Վրաստանը Հայաստանին աջակցություն է առաջարկում։ Վրաստանիհիվանդությունների վերահսկման ազգային կենտրոնը՝ իր իրավասությունների շրջանակում, պատրաստ է օգնել Հայաստանին, եթե դրա կարիքը լինի: Այս մասին ասել է Վրաստանի հիվանդությունների վերահսկման ազգային կենտրոնի տնօրեն Ամիրան Գամղրելիձեն:
Լավրովը հեղինակավոր, լուրջ ֆիգուր է, նա համանախագահ երկրի ներկայացուցիչ է։ Լավրովը շատ կոնֆլիկտային հարաբերություններում է եղել, նա բլեֆներ չէր անի։ Ըստ երևույթին, եղել է կոնֆլիկտ հայկական և ռուսական դիվանագիտությունների միջև, ինչո՞ւ, որովհետև հայկական դիվանագիտությունը պնդել է, որ Ռուսաստանը՝ որպես ՀԱՊԿ-ի գործընկեր, ընդհանրապես ռազմավարական դաշնակից, աջակցի բլեֆի դիվանագիտությանը, այսինքն՝ ժամերով խոսել, բայց ոչնչի շուրջ, եթե Մնացականյանը ցանկանում է, կարող է նման կերպ մտածել, սակայն Մամեդյարովն այդպես չի կարծում, և ոչ ոք այդպես չի կարծում։
Ռուսաստանի Դաշնության արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովն օրերս ՀԱՊԿ արտգործնախարարների խորհրդի նիստից հետո առցանց ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարեց, որ Շանհայի համագործակցության կազմակերպությունը և ԱՊՀ-ն ապագայում կարող են Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության գործընկերների կարգավիճակ ստանալ։
Հայաստանի դեպքում իրավիճակն այլ է՝ Ռուսաստանը գիտի, որ գազի հիմնական մատակարարն է, Հայաստանը չունի էներգետիկ այլընտրանք և չի կարող հրաժարվել ռուսական գազից, եթե նույնիսկ գինը չի գոհացնում Հայաստանին, «Գազպրոմ»-ն այդ շուկան արդեն գրավել է, դրան գումարվում են քաղաքական խնդիրներ, և ստացվում է այն, որ չի հաջողվում այլ գին պայմանավորվել։
Մայիսի 18-22-ն Ադրբեջանի բանակն անցկացրեց իր հերթական խոշոր զորավարժություններից մեկը։ Տվյալ զորավարժությանը ներգրավված հիմնական ցամաքային միավորը 2-րդ կորպուսն էր, ինչը ենթադրում է Արցախի արևելյան և հարավարևելյան սահմանների ուղղությամբ հարձակողական գործողությունների խաղարկում: Ըստ «Ռազմինֆո»-ի, նման զորավարժություններ խաղարկվում են բոլոր ուղղություններով, օրինակ՝ այս տարվա մարտին անցկացված խոշոր զորավարժության հիմնական ցամաքային միավորն 1-ին կորպուսն էր, որը տեղակայված է Արցախի հյուսիսարևելյան սահմանների ուղղությամբ: Ավելին՝ գրեթե նույնն էր պատկերը նաև անցյալ տարի, երբ մայիսի 20-24-ը զորավարժություն էր ընթանում 2-րդ կորպուսի կազմով:
Սա աներկբա նշանակում է, որ այս հոդվածում նշված` «մերժում է ուժի կիրառումը կամ ուժի սպառնալիքը», ինչպես նաև «խաղաղ կարգավորումը» վերաբերում է այն հակամարտություններին, որոնցում Ռուսաստանը կողմ չէ, իսկ դա միայն Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունն է։ Այսինքն, ըստ Եվրոպայի խորհրդարանի վերոհիշյալ բանաձևի նախագծի` «ուժի կիրառման և սպառնալիքի մերժման» ու «խաղաղ կարգավորման» սկզբունքները Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության վրա չեն տարածվում:
Օրերս տեսակապի միջոցով անցկացված Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի հերթական նիստի ընթացքում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն անուղղակիորեն մերժեց Հայաստանի և Բելառուսի՝ գազի սակագներն իջեցնելու վերաբերյալ պահանջները։ ՌԴ նախագահը կարծիք հայտնեց, որ ԵԱՏՄ-ում գազի գնի միասնական բանաձևի կիրառման համար անհրաժեշտ է ինտեգրման մակարդակ, որն այսօր դեռ չկա:
Ռուսաստանից Հայաստան մատակարարվող գազի սակագնի շուրջ հայ-ռուսական տարաձայնություններին զուգահեռ՝ ուշագրավ է հետևել ռուսական մամուլում շրջանառվող տվյալներին, որ Թուրքիան սկսել է էապես կրճատել Ռուսաստանից Թուրքիա մատակարարվող գազի ծավալները՝ իր ցուցանիշներով հավասարվելով Հայաստանի և Լիտվայի տվյալներին։
Մայիսի 22-ին ՀՀ առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանի որոշ հայտարարություններ զարմանքով են ընդունվել վրացական որոշ շրջանակներում։ Վրաստանին հատկապես մտահոգել է այն հանգամանքը, որ ՀՀ Առողջապահության նախարարը ՀՀ հակահամաճարակային համակարգն ավելի լավն է որակել։
Հայաստանի Հանրապետությունում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսին, մեկնաբանելով ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի՝ ԼՂ հակամարտության փուլային կարգավորման մասին ապրիլյան հայտարարությունը, շեշտել է, որ Միացյալ Նահանգները շարունակում է հավատարիմ մնալ հակամարտության կարգավորմանն ուղղված միջնորդական ջանքերում ներգրավված լինելու հանձնառությանը: Դեսպան Թրեյսին կարևորել է համընդհանուր համավարակի պայմաններում ԵԱՀԿ ՄԽ շրջանակում հակամարտության հարցով քննարկումների շարունակականությունը, դրանցում կողմերի ներգրավումն առցանց ձևաչափով։
Օրերս տեղի ունեցավ Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի հերթական նիստը, որի ընթացքում ԵԱՏՄ ղեկավարներն անդրադարձան վերջին ամիսներին ինտենսիվացած գազային դիսկուրսին։ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, ով այս ելույթից օրեր առաջ ասել էր, թե կարելի էր ակնկալել, որ գազի հարցի բարձրացման ամենահարմար ժամանակը չէ, իր ելույթում, ի թիվս այլ հարցերի, կրկին նշեց, որ համաշխարհային տնտեսական մարտահրավերների համատեքստում հատկապես այսօր սուր է գազի ընդհանուր շուկայի շուտափույթ ձևավորման անհրաժեշտությունը:
Քիչ առաջ մեկնարկած ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերի ընթացքում ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսին ասաց, որ Հայաստանին հատկացված 5,4 մլն ԱՄՆ դոլարի աջակցությունից բացի, լինելու են նաև դրամաշնորհային ծրագրեր։
«ԱՄՆ-ը ևս 1 մլն ԱՄՆ դոլար կհատկացնի Հայաստանին»,- այս մասին այսօր ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերի ընթացքում ասաց ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսին՝ անդրադառնալով հայ-ամերիկյան համագործակցությանը կորոնավիրուսի կանխարգելման շրջանակում։
«Երբ կողմերը պատրաստ լինեն փոխզիջումների, այն ժամանակ էլ հնարավոր կլինի Ղարաբաղյան հակամարտության լուծումը»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ վերջին մի շարք ուշագրավ հայտարարություններին։
«Հայաստանն ու Բելառուսը չեն ընդունում ԵԱՏՄ անդամ երկրներին առաջարկված գազի գնի ձևավորման ընդհանուր բանաձևը»,- Եվրասիական Բարձրագույն խորհրդի տեսակոնֆերանսի ժամանակ նշել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը: Համապատասան բանաձևն առաջարկվել էր մինչև 2025 թվականի համար նախատեսված ԵԱՏՄ-ի զարգացման ռազմավարության նախագծում:
«Ինչպե՞ս է լինելու համապարփակ կարգավորում, եթե ադրբեջանցիները չեն ցանկանում հաշտվել, եթե իրենք ասում են, որ Արցախն իրենցն է, մեզ համարում են թշնամի, իրենք չեն հաշտվելու, որ մենք կարող ենք անկախ լինել»,- 168․am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ Դավիթ Բաբայանը՝ անդրադառնալով ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի օրերս տված ասուլիսում հնչեցրած արցախյան թեզերին։
Հայաստանն ու Բելառուսը շարունակում են Ռուսաստանից ավելի էժան գազ պահանջել։ Այս անգամ Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն է կրկին դժգոհություն հայտնել, որ Ռուսաստանը Եվրամիության երկրներին ավելի էժան է գազ վաճառում, քան Բելառուսին: Այս մասին հայտնում է rbc.ru-ն:
««Գազպրոմի» պատասխան նամակից հետո, ամենայն հավանականությամբ, ընթացել են քաղաքական բնույթի բանակցություններ Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև, և Ռուսաստանը կարողացել է իր դիրքորոշումը տեղ հասցնել»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս տնտեսագետ Կոնստանտին Սիմոնովը՝ անդրադառնալով հայ-ռուսական գազային բանակցությունների վերաբերյալ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի մեկնաբանություններին։
ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի զանգերը՝ ուղղված ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանին, հաճախակիացել են։ Երեկ՝ մայիսի 14-ին, ռուսական կողմի նախաձեռնությամբ Հայաստանի ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը հերթական հեռախոսազրույցն է ունեցել ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հետ: ՀՀ արտաքին գործերի նախարարության փոխանցմամբ՝ Հայաստանի և Ռուսաստանի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների ղեկավարները քննարկել են երկկողմ օրակարգին, ինչպես նաև տարածաշրջանային կառույցների՝ ԱՊՀ, ԵԱՏՄ և ՀԱՊԿ շրջանակներում փոխգործակցությանն առնչվող հարցեր:
Գերմանիան և Էստոնիան նախատեսում են ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին ներկայացնել հրադադարի գլոբալ պահպանման բանաձև՝ պայմանավորված կորոնավիրուսի համավարակով: Այն կոչված է փոխարինելու Ֆրանսիայի և Թունիսի կողմից մշակված փաստաթղթին, որն արգելափակել էր ԱՄՆ-ը Չինաստանի հետ տարաձայնությունների պատճառով: «Ամերիկայի ձայն»-ի ռուսական ծառայության փոխանցմամբ՝ առաջարկությունն արվել է փակ դռների հետևում կայացած տեսակոնֆերանսի ժամանակ, որը նախաձեռնել էր Էստոնիան, որը ներկայում նախագահում է Անվտանգության խորհրդում:
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում հաղթանակի 75-րդ տարեդարձի կապակցությամբ Հայաստանի և Ռուսաստանի ղեկավարները բավարարվեցին միայն միմյանց ուղղված շնորհավորական ուղերձներով։
Ապրիլի 30-ին ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը հեռախոսազրույցներ էր ունեցել իր իտալացի և ուկրաինացի գործընկերների հետ, որոնց վերաբերյալ պաշտոնական հաղորդագրություններից բացակայում էին երկկողմ հարաբերությունների առանցքային թեմաները։
Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման տարբերակների ակտիվ քննարկումների ֆոնին Ադրբեջանը կոշտացրել է ռազմական հռետորաբանությունը՝ փորձելով հայ-ադրբեջանական սահմանին և ղարաբաղաադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում էական լարվածության պատրանք ստեղծել։
«Հակամարտությունները սովորաբար կարգավորվում են փուլային տարբերակով, այսինքն՝ փուլ առ փուլ կողմերն իրականացնում են մի խումբ քայլեր»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց գերմանացի քաղաքական վերլուծաբան Ուվե Հալբախը՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտությունը փուլային եղանակով կարգավորելու մասին խոսակցություններին։
«Կարիք կա, որպեսզի ԵԱՀԿ ՄԽ-ն ևս հանդես գա հայտարարությամբ»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ամերիկացի վերլուծաբան Փոլ Գոբլը` անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության կարգավորման փուլային տարբերակի մասին վերջին շաբաթներին ակտիվացած խոսակցություններին։
Երեկ ԱԺ-ում Կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ըստ էության անպատասխան թողեց պատգամավոր Տիգրան Ուրիխանյանի այն հարցը, թե արդյոք բանակցությունների սեղանին դրվա՞ծ է ԼՂ հիմնահարցի լուծման փուլային տարբերակը, նման փաստաթուղթ բանակցվե՞լ է, թե՞ ոչ:
«ՀՀ արտաքին քաղաքականությունը մարտահրավերային է»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց գերմանացի քաղաքական վերլուծաբան Սյուզան Ստյուարտը՝ անդրադառնալով ՀՀ-ի կողմից վերջին երկու տարիներին իրականացվող արտաքին քաղաքականությանը։
«ՀՀ-ն Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետության օրոք կորցրել է ՀՀ արտաքին քաղաքականության 30-ամյա ձեռքբերումները»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը՝ արձագանքելով այսօր ԱԺ-ում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի դիտարկումներին ՀՀ արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ։
ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի՝ ԼՂ հակամարտության կարգավորման փուլային տարբերակի մասին հայտարարությունը շարունակում է խնդիրներ հարուցել նաև հակամարտող երկրների ներքաղաքական դիսկուրսում։ Մինչ ՀՀ ԱԳ նախարարը վստահեցնում է, որ հայկական դիրքերն ամուր են, ավելի են հաճախակիանում Ադրբեջանի իշխանությունների, նախկին ու ներկա իշխանության տարբեր թևերի և կլանների ներկայացուցիչների՝ պատերազմի վերսկսելու անհրաժեշտության մասին կոչերը և ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովին ուղղված քննադատությունները։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովն ասաց, որ երկու երկրների հարաբերություններում ոչ թե լարվածություն, այլ խնդիրներ կան: Ըստ նրա՝ այդ խնդիրներն առաջանում են ժամանակ առ ժամանակ, ինչը նոր երևույթ չէ հայ-ռուսական հարաբերությունների համար։
