Այս համատեքստում հիշեցնենք, թե ինչ էր ասում ժամանակին նախագահ Սերժ Սարգսյանը Հայաստանի կողմից Կոսովոյի անկախության ճանաչման առնչությամբ, և ոչ միայն:
Նախիջևանի առանձին համազորային բանակի հրամանատար, գեներալ-մայոր Քյանան Սեիդովն օրերս մեկնել էր Թուրքիա, որտեղ հանդիպել էր Թուրքիայի ցամաքային զորքերի հրամանատար, բանակի գեներալ Սելջուկ Բայրաքթարօղլուի հետ:
Դեկտեմբերի 19-ին Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել «Արմենպրեսին», որտեղ, ըստ էության, հաշվետվություն է ներկայացնում Ալիևին, անգամ ընդունում է Ալիևի որոշ առաջարկներ: Այս հրապարակման մեջ, սակայն, այլ հանգամանքի կանդրադառնանք։
«Россия сегодня» գործակալության գլխավոր տնօրեն Դմիտրի Կիսելյովին տված հարցազրույցում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն անդրադարձել է Հայաստանի վերազինմանը և Հնդկաստանի, Ֆրանսիայի կողմից սպառազինության մատակարարմանը, ինչպես հայ-ամերիկյան պաշտպանական համագործակցությանը, և նշել, որ իրենց մտահոգում է այս ամենը:
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանի դիտարկմամբ էլ՝ ՀՀ իշխանությունն Ադրբեջանի հետ ունեցած տարբեր քաղաքական պայմանավորվածությունների հետևանքով, ըստ էության, նպաստել է ադրբեջանական օրակարգի սպասարկմանը և շահերի ներկայացմանը՝ անկախ նրանից, թե դրա տակ խաղաղության դարաշրջա՞ն, «Խաղաղության խաչմերո՞ւկ», թե՞ մեկ այլ բան կներկայացվի:
Դեռ այս տարվա հուլիսին 168.am-ը գրել էր, որ 44-օրյա պատերազմում դրվեց Թուրքիա-Ադրբեջան-Պակիստան աշխարհաքաղաքական նախագծի սկիզբը, և, որ Արցախյան պատերազմում կամ «ղարաբաղյան խաղում» Իսլամաբադի մասնակցությունը պայմանավորված էր թուրք-պակիստանյան հատուկ հարաբերություններով՝ Պակիստանի բանակի ղեկավարությունը միշտ թանկ է գնահատել Անկարայի հետ միությունը:
Հոկտեմբերի վերջին ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը մեր հարցմանն ի պատասխան՝ հայտնել էր, որ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված ռազմական գործողությունների հանգամանքների ուսումնասիրման նպատակով քննիչ հանձնաժողովի զեկույցի վերաբերյալ դռնփակ նիստ հրավիրելու համար ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանին նամակով կդիմի դեկտեմբերի առաջին տասնօրյակին, երբ զեկույցն ուղարկած կլինեն համապատասխան գերատեսչություններ, թեպետ ի սկզբանե զեկույցի քննարկումը նախատեսված էր հոկտեմբերին:
Դժվարին կացության մեջ է նաև Մոսկվան, որը ոչինչ չկարողացավ ձեռնարկել Ասադի իշխանությունը պահելու ուղղությամբ։ Ռուսաստանի համար Սիրիայի տարածքը և այնտեղ ռազմաբազաներ ունենալը ոչ միայն հնարավորություն էր տալիս տարածաշրջանում իր խնդիրներն առաջ մղելու հարցում, այլև իր բազաները կարևոր հենման կետ են Աֆրիկայում իր տարբեր գործողությունների իրականացման համար։ Եվ Սիրիայից ռազմաբազաների դուրսբերման սցենարի դեպքում Ռուսաստանը շղթայական ռեակցիայի ձևով թուլացնելու է իր դիրքերը և Աֆրիկայում, և Հարավային Կովկասում։
2021 թվականի հունիսին Լոռու մարզում նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, թե ՀՀ բոլոր նախորդ նախագահներն իրեն մեղադրում են, որ «չի համաձայնել, որ Ղարաբաղը մատնվի Նախիջևանի ճակատագրին»:
Ալիևի օգնականի հանդիպումն Իսրայելի արտաքին գերատեսչության ղեկավարի հետ ևս ինչ-որ գործողության նախապատրաստություն կարող է ենթադրել՝ լինի դա Հայաստանի դեմ, թե Իրանի, իհարկե, երկու դեպքում էլ Հայաստանը մտածելու բան ունի: Չմոռանանք, որ Իսրայելն իր զգալի ներդրումն ունի 44-օրյա պատերազմում Ադրբեջանի հաղթանակում:
Թուրքիայի ուժեղացումը, հատկապես կապված «Զանգեզուրի միջանցքի» հետ, առանցքային սպառնալիք է Հայաստանի և Հարավային Կովկասի համար։ Այս ճանապարհը՝ Թուրքիային և Ադրբեջանին կապող ուղին, նրանց համար ոչ միայն տրանսպորտային նախագիծ է, այլև տարածաշրջանային ռազմավարական ազդեցությունը մեծացնելու գործիք։ Նրանց համար դա պանթուրքիստական գաղափարի հերթական քայլ է, որը կապահովի Թուրքիայի կապը Կենտրոնական Ասիայի թյուրքալեզու երկրների հետ։
Իշխող կուսակցության ներսում և շուրջը վերջին ամիսների և հատկապես վերջին շրջանի զարգացումները, այդ թվում՝ ՔՊ խմբակցությունից Հովիկ Աղազարյանի և հիմա նաև՝ Հակոբ Ասլանյանի հեռացումները, որքանո՞վ են ներքաղաքական և ներկուսակցական խնդիր, և արդյո՞ք այստեղ չկան նաև արտաքին քաղաքական հողի վրա տարաձայնություններ, թեպետ մինչև այժմ նրանք չեն ընդդիմացել Փաշինյանի ադրբեջանամետ դիրքորոշումներին և խաղաղության օրակարգին:
2020 թվականի պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը դեռ ներկայացված չէ։
Եվ շատ հնարավոր է, որ Հայաստանին այս տեսակ «սիրաշահումը» իր քաղաքական նպատակներն ունի: Իսկ գուցե պարտավորեցնող մրցանա՞կ է, կամ զուտ ԱՄՆ հեռացող վարչակազմի երախտագիտությո՞ւնը: Ժամանակը ցույց կտա:
Թուրքիան ԱՄՆ-ի ռազմավարական դաշնակիցն է՝ ՆԱՏՕ-ի անդամ է, և բնական է՝ անհնար է պատկերացնել, թե ինչպես պետք է Միացյալ Նահանգները պաշտպանի Հայաստանին Թուրքիայից, ինչպես պետք է պաշտպանի հայ-թուրքական սահմանը, այսինքն՝ մեզ՝ իր ռազմավարական դաշնակցից:
Հայաստանից միջպետական հայցերից կամ գանգատներից հրաժարվելու պահանջի ֆոնին Ադրբեջանում որոշել են դիվանագիտական ծառայություններին նոր գործառույթներ վերապահել:
Դեկտեմբերի 6-ին Աննա Հակոբյանը՝ «Կրթվելը նորաձև է» քաղաքական-հասարակական արշավի շրջանակում հերթական հանդիպումն է կազմակերպել, որին ներկա է եղել նաև Արծրուն Հովհաննիսյանը, ինչը և սպասելի էր, քանի որ օրեր առաջ հրապարակային իր լիարժեք աջակցությունն էր հայտնել Աննա Հակոբյանին:
Դեկտեմբերի 5-ին 168.am-ը «Փաշինյանի «պետական դավաճանությունը» դուրս է օրենքից, իսկ գեներալները պետք է «նստեն». Փաշինյանի քաղաքական հրաման-խոստովանությունը» վերտառությամբ հոդված էր հրապարակել, որտեղ անդրադարձել էինք նաև 44-օրյայից առաջ, դրա ընթացքում և հետո Փաշինյանի կողմից գաղտնիության սկզբունքի խախտումների կամ գաղտնիության տարրեր պարունակող տեղեկությունների հրապարակմանը:
Նոյեմբերի 22-ին Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց էր տվել հանրային հեռուստաընկերությանը, որի ժամանակ Արևմտյան Հայաստանը համեմատել էր «Արևմտյան Ադրբեջանի հետ»:
Դեկտեմբերի 4-ին ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը կրկնել է ավելի վաղ արած ինքնախոստովանությունը՝ կապված 2021 թվականի մայիսին ադրբեջանական առաջխաղացումների և դրանց հակազդել-չհակազդելու հայկական կողմի դիրքորոշման հետ, ինչը, սակայն, անտեսվեց:
Հաջորդը Դիլիջանի համայնքապետի հարցն է: Նա սեփական եղբորը շուկայականից էժան և արագացված, հրատապ կերպով տարածք է տալիս, և դրանից հետո Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովն ասում է, որ պետք է վճարի 300.000 դրամ տուգանք, և դրանով ամբողջ խնդիրն ավարտվում է»,- մանրամասնել է Աննա Գրիգորյանը և անցել Երևանի փոխքաղաքապետ ՔՊ-ական Արմեն Փամբուխչյանին: Նրա հայրը, որն արդեն թոշակառու է, ձեռք է բերել 40 հա հողատարածք՝ կառուցելու ինտենսիվ այգի:
Դեկտեմբերի 3-ին Ազգային ժողովում 2025թ. ՀՀ պետբյուջեի նախագծի քննարկման ժամանակ իր եզրափակիչ ելույթի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը դարձյալ անվտանգային վտանգավոր ձևակերպումներ է թույլ տվել, որոնցում, ըստ էության, և՛ ինքնախոստովանություն կար, որ պրոֆեսիոնալ բանակ ունենալը չի մտնում իր պլանների մեջ՝ լինի դա ՆԱՏՕ-ական, թե ոչ ՆԱՏՕ-ական չափանիշներով, բայցև անուղղակի զգուշացում՝ այն համակարգը, որն այսօր առկա է, դա էլ կարող է չլինել, և այլն: Սա՝ ընդհանրական, իսկ Փաշինյանի ելույթի համապատասխան հատվածը մենք բաժանել ենք մի քանի մասերի:
ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հերքել է ադրբեջանական մամուլի հրապարակումները, թե ներքաղաքական նկատառումներից ելնելով՝ իրեն ձեռնտու է պատերազմական իրավիճակը:
Անկեղծ ասած, այս իշխանության ռազմաքաղաքական տեսլականում հնարավոր չէ որևէ ձևով տեղավորել ռուս-հայկական միացյալ զորախմբի գոյությունը: Ճիշտ է՝ Հայաստանը ՀԱՊԿ-ի հետ է հարաբերությունները, այսպես կոչված, սառեցրել, բայց Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև իրավապայմանագրային բազայում կարծես թե բան չի փոխվել, թեև ՀՀ իշխանությունները երբեմն այնպես են խոսում, կարծես թե դրանք չեղարկվել են կամ գոյություն չունեն:
Այսօր առավոտից «Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ի մեծ թվով վարորդներ գործադուլ են հայտարարել՝ պահանջելով աշխատանքային պայմանների բարելավում։
Երբ Աննա Հակոբյանը 2018 թվականին, 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից առաջ և պատերազմի օրերին իրականացրած նախաձեռնություններից հետո վերջերս հայտարարեց հերթական արշավ-նախաձեռնության մասին, մի շարք հանգամանքներ հաշվի առնելով, ենթադրում էինք, որ եթե Արծրուն Հովհաննիսյանը կանգնած չէ այս գաղափարի հիմքում, ապա ինչ-որ պահի և ինչ-որ կերպ առնչություն ունենալու է Աննա Հակոբյանի՝ «Կրթվելը նորաձև է» արշավին: Չսխալվեցինք: Նոյեմբերի 30-ին ֆեյսբուքյան իր էջում Արծրուն Հովհաննիսյանը հետևյալ գրառումը կատարեց.
Նոյեմբերի 27-ին ՀՀ զինված ուժերում նոր նշանակումներ են եղել:
Այս օրերին, երբ Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակային ՀՀ պաշտպանության նախարարության շուրջ մանր-մունր թեմաներ է քննարկում, դիտողություններ անում և դրանով փորձում քաղաքական ինչ-ինչ խնդիրներ լուծել, Ադրբեջանը դարձյալ զբաղված է հնարավոր սադրանքի համար քարոզչական կամ, այսպես ասած, լեգիտիմ հիմքեր ստեղծելով։
Կառավարության երեկվա նիստից հետո, երբ Նիկոլ Փաշինյանը, ըստ էության, թիրախավորել էր ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը և նախարար Սուրեն Պապիկյանին, ինչին մանրամասն 168.am-ն անդրադարձել է, ուշ երեկոյան Աննա Հակոբյանի՝ հասարակական կարծիք ձևավորողների հետ հանդիպումներից մեկին մասնակցած «Ազատ քաղաքացի» ՀԿ նախագահ, քաղաքական վերլուծաբան Հովսեփ Խուրշուդյանը հանկարծ բանակի մասին գրառում է անում, մասնավորապես՝ Արմավիրի ուսումնական զորամասի վերաբերյալ, որը տարածել են նաև որոշ լրատվամիջոցներ:
