«Այս պահին պլանավորված որևէ թռիչք չկա»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան Վարդան Տողանյանը՝ ներկայացնելով ՌԴ-ում ՀՀ այն քաղաքացիների վիճակը, որոնք վերջին օրերին իրականացված 2 չվերթերով դեռ չեն կարողացել վերադառնալ հայրենիք:
Հայաստան մատակարարվող ռուսական գազի գնի շուրջ վերջին օրերին ակտիվացած քննարկումները հասան նաև հայ-ռուսական բարձրաստիճան շփումների օրակարգ։ Ինչպես հայտնի է, մի քանի հետաքրքրական տեղեկություններ հայտնվեցին շրջանառության մեջ մամուլում վերջին շաբաթների ընթացքում։ Համաշխարհային շուկայում էներգակիրների, այդ թվում՝ գազի գնի էական նվազման ֆոնին ՀՀ իշխանությունները փորձում են հայ-ռուսական գազային բանակցությունները փոխադրել հայանպաստ հուն։
168․am-ի հետ զրույցում բելառուս քաղաքագետ Վալեր Կարբալևիչն ասաց, որ, ինչպես մի շարք այլ հարցերում, այս հարցում ևս Բելառուսի նախագահն արտառոց մոտեցում է ցուցաբերում՝ փորձելով չենթարկվել այս վիրուսի առաջացրած համաշխարհային միտումներին, իսկ հետո՝ հետևանքներին։
Իրականում պետք է սպասել։ Չեմ կարծում, որ առաջին բաղադրիչի դեպքում այստեղ կլինի դրական պատասխան, որովհետև բոլորն էլ հասկանում են դրա երկարաժամկետ ռիսկերը և հասկանում են շատ լավ, որ Հայաստանն այսօր օբյեկտիվորեն ի վիճակի չէ աշխատել այս գազատրանսպորտային տիրույթում Ռուսաստանի հետ՝ բացառապես կոմերցիոն տրամաբանության շրջանակներում։
Հայաստանի կառավարությունը դեմ է, որպեսզի ՌԴ-ում գտնվող ՀՀ թվով 195 քաղաքացիները վերադառնան Հայաստան՝ պատճառաբանելով, որ չունեն կորոնավիրուսի թեստերի և մեկուսացման վայրերի անհրաժեշտ քանակ։
«Որևէ երկիր պատրաստ չէր այս վիրուսին և դրա հետևանքների կանխարգելմանը»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց վրացի վերլուծաբան Իրակլի Մենագարիշվիլին՝ անդրադառնալով տարածաշրջանում, Վրաստանում և Հայաստանում նոր տեսակի կորոնավիրուսի տարածմամբ ստեղծված իրավիճակին։
«Շատ բան կախված է լինելու կորոնավիրուսից հետո աշխարհում ստեղծվելիք տնտեսական վիճակից, գներից, ճգնաժամի առկայությունից, կամ հակառակը, ուստի կարծում եմ՝ սա անկայուն փուլ է այս հարցով հստակ կանխատեսումներ անելու համար»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքագետ Ֆյոդոր Լուկիանովը՝ անդրադառնալով ռուսական գազի գնի շուրջ Հայաստանի և Բելառուսի դժգոհություններին։
«ՀԱՊԿ արձագանքը հայ-ադրբեջանական սահմանի միջադեպերին չեզոք էր»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս ռազմական փորձագետ Պավել Ֆելգենգաուերը` անդրադառնալով ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի արձագանքին հայ-ադրբեջանական սահմանին տեղի ունեցած միջադեպերին։
Ուղիղ 4 տարի առաջ այս օրը Հայաստանի Հանրապետությունը ցնցվեց Արցախից ստացվող տագնապալի լուրերից։ 2016 թվականի ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերն ադրբեջանական կողմը, կոպտորեն ոտնահարելով հրադադարի մասին 1994 թ. մայիսի 12-ի և միջադեպերի կարգավորման մասին 1995 թ. փետրվարի 6-ի համաձայնագրերը, լայնամասշտաբ, նախապես կազմակերպված հարձակում նախաձեռնեց և ռազմական գործողություններ սկսվեցին ղարաբաղաադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծի ողջ երկայնքով ծանր տեխնիկայի, հրետանու և ռազմական ավիացիայի կիրառմամբ, որոնք շարունակվեցին 4 օր և ստացան Ապրիլյան քառօրյա պատերազմ կամ Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմ անվանումը։
«Ռուսական կողմը փորձել է արձագանքել իր բոլոր գործընկերների առաջ քաշած խնդիրներին դրականորեն»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուսաստանցի տնտեսական վերլուծաբան Կոնստանտին Սիմոնովը՝ անդրադառնալով նավթի գների անկման ֆոնին Ռուսաստանի վարած գազային քաղաքականությանը։
Նոր տեսակի կորոնավիրուսային հիվանդությունը, որը ստացել է 2019-nCOV կամ Covid-19 անվանումը, դեռևս ամբողջությամբ ուսումնասիրված չէ։ 2019 թվականի դեկտեմբեր ամսին հայտնաբերված վիրուսային այս հիվանդության ախտանշանների, հիվանդության հետագա զարգացման մասին անընդհատ խոսում են, մինչև այս առումով ամեն ինչ քիչ թե շատ պարզ է։
ՀՀ ԱԳՆ-ն արտասահմանում կորոնավիրուսով վարակված միայն մեկ ՀՀ քաղաքացու մասին պաշտոնական տեղեկատվություն ունի։ Այսօր ՀՀ կառավարության մամուլի կենտրոնում ասուլիսի ժամանակ այս մասին ասաց Արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Ավետ Ադոնցը՝ անդրադառնալով արտերկրում գտնվող ՀՀ քաղաքացիների վիճակին։
Նախ՝ պետք է հասկանալ, թե ինչ նկատի ունենք՝ ասելով՝ ագրեսիվության նվազում. տարածո՞ւմ, թե՞ մահացություն, թե՞ երկուսն էլ միասին։ Ես անմիջականորեն նման թեմայով լուրջ որևէ հոդվածի, վերլուծության չեմ հանդիպել։ Եկեք դիտարկենք այս վիրուսի տարածվածությունը. այս տեսանկյունից վիրուսը դեռ բավականին ագրեսիվ է, տարածվածության և մահաբերության ունակությունը, մեծ հաշվով, դեռ նույնն է, ինչ կար՝ 80-15-5 փոխհարաբերակցությունը պահպանվում է։
«Կարծում եմ՝ ԼՂ հակամարտությունը չի կարող անմասն լինել աշխարհում նման անկանխատեսելի ու աննախադեպ զարգացումներից»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսեյ Մալաշենկոն` անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության գոտում սպասվող իրադարձություններին՝ աշխարհում կորոնավիրուսային պանդեմիայով պայմանավորված։
«Կողմերը մշտապես ստիպված են չկորցնել զգոնությունը»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքագետ Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացի վերջին մի շարք իրադարձությունների։
«Իրավիճակն աշխարհում այնքան արտասովոր է, արտակարգ, որ պանդեմիայի պայմաններում քաղաքականություն խաղալը երկրորդ պլան է մղվում, նույնիսկ Ղարաբաղյան հակամարտությունն է երկրորդ պլան տեղափոխվում»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուսաստանցի քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով Արցախում կայանալիք նախագահական, խորհրդարանական ընտրություններին և ԼՂ հակամարտության գոտում ներկայումս առկա անվտանգային խնդիրներին։
«Հնարավոր չէ իրագործել քաղաքական և աշխարհաքաղաքական նպատակներ և թույլ չտալ վիրուսի տարածում»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքագետ Ֆյոդոր Լուկիանովը՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության գոտում առկա ներկայիս ռիսկերին։
«Միացյալ Նահանգների հետ ավելի սերտ աշխատելով՝ Հայաստանն ավելի հեշտորեն առաջ կմղի իր շահերը նաև ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում, քանի որ ԱՄՆ-ը համանախագահ երկիր է»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց բրիտանացի վերլուծաբան Նեյլ Մաքֆարլեյնը՝ անդրադառնալով Միացյալ Նահանգների կողմից Արցախին տրվող ուղիղ աջակցության կրճատմանը։
«Նոր ծրագրի հաստատման դեպքում ԱՄՆ-ը կսկսի աջակցել track2 կոչվածին, որից վերջին մեկ տարվա ընթացքում ավելի հաճախ է խոսվում»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց գերմանացի վերlուծաբան Սյուզան Ստյուարտը՝ անդրադառնալով տեղեկություններին, թե ԱՄՆ-ը կրճատում է ֆինանսավորումն Արցախին։
«Արցախին տրվող աջակցությունը կրճատելու ԱՄՆ Կառավարության որոշման հիմքում օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ գործոններ են»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքական վերլուծաբան Էդգար Էլբակյանը՝ անդրադառնալով տեղեկատվությանը, թե ԱՄՆ կառավարությունը որոշել է կրճատել Արցախում իրականացվող ականազերծման ծրագիրը։
Ներկայումս Արցախում արտակարգ դրություն հայտարարելու անհրաժեշտություն չկա»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ Դավիթ Բաբայանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե հնարավո՞ր է՝ կորոնավիրուսի տարածման դեմ պայքարի շրջանակներում Արցախի Հանրապետությունում արտակարգ դրություն հայտարարվի։
«Ներկա դրությամբ մեր առաջնային խնդիրն է՝ ապահովել նոր տիպի կորոնավիրուսի դեմ պայքարի առումով մեր պաշտպանական կարողությունները և խստորեն պահպանել մեր անվտանգության կայունությունը»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Աննա Նաղդալյանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե ինչպե՞ս է վերջին օրերին աշխատում ԱԳՆ-ն, և ո՞րն է նոր իրավիճակում ՀՀ ԱԳՆ ռազմավարությունը։
Այսօր հայտնի դարձավ, որ ԵԱՀԿ-ն դադարեցնում է մշտադիտարկումը ԼՂ հակամարտության գոտում։ ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկը հայտարարություն է տարածել, որ կորոնավիրուսի պատճառով ԵԱՀԿ-ն դադարեցնում է մշտադիտարկման աշխատանքները:
Արցախի Հանրապետությունում մարտի 31-ին կայանալիք նախագահական և խորհրդարանական ընտրությունների քարոզարշավի շուրջ 168․am-ը զրուցել է Արցախի նախագահի թեկնածու, ԱՀ նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ, Արցախի Պահպանողական կուսակցության հիմնադիր Դավիթ Բաբայանի հետ։
Վերջին տասնօրյակի ընթացքում Ադրբեջանը կրկին սկսել է թիրախավորել հայ-ադրբեջանական սահմանը: Միջադեպերի ակտիվ փուլը սկսվել է մարտի 1-ից, երբ հայտնի դարձավ, որ հակառակորդը կրակ էր բացել Տավուշի Ոսկեպար գյուղի և դիրքերի ուղղությամբ։ ՀՀ ՊՆ նախկին խոսնակ Արծրուն Հովհաննիսյանը դրանից օրեր անց տեղեկացրել էր, որ արդեն մի քանի օր է՝ նույն ուղղությամբ ադրբեջանական սահմանապահ ստորաբաժանումները կրակում են մեծ տրամաչափի գնդացիրներից։
«Զորավարժությունները կրում էին պլանային բնույթ, այսինքն՝ կոնկրետ ռազմական վտանգ չէին պարունակում: Սակայն դրանք, բացի ԶՈՒ մարտունակությունը բարձրացնելու, ԶՈՒ-ն նոր մակարդակի բարձրացնելու նպատակից, միտված են լինում ուժի ցուցադրությանը՝ հակառակորդին ճնշելու նպատակով: Սրան զուգահեռ՝ լարվածությունը հայ-ադրբեջանական սահմանին նշանակում է, որ բացի պլանային բնույթից, այս զորավարժություններն իսկապես նպատակ են ունեցել նաև ստուգել հակառակորդի զգոնությունը, ուժ ցուցադրել, ճնշել՝ հետագայում բանակցություններում հնարավոր օգուտներ ստանալու նպատակով»,- «168 Ժամի» հետ զրույցում ասել է ռուս ռազմական փորձագետ Պավել Ֆելգենգաուերը՝ անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանին վերջին օրերին գրանցված միջադեպերին և Ադրբեջանի կազմակերպած զորավարժություններին:
«Ամենևին պարտադիր չէ, որ այդ համայնքի հանդիպումները որևէ կերպ համաձայնեցված լինեն հայկական կողմի հետ, կամ ընդգրկեն տողատակեր, քանի որ դեսպանների, միջնորդների գործունեության տիրույթում է՝ կոնկրետ այս համակարտության շրջանակում հանդիպել բոլոր շահագրգիռ կողմերի, տուժածների, տուժողների և տարբեր խմբերի ներկայացուցիչների հետ»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց գերմանացի քաղաքական վերլուծաբան Ուվե Հալբախը՝ անդրադառնալով, այսպես կոչված, «ԼՂ ադրբեջանական համայնքի» ազդեցության ընդլայնմանը ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում:
Ամիսներ առաջ hայ-ռուսական մամուլն ու սոցիալական ցանցերը փոթորկած տեղեկությունների գլխավոր հերոսը՝ ռուս ընդդիմադիր ակտիվիստ Վիտալի Շիշկինը, լքել է Հայաստանի Հանրապետությունը: 2019 թվականի սեպտեմբերին հայտնի դարձավ, որ Հայաստանի միգրացիոն ծառայությունը ռուս ընդդիմադիր, հասարական-քաղաքական գործիչ Վիտալի Շիշկինին ճանաչել է փախստական ու ապաստան տրամադրել Հայաստանում նույն թվականի փետրվար ամսից, ինչը ոչ այնքան հաճելի իրադարձություն էր հայ-ռուսական հարաբերությունների կոնտեքստում:
Ռուսաստանի Դաշնությունում Արցախի Հանրապետության մշտական ներկայացուցիչ Ալբերտ Անդրյանը տեղեկություն չունի Արցախի նախագահի թեկնածու Մասիս Մայիլյանի և նրա աջակից, ԱՀ ՊԲ նախկին հրամանատար Սամվել Բաբայանի մուտքը ՌԴ սահմանափակելու տեղեկությունների վերաբերյալ: Այս մասին Ալբերտ Անդրյանը նշեց 168.am-ի հետ զրույցում: Մեր այն դիտարկումներին, թե կարիք չկա՞ տարածվող ոչ պաշտոնական տեղեկությունների վերաբերյալ պաշտոնական տեղեկատվություն խնդրել ՌԴ համապատասխան կառույցներից, Ալբերտ Անդրյանն արձագանքեց` ասելով. «Եթե նման տեղեկություն չունենք, ես ի՞նչ պետք է պարզեմ»:
Մեր այցի օրակարգը շատ պարզ էր, այն բազմաշերտ էր, մի քանի բաղադրիչ ուներ: Իհարկե, առաջինը միջկուսակցական հարաբերությունների բաղադրիչն էր: Ինչպես ասացի, մենք շատ ակտիվ անդամ ենք բոլոր այն կառույցներում, որտեղ ներգրավված ենք: Երկրորդը` կար քաղաքական նպատակ` ցույց տալու, որ ՀՀԿ-ն` Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ, շարունակում է իր գործընկերների համար մնալ վստահելի գործընկեր Հայաստանում, որ ՀՀԿ-ին չեն մոռացել, ոչ միայն չեն մոռացել, այլև բարձր մակարդակով ընդունում են, և կոտրել այդ դիզելի գործով կեղտը, որ փորձում էին կպցնել նախագահին, մաքրվել այդ կեղտից նաև արտաքին քաղաքական աշխարհում, և մեզ դա հաջողվեց:
