Դատարանի բակում լրագրողների հետ զրույցում ՀՀԿ ԳՄ անդամ Մարգարիտ Եսայանն անդրադարձել է Սամվել Բաբայանի վերջին հարցազրույցին՝ նշելով, որ բացարձակ զարմացած չէ նրա արած հայտարարություններից, քանի որ նրան ճանաչում է 90-ականներից և որպես լրագրող՝ նրա գործունեության որոշ դրվագներին շատ լավ ծանոթ է:
Արցախում ադրբեջանական լայնամասշտաբ հարձակման հետևանքով ոչ միայն տարածքային և մարդկային կորուստներ ենք ունեցել, այլև հոգևոր և մշակութային արժեքների:
Արցախին հարված հասցնելուն զուգահեռ՝ թուրքական մամուլը բավականին ակտիվ առաջ է մղում այն մոտեցումը, որ «Զանգեզուրի միջանցքի» հարցը ցանկացած գնով պետք է լուծեն: Այսինքն, թուրք-ադրբեջանական տանդեմի ուշադրությունը կենտրոնանալու է Սյունիքի ուղղության վրա:
Մակրոնի հայտարարության հետ կապված՝ նշեմ՝ ցավոք սրտի, վստահություն չի ներշնչում, քանի որ մոտավորապես նման հայտարարություն նա արել էր Արցախի վերաբերյալ դեռ հունիս ամսին, և տեսնում ենք այսօր, թե ինչ է կատարվում Արցախում: Հետևաբար՝ այդ վստահությունը չկա, բացի մի բանից, որ իրենց շահերից ելնելով՝ փորձում են մտնել տարածաշրջան: Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանին, ապա գաղտնիք չի, որ այս տարածաշրջանի, այսպես ասած, տեր ու տիրականը հզոր երկրներից դա Ռուսաստանն է, Իրանը և Թուրքիան: Հիմնականում այս երեք գործոնն է մեր տարածաշրջանում՝ իրենց խորքային համակարգերով: Արևմուտքը փորձում է դառնալ 4-րդ գործոն, բայց բացառապես իրենց շահերի համար, սրանից հայ ժողովուրդը չի շահելու:
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը լրագրողների հետ զրույցում նշել է, որ Արցախում այս պահին էլ տեղի է ունենում բռնի տեղահանություն, այնպես չի, որ մարդիկ իրենց ցանկությամբ են լքում հայրենի օջախները, բնօրրանը:
Երևանի փողոցներում խաղաղ ակցիա իրականացնող քաղաքացիներին ոստիկանությունը բռնում-տանում է՝ խախտելով պայմանավորվածությունները: Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը՝ նշելով, որ ոստիկանների հետ պայմանավորվել էին ապահովել խաղաղ երթը, սակայն նրանք խախտեցին պայմանավորվածությունը։
Արցախի դեմ ադրբեջանական վերջին լայնամասշտաբ հարձակումից օրեր հետո՝ սեպտեմբերի 21-ին, Եվլախում տեղի էր ունեցել Արցախի և Ադրբեջանի ներկայացուցիչների հանդիպումը։
Սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը լայնամասշտաբ հարձակում սկսեց Արցախի դեմ՝ փորձելով հասնել հայկական երկրորդ պետության ամբողջական կապիտուլյացիայի և հայաթափման, որն ինչ-որ առումով հաջողվել է: Եվ այս ամենը՝ «հակաահաբեկչական օպերացիայի» անվան տակ: Այսինքն, ցեղասպանական-պատերազմական գործողություններով թուրք-ադրբեջանական տանդեմը փորձում է վերջնականապես փակել Արցախի հարցը: Իսկ առջևում Սյունիքի, առհասարակ, Հայաստանի հետ կապված հարցերն են:
Նիկոլ Փաշինյանը երեկ իր հերթական ուղերձի ժամանակ հայտարարել է, որ Արցախի քաղաքացիական բնակչությանն ուղիղ սպառնալիք չկա:
«Էրդողանն ասեց, չէ, որ Սյունիքի համար պայմանավորվել են, ուրեմն պատերազմ է լինելու այնտեղ: Ընդ որում, Նիկոլ Փաշինյանը մինչև հիմա ոչ թե ստորագրում ու տալիս է, այլ ինքը համաձայնվում է, հետո աչքերը փակում է, երբ սկսվում են ռազմական գործողություններ, հետո ասում է՝ բա ի՞նչ անեմ: Այսինքն, Նիկոլ Փաշինյանի դեպքում մենք անընդհատ ունենալու ենք պատերազմ և Հայաստանի կործանում: Այդ թարախից պետք է ազատվել»,- շարունակել է ՀՀ նախկին վարչապետը՝ հավելելով, որ ընդդիմությունը վճռական է, խելոք մարդիկ կան, և այս պայմաններում հաղթանակն ապահովված է:
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը բողոքի ակցիաների շրջանակում լրագրողների հետ զրույցում նշել է, որ այս իշխանությունները, բացի վտանգից, պատերազմից, մահից, մեր երկրին ոչինչ չեն բերել:
Այսօր Եվլախում տեղի ունեցած Ադրբեջանի և Արցախի Հանրապետության ներկայացուցիչների հանդիպումից մեկ օր առաջ՝ սեպտեմբերի 20-ին, հայտնի դարձավ, որ Արցախում ռուս խաղաղապահներ են զոհվել: Մասնավորապես, ՌԴ ՊՆ-ն հաղորդագրություն տարածեց, որ դիտակետից վերադարձող խաղաղապահների ավտոմեքենայի վրա են կրակել Արցախի Ջանյաթաղի շրջանում:
Վավերագրող Արամ Շահբազյանը, ով հասցրել է մասնակցել 90-ականների Արցախյան պատերազմին, ինչպես նաև 44-օրյային, Եռաբլուրում 168.am-ի հետ զրույցում նշել է, որ Արցախում ստեղծված իրավիճակի համար մեղավոր է ամբողջ ազգը՝ սկզբից մինչև վերջ:
ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը Եռաբլուրում լրագրողների հետ հանդիպմանն ասել է, որ կա փաստատուղթ, և այդ փաստաթղթի մեջ արդեն ամեն ինչ ասված է, և այդ փաստաթղթի շուրջ են Եվլախի բանակցությունները վարվելու և որոշվելու է Արցախի հայ բնակչության ճակատագիրը:
Անդրադառնալով Եվլախում տեղի ունեցող Ադրբեջանի և Արցախի Հանրապետության ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը, պատգամավորը նշել է, որ Ադրբեջանն օպերացիան այնպես էր նախատեսել, որ ամեն ինչ մինչև սեպտեմբերի 21-ն ավարտված լինի և բանակցությունները տեղի ունենան հենց սեպտեմբերի 21-ին։
Հայաստանի նախկին վարչապետ Վազգեն Մանուկյանը Հանրապետության հրապարակում հրավիրված հանրահավաքի ժամանակ հայտարարել է՝ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն ասել է, որ Նիկոլ Փաշինյանի հետ պայմանավորվածություններ ունի Սյունիքի, անկլավների վերաբերյալ:
168.am-ը մոտ մեկ շաբաթ առաջ անդրադարձել էր Էրդողան-Փաշինյան հեռախոսազրույցին, դրա ազդեցությանը, և դրան հնարավոր հաջորդելիք զարգացմանը:
Հասարակական-քաղաքական գործիչ Ավետիք Չալաբյանը Հանրապետության հրապարակում հայտարարել է, որ այն, ինչ երեկ տեղի ունեցավ Արցախում, Ռուսաստանի համար մեծագույն խայտառակություն էր:
ՀՅԴ ԳՄ անդամ, ԱԺ պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանը Հանրապետության հրապարակում լրագրողների հետ զրույցում ասաց, որ երեկ ՀՅԴ գրասենյակում հրավիրված փակ խորհրդակցությանը շուրջ 3 տասնյակ քաղաքական ուժ է մասնակցել, և, որ ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու ճանապարհային քարտեզի շուրջ ծավալուն քննարկում է եղել:
Այսօր Վերաքննիչ դատարանը որոշել է 3-րդ բանակային կորպուսի նախկին հրամանատար, գեներալ-մայոր Գրիգորի Խաչատուրովի՝ հուլիսին Հակակոռուպցիոն դատարանի կողմից երկարացված կալանքը 3 ամսից կրճատել 2 ամսի՝ մինչև հոկտեմբերի 15-ը:
Նիկոլ Փաշինյանի ընտանեկան թերթը գրել էր, որ՝ «ըստ շրջանառվող տեղեկությունների՝ ռուսական կողմը Ադրբեջանին տրամադրել է ԼՂ-ում բոլոր դիրքերի, տեխնիկայի տեղակայման վայրերի կոորդինատները ու հեռացել նշված վայրերից, և Ադրբեջանը սկսել է զանգվածային հրետակոծությունը»:
ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանի կարծիքով, առաջին քայլը պետք է լինի այն, որ Նիկոլ Փաշինյանը հրաժարվի պրահյան համաձայնություններից, իսկ ժողովուրդը պիտի համախմբվի և սատար կանգնի Արցախին:
Սեպտեմբերի 18-ին Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարությունում բրիֆինգի են հրավիրվել Ադրբեջանում հավատարմագրված օտարերկրյա դիվանագետները, որին մասնակցել են Ադրբեջանի նախագահի օգնական-Ալիևի աշխատակազմի արտաքին քաղաքականության հարցերի բաժնի ղեկավար Հիքմեթ Հաջիևը, Ադրբեջանի նախագահի հատուկ հանձնարարությունների գծով ներկայացուցիչ Էլչին Ամիրբեկովը և երկրի փոխարտգործնախարար Ֆարիզ Ռզաևը:
Սեպտեմբերի 17-ին Երևանում ավագանու ընտրություններ էին, ավելի պարզ՝ երևանցիները քաղաքապետ էին ընտրում: Բայց Երևան համայնքի ընտրողների ռեգիստրում հաշվառված 824.250 քաղաքացուց քվեարկությանը մասնակցեց 234.553 քաղաքացի կամ ընտրական իրավունք ունեցող քաղաքացիների 28.46%-ը։ Իսկ ՔՊ-ն ստացավ 75.463 ընտրողի ձայն՝ 32.57 տոկոս: Եվ այս պահի դրությամբ Երևանը դեռ չունի քաղաքապետ:
2018 թվականի իշխանափոխությունից հետո, սակայն, ՀՀ իշխանությունների գործողությունները հաճախ անհասկանալի են եղել Իրանի համար, վիճակն առավել զգայուն է հատկապես հիմա։ Պաշտոնական Թեհրանին չի կարող չմտահոգել ՀՀ գործող իշխանությունների թրքահաճո և արևմտամետ քաղաքականությունը։ Սա երկարատև կտրվածքով կարող է բացասական ազդել Իրան-Հայաստան հարաբերությունների վրա, այն պետք է շտկվի։
Սեպտեմբերի 13-ին 24TV-ի «Հարցազրույց Կարպիս Փաշոյանի հետ» հաղորդման ժամանակ Երևանի քաղաքապետի թեկնածու Տիգրան Ավինյանն իրենց ընդդիմախոսներին հորդորել է Արցախից իրեն դասեր չտալ:
Նիկոլ Փաշինյանը, POLITICO Europe պարբերականին տված և երեկ հեռարձակված հարցազրույցում հարցին՝ «հաղորդումներ կան, որ առկա են բավական մեծ ադրբեջանական կուտակումներ Հայաստանի հետ սահմանի երկայնքով և Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ, որքանո՞վ է նոր կոնֆլիկտը հավանական», պատասխանել է.
Ադրբեջանական լրատվամիջոցները սեպտեմբերի 13-ին իրենց ժամանակով 20:30-ի սահմաններում տեղեկություն տարածեցին, թե բարդ ռելիեֆ ունեցող լեռնային տեղանքում ռազմական մեքենայի վթարի հետևանքով ադրբեջանական բանակի երեք զինծառայող է մահացել:
Մեկ տարի առաջ այս օրը՝ 2022 թվականի սեպտեմբերի 12-ի լույս 13-ի գիշերը, Ադրբեջանի զինված ուժերը հարձակողական գործողություններ էին ձեռնարկել ՀՀ ինքնիշխան տարածքի ուղղությամբ 4 ուղղություններով, հետագայում, ինչպես Նիկոլ Փաշինյանն էր ԱԺ-ում մարտերի առաջին օրը հայտարարել, երկու-երեք ուղղություն ևս ավելացել է:
Նիկոլ Փաշինյանը լեզվական հերթական «սայթաքումն» է թույլ տվել. Պետրոս Ղազարյանի հետ հարցազրույցում նա ասել է. «Տեղի է ունեցել հետևյալը. Հայաստանը և Ադրբեջանը 2023 թվականի մայիսի 14-ին Բրյուսելում, ի զարգացում 2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում ունեցած պայմանավորվածության, արձանագրել են, որ ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը՝ համապատասխանաբար՝ Հայաաստանը՝ Ադրբեջանի 86.600 քկմ-ն, Ադրբեջանը՝ Հայաստանի 28.000…»:
