Ապրիլի 23-ից հետո, երբ Տավուշի մարզի հայ-ադրբեջանական սահմանին հայտնվեց առաջին սահմանային սյունը՝ որպես ՀՀ իշխանությունների կողմից իրականացվող սահմանագծման ապացույց, Բաղանիսում, Կիրանցում, Ոսկեպարում, Բերքաբերում և Տավուշի այլ սահմանամերձ գյուղերում անվտանգային հարցերն ու տագնապները բնակչության շրջանում ավելի խորացան։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանն Ադրբեջանում իրականացվող կեղծ դատավարությունները, գերեվարված արցախահայերի անհիմն ազատազրկումն ու շինծու գործերով նրանց ազատազրկման դատապարտումը գնահատեց, որ այս ամենը կատարում է մի պետություն՝ ի դեմս Ադրբեջանի, որը միջազգային իրավական բոլոր զսպող գործիքներին հակադրվում է ամենակոշտ ձևով, առանց մեղադրյալներին լիարժեք փաստաբանական պաշտպանության հնարավորություն տալու:
Նախորդ ամիս Երևանի ավագանին հայտնեց, որ մայրաքաղաքում միասնական տոմսային համակարգի ներդրման ժամկետները երկարաձգվելու են, ի սկզբանե նախատեսված էր, որ ներդրվելու է 2024 թվականի սեպտեմբերին։
«Մի ամբողջ ընտանիք զինվորական լինենք, ծառայենք հայրենիքին, բայց այսօր Հայաստանում մեզ զրկեն զինվորական թոշակի՞ց։ Ամեն ինչ անարդար է, ես իմ հույսը կտրել եմ, լավ բանի չեմ սպասում, երբ այս իշխանությունը փոխվի, այդ ժամանակ ես կպայքարեմ ու որդուս թոշակը կվերականգնեմ, այդ դեպքում արդարությունը որոշ չափով կվերականգնվի»,- շեշտեց նա։
168.am-ի հետ զրույցում տնտեսագետ Վարդան Բոստանջյանը ևս ասաց՝ Թուրքիայի հետ սահմանի բացումը կարող է տնտեսապես օգուտ բերել Հայաստանին, եթե ապահովված լինի երկրի անվտանգությունը, հակառակ պարագայում դրական ակնկալիքներ չունի։
«Կարծում եմ՝ միջազգային հանրությունը կարող է և պետք է դա անի։ Այս հարցերով, նաև հարազատների անունից մի քանի անգամ արդեն տարբեր դեսպանություններ և ՀՀ պատկան մարմիններ նամակներ եմ հղել։ Կան դեսպանություններ, որ արձագանքել են, կան, որ ընդհանրապես չեն արձագանքել։ Արձագանքներն այնպես են եղել, որ հանդիպումներ են նշանակել, քննարկել են, խոսել են այդ գործում իրենց լիազորությունների կամ կարողությունների մասին»։
2022 թվականի սեպտեմբերի 13-14-ը Հայաստանի ուղղությամբ Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմական գործողությունների արդյունքում Ադրբեջանի զինված ուժերի հսկողության տակ անցան հայկական որոշ տարածքներ՝ ինչպես Սյունիքում, այնպես էլ՝ Վայոց ձորում ու Գեղարքունիքում։ Թշնամին այդ ժամանակ դիրքավորվեց Ջերմուկի տարածքում։
«Երբեմն անհատներն են օգնում, բայց կարծում եմ՝ որևէ մեկի օգնությունն ինձ պետք չէ, առավել ևս՝ այս իշխանություններից։ Աշխատում եմ իմ ուժերով հարցերս լուծել։ Գյուղում տարբեր աշխատանքներ եմ կատարում, ինչ կարողանում եմ։ Իհարկե, շատ դժվար է կյանքը, վեց աղջիկներս անչափահաս են, հիմա մարդիկ չեն կարողանում երկու երեխա պահել, ես վեցին եմ պահում ու փորձում ոտքի կանգնել։
168.am-ի հետ զրույցում Գյուղատնտեսության նախկին փոխնախարար Աշոտ Հարությունյանը պատասխանելով այս հարցերին՝ նախ ասաց, որ մինչև 2020 թվականն ընդհանուր առմամբ Հայաստանի վարելահողերի մոտավորապես 14 հազար 500 հեկտարի կարգի չի մշակվել՝ ականապատ ու վտանգավոր դիրքավորում ունեցող տարածքներ են համարվել։
168.am-ի հետ զրույցում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունին արցախահայերի պահանջի առնչությամբ փոխանցեց՝ Կարմիր խաչը ոչինչ չի կարող անել, եթե չլինի պայմանավորվածություն կողմերի հետ։
168.am-ի հետ զրույցում վավերագրող, կինոռեժիսոր, սցենարիստ Սամվել Թադևոսյանը Տավուշում ստեղծված իրավիճակը գնահատելով և հայրենիքը չկորցնելու հարցում ժողովրդին ուղղված մեղադրանքներին ու քննադատությանն անդրադառնալով՝ ասաց, որ ամեն ինչում չպետք է մեղադրել միայն ժողովրդին, ժողովուրդն ամեն ինչ կանի, եթե նրան առաջնորդող լինի։
168.am-ի հետ զրույցում Կիրանցի բնակիչ Մասիս Ավալյանն ասաց՝ գյուղում շինաշխատանքներն այս պահին էլ շարունակվում են, որով իբրև թե Կիրանց գյուղը բաժանում են Ադրբեջանին հանձնած տարածքներից և իբր դրանով գյուղի ու գյուղացիների անվտանգությունն են ապահովելու։
«Շատ ընկերներիս իմ կարծիքը հայտնել եմ, որ այս իշխանությունների նպատակները կեղտոտ են, նրանք հանուն արցախցիների բարօրության համար չէ, որ որոշել են ԱԱԾ-ականներին աշխատանքի ընդունել։ Պարզ է, չէ՞, որ արցախցիներն ինչքան քիչ բողոքեն ու մատնացույց անեն Արցախը հանձնողին, այնքան լավ։ Սա արցախցիներին լռեցնելու համար է, ո՞ր մեկը կբողոքի, եթե իրեն աշխատանք ու փող տաս»,- նշեց Մարտին Եսայանը։
«Կարծիքս հայտնել եմ դեռ 2018 թվականին, ասել եմ, որ եթե Հայաստանում որևէ բան չփոխվի՝ մենք ունենալու ենք այս վիճակը, մեծ կորուստներ ենք ունենալու, նաև կորցնելու ենք Արցախը»։
Երեկ Աննա Հակոբյանը ֆեյսբուքյան իր էջում տեսանյութ էր հրապարակել՝ «Գյումրի ճանապարհվելուց առաջ» գրությամբ՝ ներկայանում էր աշխատասենյակում ինչ-որ բան կարդալիս։ Նույն օրը հրապարակել էր նաև մեկ այլ տեսանյութ՝ արդեն Գյումրիից, գրելով, որ Շիրակի պետական համալսարանում մասնակցել է ավարտական դիպլոմների հանձնման գործընթացին, ավարտական վկայական ստացողների մեջ էր նաև իր օգնական Վարդուհի Մանուկյանը։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն ասաց, որ այժմ մոտեցումները տարբեր են, և 2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախից բռնի տեղահանվելուց հետո բոլորի կյանքում շատ բան է փոխվել, բայց հայացքների առումով որևէ փոփոխություն չկա։
168.am-ի հետ զրույցում անվտանգության և ռազմական հարցերի փորձագետ Հայկ Նահապետյանը Ղազախստանում անցկացվող զորավարժություններին անդրադառնալով՝ նախ հռետորական հարց տվեց, թե ինչու են հենց այդ հինգ երկրները մասնակցում։ Չորս երկրների դեպքում տրամաբանություն կա՝ միջինասիական հանրապետություններ են՝ Ղազախստանը, Տաջիկստանը, Ուզբեկստանը, Ղրղըզստանը, և հարց է առաջանում, ինչո՞ւ է այս տրամաբանությունից դուրս մնացել Թուրքմենստանը, իսկ դրա փոխարեն՝ ավելացել Ադրբեջանը։
«Ես պայքարելու եմ, որպեսզի սրանք չլինեն, ես իմ վերածնված որդուն դեռ պետք է մեծացնեմ, գնամ Եռաբլուր, որտեղ ամեն անգամ գնալուց վերածնվում եմ։ Այնպես որ՝ այս երկրից որևէ տեղ չեմ գնալու ու պայքարելու եմ։ Բայց այս օրվա իշխանությանը հեռացնելուց հետո էլ մեզ երկար տարիներ են պետք, որ այս ազգի իսկական դեմքը վերականգնենք»,- եզրափակեց Վիգեն Ազատյանը։
168.am-ի հետ զրույցում կիրանցեցի Գոհար Վարդանյանն ասաց՝ Կիրանց են գնացել Նիկոլ Փաշինյանը, ՔՊ-ականները, և եթե նրանք կարծում են, որ կիրանցեցիները գոհ են այն ամենով, ինչ տեղի ունեցավ, կարող էին հանդիպել բնակիչներին, վերջիններս իրենց «գոհունակությունը» կհայտնեին անձամբ իշխանական պատգամավորներին։
«Որևէ մեկս նոր պայմանագիր չենք կնքելու, մեր նախկին ասածները հո ստից բա՞ն չեն։ Մենք ունենք դիրքորոշում, ունենք մեր օջախը, որը, ի դեմս այս իշխանության, փորձում են կուլ տալ՝ քաղաքական դրդապատճառներով։ Մեր միակ աշխատակիցը՝ մաքրուհին, ով համատեղությամբ նաև Սունդուկյան թատրոնում էր աշխատում, միայն նա է գնացել նոր պայմանագիր կնքել, քանի որ նախկինում էլ էր համատեղությամբ այնտեղ աշխատում»,- նշեց Արթուր Սահակյանը։
Ալիևը շարունակում է տարբեր առիթներով արցախահայերի Արցախ վերադառնալու համար առաջ քաշել անտրամաբանական նախապայմաններ։ Ըստ նրա, «եթե արցախահայերը վերադառնան Արցախ, ապա ադրբեջանցիներն էլ պետք է վերադառնան Հայաստան»։ Ալիևի այս հայտարարությանն արդեն հայաստանյան ու արցախյան փորձագիտական շրջանակներից հակադարձումներ եղել են, սակայն պաշտոնական մակարդակով ՀՀ իշխանությունները դեռ չեն արձագանքել։
Հունիսի 24-ին Արագածոտնի մարզի Վարդենուտ գյուղի բնակիչները կրկին փակել էին Երևան-Ապարան ճանապարհը: Բողոքի ակցիան Կառավարության ընդունած որոշման դեմ էր, ըստ որի՝ գյուղից 110 հեկտար հողատարածքը գերակա շահ ճանաչելով՝ վաճառում է, իսկ բնակիչներին դրա դիմաց վճարվում է 300 դրամ՝ յուրաքանչյուր 1 քմ-ի համար։
Տավուշի մարզում իշխանությունների իրականացրած սահմանագծման աշխատանքներից հետո, երբ արդեն տեղադրվեցին սահմանային սյուներ, խոսակցություններն ավելի ակտիվացան, որ հաջորդ գործընթացն իրականացվելու է Արարատի մարզում՝ մասնավորապես, Տիգրանաշենում։ Ադրբեջանական կողմը ևս Տիգրանաշենը «վերադարձնելու» քարոզչություն է տանում։
Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցները ևս կարող են դառնալ խաբեբաների զոհը, որոնք տարբեր հնարքներով զբաղվում են դրամաշորթությամբ։ Վերջին մի քանի օրերի ընթացքում արցախահայերից շատերը գրառումներ են անում, որ մարդիկ ավելի ուշադիր լինեն անծանոթ զանգերին, հաղորդագրություններին, որոնք օգնություն են առաջարկում և օգնությունն առաքելու համար առաքման գումար պահանջում՝ տրամադրելով տարբեր հաշվեհամարներ։
Նախորդ տարվա սեպտեմբերի 19-20-ը, երբ Ադրբեջանը հարձակվեց Արցախի Հանրապետության վրա և արցախահայերին ենթարկեց էթնիկ զտման ու բռնի տեղահանության, Արցախի տարբեր համայնքապետեր, գյուղապետեր համայնքի սեփականությունը համարվող մեքենաներով դուրս եկան Արցախից՝ իրենց հետ բերելով նաև մի քանի ընտանիքի։
Հուլիսի 3-ին Հակոբ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի պետական թատրոնում պրեմիերա էր՝ բեմ բարձրացավ ֆրանսահայ թատերական ռեժիսոր և գրող, կինոռեժիսոր, սցենարիստ և կոմպոզիտոր Րաֆֆի Շարտի «Կնոջս անունը Մորիս է» կատակերգությունը՝ թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Հակոբ Ղազանչյանի բեմադրությամբ։
Ինչպես տեղեկացնում է ermenihaber.am-ը՝ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը հուլիսի 6-ին ներկա չի գտնվի և չի մասնակցի օկուպացված Շուշիում կայանալիք «Թյուրքական պետությունների կազմակերպության գագաթնաժողովի նիստին»։
168.am-ի հետ զրույցում Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Գագիկ Հարությունյանը մեկնաբանելով ՀՀ իշխանությունների և, մասնավորապես, ԱԽ քարտուղարի հնչեցրած հայտարարություններն ու բացի իրենցից ուրիշներին մեղավոր կարգելու գործելաոճը, ասաց՝ զարմանալու որևէ բան չկա, իշխանությունները շարունակում են Արցախի կորստի համար մեղավորների փնտրել իրենց շարքերից դուրս և այս անգամ մեղավոր են կարգում Ռուսաստանին, նախկինում մեղավորներ փնտրում էին նախկին իշխանությունների շարքերում։
Նախորդ տարի Վայոց ձորում Նիկոլ Փաշինյանի ուղղությամբ անձրևանոց նետած կնոջ՝ Նարինե Ասատրյանի վերաբերյալ դատարանը մոտ երկու ամիս առաջ է վճիռ կայացրել։
Արդեն երկու տարի է, Աղավնոյի բնակիչ Կարինե Ռասոյանը տուն է փնտրում՝ պետության առաջարկած 10 միլիոն դրամով գնելու համար։ Տարբեր խնդիրների է բախվել, այդ թվում՝ նաև բանկերում։ Վերջերս Վանաձոր քաղաքում տուն է գտել, ճիշտ է, բարվոք չէ, բայց բանկ է մտել, որպեսզի գնահատեն, որից հետո պարզ կդառնա՝ կկարողանա՞ այն գնել, թե՞ ոչ։
