Ընդդիմության ու իշխանության միջև այս բանավեճում իշխանությունն ակնհայտորեն պարտվում է, քանի որ, ունենալով լծակներ, ոչ միայն չի իրագործում, ասենք, մեկ տարի առաջ հնչեցված իր իսկ հայտարարությունները, այլև անում է ճիշտ հակառակը։
«Մենք՝ որպես այս գործընթացի դիտորդներ, առաջիկայում կտեսնենք՝ այդ կամքը կա՞, թե՞ ոչ։ Բնականաբար, նման պրոյեկտների իրականացումը վստահություն կձևավորի հակամարտող կողմերի միջև, կլավանա բանակցային մթնոլորտը»։
«168 Ժամի» տեղեկություններով, Գագիկ Ծառուկյանն իր պատգամավորների գլխին «շանթ ու որոտ է տեղացել»՝ այդքան մեծ բացթողնման համար: Եվ նույն օրը՝ ապրիլի 12-ին, «ԱրարատՑեմենտ» գործարանի աշխատակիցները ծանուցումներ են ստացել՝ 2 ամսից աշխատանքից ազատման մասին, որի արդյունքում էլ ոտքի են ելել:
Իսկապես, ո՞րն է ճիշտ՝ բռնե՞լը, թե՞ չբռնելը: Իհարկե, ճիշտը բռնելն է, որ հանկարծ չփախչի: Բայց մի՞թե փախչում է. կարծես թե՝ չէ, նույնիսկ ասուլիս է տալիս, բողոքի ակցիա է անում, կոչ է անում քննարկման գալ, այդ դեպքում ինչո՞ւ բռնել:
Չկա որևէ վկայություն, որ Ռուսաստանը հրաժարվել է «Լավրովի պլանից», ճիշտ հակառակը՝ կա հավանականություն, որ ցանկացած նման՝ Մոսկվայի ներքո կայացող հանդիպման ընթացքում Կրեմլը փորձելու է վերաթարմացնել «Լավրովի պլանը»։
Որպեսզի ասվածը հիմնավոր լինի, բերենք որոշ ցուցանիշներ. պաշտոնական վիճակագրության համաձայն՝ 2018թ. ապրիլին Հայաստանում հայտարարագրված է եղել ավելի քան 538,3 հազար աշխատատեղ։ Նույն տարվա հունվարի համեմատ կամ մինչև իշխանափոխություն՝ աշխատատեղերի քանակն ավելացել է 28,7 հազարով։
Մեր կրթության ոլորտի խնդիրներից մեկն այն է, որ շատ քիչ մասնագետներ ունենք, ովքեր կարողանում են համադրել խորհրդային համակարգի և ժամանակակից աշխարհի լավագույն որակները։ Կարեն Մելքոնյանի մոտ դա ստացվում էր։
Պետական պարտքի ակնկալվող աճը կլինի գերազանցապես կառավարության մասով։ Ըստ այդմ, կառավարության պարտքն ընդհուպ կմոտենա 7 մլրդ դոլարի սահմանագծին։ Մինչդեռ, ինչպես հայտնի է, պարտքի ռիսկերը հիմնականում այս հատվածում են։ Կառավարության պարտավորությունները վճարվում են բացառապես պետական բյուջեի միջոցների հաշվին։
«Երբեմն չեմ հասկանում՝ ինչ են ցանկանում, ինչ են խոսում, ինչ ասել է, օրինակ, լինել հայաստանակենտրոն, դա ի՞նչ է նշանակում, դա նշանակում է, որ գործընկերները պետք է պտտվե՞ն Հայաստանի շուրջ, թե՞ ինչ-որ այլ ձևաչափ է։ Կան լուրջ բարդույթներ, հայ ժողովուրդը, որը մեծ պատմություն ունի, ներկայումս բարդույթներ է ձեռք բերել, որոնցից ելնելով՝ արտաքին քաղաքական ուղերձներ է հղում»:
Ժամերի տարբերությամբ աշխատատեղերի այդ զգալի աճի հանելուկը վարչապետը չի բացահայտել: Մինչդեռ, մեր երկրում ոչ թե 1000, այլ անգամ 100 աշխատատեղն էական նշանակություն ունի։ Թե որտե՞ղ են այդ նորաստեղծ աշխատատեղերը և ինչպե՞ս 50 հազարը դարձավ 51 հազար, «168 Ժամը» փորձեց պարզաբանումներ ստանալ գործադիրի ու օրենսդիրի ներկայացուցիչներից:
Փաստաբանի խոսքով՝ նախարարությունն այս դիտավորությանը գնացել է, որպեսզի խոշոր խաղացողին հեռացնի պետգնումների գործընթացից: Իսկ անձնական շահագրգռվածությունը նախարարինը չէ, փաստաբանը սլաքներն այլ ուղղությամբ է տանում՝ կառավարության պաշտոնյայի անունը խոստանալով հրապարակել առաջիկայում:
«Երկրում իրավիճակ է փոխվել, իշխանական պատգամավորները պարտական չեն և չեն տիրապետում բիզնեսում տեղի ունեցող ամբողջ պրոցեսներին: Նախկինում փայ էին մտնում ու դաբրոներ էին տալիս, դրա համար գիտեին՝ որտեղ ինչ կա: Հիմա նման ֆունկցիա չունեն իշխանական պատգամավորները, մենք ընդամենը համակարգում ենք դաշտը, ըստ այդմ՝ նոր տնտեսվարողներ, խաղացողներ են հայտնվում դաշտում»:
Գործող իշխանության համար հեղափոխությունը գերագույն արժեք է, ամեն ինչից վեր։ Հեղափոխությունը, ինչպես հայտարարել են շատ հեղափոխականներ, վեր է Արցախյան հաղթանակից, չի հայտարարվել, սակայն հեղափոխականների ընկալմամբ, թերևս, վեր է նաև Սահմանադրությունից, և, ինչո՞ւ ոչ՝ նաև պետությունից։
Արտաքին շուկաներում հայկական մատակարարումներն այս տարի դադարել են ավելանալ։ Տարեսկզբի երկու ամիսներին արտահանումը երկնիշ անկում է գրանցել։ Գրեթե 12 տոկոսով կրճատվել են արտաքին հատվածի մատակարարումները։ Սա խիստ մտահոգիչ երևույթ է՝ ինչպես ընդհանրապես տնտեսության, այնպես էլ՝ ֆինանսական հատվածի համար։
«Հայաստանում դեռևս չի եղել որևէ ղեկավար, որը բացահայտ ասի, որ ինքը միջամտում է դատարանների աշխատանքին։ Եվ ընդհանրապես, դա իմ անձնական մոտեցումն է, ես պետական քաղաքական գործիչների ոչ այնքան ասածներին եմ հավատում, որքան գործունեությանը։ Կապրենք՝ կտեսնենք»։
Այն բանից հետո, երբ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, թե հրահանգել է գործ հարուցել իր բարեկամներից մեկի նկատմամբ, սկսեցին խոսակցություններ պտտվել, որ դրանով վարչապետը նախապատրաստում է ձերբակալությունների հերթական փուլը։
Պետությունն իր ողջ ուժով կանգնել է մասնավոր, բայց խոշոր (45-րդը՝ խոշոր հարկատուներից) ընկերության դիմաց: Հաղթանակի հարցում, իհարկե, ինտրիգ չկա: Միակ ինտրիգը հետևանքների ոլորտում է: Չնայած առանձին հոռետեսներ այստեղ էլ ինտրիգ չեն տեսնում: Եթե հոդվածս Fecebook-ում հրապարակեի, կհարցնեի՝ «Իսկ դուք կհանդգնեի՞ք պաշտպանել թույլին»:
«Սա նշանակում է նաև, որ կողմերը, չգտնելով ներկայումս բանակցային լուծում, պատրաստ են նաև այլ տեսակի լուծման։ Բայց կարծում եմ՝ կողմերին դա ձեռնտու չէ, և չի լինի կարգավորման պատերազմական սցենար»։
«Տղաս էլ պատմում է, թե ինչպես է մի քանի անգամ սպառնացել, որ, եթե գնաք ձեր մամաներին պատմեք, ասեղով ձեր թաթիկները կծակեմ: Ես հեռախոսով փորձել եմ նկարել, թե ոնց է երեխաս տատիկին պատմում, ձեռքով ցույց է տալիս, թե ոնց է դաստիարակը ծեծում իրեն, ոնց է հարվածում իր գլխին, թևը կճմթելով՝ հատակին շպրտում»:
Նիկոլ Փաշինյանն իր այդ քայլով ցույց է տվել իշխանության, պետության իրական վերաբերմունքը քաղաքացու նկատմամբ։ Նա ցույց է տվել, որ քաղաքացին ոչ թե նպատակ է, ինչպես ենթադրում էր իր իրականացրած հեղափոխության գաղափարախոսությունը, այլ ընդամենը միջոց։
Ո՞վ էր խանգարում կառավարությանը բարձրացնել աշխատավարձերը կամ նվազեցնել հանրային ծառայությունների սակագները, որոնք ժամանակին համարվում էին ուռճացված ու չհիմնավորված։ Այսօր էլ կառավարությունը շարունակում է բանակցել գազամատակարար ընկերության հետ` սակագները ոչ թե նվազեցնելու, այլ չբարձրացնելու ակնկալիքով։
«Պարոն Փաշինյանը լավ հասկանում է, որ մեկ-երկու տարի անց ՀՀ բնակչությունը կցանկանա տեսնել, զգալ կոնկրետ պտուղներ նրա իշխանությունից` նյութական վիճակի բարելավում, աշխատավարձերի բարձրացում, ներդրումների ակտիվացում, որպեսզի աշխատի տնտեսությունը, որպեսզի մարդիկ ավելի լավ ապրեն»:
Կարելի է պնդել, որ պարտիզանական ջոկատների շտաբը լավ չաշխատեց, դրա համար էլ այս կրակոցները, ականների պայթյունները մնացին լոկ օդի տատանումներ՝ չստեղծելով անհրաժեշտ հող խոսքի ազատության հանդեպ պատժիչ ջոկատների մուտքի համար։
«Այստեղ մի հետաքրքիր բան կա՝ ինչի՞ համար է այդ ամեն ինչը սկսվել: Եթե մենք հետ ենք գնում, ուրեմն բոլորի համար պետք է հետ գնանք: Իսկ բոլորի համար հետ չի գնացվել, և բոլորի համար քրեական գործեր չեն բացվում: Այդ դեպքում ինչո՞ւ է ընտրողական մոտեցում տեղի ունենում, կամ ինչո՞վ է դա պայմանավորված»
«Եթե նա մոնոպոլիստ չլիներ, այսպիսի բան չէր անի, չէ՞: Նա ասում է՝ ես մթերումը դադարեցնում եմ: Դա լիովին անհասկանալի է: Եթե նա կասկածվեր այլ հանցագործության մեջ, մթերումները կրկին պետք է դադարեցվեի՞ն: Պատկերացրեք՝ ամեն մի մոնոպոլիստ վեր կենա ու ասի՝ եթե հարկերից խուսափեմ, ու ինձ վրա քրեական գործ հարուցեք, գործունեությունս կդադարեցնեմ: Դա կոչվում է սաբոտաժ պետության դեմ: Սա-բո-տաժ»:
«Ակնհայտ է, որ, երբ Փաշինյանը սիրախաղ է իրականացնում ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի, Ռուսաստանի հետ, ակնկալել գազի գների իջեցում՝ իրատեսական չէ: Եթե Հայաստանն անում է միանշանակ շրջադարձ` 100 տոկոսով դեպի Ռուսաստան, դադարեցնում է սիրախաղ անել Արևմուտքի հետ, այդ դեպքում ՌԴ-ն այլ քաղաքականություն կվարի: Դուք տեսնում եք՝ ինչպես է փոխվում ՌԴ քաղաքականությունը Բելառուսի նկատմամբ, փոխվում է նաև Հայաստանի նկատմամբ, նկատի ունեմ էներգակիրների գները»:
Օտարների և յուրայինների բաժանումը պետք է իշխանությանը, քանի որ այդպես հեշտ է կերտվում ներքին թշնամու կերպարը։ Իսկ դա էլ իր հերթին՝ պետք է հավերժական պայքարի իմիտացիա ստեղծելու համար։ Այդ իմիտացիան փոխհատուցում է իշխանության աշխատանքի, իրական, արդյունավետ աշխատանքի բացակայությունը, որն ամենամեծ ծառայություն կլիներ քաղաքացուն։ Ոչ տարվա մեջ մեկ օր, այլ տարվա բոլոր օրերին։
Ի՞նչ իմաստ ուներ ընդհանրապես կրճատել Պետեկամուտների կոմիտեի պարգևատրումների ֆոնդը, եթե պիտի դարձյալ վերականգնվեր։ Թե՞ այն ժամանակ հասարակությանը հանդարտեցնելու խնդիր կար։
Ասվածից կարող ենք ընդամենը մի պարզ հետևություն անել, որ նախկինում հրապարակված տեղեկատվությունը հասարակ սուտ էր և կեղծ հայտարարություն, որի բացահայտման համար պահանջվեց կես տարուց մի փոքր ավելի: Սակայն այստեղ ոչ միայն կարևոր է, որ հայտարարությունը սուտ է եղել, այլև ոչ պակաս կարևոր է, թե ով է եղել այդ ստի հեղինակը, ով է այդպես զեկուցել, կամ ով է առանց հիմքերի այդպիսի լուր տարածել:
Կառավարությունում աջ ձեռքը չգիտի, թե ինչ է անում ձախը։ Մի բան նախաձեռնում են, իսկ մի քանի օր հետո՝ հրաժարվում, որովհետև դժգոհությունների առիթ է տվել։ Խնդիրը դժգոհությունների արդարացի կամ ոչ արդարացի լինելու մեջ չէ։ Խնդիրն իրավիճակին չտիրապետելու և կառավարության անվճռականության մեջ է։
