«Հայաստանում կբացվի 6 ընտրատեղամաս»,- այս մասին այսօր Ռուսաստանի օրվան ընդառաջ Sputnik Արմենիա մուլտիմեդիայի մամուլի կենտրոնում կայացած առցանց ասուլիսի ընթացքում ասաց Հայաստանում Ռուսաստանի Դաշնության արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինը՝ պատասխանելով հարցին, թե Հայաստանում քանի՞ ընտրատեղամաս է բացվելու ՌԴ սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեի համար։
Նախօրեին անհանգստացնող փաստ է գրանցվել հայ-իրանական հարաբերություններում։ Ըստ իրանական մի շարք լրատվամիջոցների և որոշ աղբյուրների՝ մի խումբ ուսանողներ Թեհրանում համախմբվելով ՀՀ դեսպանատան դիմաց, արձագանքել են Իսրայելում դեսպանատուն բացելու՝ Հայաստանի կառավարության որոշմանը։ Ակցիայի մասնակիցներն այրել են Իսրայելի դրոշը՝ Հայաստանի իշխանություններին կոչ անելով վերանայել Իսրայելում դեսպանատուն բացելու որոշումը, որը պաշտոնապես շրջանառության մեջ դրվեց 2019 թվականի սեպտեմբեր ամսին։
«Կան մի շարք կետեր, որոնք նա Սերժ Սարգսյանից ժառանգել է՝ բազմավեկտորությունը, ռազմատեխնիկական համագործակցությունը Ռուսաստանի հետ։ Սրանք Սարգսյանի ժառանգությունն են։ Իսկ հայ-ռուսական քաղաքական գործընկերությունը Ռոբերտ Քոչարյանի ժառանգությունն է, սահմանապահ զորքերը՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ժառանգությունը»,- ասաց Կոլերովը։
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ռուսական միջնորդական առաքելությունը ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում արմատական տեղաշարժեր չի արձանագրում։ Չնայած ապրիլի 21-ին ՌԴ ԱԳ նախարարը ցնցեց տարածաշրջանը՝ փուլային կարգավորման հեռանկարայնության մասին բացահայտումներով։
«Եթե Հայաստանն ու Բելառուսը քննարկում են ԵԱՏՄ շրջանակում էներգակիրների ընդհանուր շուկայի ձևավորման հարցը, նոր ժամկետներ և հնարավորություններ են առաջարկում, կառուցողական երկխոսության հայտ ներկայացնում, դա այլ հարց է»,- այս մասին ասաց ռուս տնտեսական վերլուծաբան Կոնստանտին Սիմոնովը՝ անդրադառնալով հայ-բելառուսական տանդեմին ՌԴ-ից մատակարարվող գազի սակագների հարցում։
Կարծում եմ՝ Վրաստանի դեպքում քաղաքական սահմանափակումներ Հայաստանը չունի, և վարանել չի կարելի։ Վրացական խողովակով Հայաստանին կարող է աջակցություն հասնել նաև Արևմուտքից։ Սա չափազանց կարևոր եմ համարում ներկայումս մեր ողջ տարածաշրջանի, հատկապես՝ Հայաստանի համար, որն ունի փակ սահմաններ, կենսական նշանակություն ունի բոլոր երկրների համար տրանսպորտի, հաղորդակցության վերականգնումը, կարևոր է տնտեսության զարգացումը, տուրիզմը և այլն։
Վերջին շրջանում ինտենսիվացել են շփումները ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ու Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի միջև։ Փաշինյան-Լուկաշենկո վերջին հեռախոսազրույցը տեղի ունեցավ հունիսի 2-ին, սակայն ուշագրավն այն է, որ դրան նախորդել էին Լուկաշենկոյի մեկնաբանությունները բելառուսական ընդդիմության շարքերում Զելենսկիների և Փաշինյանների բացակայության վերաբերյալ։
Անձամբ իմ համոզմունքն է, որ դեպքերի հետագա զարգացումը, որը հետևեց Ջորջ Ֆլոյդի սպանությանը, բնականաբար, շատ տրամաբանական է, որովհետև նման դեպքերում Միացյալ Նահանգներում մշտապես այսպիսի շարժումներ լինում են: Այսպես կոչված՝ «Black Lives Matter» շարժումը կամ գաղափարը նոր չէ, որ ծնվել է Միացյալ Նահանգներում։ Ինչո՞ւ ես չեմ համարում, որ սա քաղաքական գործընթաց է, որովհետև նույնը տեղի էր ունեցել նաև նախորդ նախագահի՝ Բարաք Օբամայի օրոք։ Ընդհանրապես, երբ սպիտակ ոստիկանը սպանում է սևամորթ քաղաքացու, մշտապես նման զարգացումներ լինում են։ Միացյալ Նահանգների պատմությանը եթե հետևենք, կտեսնենք, որ սա նորություն չէ։
Նախօրեին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ծննդյան 45-ամյակի կապակցությամբ շնորհավորանքներ ստացավ գրեթե բոլոր գործընկեր երկրների ղեկավարներից։ Վերջին ամիսների ընթացքում հայ-ռուսական բարձրաստիճան հարաբերություններում նկատվող տարաձայնություններն ու լարվածությունը, Փաշինյան-Պուտին հեռախոսազրույցների սակավությունն առանձնակի հետաքրքրություն են հարուցում Փաշինյան-Պուտին շփումների նկատմամբ:
«Ռազմատենչ հռետորաբանությունը ոչ միշտ է ենթադրում պատերազմ վերսկսելու ցանկություն»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության շուրջ ռազմական հռետորաբանության սաստկացմանը։
Վրացի քաղաքական վերլուծաբան Սոսո Ցինցաձեն մեզ հետ զրույցում նշեց, որ նախ՝ սա խորհրդանշական քայլ է այն անախորժությունից հետո, որը տեղի ունեցավ Հայաստանի և Վրաստանի համապատասխան գերատեսչությունների միջև, ինչը ցույց է տալիս Վրաստանի բացառիկ վերաբերմունքը հարևան Հայաստանի նկատմամբ։ Սա, վերլուծաբանի խոսքով, նշանակում է, որ «ներողությունն ընդունվել է», և Վրաստանը փորձում է վերջնականապես հարթել իրավիճակը։
Վրաստանը Հայաստանին աջակցություն է առաջարկում։ Վրաստանիհիվանդությունների վերահսկման ազգային կենտրոնը՝ իր իրավասությունների շրջանակում, պատրաստ է օգնել Հայաստանին, եթե դրա կարիքը լինի: Այս մասին ասել է Վրաստանի հիվանդությունների վերահսկման ազգային կենտրոնի տնօրեն Ամիրան Գամղրելիձեն:
Լավրովը հեղինակավոր, լուրջ ֆիգուր է, նա համանախագահ երկրի ներկայացուցիչ է։ Լավրովը շատ կոնֆլիկտային հարաբերություններում է եղել, նա բլեֆներ չէր անի։ Ըստ երևույթին, եղել է կոնֆլիկտ հայկական և ռուսական դիվանագիտությունների միջև, ինչո՞ւ, որովհետև հայկական դիվանագիտությունը պնդել է, որ Ռուսաստանը՝ որպես ՀԱՊԿ-ի գործընկեր, ընդհանրապես ռազմավարական դաշնակից, աջակցի բլեֆի դիվանագիտությանը, այսինքն՝ ժամերով խոսել, բայց ոչնչի շուրջ, եթե Մնացականյանը ցանկանում է, կարող է նման կերպ մտածել, սակայն Մամեդյարովն այդպես չի կարծում, և ոչ ոք այդպես չի կարծում։
Ռուսաստանի Դաշնության արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովն օրերս ՀԱՊԿ արտգործնախարարների խորհրդի նիստից հետո առցանց ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարեց, որ Շանհայի համագործակցության կազմակերպությունը և ԱՊՀ-ն ապագայում կարող են Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության գործընկերների կարգավիճակ ստանալ։
Հայաստանի դեպքում իրավիճակն այլ է՝ Ռուսաստանը գիտի, որ գազի հիմնական մատակարարն է, Հայաստանը չունի էներգետիկ այլընտրանք և չի կարող հրաժարվել ռուսական գազից, եթե նույնիսկ գինը չի գոհացնում Հայաստանին, «Գազպրոմ»-ն այդ շուկան արդեն գրավել է, դրան գումարվում են քաղաքական խնդիրներ, և ստացվում է այն, որ չի հաջողվում այլ գին պայմանավորվել։
Մայիսի 18-22-ն Ադրբեջանի բանակն անցկացրեց իր հերթական խոշոր զորավարժություններից մեկը։ Տվյալ զորավարժությանը ներգրավված հիմնական ցամաքային միավորը 2-րդ կորպուսն էր, ինչը ենթադրում է Արցախի արևելյան և հարավարևելյան սահմանների ուղղությամբ հարձակողական գործողությունների խաղարկում: Ըստ «Ռազմինֆո»-ի, նման զորավարժություններ խաղարկվում են բոլոր ուղղություններով, օրինակ՝ այս տարվա մարտին անցկացված խոշոր զորավարժության հիմնական ցամաքային միավորն 1-ին կորպուսն էր, որը տեղակայված է Արցախի հյուսիսարևելյան սահմանների ուղղությամբ: Ավելին՝ գրեթե նույնն էր պատկերը նաև անցյալ տարի, երբ մայիսի 20-24-ը զորավարժություն էր ընթանում 2-րդ կորպուսի կազմով:
Սա աներկբա նշանակում է, որ այս հոդվածում նշված` «մերժում է ուժի կիրառումը կամ ուժի սպառնալիքը», ինչպես նաև «խաղաղ կարգավորումը» վերաբերում է այն հակամարտություններին, որոնցում Ռուսաստանը կողմ չէ, իսկ դա միայն Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունն է։ Այսինքն, ըստ Եվրոպայի խորհրդարանի վերոհիշյալ բանաձևի նախագծի` «ուժի կիրառման և սպառնալիքի մերժման» ու «խաղաղ կարգավորման» սկզբունքները Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության վրա չեն տարածվում:
Օրերս տեսակապի միջոցով անցկացված Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի հերթական նիստի ընթացքում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն անուղղակիորեն մերժեց Հայաստանի և Բելառուսի՝ գազի սակագներն իջեցնելու վերաբերյալ պահանջները։ ՌԴ նախագահը կարծիք հայտնեց, որ ԵԱՏՄ-ում գազի գնի միասնական բանաձևի կիրառման համար անհրաժեշտ է ինտեգրման մակարդակ, որն այսօր դեռ չկա:
Ռուսաստանից Հայաստան մատակարարվող գազի սակագնի շուրջ հայ-ռուսական տարաձայնություններին զուգահեռ՝ ուշագրավ է հետևել ռուսական մամուլում շրջանառվող տվյալներին, որ Թուրքիան սկսել է էապես կրճատել Ռուսաստանից Թուրքիա մատակարարվող գազի ծավալները՝ իր ցուցանիշներով հավասարվելով Հայաստանի և Լիտվայի տվյալներին։
Մայիսի 22-ին ՀՀ առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանի որոշ հայտարարություններ զարմանքով են ընդունվել վրացական որոշ շրջանակներում։ Վրաստանին հատկապես մտահոգել է այն հանգամանքը, որ ՀՀ Առողջապահության նախարարը ՀՀ հակահամաճարակային համակարգն ավելի լավն է որակել։
Հայաստանի Հանրապետությունում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսին, մեկնաբանելով ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի՝ ԼՂ հակամարտության փուլային կարգավորման մասին ապրիլյան հայտարարությունը, շեշտել է, որ Միացյալ Նահանգները շարունակում է հավատարիմ մնալ հակամարտության կարգավորմանն ուղղված միջնորդական ջանքերում ներգրավված լինելու հանձնառությանը: Դեսպան Թրեյսին կարևորել է համընդհանուր համավարակի պայմաններում ԵԱՀԿ ՄԽ շրջանակում հակամարտության հարցով քննարկումների շարունակականությունը, դրանցում կողմերի ներգրավումն առցանց ձևաչափով։
Օրերս տեղի ունեցավ Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի հերթական նիստը, որի ընթացքում ԵԱՏՄ ղեկավարներն անդրադարձան վերջին ամիսներին ինտենսիվացած գազային դիսկուրսին։ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, ով այս ելույթից օրեր առաջ ասել էր, թե կարելի էր ակնկալել, որ գազի հարցի բարձրացման ամենահարմար ժամանակը չէ, իր ելույթում, ի թիվս այլ հարցերի, կրկին նշեց, որ համաշխարհային տնտեսական մարտահրավերների համատեքստում հատկապես այսօր սուր է գազի ընդհանուր շուկայի շուտափույթ ձևավորման անհրաժեշտությունը:
Քիչ առաջ մեկնարկած ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերի ընթացքում ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսին ասաց, որ Հայաստանին հատկացված 5,4 մլն ԱՄՆ դոլարի աջակցությունից բացի, լինելու են նաև դրամաշնորհային ծրագրեր։
«ԱՄՆ-ը ևս 1 մլն ԱՄՆ դոլար կհատկացնի Հայաստանին»,- այս մասին այսօր ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերի ընթացքում ասաց ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսին՝ անդրադառնալով հայ-ամերիկյան համագործակցությանը կորոնավիրուսի կանխարգելման շրջանակում։
«Երբ կողմերը պատրաստ լինեն փոխզիջումների, այն ժամանակ էլ հնարավոր կլինի Ղարաբաղյան հակամարտության լուծումը»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացի վերաբերյալ վերջին մի շարք ուշագրավ հայտարարություններին։
«Հայաստանն ու Բելառուսը չեն ընդունում ԵԱՏՄ անդամ երկրներին առաջարկված գազի գնի ձևավորման ընդհանուր բանաձևը»,- Եվրասիական Բարձրագույն խորհրդի տեսակոնֆերանսի ժամանակ նշել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը: Համապատասան բանաձևն առաջարկվել էր մինչև 2025 թվականի համար նախատեսված ԵԱՏՄ-ի զարգացման ռազմավարության նախագծում:
«Ինչպե՞ս է լինելու համապարփակ կարգավորում, եթե ադրբեջանցիները չեն ցանկանում հաշտվել, եթե իրենք ասում են, որ Արցախն իրենցն է, մեզ համարում են թշնամի, իրենք չեն հաշտվելու, որ մենք կարող ենք անկախ լինել»,- 168․am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ Դավիթ Բաբայանը՝ անդրադառնալով ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի օրերս տված ասուլիսում հնչեցրած արցախյան թեզերին։
Հայաստանն ու Բելառուսը շարունակում են Ռուսաստանից ավելի էժան գազ պահանջել։ Այս անգամ Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն է կրկին դժգոհություն հայտնել, որ Ռուսաստանը Եվրամիության երկրներին ավելի էժան է գազ վաճառում, քան Բելառուսին: Այս մասին հայտնում է rbc.ru-ն:
««Գազպրոմի» պատասխան նամակից հետո, ամենայն հավանականությամբ, ընթացել են քաղաքական բնույթի բանակցություններ Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև, և Ռուսաստանը կարողացել է իր դիրքորոշումը տեղ հասցնել»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս տնտեսագետ Կոնստանտին Սիմոնովը՝ անդրադառնալով հայ-ռուսական գազային բանակցությունների վերաբերյալ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի մեկնաբանություններին։
ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի զանգերը՝ ուղղված ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանին, հաճախակիացել են։ Երեկ՝ մայիսի 14-ին, ռուսական կողմի նախաձեռնությամբ Հայաստանի ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանը հերթական հեռախոսազրույցն է ունեցել ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հետ: ՀՀ արտաքին գործերի նախարարության փոխանցմամբ՝ Հայաստանի և Ռուսաստանի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների ղեկավարները քննարկել են երկկողմ օրակարգին, ինչպես նաև տարածաշրջանային կառույցների՝ ԱՊՀ, ԵԱՏՄ և ՀԱՊԿ շրջանակներում փոխգործակցությանն առնչվող հարցեր:
