՀԿ ԳՄ անդամ Սամվել Նիկոյանն այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ անդրադառնալով Հայաստանի ու Արցախի շուրջ ստեղծված իրավիճակին՝ ցավով արձանագրեց, որ այսօր ապրում ենք մեր պատմության ողբերգական օրերից:
Որքանո՞վ է այսօր «գորշ գայլ» Սամվել Բաբայանը, կամ ո՞վ է այսօր Նիկոլ Փաշինյան-Աննա Հակոբյան զույգի համար գորշ գայլ, և որքանո՞վ է դա հեռանկարային զբաղմունք այսօրվա պայմաններում, ժամանակը ցույց կտա:
«Հրապարակ» օրաթերթը գրում է. «Արցախի Անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Սամվել Բաբայանն Արցախի իշխանական եւ քաղաքական վերնախավին շարունակում է համոզել՝ գնալ Բաքվի հետ ուղիղ երկխոսելու ճանապարհով, քանի որ մոտ ապագայում սովից կոտորվելու են, իսկ ռուսները մատը մատին չեն խփելու։
Ավելի քան 2 տարի առաջ 168.am-ը գրել էր, որ պատերազմի օրերին չեզոքացվել է Արցախի ՊԲ 9-րդ պաշտպանական շրջանի հրամանատարը՝ Արտյոմ Պողոսյանը (Ջրական): Ընդ որում, մեր տեղեկություններով, նա այդ պաշտոնին նշանակվել էր իշխանափոխությունից հետո՝ փոխարինելով հրամանատար Մարտին Ջհանգիրյանին, ով իրեն լավ էր դրսևորել 2016-ի Ապրիլյան պատերազմի օրերին և պարգևատրվել «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով:
«Շնորհավորում եմ հայ ժողովրդին՝ վերջապես գտնվեց Հայաստանի և Արցախի միակ անմեղ մարդը, որը ոչ մի բանի համար պատասխանատու չէ և որը որևէ բանում մեղավոր չէ. այդ մարդու անունը Նիկոլ Փաշինյան է: Այս երկսերիանոց մոնոներկայացումը հետապնդում էր մեկ նպատակ՝ 44-օրյա պատերազմի պատասխանատվությունը գցել բոլորի գրպանը, սկսած՝ զինվորականներից, վերջացրած՝ նախկին երեք նախագահներով»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Անվտանգություն և ժողովրդավարություն» ՀԿ նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանը:
ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանը, լինելով զինվորական, միշտ պահպանել է գաղտնիության սկզբունքը և չի խախտել դա, երբ անգամ ժամանակ առ ժամանակ իրեն մեղադրական սլաքներ էին ուղղվում իշխանության ներկայացուցիչների կողմից. Շուշի, «Իսկանդերի» կիրառման խայտառակ պլան, ռազմական այլ դրվագներ, անգամ հուլիսյան մարտերի հետ կապված են ակնարկներ եղել: Այս ամենին մենք առանձին-առանձին ևս մեկ անգամ անդրադառնալու ենք առաջիկայում:
Քննիչ հանձնաժողովի նիստում Դավիթ Սանասարյանը՝ որպես հրավիրյալ, Նիկոլ Փաշինյանից հետաքրքրվել է՝ երբ 2019-ին արդեն որոշակի փաստաթղթավորված իմացել է, թե Արցախի հարցի կարգավորումն ուր է հասել, երբ Ադրբեջանը սպառնում էր, որ եթե տարածքները չվերադարձնեն, այն ուժով է վերցնելու, երբ կար պատերազմի սպառնալիք, արդյո՞ք տեղեկացված է եղել բանակի մարտունակության, սպառազինության մասին, եղե՞լ են կոնկրետ հանձնարարականներ, կամ քննարկվե՞լ է արտաքին վեկտորի փոփոխության հարցը պրոցեսը կանգնեցնելու համար:
2022 թվականի մարտին ՀՀ քննչական կոմիտեն հաղորդագրություն էր տարածել, որտեղ, մասնավորապես, նշված էր, որ Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված 44-օրյա պատերազմի հետևանքով Արցախի Հանրապետությունում և ՀՀ-ում զոհված զինծառայողների և քաղաքացիական անձանց ընդհանուր թվաքանակը կազմում է 3822 անձ։
Տարաձայնություններ իրականում եղել են: Եղել է 1992-ի մայիսին, երբ պետք է ազատագրվեր Հայոց Շուշին, իսկ ՀՀ օրվա իշխանությունները դեմ էին այդ օպերացիային, հետո, երբ նույն իշխանությունները 1993-ի հունիսին Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունից պահանջում էին Ադրբեջանին վերադարձնել ամիսներ առաջ ազատագրված հայկական Քարվաճառը… Հակասություն ստեղծվեց նաև 1997-ի վերջերին, երբ ՀՀ նախագահը շրջանառության մեջ դրեց Արցախյան հիմնախնդրի լուծման փուլային տարբերակը: Պետք է ասել, որ նշված երեք դեպքերում էլ հակասությունները հարթվեցին ի շահ հայ ժողովրդի:
«Եթե կա ցանկություն երկիրը ստեղծված իրավիճակից դուրս բերելու համար, ապա ուղիղ բանակցություններով պետք է խնդիրներ լուծել Ադրբեջանի հետ՝ փոխվստահության առկայության դեպքում։ Պետք է մեր հասարակության լայն խավերի, քաղաքական գործիչների, կուսակցությունների, հասարակական կազմակերպությունների, անհատների հետ քննարկենք, հղկենք մի փաստաթուղթ, իսկ դրանով ով է բանակցելու, հետաքրքիր չէ»,- ասել էր Սամվել Բաբայանը:
Արցախի Ազգային ժողովի «Արդարություն» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Գալստյանն այն կարծիքին է, որ բրյուսելյան հանդիպման պայմանավորվածությունների հիման վրա որևէ փաստաթուղթ ստորագրելու դեպքում Նիկոլ Փաշինյանը ենթարկվելու է պատասխանատվության:
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Արցախի Անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Սամվել Բաբայանը նախօրեին կատարյալ ֆիասկո գրանցեց։ Նա ամիսներ շարունակ նախապատրաստվում էր մեծ հանրահավաքի, սակայն Ստեփանակերտի հրապարակում մի քանի հարյուր, լավագույն դեպքում՝ հազար մարդ էր երեկ կարողացել հավաքել։
Երեկվանից Վաշինգտոնում մեկնարկել են Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտգործնախարարներ Արարատ Միրզոյանի և Ջեյհուն Բայրամովի գլխավորած պատվիրակությունների միջև բանակցությունները, որոնց ընթացքում, ըստ «Ամերիկայի ձայնի» հրապարակման, քննարկվել են «Հարաբերությունների կարգավորման համաձայնություն» փաստաթղթին առնչվող հարցերը։
Արցախում ցանկանում են անցնել կիսանախագահական կառավարման մոդելի, արդյո՞ք ճիշտ ժամանակ է ընտրված կառավարման կարգի վերափոխման համար, և ի՞նչ է տալու այն մի քանի ամիս շրջափակման մեջ գտնվող Արցախի Հանրապետությանը: Մասնավորապես, առաջարկվում է կանոնակարգել բացառիկ դեպքերում Հանրապետության Նախագահի անուղղակի ընտրությունների հետ կապված հարաբերությունները, ինչպես նաև ռազմական դրության ժամանակ Ազգային ժողովին վերապահել Հանրապետության Նախագահ ընտրելու իրավունք՝ սահմանելով այդ լիազորությունների իրականացման կարգը:
168.am-ը գրել էր, որ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանը 2020 թվականի սեպտեմբերի 25-ին կարգադրություն է արձակել՝ ԶՈՒ-երը պետք է պատրաստ լինեն հակառակորդի սադրիչ գործողությունները դիմագրավելու և կանխելու: Բացի այս, նա իր կարգադրության մեջ նշել է, որ ղեկավարման մարմինների համար սահմանվում է մարտական աշխատանքային ռեժիմ:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում, խոսելով Արցախի ԱԺ խմբակցությունների հայտարարություններից նյարդայնանալու պատճառների մասին, հայտարարությանը միացած «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն ընդգծեց. նյարդայնացող այս մարդիկ պատահական չեն ընտրվել. նրանք բոլորն ունեն մեկ ընդհանրություն, այն է՝ ատելություն առ Արցախ։
Արդեն մոտ 7 ամիս է՝ ՊԲ նախկին հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Միքայել Արզումանյանը կալանքի տակ է: Նա մեղադրվում է պատերազմական երկու դրվագով՝ «Արեգա» բարձունքի կորստի և նահանջի հրաման տալու և Շուշիի պաշտպանությունը պատշաճ կերպով չկազմակերպելու:
Մարտի 18-ին Արցախի օկուպացված Թալիշ գյուղ այցի ընթացքում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել է. «Թալիշ գյուղի ուղղությամբ մեր ունեցած հաջողությունները մեծ նշանակություն ունեցան պատերազմի հետագա ընթացքի վրա: Միաժամանակ, սա բարձրացրեց ժողովրդի և բանակի ոգին, որովհետև Թալիշ գյուղի ռազմավարական նշանակությունը բոլորին է հայտնի»:
Արցախի խորհրդարանը երեկ առաջին ընթերցմամբ ընդունել է Սահմանադրության փոփոխության նախագիծը, որով առաջարկվում է հանրապետության նախագահի լիազորությունների վաղաժամկետ դադարեցման դեպքում ռազմական դրության պայմաններում նախագահի ընտրության իրավունքը վերապահել Ազգային ժողովին:
Իրականում, եթե Զինված ուժերին թույլ տրվեր զսպել թշնամուն, այսօր այլ իրավիճակ կունենայինք: Ըստ այդմ՝ ստիպված ենք թերահավատորեն մոտենալ Փաշինյանի՝ 29.800 քկմ տարածք պահելու և կարմիր գծերը չհատելու խոստումներին, հատկապես, երբ դրանք արդեն հատվել են, իսկ արագ վերականգնել Փաշինյանը չի շտապում: Ավելին, նա փորձում է այդ 150 քկմ-ն առևտրի առարկա դարձնել: