Հոկտեմբերի 23-25-ը թուրք-ադրբեջանական մարտավարական համատեղ զորավարժություններ են անցկացվելու մի քանի ուղղություններով ու վայրերում, այդ թվում՝ Բաքվում, Նախիջևանում և Ադրբեջանի վերահսկողությանն անցած արցախյան տարածքներում:
Թերևս, սա նկատի ուներ ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը, երբ հոկտեմբերի 17-ին դիզվառելիքի շինծու գործով դատական նիստից հետո լրագրողների հետ զրույցում նշել էր, որ Արցախի Հանրապետության ինքնորոշումն իրականություն դարձնելու դեմ պայքարում էր ոչ միայն Ադրբեջանը, այլև Հայաստանի իշխանությունը, նաև Արցախի նախկին իշխանությունը։
Եվրոպական խորհրդարանում Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունն անհասկանալի է, երբ նա կարծես խոսում է ՀՀ-ի և Ադրբեջանի փոխարեն: Եթե ինքը պատրաստ է, իր խոսքերով, 1991 թվականի սահմանների գծից զորքերը հետ քաշել, ապա ոչ մի տեղ չենք տեսել, որ Ադրբեջանը նման ցանկություն հայտնի, որ պատրաստ է նման գործողությունների: Եվ քանի որ ընդհանրական է նշել, չենք կարող ասել, որ այդ հայտարարությունը վերաբերում է միայն Տավուշին, Երասխին և այլն:
Փաստորեն Նիկոլ Փաշինյանը մեկ ժողովրդավարությունը համարել է Ադրբեջանի համար թիրախ պատերազմ սկսելու, մեկ նշել, որ, օրինակ, 44-օրյա պատերազմը որևէ կապ չուներ ՀՀ-ի ժողովրդավար լինելու հետ, և դրանում, այսպես ասած, նախկիններից ստացած ժառանգությունն էր մեղավոր, և մեկ էլ նորից շարունակում է համոզել, որ ժողովրդավարությունն անվտանգության կարևոր երաշխիք է:
Հոկտեմբերի 14-ին լրագրողների հետ զրույցում Սամվել Բաբայանն ասել էր, որ Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանն է իրեն ժամանակին հնարավորություն տվել բանակցել Բաքվի հետ: «Արցախի Հանրապետության սահմանադրությամբ ԱՀ նախագահն արտաքին քաղաքականության միակ վարողն է, որն ինձ տվել է այդ հնարավորությունը, որ ես բանակցեմ: Եվ դրա մասին պառլամենտում իմ ելույթի ժամանակ, երբ նստած էին ձեր ասած մարդիկ, ես մատնանշել […]
«Բայց ես ուզում եմ ասել, որ այդ բարեկամները, աշխարհի մեր բարեկամները կպաշտպանեն մեր ընտրությունը: Եթե մենք որոշենք պարտվել՝ նրանք կպաշտպանեն պարտվելու մեր ընտրությունը: Եթե մենք որոշենք հաղթել՝ նրանք կպաշտպանեն հաղթելու մեր որոշումը»: Այո, աշխարհը պաշտպանում է մեր կայացրած որոշումը, և եթե այսօր աշխարհը, մեր դաշնակիցները պաշտպանում են Ադրբեջանի շահերը, ուրեմն՝ դա առաջին հերթին Նիկոլ Փաշինյանի պատասխանատվության գոտում է, և ինքն է որոշել՝ «մենք չպետք է հաղթենք»: Ինքն է այդպես ասել:
Ոչ միայն ռազմական, ռազմավարական, այլ նաև քաղաքական առումով ենք շատ բան կորցնելու: Տեսեք, Ադրբեջանի ղեկավարությունն ասում է, որ իրենք վերականգնել են իրենց տարածքային ամբողջականությունը, ամրապնդել իրենց սահմանները և իշխող են ռազմավարական այն բոլոր կետերում, որոնք հենք են հանդիսանում իրենց գործողությունների, կամ կարող էին հենք հանդիսանալ մեր կողմից ռևանշի: Եվ այս պարագայում հավելյալ դիրքեր, բարձունքներ հանձնելու մասին խոսելն անգամ անընդունելի է:
Հոկտեմբերի 11-ին ԱՊՀ անվտանգության և հատուկ ծառայությունների ղեկավարների խորհրդի 53-րդ նիստի մասնակիցների հետ հանդիպմանն Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել է, թե իրենց տեղեկություններով՝ օկուպացված և հայաթափված Արցախում «գոյություն ունեն որոշ խմբեր, որոնք դեռ թաքնվում են»:
Նիկոլ Փաշինյանը հոկտեմբերի 10-ին հարցազրույց է տվել Պետրոս Ղազարյանին, որտեղ հերթական անգամ, ըստ էության, պատրաստակամություն է հայտնել հանձնել։
Հոկտեմբերի 9-ին ՀՀ քննչական կոմիտեի կոլեգիայի ընդլայնված նիստում ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահ Արգիշտի Քյարամյանն անդրադարձել է 2021 թվականի մայիսի 12-ին Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզերի, 2021 թվականի նոյեմբերի 14-16-ն ընկած ժամանակահատվածում՝ Իշխանասարի և Ջերմուկի, 2022 թվականի սեպտեմբերի 13-15-ն ընկած ժամանակահատվածում՝ Ջերմուկի, Սոթքի, Վարդենիսի, Գորիսի, Կապանի, Արտանիշի, Իշխանասարի և այլ բնակավայրերի ուղղությամբ ադրբեջանական ագրեսիայի և ՀՀ սուվերեն տարածք մխրճվելու և օկուպացնելու դեպքերին:
«2020թ. նոյեմբերի 6-ին ԱՀ ԱԽ նիստից հետո նախագահի հատուկ հանձնարարությամբ ի պաշտոնե գործուղվել եմ քաղաք Երևան (գործուղման նպատակի և արդյունքների մասին մանրամասները պետական և ծառայողական գաղտնիք հանդիսանալու հիմքով իմ կողմից հանրայնացման ենթակա չեն)։
Տարածաշրջանային ցանկացած հակամարտություն՝ լինի դա Հարավային Կովկասում, Մերձավոր Արևելքում, Ուկրաինայում, թե Իսրայելում, անվտանգային նոր ռիսկերի առաջ է կանգնեցնում ռեգիոնի բոլոր պետություններին: Այսպիսի պայթյունավտանգ և ծավալվող հակամարտությունների ընթացքում հատկապես մեծ պետությունների կողմից ձևավորվում են նոր առանցքներ ընդդեմ այս կամ այն խաղացողի, իսկ փոքր պետություններն ունեն հնարավորություններից օգտվելու շանսեր, բայց նաև նոր մարտահրավերների առաջ կարող են կանգնել։
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը հրավիրված խորհրդակցության ժամանակ հայտարարել է, որ ադրբեջանական բանակի հետագա հզորացումը երկրի անվտանգության ապահովման կարևոր գործոններից մեկն է:
Իսկ ինչ վերաբերում է իշխանական հաջորդ թեզին, որ եթե ՀՀ ԶՈՒ ստորաբաժանումներն անցնեին ՀՀ սահմանը և օգնեին Արցախի ՊԲ-ին, ադրբեջանական գործողությունները կտեղափոխվեին ՀՀ տարածք, մասնավորապես, Սյունիք, ապա հիասթափեցնենք իշխանություններին և նշենք, որ եթե Ադրբեջանը չստանա փաստաթղթով այն, ինչ ուզում է, ապա պատերազմը ՀՀ տարածքում անխուսափելի է, և ոչ միայն Սյունիքում:
Ի վերջո, փաստը, որ այսօր թշնամու բանտերում են հայտնվել այն քաղաքական ու ռազմական գործիչները, որոնք գտնվում էին Փաշինյանի թիրախում՝ վկայում է այն մասին, որ նրանք ոչ «դավադիրներ» էին, ոչ էլ «օտարերկրյա գործակալներ» են, և, թերևս, հենց նրանք էին, որ չէին ցանկանում «դավադրություններ թույլ տալ մեր պետականության նկատմամբ» և փորձում էին թույլ չտալ «որևէ մեկին մեզ օգտագործել որպես մանրադրամ իր աշխարհաքաղաքական խաղերի մեջ»։
Հոկտեմբերի 4-ին հանրության ուշադրությունից աննկատ մնաց ադրբեջանական լրատվամիջոցների հրապարակած մի լուր, որ Ղազախի շրջանի Մազամ գյուղում 30 տարի հետո նորից մանկապարտեզ է գործելու:
3 տարի առաջ այս օրը՝ 2020 թվականի հոկտեմբերի 5-ին, Նիկոլ Փաշինյանն այցելել էր Արցախ, որի շրջանակներում քննարկվել և հաստատվել էր հայտնի հակահարվածի օպերացիան:
Ադրբեջանն առևանգել և ապօրինի ձերբակալել է Արցախի նախկին նախագահ Արայիկ Հարությունյանին։ Այսօր հայտնի դարձավ, որ Արայիկ Հարությունյանը Բաքվում արդեն հարցաքննվել է, նրա պաշտպանությունը ստանձնել է ադրբեջանցի փաստաբան Ալով Սաֆարալիևը։
Սեպտեմբերի 28-ին Արցախի Հանրապետության Նախագահ Սամվել Շահրամանյանը հրամանագիր էր ստորագրել 2023 թ․ սեպտեմբերի 19-ից հետո ստեղծված իրավիճակից բխող գործողությունների մասին, որում, մասնավորապես, նշվում է՝ մինչև 2024 թ․ հունվարի 1-ը լուծարել պետական բոլոր հիմնարկները և դրանց ենթակա կազմակերպությունները, և Լեռնային Ղարաբաղի (Արցախի) Հանրապետությունը դադարում է իր գոյությունը։
Քանի Ադրբեջանը չի ազատել Արցախի գերի պաշտոնյաներին, պետք է ձեռնպահ մնալ պայմանագրի ստորագրումից
ՀՀ Ազգային Ժողովի ամբիոնից ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Ռուստամյանը հայտարարել է, որ հայ ժողովուրդն այսօր ապրում է իր պատմության ամենաողբերգական ժամանակներից մեկը՝ Արցախը հայաթափված է, իսկ Հայաստանը բռնել է թրքացման ճանապարհը, այն, ինչի մասին զգուշացնում էին շարունակաբար:
Սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը լայնամասշտաբ հարձակում էր իրականացրել Արցախի դեմ՝ «հակաահաբեկչական գործողություն» անվան տակ: Իսկ ՊԲ զինաթափումը հրադադարի գլխավոր պայմանն էր, որի բավարարումից հետո ՀՀ իշխանության ներկայացուցիչները սկսեցին շահարկել ՊԲ լուծարման և զինաթափման հարցը: Մասնավորապես, պնդելով, որ ՊԲ զինաթափումը տեղի է ունեցել Արցախի իշխանությունների պատճառով, այսինքն, եթե նրանք «չստորագրեին» վերջին հրադադարի ադրբեջանական առաջարկով փաստաթղթի տակ, որի գլխավոր պայմանը ՊԲ զինաթափումն էր, ՌԴ-ին և Ադրբեջանին հայկական զենք-զինամթերքը չէր անցնի:
Երեկ 168.am-ը՝ «Ով է իրականում ստորագրել ՊԲ կազմալուծման վերաբերյալ Ադրբեջանի պահանջի տակ, ով պիտի որոշեր ՊԲ սպառազինության ճակատագիրը» վերտառությամբ հոդված էր հրապարակել, որտեղ մի շարք փաստեր է ներկայացրել այս առնչությամբ: Շարունակելով այս թեման՝ ներկայացնենք ևս մի քանի փաստ ՊԲ կազմաքանդման վերաբերյալ, ինչը ՀՀ իշխանությունները և իշխանամերձ շրջանակները գցում են միայն Արցախի վերջին իշխանությունների գրպանը:
ԵՊՀ դասախոս Մենուա Սողոմոնյանը հանրահավաքի ժամանակ հայտնել է, որ հոկտեմբերի 5-ին Գրանադայում սպասվող Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանը կամ նոր պայմանավորվածություններին ընդառաջ եվրոպական 20 քաղաքում բողոքի ցույցեր են տեղի ունենալու:
Երեկ հայտնի դարձավ, որ Հակարիի կամրջի անցակետում ադրբեջանցի ուժայինները ձերբակալել են Արցախի Պաշտպանության բանակի (ՊԲ) նախկին հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Լևոն Մնացականյանին, նրան տեղափոխել են Բաքու։
2024-ի հունվարին 1-ից Արցախի Հանրապետությունը կդադարի գոյություն ունենալ: Իսկ Պաշտպանության բանակն արդեն դադարել է Արցախում վերջին մարտական գործողություններից հետո: Եվ հիմա, արդեն քանի օր է, իշխանության ներկայացուցիչները շահարկում են ՊԲ լուծարման և զինաթափման հարցը:
Մեզ համար պայքար հասկացողությունը հանգրվանային է եղել միշտ, որի նպատակն ամբողջական Հայաստանի կերտումն է: Իսկ այս պահին պայքարը մեր պետականության պահպանման համար է, որը վտանգված է: Սփյուռքն իր բոլոր հնարավորությունները մեկտեղելով՝ մեր պետականության պահպանման համար պիտի պայքարի:
Արցախի Հանրապետության նախագահ Սամվել Շահրամանյանը հրամանագիր է ստորագրել, որտեղ, մասնավորապես, նշվում է, որ 2024-ի հունվարին 1-ից ԼՂ Հանրապետությունը կդադարի գոյություն ունենալ:
168.am-ի հետ զրույցում գնդապետ Թաթուլ Ղազարյանի քույրը՝ Իրինա Ղազարյանը, պատմում է, որ այդ օրերին անվտանգությունից ելնելով՝ չէր զանգում եղբորը, իսկ հրամանատարը վերջին անգամ իր մոր հետ է զրուցել, ասել, որ ամեն ինչ նորմալ է, չանհանգստանան:
Դատարանի բակում լրագրողների հետ զրույցում ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանն անդրադարձել է ՊԲ նախկին հրամանատար, Արցախի ԱԽ նախկին քարտուղար Սամվել Բաբայանի հարցազրույցին և դրան հաջորդած՝ Ադրբեջանի պետական սահմանային ծառայության կողմից Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի ձերբակալությանը:
