«Մարդն ահազանգ է բարձրացնում, իսկ իրականությունը ցույց է տալիս, որ չկա որևէ մեկը, որը գնա այս հայտարարության հետևից։ Արա Այվազյանն ասում է, որ մեր պետականության դեմ դավադրություն է հյուսվում, և ինքը չի գնա դրան։ Եթե նորմալ պայմաններում ապրեինք, ապա այս հայտարարությունից հետո նրանից պետք է պահանջեին պարզաբանում, թե այդ ի՞նչ վտանգ է սպառնում Հայաստանին, որի պատճառով դու գնում ես»,- ասաց Արթուր Եղիազարյանը։
«2018թ. Փաշինյանն Ալիևի հետ պայմանավորվել էր, որ Ալիևը քիչ սահմանային միջադեպեր անի, պատճառաբանելով, որ՝ իմ երկրում անկայուն քաղաքական վիճակ է, թող կայունանամ: Նիկոլ Փաշինյանը իմ ու իմ ընկերների վրա Ալիև է բերել. իր մեծ ախպերն Ալիևն է: Եթե դա կարող էր պայմանավորվել, ո՞վ ասաց, որ մնացածը չի կարող պայմանավորվել: Խնդրում եմ, ֆիքսեք, թե ոնց է Նիկոլը խոսում Ալիևի մասին՝ կիրթ, գրագետ, կառուցողական, և ոնց է խոսում իր ընդդիմադիրների՝ մեր մասին՝ փողոցային բառապաշարով, կեղծ «դուխով»: Ինքը վախենում է Ալիևից, բայց իրականում պետք է վախենա հայ ժողովրդից, որովհետև երկրագնդի վրա ամենաշատ վնասը, չարությունն ու չարիքը բերել է հայ ժողովրդի գլխին, այնինչ, պետք է փորձեր դա անել Ալիևի նկատմամբ»:
Նիկոլ Փաշինյանը երբեք պատահական բաներ չի անում, և ես չեմ կիսում այդ մարդկանց խոսքերը կամ կոչերը, ովքեր ասում են, որ նա ադեկվատ չէ, հոգեկան խանգարումներ ունի: Ըստ իս՝ ինքը գիտակցված կատարում է յուրաքանչյուր քայլ, նույնիսկ, երբ ինքը փորձում է ցույց տալ, որ ադեկվատ չէ, դա ևս կատարվում է գիտակցված: Ինչքան էլ մեզ համար անընդունելի են Արցախի իշխանությունները, միևնույն է՝ երեկվա նրանց չհրավիրվելը փաստում էր, որ Փաշինյանը առաջինը՝ թշնամուն, երկրորդը՝ աշխարհին ցույց տվեց, որ չի ընդունում Արցախի սուբյեկտայնությունը: Եվ միանշանակ, այն փաստաթուղթը, որի մասին խոսվում է, դրանով Փաշինյանը ճանաչելու է Ադրբեջանի ամբողջականությունը: Եթե ճանաչի Ադրբեջանի ամբողջականությունը, դրանով կփակի Արցախի հարցը:
«Նույնիսկ Ադրբեջանի մտքով Փաշինյանի ասածի պես բան չի անցել, որովհետև մարդահամարի տվյալներով ֆիքսված էր, որ հանրաքվեի իրականացումը պետք է լինի 76% հայ և 24% ադրբեջանցի բնակչության համամասնությամբ, և սա է պաշտոնական Երևանի կողմից բանակցվել։ Նիկոլն Ադրբեջանի ներկայացուցիչն է Հայաստանում, նա մեր ներքին թուրքն է, և իր այսօրվա արած ձևակերպումները բխում են թուրքերի շահերից»,- ասաց Զաքարյանը։
«Նրանց քայլերը համապատասխանում են Թուրքիայի և Ադրբեջանի կողմից մտածված ծրագրերին: Ես ուղղակի բոլորին խնդրում եմ՝ մի թերագնահատեք, մի ասեք՝ նրանք չեն կարողանում, անմիտ են և այլն: Դա շատ հասուն մտքի և այլ ազգի անվտանգության համար հոգացող անձինք են: Հիմա դուք հասկանո՞ւմ եք՝ ինչու պետք է սկզբից Արցախը տային, որովհետև Հայաստանի սահմաններն այսպես քայքայելը հնարավոր չէր լինի, եթե Արցախը չհանձնվեր: Խնդիրը եղել և մնում է՝ Հայաստանը ուղղակի ենթարկել, նախ և առաջ, թուրք-ադրբեջանական ռազմավարական նպատակներին հասնելու համար, երկրորդ՝ պարզապես դարձնել Թուրքիայի ազդեցության և ենթակայության ներքո գտնվող մի տարածք»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Մեր երկիրն ուներ Նիկոլ անունով մի ղեկավար, որը խոստովանել է, որ մանկության իր ամենասիրելի զբաղմունքը մորթվող խոզի աչքերին նայելն է: Հասկանո՞ւմ եք՝ ով է ղեկավարում այս երկիրը, դուք պատկերացնո՞ւմ եք՝ ում հետ գործ ունենք: Իսկ գուցե հիմա ինքը նոր հոբբի ունի՝ նայել զոհվող զինվորի, գերեվարվող զինվորի աչքերին: Մենք ազգովի մեծ մեղք գործեցինք 2018թ., չիմանալով՝ ինչ-որ մեկին բերեցին՝ նվիրեցինք աթոռը: Այո, ընդունենք, որ կա թուրք-ադրբեջանական գործակալական ցանց, բայց ժողովուրդն էր մոլագարության աստիճանի գոռում՝ Նիկոլ, վարչապետ, երբ չգիտեր ո՛չ այդ մարդու ընտանիքին, ո՛չ նրան, ո՛չ նրա մտածողությունը, չգիտեր, որ նրա գերագույն և միակ արժեքը փողն է, որի կենացը ինքը սիրում է խմել»:
«Փաշինյանը որևէ բան չի կարողանում անել, նրան մնացել է հոխորտալ ու շանտաժ անել։ Մի անգամ փորձեց Ռուսաստանին «Իսկանդերով» շանտաժ անել, հիմա ևս շանտաժի է ենթարկում Ռուսաստանին։ Շատ վտանգավոր է»,- ասաց Կարեն Քոչարյանը՝ ընդգծելով, որ մի կողմից՝ շանտաժի է ենթարկում, մյուս կողմից՝ ինքն այլևս ոչ թե ուրիշի սապոգը լիզող է, այլ սապոգի տակի կեղտ, ու դրանով հանդերձ՝ շարունակում է նախկիններին մեղադրել այլ տերություններից կախվածության մեջ լինելու համար։
Հետաքրքրվեցինք՝ եթե ստորագրած լիներ, արդյո՞ք այս միջադեպերը կշարունակվեին: Ի պատասխան՝ նա հետևյալն ասաց. «Այո, ինչո՞ւ ոչ: Ինքը ասում է՝ մինչև դուրս չգան, ես չեմ ստորագրի, այսինքն՝ ասում է՝ ես ստորագրելու եմ, միայն թե դուրս գան: Հիմա Ադրբեջանին ի՞նչն է ձեռնտու, որ նա ստորագրի այդ փաստաթուղթը և դրանով ճանաչի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը: Այսինքն՝ մենք Արցախից հրաժարվում ենք արդեն վերջնականապես, պաշտոնապես, Արցախը ճանաչում ենք՝ որպես Ադրբեջանի մաս»:
«Հարց է առաջանում, թե ՀՀ-ն ինչո՞ւ է հայտնվել մի իրավիճակում, որ անվտանգային ռազմական համակարգը չի արձագանքում կատարվողին և չի կատարում իր գլխավոր ֆունկցիան՝ անվտանգության ապահովումը։ Ինչո՞ւ է այսպես, հարցի պատասխանը պարզ է՝ ադրբեջանցիները եկել են Հայաստան իրենց խոստացածի հետևից, նրանք եկել են՝ ունենալով երաշխիք, որ անվտանգային համակարգը դիմադրություն ցույց չի տալու։ Ադրբեջանը եկել է այն ամենի հետևից, ինչը Փաշինյանը խոստացել է հանձնել Ադրբեջանին»,- ասաց Մարտիրոսյանը։
«Արցախի պատերազմի ավարտից հետո աշխարհաքաղաքական փոփոխությունները կարող են կործանարար լինել նաև Իրանի համար։ Իրանում հասկանում են, որ թուրքական օղակը կարող է սեղմվել Իրանի հյուսիսից, Հայաստանը հիմա մի փոքր զարկերակով է սնվում Իրանի հետ։ Եթե հանկարծ դա խցանվեց թուրքական ազդեցիկ կոմունիկացիոն նախագծերով, ապա նման զարգացումը և՛ մեր, և՛ Իրանի համար լրջագույն հետևանքներ է ունենալու»,- ասաց ՀՀԿ փոխնախագահը։
«Արյունաբանականի գործունեությունը իմ գործունեության հետ կապ չի ունեցել, ես տեղյակ չեմ եղել, առաջին անգամ Ձեզնից եմ լսում արյունաբանականի դեպքի մասին: Իսկ դպրոցի բացումը իմ հրաժարականից հետո է եղել: Իմ գործունեության համար հիմք է ծառայել ինչ-որ մի դրական փոփոխություն և ազդեցիկ ծրագրեր իրականացնելը: Թե ինչ է անում Աննա Հակոբյանը, դա իմ գործունեության տիրույթից դուրս է: Իհարկե, ես էլ չեմ ընդունում, որ կարելի է դպրոցի բացումը կրկնակի անգամ օգտագործել, գուցե PR-ի համար: Չգիտեմ: Գուցե դա է եղել նպատակը: Բայց այն, որ դպրոցը վերանորոգվել է, ինքն իրենով լավ փաստ է, ով ոնց է շահարկում, չարաշահում դրա բացումը, թող հանրությունը դատի և իր կարծիքը հայտնի»:
Ի՞նչ տարածքային զիջումների են պատրաստվում գնալ ՀՀ իշխանությունները
«Այս պահին, երբ հավանականությունը շատ մեծ է, որ Նիկոլ Փաշինյանը չի վերընտրվելու և Հայաստանում չի վերարտադրվելու իրենց թուրքահպատակ իշխանությունը, թշնամին փորձելու է հնարավորինս կորզել, պոկել ՀՀ-ից: Այն փաստաթուղթը, որ մեզ այս պահին պարտադրվում է, և ՀՀ օկուպացիոն իշխանություններն էլ բավականին ինքնավստահ, լկտի ձևով ասում են, որ իրենք ստորագրելու են, և դա 100 տոկոսով բխում է Հայաստանի շահերից, փաստացի ստորագրելու են 2 կապիտուլյացիոն համաձայնագիրը թշնամու հետ»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ 2 շատ մեծ վտանգ է տեսնում:
«Ընտրությունների չեղարկման մասին սկսել են խոսել այն ուժերը, ովքեր հասկացել են, որ իրենք չեն անցնելու ԱԺ. Խոսքը «Լուսավոր Հայաստան»-ի, Արա Աբրահամյանի «Մեր տուն, Հայաստան», Արտակ Թովմասյանի մասին է: Այսինքն՝ փոքրիկ Նիկոլներ են ձևավորվում, էն ժամանակ, որ ասում էր՝ կամ ես կլինեմ Հայաստանի վարչապետ, կամ Հայաստանը վարչապետ չի ունենա, հիմա էլ այս ուժերը ասում են՝ դե, մենք չենք անցնում, ուրեմն՝ ընտրությունները պետք է չեղարկել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց մեդիափորձագետ Տիգրան Քոչարյանը:
«Թուրքական զորքը Նախիջևանում է, իսկ Նախիջևանը Հայաստանից հեռու է ընդամենը մի քանի կիլոմետր, այնպես որ, Նախիջևանում թե էստեղ, այդքան էլ կարևոր չէ։ Հայաստանի համար դա սպառնալիք է, սպառնալիք է նաև Վրաստանի համար, որովհետև եթե Թուրքիան մեր հարցերը լուծեց, հասնելու է Վրաստանին, որովհետև Էրդողանը հայտարարում է, որ Բաթումն իրենցը պետք է լինի, որովհետև Օսմանյան Թուրքիայինն է եղել»։
Ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանն այն կարծիքին է, որ որևէ փաստաթղթի ստորագրման դեպքում Ադրբեջանը հանդես է գալու թելադրողի դիրքերից:
Մայիսի 12-ից ի վեր Ադրբեջանի Զինված ուժերի ներկայացուցիչները ներխուժել են Հայաստանի Հանրապետության տարածք. ըստ Նիկոլ Փաշինյանի՝ ՀՀ-ում գտնվող ադրբեջանցի զինծառայողների թիվը 500-600 է, ըստ ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանի՝ 3000։
«Զարմանալի է, չէ՞, երբ ադրբեջանական զորքերն իր իսկ ասելով (նկատի ունի Նիկոլ Փաշինյանին.- Ռ.Մ.)՝ 500-600 հոգով արդեն հանգիստ ճեմելով զբոսնում են ՀՀ տարածքում, ինչո՞ւ են մարդիկ դրանից աղմուկ բարձրացնում: Կարծես թե դա արդեն դարձել է նորմալ, մեզ փորձում են համոզել, որ դա նորմալ է, ոչ մի արտասովոր բան չկա, որ մեր զինվորներին ծեծում են, իրենց ձեռքից զենք են խլում, և բացարձակ անօրինական ինչ-որ պրոցեսներ են տեղի ունենում, մեր տարածքային ամբողջականության հանդեպ ոտնձգություններ, որոնք մնում են անարձագանք, իշխանությունները դրան մնում են անհաղորդ և տպավորություն են փորձում ստեղծել, որ այդպես էլ պետք է լինի»:
«Տեղի է ունենում Հայաստանի սողացող բռնազավթում, երբ ադրբեջանցի բաշիբոզուկները անարգել հայտնվում են մեր ինքնիշխան տարածքում, ընդ որում, այնպիսի վայրերում, որոնք մեզ համար ունեն շատ դեպքերում կենսական նշանակություն»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց «Հայրենիք» կուսակցության անդամ, իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը:
«Այդ սահմանազատման գործընթացը լեգիտիմացնելու է այն բոլոր պատերազմական հանցագործությունները, որոնք Ադրբեջանը կատարել է Հայաստանի, Արցախի նկատմամբ, արդարացվելու է Գուրգեն Մարգարյանի սպանությունը, արդարացվելու է հայ գերիների՝ Ադրբեջանում գտնվելը, և ստացվում է, որ արդարացնում է Ադրբեջանին ու հիմք ստեղծում հաջորդիվ նմանատիպ գործողությունները կրկնելու համար։ Փաշինյանի ստորագրությամբ Ստեփանակերտը կդառնա Ադրբեջանի տարածք, և մենք վերջնականապես կկորցնենք Արցախը, և Արցախում ապրողները կլքեն իրենց պատմական հայրենիքի այդ մասը, որովհետև Ադրբեջանի կազմում ապրել չի լինելու»։
Գեղարքունիքի մարզում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ բավականին շատ տեղեկատվություն ունեցող փորձագետը նշեց, որ մարզում թշնամին բավականին առաջ է եկել և ստեղծել խառը իրավիճակ. «Այսինքն՝ մենք ունենք դիրքեր, որտեղ թշնամին գտնվում է և՛ դիրքի առջևում, և՛ դիրքի հետևում, այսինքն՝ այսպիսի իրավիճակ է: Այսօր իրավիճակը գրեթե չի փոխվել՝ դիրքային առումով, և դեռևս ունենք շատ լուրջ խնդիրներ Գեղարքունիքում, որոնք անհապաղ լուծման կարիք ունեն»:
«Արդեն մի քանի օր է՝ բանակցություններ են գնում, իսկ որևէ մեկը հարց տվե՞լ է, թե այդ ինչի՞ շուրջ են բանակցում։ Ես կարծում եմ, որ Ալիևը պահանջում է փոխվարչապետների ձևավորված փաստաթուղթն արագ ստորագրել. սա է Ալիևի պահանջը, մի վայրկյան չեմ կասկածում։ Այս հարցը հիմա Ալիևի մոտ բարձրացավ, որովհետև Ալիևների համար էլ էր անսպասելի Ռոբերտ Քոչարյանի գլխավորությամբ հանրահավաքը, իսկ քանի որ Ալիևը օրգանապես վախենում է Ռոբերտ Քոչարյանից և Սերժ Սարգսյանից, այդ հանրահավաքից հետո սկսել է մտածել, որ մինչև ամսի 20-ը ժամանակ ունի. կամ մինչև ամսի 20-ն իր պլանավորածը կստանա, կամ կդիմի ռազմական գործողությունների, և ահա թե ինչո՞ւ է այսօր ԱՄՆ Պետդեպը հայտարարություն տարածել»,- ասաց Խոսրով Հարությունյանը։
«Ցավոք սրտի, նոյեմբերի 9-ից հետո մենք տեսնում ենք զարգացումներ, որոնց ակնհայտորեն «քաղաքական իշխանությունները» կամ ընդհանրապես չեն տիրապետում, կամ, որը լրիվ իրատեսական եմ համարում, ունեն գաղտնի դավաճանական պայմանավորվածություն»,- 168.am-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հերթական թողարկման ընթացքում ասաց փաստաբան, միջազգային իրավունքի մասնագետ, «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի կառավարիչ-գործընկեր Արամ Օրբելյանը՝ անդրադառնալով Հայաստանում տիրող իրավիճակին, մասնավորապես՝ սահմանային խնդիրներին ու դրանց լուծման տարբերակներին:
«Արդյո՞ք Արցախի 75 տոկոսը կորցնելը, 5000 զոհ ու 10000-ից ավելի վիրավոր տալը համարում ենք Ադրբեջանի համար ոչ բարենպաստ կամ ծայրահեղ ծանր վիճակ: Սա հռետորական հարց է: Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը միշտ եղել է սադրող, պայմանավորվածությունները չկատարող: Այսօր Ադրբեջանը փորձում է ցույց տալ, որ ադրբեջանական զինուժը գտնվում է բարձր պատրաստվածության կամ ունեն այնպիսի հնարավորություն, որ հայկական բանակը դրան չի կարող հակազդել, փորձում են այն քաղաքական պայմանավորվածությունը, որը կուլիսների հետևում է կատարվում, իրենց ձևակերպումներով հայ ժողովրդին մատուցել»,- ի պատասխան՝ ասաց նա:
«Սյունիքն այն նյարդային կետն է, որը եղել է պանթուրքական ծրագրի կարևորագույն բաղադրիչը։ Թուրքիան ու Ադրբեջանը հեռանկարում ունեն ցամաքային ճանապարհով իրար միանալու պլան, և այդ միավորումը, ըստ նրանց պլանի, տեղի է ունենալու Հայաստանի և ՀՀ քաղաքացիների կյանքի հաշվին, ու թեև ՀՀ իշխանությունը կարող էր կանխել մեր հաշվին կատարվող զարգացումները, այդպես չարեց, աղետին էլ արձագանքում է պոստ-ֆակտում»,- ասաց Արման Աբովյանը։
«Այս ոչ ակտիվ, չկողմնորոշված, հիասթափված քաղաքացիները հեռացել են Փաշինյանից, որովհետև սա, այնուամենայնիվ, այն զանգվածն է, որը 2018 թվականին ձայն է տվել նրան, բայց, ցավոք սրտի, դեռ չեն մոտեցել ընդդիմությանը: Հնարավոր է՝ դա ինչ-որ չափով պայմանավորված է նրանով, որ այս քաղաքական ուժը ժամանակին մերժել է նախկիններին, և մարդու համար, իհարկե, շատ դժվար է ընդունել սեփական սխալը՝ ընդունել, որ սխալ են մերժել նախկիններին, և ընդունել, որ սխալ են ընտրել Փաշինյանին»,- ասաց Հասմիկ Ենգոյանը:
«Եթե դուք էլեմենտար հարցեր չեք կարողանում լուծել՝ չեք կարողանում պետության սահմանները պաշտպանել, հետո դիմում ենք ընդդիմությանը, ասում եք՝ մի քաղաքականացրե՞ք, հասարակության ուշադրությունը մի հրավիրեք նրա վրա, որ ապաշնո՞րհ է այս իշխանությունը: Դա անհեթեթ է: Մարդիկ չենք կարողանում հարց լուծել, 200 զինվոր մտնում է ՀՀ տարածք, վազում են՝ Ռուսաստանին, ՀԱՊԿ-ին խնդրում են, ասում են՝ եկեք, մեր տեղը հարցը լուծեք, հետո հակառուսական ալիք է բարձրանում, թե ինչու հարցը չի լուծվում»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանը:
Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ այսօր առավոտյան դարձյալ տեղի է ունեցել Անվտանգության խորհրդի նիստ, որի ընթացքում Փաշինյանը հայտարարել է, որ մայիսի 12-ից հետո, երբ Ադրբեջանի զինված ուժերի զինծառայողները հատել էին հայ-ադրբեջանական սահմանը, զինծառայողների որոշ խմբեր դուրս են եկել Հայաստանի տարածքից, նման պրոցես տեղի է ունեցել նաև երեկ երեկոյան: Նախանշան կա նաև, որ կարող է այսօր էլ նման պրոցես տեղի ունենալ, բայց ընդհանուր առմամբ, ռազմաքաղաքական իրադրությունն ամսի 12-ից հետո համարում է անփոփոխ:
«Ինձ համար ուղղակի անընդունելի է այս փաստը, որ մենք ամբողջ աշխարհին ի ցույց ենք դնում մեր խայտառակ անճարությունը: Հասկանո՞ւմ եք, 250 զինվորական ոտքով հատել է հայ-ադրբեջանական այս պահին գործող սահմանը, հայտնվել ՀՀ տարածքում, և Հայաստանի իշխանությունները ուղղակի մեկ օր խաբում էին հասարակությանը, որ նման բան չկա, իրենց հայտնի ֆեյքերի ՊՈԱԿ-ին էին լծել աշխատանքի, որոնց ներկայացուցիչները լկտիաբար հարձակվում էին բոլոր այն անձանց վրա, ովքեր մանրամասն ներկայացնում էին, թե ինչ է տեղի ունենում»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Քաղաքագետը վստահեցրեց՝ ՀՀ-ն ՀԱՊԿ-ին դիմել է բոլորովին այլ միտումով, շատ լավ իմանալով, որ ՀԱՊԿ-ում կան տարաբնույթ շահեր ունեցող պետություններ՝ օրինակ՝ Ղազախստան և Բելառուս, իսկ ղազախներն ադբեջանցիների հետ 100 անգամ շատ ավելի մեծ առևտրաշրջանառություն ունեն, քան Հայաստանի, ուստի հարց է առաջանում՝ արդյո՞ք Ղազախստանը նպատակ կունենա, որպեսզի Ադրբեջանի դեմ ՀՀ-ն որևէ գործողություն ունի, և նմանատիպ վիճակ է նաև Բելառուսի դեպքում։
