«Միացյալ Նահանգների հետ ավելի սերտ աշխատելով՝ Հայաստանն ավելի հեշտորեն առաջ կմղի իր շահերը նաև ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում, քանի որ ԱՄՆ-ը համանախագահ երկիր է»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց բրիտանացի վերլուծաբան Նեյլ Մաքֆարլեյնը՝ անդրադառնալով Միացյալ Նահանգների կողմից Արցախին տրվող ուղիղ աջակցության կրճատմանը։
«Նոր ծրագրի հաստատման դեպքում ԱՄՆ-ը կսկսի աջակցել track2 կոչվածին, որից վերջին մեկ տարվա ընթացքում ավելի հաճախ է խոսվում»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց գերմանացի վերlուծաբան Սյուզան Ստյուարտը՝ անդրադառնալով տեղեկություններին, թե ԱՄՆ-ը կրճատում է ֆինանսավորումն Արցախին։
«Արցախին տրվող աջակցությունը կրճատելու ԱՄՆ Կառավարության որոշման հիմքում օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ գործոններ են»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքական վերլուծաբան Էդգար Էլբակյանը՝ անդրադառնալով տեղեկատվությանը, թե ԱՄՆ կառավարությունը որոշել է կրճատել Արցախում իրականացվող ականազերծման ծրագիրը։
Ներկայումս Արցախում արտակարգ դրություն հայտարարելու անհրաժեշտություն չկա»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ Դավիթ Բաբայանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե հնարավո՞ր է՝ կորոնավիրուսի տարածման դեմ պայքարի շրջանակներում Արցախի Հանրապետությունում արտակարգ դրություն հայտարարվի։
«Ներկա դրությամբ մեր առաջնային խնդիրն է՝ ապահովել նոր տիպի կորոնավիրուսի դեմ պայքարի առումով մեր պաշտպանական կարողությունները և խստորեն պահպանել մեր անվտանգության կայունությունը»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Աննա Նաղդալյանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե ինչպե՞ս է վերջին օրերին աշխատում ԱԳՆ-ն, և ո՞րն է նոր իրավիճակում ՀՀ ԱԳՆ ռազմավարությունը։
Այսօր հայտնի դարձավ, որ ԵԱՀԿ-ն դադարեցնում է մշտադիտարկումը ԼՂ հակամարտության գոտում։ ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկը հայտարարություն է տարածել, որ կորոնավիրուսի պատճառով ԵԱՀԿ-ն դադարեցնում է մշտադիտարկման աշխատանքները:
Արցախի Հանրապետությունում մարտի 31-ին կայանալիք նախագահական և խորհրդարանական ընտրությունների քարոզարշավի շուրջ 168․am-ը զրուցել է Արցախի նախագահի թեկնածու, ԱՀ նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ, Արցախի Պահպանողական կուսակցության հիմնադիր Դավիթ Բաբայանի հետ։
Վերջին տասնօրյակի ընթացքում Ադրբեջանը կրկին սկսել է թիրախավորել հայ-ադրբեջանական սահմանը: Միջադեպերի ակտիվ փուլը սկսվել է մարտի 1-ից, երբ հայտնի դարձավ, որ հակառակորդը կրակ էր բացել Տավուշի Ոսկեպար գյուղի և դիրքերի ուղղությամբ։ ՀՀ ՊՆ նախկին խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանը դրանից օրեր անց տեղեկացրել էր, որ արդեն մի քանի օր է՝ նույն ուղղությամբ ադրբեջանական սահմանապահ ստորաբաժանումները կրակում են մեծ տրամաչափի գնդացիրներից։
«Զորավարժությունները կրում էին պլանային բնույթ, այսինքն՝ կոնկրետ ռազմական վտանգ չէին պարունակում: Սակայն դրանք, բացի ԶՈՒ մարտունակությունը բարձրացնելու, ԶՈՒ-ն նոր մակարդակի բարձրացնելու նպատակից, միտված են լինում ուժի ցուցադրությանը՝ հակառակորդին ճնշելու նպատակով: Սրան զուգահեռ՝ լարվածությունը հայ-ադրբեջանական սահմանին նշանակում է, որ բացի պլանային բնույթից, այս զորավարժություններն իսկապես նպատակ են ունեցել նաև ստուգել հակառակորդի զգոնությունը, ուժ ցուցադրել, ճնշել՝ հետագայում բանակցություններում հնարավոր օգուտներ ստանալու նպատակով»,- «168 Ժամի» հետ զրույցում ասել է ռուս ռազմական փորձագետ Պավել Ֆելգենգաուերը՝ անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանին վերջին օրերին գրանցված միջադեպերին և Ադրբեջանի կազմակերպած զորավարժություններին:
«Ամենևին պարտադիր չէ, որ այդ համայնքի հանդիպումները որևէ կերպ համաձայնեցված լինեն հայկական կողմի հետ, կամ ընդգրկեն տողատակեր, քանի որ դեսպանների, միջնորդների գործունեության տիրույթում է՝ կոնկրետ այս համակարտության շրջանակում հանդիպել բոլոր շահագրգիռ կողմերի, տուժածների, տուժողների և տարբեր խմբերի ներկայացուցիչների հետ»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց գերմանացի քաղաքական վերլուծաբան Ուվե Հալբախը՝ անդրադառնալով, այսպես կոչված, «ԼՂ ադրբեջանական համայնքի» ազդեցության ընդլայնմանը ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում:
Ամիսներ առաջ hայ-ռուսական մամուլն ու սոցիալական ցանցերը փոթորկած տեղեկությունների գլխավոր հերոսը՝ ռուս ընդդիմադիր ակտիվիստ Վիտալի Շիշկինը, լքել է Հայաստանի Հանրապետությունը: 2019 թվականի սեպտեմբերին հայտնի դարձավ, որ Հայաստանի միգրացիոն ծառայությունը ռուս ընդդիմադիր, հասարական-քաղաքական գործիչ Վիտալի Շիշկինին ճանաչել է փախստական ու ապաստան տրամադրել Հայաստանում նույն թվականի փետրվար ամսից, ինչը ոչ այնքան հաճելի իրադարձություն էր հայ-ռուսական հարաբերությունների կոնտեքստում:
Ռուսաստանի Դաշնությունում Արցախի Հանրապետության մշտական ներկայացուցիչ Ալբերտ Անդրյանը տեղեկություն չունի Արցախի նախագահի թեկնածու Մասիս Մայիլյանի և նրա աջակից, ԱՀ ՊԲ նախկին հրամանատար Սամվել Բաբայանի մուտքը ՌԴ սահմանափակելու տեղեկությունների վերաբերյալ: Այս մասին Ալբերտ Անդրյանը նշեց 168.am-ի հետ զրույցում: Մեր այն դիտարկումներին, թե կարիք չկա՞ տարածվող ոչ պաշտոնական տեղեկությունների վերաբերյալ պաշտոնական տեղեկատվություն խնդրել ՌԴ համապատասխան կառույցներից, Ալբերտ Անդրյանն արձագանքեց` ասելով. «Եթե նման տեղեկություն չունենք, ես ի՞նչ պետք է պարզեմ»:
Մեր այցի օրակարգը շատ պարզ էր, այն բազմաշերտ էր, մի քանի բաղադրիչ ուներ: Իհարկե, առաջինը միջկուսակցական հարաբերությունների բաղադրիչն էր: Ինչպես ասացի, մենք շատ ակտիվ անդամ ենք բոլոր այն կառույցներում, որտեղ ներգրավված ենք: Երկրորդը` կար քաղաքական նպատակ` ցույց տալու, որ ՀՀԿ-ն` Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ, շարունակում է իր գործընկերների համար մնալ վստահելի գործընկեր Հայաստանում, որ ՀՀԿ-ին չեն մոռացել, ոչ միայն չեն մոռացել, այլև բարձր մակարդակով ընդունում են, և կոտրել այդ դիզելի գործով կեղտը, որ փորձում էին կպցնել նախագահին, մաքրվել այդ կեղտից նաև արտաքին քաղաքական աշխարհում, և մեզ դա հաջողվեց:
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը մարտի 9-ին մեկօրյա աշխատանքային այց կատարեց Բրյուսել, որի մասին պաշտոնական հաղորդագրություն տարածվեց այցի նախօրեին: Նիկոլ Փաշինյանն այս այցի ընթացքում հանդիպումներ է ունեցել Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի, Եվրոպական հանձնաժողովի փոխնախագահ, Եվրոպական միության արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով Բարձր ներկայացուցիչ Ժոզեֆ Բորելի, ինչպես նաև Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության (ԵԺԿ) նախագահ Դոնալդ Տուսկի հետ։ Փաշինյանի բրյուսելյան այցի բովանդակային կողմն առանձին և շատ ավելի խորը վերլուծության թեմա է, որին մենք դեռ կանդրադառնանք:
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդումը հյուրընկալել է ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանին: Հաղորդումն ամբողջությամբ կարող եք դիտել այսօր ժամը 22:50-ին:
Մարտի 5-ին Մոսկվայում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի շուրջ 6 ժամ տևած բանակցությունների արդյունքում կրկին հրադադար հաստատվեց Սիրիայի Հյուսիսում։ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը թուրք պաշտոնակից Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի հետ բանակցությունների ավարտին հայտնել է, որ կողմերն ընդունելի լուծում են գտել սիրիական Իդլիբ նահանգում իրավիճակի լարվածության կարգավորման համար:
«ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի այցը Մոսկվա հետաձգվել է զուտ տեխնիկական պատճառներից ելնելով, որոնք մի քանիսն են»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ մեկնաբանելով վերջին օրերին մամուլում տարածված տեղեկությունը, թե չեղարկվել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի պաշտոնական այցը ՌԴ:
«Թուրքիայի ԱԳ նախարարը պատահական չի հանդիպում ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների հետ»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց բրիտանացի քաղաքական վերլուծաբան Նեյլ Մաքֆարլեյնը՝ անդրադառնալով մերձավորարևելյան զարգացումներին և դրանց անդրադարձին ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում տիրող իրավիճակի վրա։
Ռուս-սիրիական ճնշումները Թուրքիայի նկատմամբ սիրիական Իդլիբի շուրջ մղեցին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանին բանակցություններ սկսել Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ։ Թուրքիայի նախագահը մարտի 5-ին կմեկնի Մոսկվա՝ հանդիպելու ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ։ Ինչպես հաղորդում են ռուսական առաջատար լրատվամիջոցները, տեղեկությունը հաստատել է ՌԴ նախագահի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը։ «Էրդողանը Մոսկվայում կլինի մարտի 5-ին, որտեղ նախատեսված են բանակցություններ մեր նախագահի հետ»,- ասել է Պեսկովը։ Ավելի վաղ տեղեկությունը հաստատել էր նաև Թուրքիայի նախագահի աշխատակազմը։
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը մարտի 3-4-ը պաշտոնական այցով կմեկնի Վրաստան: Այցի շրջանակում նախատեսված են նրա հանդիպումները Վրաստանի վարչապետ Գիորգի Գախարիայի, նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլիի, խորհրդարանի նախագահ Արչիլ Թալակվաձեի և Համայն Վրաստանի Կաթողիկոս-պատրիարք Իլյա երկրորդի հետ: ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչության փոխանցմամբ՝ Նիկոլ Փաշինյանը Թբիլիսիի «Հերոսների» հրապարակում ծաղկեպսակ կդնի հուշակոթողին և հարգանքի տուրք կմատուցի: Նախատեսված է նաև Փաշինյանի հանդիպումը Թբիլիսիի հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ:
Սիրիայի Իդլիբ նահանգում վերջին շաբաթների ընթացքում օրեցօր սրվող ռազմական էսկալացիայի ֆոնին և Մոսկվայում նախատեսվող Պուտին-Էրդողան բանակցություններից առաջ Թուրքիայի Արտաքին գործերի նախարար Մևլութ Չավուշօղլուի հանդիպումը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հետ մի շարք վերլուծաբաններ անհանգստացնող են որակում:
«Իդլիբում իրադարձությունների զարգացման երկու սցենար կա»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովը՝ անդրադառնալով սիրիական Իդլիբ շրջանում վերջին շաբաթներին զարգացող իրադարձություններին ու դրանց անդրադարձին ԼՂ հակամարտության գոտում իրավիճակի վրա:
Սիրիացիները ՌԴ աջակցությամբ հարվածում են թուրքական դիրքերին: Այսքանը: Ամեն բան կախված է նրանից, թե ինչպիսին կլինի Իդլիբի օպերացիայի ելքը: Տեղի է ունենում թուրքական ուժերի դուրսմղում Սիրիայի հյուսիս-արևելյան հատվածից, որոնց կարգավիճակը, Աստանայի համաձայնությունների համաձայն, հստակեցվել էր: Սակայն դատելով այն ամենից, ինչ տեղի էր ունենում այնտեղ վերջին ամիսներին, կարելի է ենթադրել, որ Էրդողանը ոչ մի կերպ չի կարողանում կանգնել, որի համար նրան պատժում են:
«Ինչպե՞ս, այդպես նրանք կարող են ստանալ երկրորդ Իդլիբ, խնդրեմ, թող պատասխանեն: Բայց կարծում եմ՝ Բաքվում խելացի մարդիկ են նստած, հետսովետական տղաներ, նրանք նման բանի չեն գնա՝ հասկանալով, որ կարող են ստանալ երկրորդ Իդլիբ իրենց մոտ: Դա նրանց պետք չէ, ու նրանք շատ լավ են հասկանում, թե ինչ է տեղի ունենում տարածաշրջանում, նրանք հասկանում են, թե ինչ խնդիր է լուծում ռուսական բանակը, նրանք նաև լավ են կողմնորոշվում: Շատ լավ հասկանում են նաև, թե ինչու են մերոնք կանգնած Գյումրիում»,- «168 Ժամի» հետ զրույցում ասել է ռուս արևելագետ, քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով սիրիական Իդլիբի զարգացումներին ու դրանց հնարավոր անդրադարձին ԼՂ հակամարտության գոտում տիրող իրավիճակի վրա:
Մոսկվան և Անկարան նախապատրաստվում են Իդլիբի ապաէսկալացիոն գոտում ստեղծված պայթյունավտանգ իրավիճակի հաղթահարմանն ուղղված խորհրդակցությունների: Այս օրերին, երբ Սիրիայի Հյուսիսում գտնվող Իդլիբի ապաէսկալացիոն գոտու շուրջ թուրքական ուժերի և զինյալների պայքարը սիրիական կառավարական բանակի հետ գտնվում է ամենաթեժ փուլում, կողմերը միմյանց մեղադրում են հարվածների մեջ, փետրվարի 25-ին ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հույս է հայտնել, որ խորհրդակցական աշխատանքների հետևանքով կհանդարտվի իրավիճակն ապաէսկալացիոն գոտում:
«Չեմ կարծում, որ ԵՄ-Ադրբեջան ապագա համաձայնագրի՝ հակամարտություններին վերաբերող հատվածում ընդգրկվեն ՀՀ-ԵՄ համաձայնագրի նույնաբովանդակ հատվածի ձևակերպումներից էականորեն տարբեր ձևակերպումներ»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց գերմանացի քաղաքական վերլուծաբան Սյուզան Ստյուարտը՝ անդրադառնալով առաջիկա ամիսներին նախաստորագրվելիք ԵՄ-Ադրբեջան համաձայնագրի Ղարաբաղյան ձևակերպումներին։
Իրականում չեմ տեսնում որևէ նոր բովանդակություն, այդ ամենի մասին շատ վաղուց է՝ խոսվում է, և այդ ամենը պարզապես բարի ցանկությունների ոլորտից է: Հասկանալի է, որ երեք կողմերի համար ընդունելի լուծում գոյություն չունի և չի էլ կարող լինել: Ցանկացած կարգավորում ընդունելի է լինելու կա՛մ մեկ, կա՛մ մյուս երկու կողմերի համար: Ցավոք, սա է իրականությունը: Եվ ոչ ավելին: Ուստի դեռ հիմքեր չեմ տեսնում բանակցային գործընթացի համար և չեմ տեսնում, թե այս իրավիճակում կողմերն ինչից կարող են խոսել:
«Չնայած ԼՂ հակամարտության կողմերի միջև հանդիպումներին, կարգավորման հեռանկար չեմ տեսնում»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս ռազմական վերլուծաբան Պավել Ֆելգենգաուերը՝ անդրադառնալով սիրիական Իդլիբի շուրջ ծավալվող ռուս-թուրքական լարվածությանը, դրա ազդեցությանը տարածաշրջանում տիրող իրավիճակի վրա:
«ՀՀ ԱԳՆ ավելի վաղ արած անդրադարձն այդ թեմային ակտուալ է մինչ այժմ»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Աննա Նաղդալյանը՝ անդրադառնալով ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանի ֆեյսբուքյան գրառմանը ԵՄ-Ադրբեջան համաձայնագրում ընդգրկված՝ ԼՂ հակամարտությանն առնչվող ձևակերպումների վերաբերյալ:
«Էսկալացիայի ռիսկերի աճը հնարավորություն չի տալու ռեալ պրոգրես ԼՂ հակամարտության բանակցային գործընթացում»,- այս մասին Սլովակիայի ԱԳ նախարար Միրոսլավ Լայչակի հետ համատեղ ասուլիսի ընթացքում ասաց ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը՝ անդրադառնալով Հայաստանի և Արցախի ԱԽ համատեղ նիստից հետո սահմանային իրավիճակին, որի հետևանքով զինվոր էր վիրավորում ստացել:
