«Խորապես հիասթափված եմ»,- «168 Ժամ»-ի հետ զրույցում ասել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի նախկին համանախագահ, Բաքվում Միացյալ Նահանգների նախկին դեսպան, ԱՄՆ-ի պետքարտուղարի տեղակալի նախկին օգնական, դիվանագետ Մեթյու Բրայզան՝ անդրադառնալով օրերս Կապանում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հնչեցրած Ղարաբաղյան թեզերին:
«Փաշինյանը ևս բանակցում է Մադրիդյան սկզբունքների բազայի հիման վրա, եթե դեմ է, ուրեմն պետք է մերժի այն, դուրս գա բանակցային այդ գործընթացից»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուսաստանցի քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ օրերս Կապանում տեղի ունեցած ասուլիսում հնչեցրած Ղարաբաղյան թեզերին:
«Փաշինյանն այդ մասին ասում է հենց ներկայումս, քանի որ նա ԼՂ հակամարտության իրադարձությունների հետագա զարգացման սեփական պլանն ունի, և, թե ո՞ւմ հետ է նա դա համաձայնեցնում, դեռ լիովին պարզ չէ: Բայց որ Մոսկվայի հետ չէ՝ դա հաստատ է»,- ասաց Տրոֆիմչուկը:
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հովանու ներքո առաջիկա օրերին, ամենայն հավանականությամբ, տեղի կունենա Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպումը: Ինչպես հայտնի է, նման հանդիպումների վերաբերյալ կողմերը համաձայնեցված կարգով տեղեկացնում են միայն հանդիպման նախօրեին, սակայն դատելով ներկայումս շրջանառվող տեղեկություններից՝ նախարարական մակարդակով հանդիպումը սարերի ետևում չէ:
«Ալբանիայի և որևէ երկրի ԵԱՀԿ նախագահությունը չի կարող փոխել ոչինչ բանակցային գործընթացում»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց գերմանացի քաղաքական վերլուծաբան Ուվե Հալբախը՝ անդրադառնալով Ալբանիայի նախագահությանը ԵԱՀԿ-ում, դրա ազդեցությանը ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացին և Մնացականյան-Մամեդյարով հնարավոր հանդիպման օրակարգին:
«Մենք ունենք մեր հստակ դիրքորոշումը, որը բազմիցս հայտարարել ենք թե՛ այդ կրակովյան հանդիպումներից հետո, թե՛ Մադրիդյան, թե՛ Քի Վեսթից, թե՛ հարյուրավոր նմանատիպ հանդիպումներից հետո»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության նախագահ Բակո Սահակյանի մամուլի խոսնակ Դավիթ Բաբայանը՝ անդրադառնալով ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ասուլիսի այն հատվածին, որում նա անդրադառնում է ՀՀ նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանի թողած ժառանգությանն Արցախյան հիմնահարցի կարգավորման գործընթացում։
«Ներկայումս ծավալվող գործընթացը ողջունելի է միայն հանդիպումների ինտենսիվությամբ: Այսինքն՝ նախարարները բավականին հաճախ են հանդիպում: Վստահ եմ, որ այդ հանդիպումները չեն հանգեցնելու լուրջ արդյունքների, այդ հանդիպումների ընթացքում հակամարտության կարգավորմանը վերաբերող համակարգային և խորքային հարցեր չեն քննարկվում տարաձայնությունների պատճառով, բայց միտումը ցույց է տալիս, որ Դուշանբեի պայմանավորվածությունները որոշ առումով գործում են, որը գուցեև հանդիպումների այս ինտենսիվության արդյունքն է»:
Լիովին ակնհայտ է, որ Պուտինը չի պատրաստվում որևէ տեղ հեռանալ: Ինձ թվում է, որ 2008-2009 թվականների իրադարձությունները սովորեցրին Պուտինին, որ նույնիսկ այնպիսի կերպարը, ինչպիսին Դմիտրի Անատոլևիչ Մեդվեդևն էր, 100%-անոց երաշխիք չէ ցնցումներից և ալիքներից իշխանության վերադարձման ճանապարհին, քանի որ նույնիսկ Մեդվեդևի օրոք որոշակի ինտրիգ առաջացավ, որքան էլ որ դա ծիծաղելի է հնչում: Սա նշանակում է, որ վարչապետի պաշտոնի զբաղեցումը կրկին անհուսալի է դիտարկվում, և որքան տեսնում ենք՝ մեր ընկերների փորձը ևս շատ ուսանելի է:
«Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականությունը փոխելու կարիք չկա, քանի որ այն հաջողվել է վերջին շրջանում»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովը՝ անդրադառնալով ռուսաստանյան ներքաղաքական փոփոխություններին:
Այսօր լրագրողների հետ զրույցում պատասխանելով հարցին, թե ինչպես կզարգանան ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունները ԵՄ ղեկավարության փոփոխությունից հետո, ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանն ասաց. «Այս տարիների ընթացքում ՀՀ-ԵՄ հարաբերություններում խորը ծավալ ու փորձ, ներգրավվածություն է ձևավորվել»:
«ՀՀ-ԵՄ վիզաների ազատականացումը եվրոպական գործընթաց է»,- այս մասին այսօր Երևանում ասաց Նիդեռլանդների Թագավորության արտաքին գործերի նախարար Ստեֆ Բլոկը՝ անդրադառնալով հարցին, թե ՀՀ-ում Նիդեռլանդների Թագավորության դեսպանատան բացումն ինչպե՞ս կանդրադառնա ՀՀ-ԵՄ վիզային ազատականացման գործընթացի վրա:
«Այդ մարդասիրական նախաձեռնությունն օրակարգային հարց է»,- այս մասին այսօր ՀՀ ԱԳՆ-ում Նիդեռլանդների Թագավորության արտաքին գործերի նախարար Ստեֆ Բլոկի հետ ասուլիսի ընթացքում ասաց ՀՀ ԱԳՆ ղեկավար Զոհրաբ Մնացականյանը` պատասխանելով հարցին, թե ինչ փուլում է գտնվում ԼՂ-ում անազատության մեջ գտնվող ադրբեջանցիների և Ադրբեջանում գերեվարված հայ պատանդների հարազատների փոխադարձ այցերի կազմակերպման ծրագիրը:
«Գլխավոր վարկածն այն է, որ Վլադիմիր Պուտինը տեղափոխվելու է Պետական խորհուրդ, և դա այնքան ակնհայտ տեղափոխություն և սխեմա է, որ կարծում եմ՝ մի փոքր կասկածելի է այս մոդելի պարզությունը: Ըստ իս, մեզ անակնկալներ են սպասվում»,- այս մասին «168 Ժամի» հետ զրույցում ասել է ռուս վերլուծաբան Վադիմ Դուբնովը՝ անդրադառնալով ռուսաստանյան ներքաղաքական փոփոխություններին: Նրա կարծիքով՝ ներկայումս իրապես անցել են իշխանության նոր կառուցվածքի ձևավորման աշխատանքներին, ինչը կարելի է համարել ավանդական իշխանության փոխանցման փուլ բոլոր երկրներում:
Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներն ամենայն հավանականությամբ առաջիկայում կհանդիպեն ԵԱՀԿ ՄԽ հովանու ներքո: Օրերս Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովը նշել էր, որ այս ամսվա վերջին նախատեսված է Հայաստանի և Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարների հանդիպում, սակայն հանդիպման վայրն ու ժամանակը դեռ հստակեցված չեն:
«Լավրովը փորձում է բոլոր ուղղություններով արձանագրել Ռուսաստանի և անձամբ իր ղեկավարած նախարարության դիվանագիտական հաջողությունները, ինչը բնական էր»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսեյ Մալաշենկոն՝ անդրադառնալով ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական դիրքորոշմանը ԼՂ հակամարտության կարգավորման նախորդ տարվա ընթացքում գրանցված զարգացումների վերաբերյալ։
«Այն, որ ԱԱԾ նախկին տնօրենի դին հայտնաբերվում է հրազենային վնասվածքով, դա, բնականաբար, արդեն մեծ նորություն է, որը կարող է նույնիսկ քաղաքական լինել, բայց ես այս պահին հստակ ոչինչ ասել չեմ կարող»,- ասաց Դուբնովը:
Հետսովետական տարածքում կառավարությունների անսպասելի հրաժարականներում որևէ արտասովոր բան չկա, այստեղ ոչ մի արտառոց բան չկա: Տարօրինակն այլ բան է, որ մարդիկ դեռ դրան չեն հարմարվել և պատրաստ են նմանատիպ գործընթացներում փնտրել երկրորդ-երրորդ հարթություն: Ուստի չեմ կարծում, որ Դմիտրի Մեդվեդևի համար այս գործընթացներն անսպասելի էին՝ առավել ևս հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ նա ոչ մի տեղ չի կորչելու և զբաղեցնելու է շատ լուրջ պաշտոններ: Ես լրջորեն կխոսեի հրաժարականի մասին միակ մեկ դեպքում, երբ չինովնիկը լիովին և ընդմիշտ կորչեր տեսադաշտից:
Եվրոպայի անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության (ԵԱՀԿ) նախագահող երկրի պարտականությունները 2019-ին նախագահությունն իրականացրած Սլովակիայից անցել են Ալբանիային։ ԵԱՀԿ-ում Սլովակիան հանդես էր գալիս «Դեպի մարդն ուղղված նախագահություն» կարգախոսով։ Նրա առաջնահերթություններն էին. գոյություն ունեցող հակամարտությունների կարգավորումը և ծագող հակամարտությունների կանխարգելումը, արդյունավետ մուլտիլատերալիզմը և մոլորակի անվտանգ ապագայի ապահովումը։ Բրատիսլավան առանձնակի ուշադրություն էր հատկացնում Ուկրաինայի արևելքում իրադրության կարգավորման գործընթացին՝ հանդես գալով տարատեսակ նախաձեռնություններով:
«Նախագահությունը ԵԱՀԿ-ում բացառիկ հնարավորություն է՝ նախագահությունը ստանձնող երկրի համար ցուցադրել սեփական դիվանագիտական և քաղաքական պաշարը, հմտությունները՝ հարաբերվելու այս կամ այն երկրի հետ, փոփոխել իրավիճակ հակամարտության գոտիներում, լինել նախաձեռնողական՝ օգտագործելով այդ հարթակը երկրի հեղինակությունը բարձրացնելու համար: Առանձնապես նշանակություն չունի, թե ինչ երկկողմ հարաբերություններ կան, օրինակ, Ալբանիայի և Հայաստանի միջև. ԵԱՀԿ նախագահությունը ստանձնելով՝ Ալբանիան ստանձնում է ԵԱՀԿ օրակարգը, դրա առաջնահերթությունները, որի ցանկում նաև ջանքերն են ԼՂ հակամարտության կարգավորման ուղղությամբ»
««Թուրքական հոսք» պրոյեկտով Ռուսաստանը մի քանի խնդիր է լուծում»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս տնտեսական վերլուծաբան Կոնստանտին Սիմոնովը՝ անդրադառնալով օրերս գործարկված «Թուրքական հոսքի» քաղաքական և էներգետիկ նշանակությանը:
Ռուսաստանի և Թուրքիայի նախագահներ Վլադիմիր Պուտինը և Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը հունվարի 8-ին գործարկեցին «Թուրքական հոսք» գազամուղը այն դեպքում, երբ 2014-ից քննարկվող նախագիծը 2015-ից Սիրիայում թուրքական օդուժի կողմից ՌԴ ԶՈւ ինքնաթիռի կործանումից հետո դադարեցվել էր: Այդ օբյեկտի շահագործման հանձնելու պաշտոնական արարողությունը կայացավ օրերս Ստամբուլի «Խալիչ» կոնգրես-կենտրոնում:
«Ներկայումս կարևոր է, որ Իրան-ԱՄՆ դիմակայությունը չմտավ ակտիվ ռազմական փուլ, պետք է հուսալ, որ ողջամտությունը կողմերը կպահպանեն»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս ռազմական փորձագետ Վլադիմիր Եվսեևը` անդրադառնալով իրավիճակին տարածաշրջանում:
ՀՀ Քաղավիացիան չի հաստատում ռուսական լրատվամիջոցներում հայտնված տեղեկատվությունը, թե Երևան-Սիմֆերոպոլ կանոնավոր չվերթեր են իրականացվելու մարտ ամսից: 168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ Քաղավիացիայի կոմիտեի ղեկավար Տաթևիկ Ռևազյանի օգնական Ժենյա Տեր-Վարդանյանը տեղեկացրեց, որ նման որևէ հայտ ՀՀ Քաղավիացիայի կոմիտեն չի ստացել:
«Հաստատվեց, որ Իրանն ու ԱՄՆ-ը չեն ցանկանում պատերազմ տարածաշրջանում»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս արևելագետ Վիկտոր Նադեին-Ռաևսկին՝ անդրադառնալով վերջին տասնօրյակի ընթացքում Իրան-ԱՄՆ հարաբերություններում ստեղծված սրացմանը:
«ԱՄՆ-Իրան առճակատումը, հնարավոր է, վերաճի տարածաշրջանային պատերազմի»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուսաստանցի ռազմական փորձագետ Պավել Ֆելգենգաուերը՝ անդրադառնալով հարցին, թե ինչպիսի հետևանքներ կունենան Հայաստանի համար այն զարգացումները, որոնք տեղի են ունենում Իրան-ԱՄՆ հարաբերություններում:
Որքան ես եմ հասկանում, իրանական կողմը հրթիռակոծումից առաջ զգուշացրել էր իրաքյան կողմին հնարավոր հարվածների մասին, իր հերթին՝ Իրաքն այդ տեղեկատվությունը փոխանցել էր ամերիկացիներին, որի արդյունքում ամերիկացիները, որոնք գտնվել էին ռազմաբազաներում, հասցրել են պատսպարվել ստորգետնյա ապաստարաններում: Հենց այս պատճառով, Պենտագոնի պաշտոնական տվյալների համաձայն՝ այդ գործողությունից ամերիկացի զինվորականներ չեն տուժել: Թեև իրավիճակը բարդ է, վտանգավոր է, այսօրվա դրությամբ, իմ կարծիքով, այն զարգանալու է այնպես և, ամեն դեպքում, տրամաբանական կլիներ, եթե այս հարցերը քննարկելու համար կանչվեր ՄԱԿ ԱԽ-ի հրատապ նիստ:
«Իրանը չի շտապի պատասխանել Միացյալ Նահանգներին»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Թեհրանի «Արաքս» շաբաթաթերթի գլխավոր խմբագիր Մովսես Քեշիշյանը՝ անդրադառնալով Քասեմ Սուլեյմանիի սպանությանն ու ԻԻՀ-ԱՄՆ հարաբերություններում հնարավոր զարգացումներին և տարածաշրջանային իրադրությանը:
«Ակնկալում ենք, որ կլինեն ավելի ինտենսիվ ու արդյունավետ բանակցություններ, կառուցողական, հստակ արդյունքներով, որոնք ճանապարհ կհարթեն տարածաշրջանում կայուն և տևական խաղաղության համար»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց բրիտանացի վերլուծաբան Նեյլ Մաքֆարլեյնը` ամփոփելով 2019թ. ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացի համար:
«Հայ-ռուսական համագործակցությունն ընդհանուր առմամբ ընթանում է այնպես, ինչպես կողմերը ցանկանում են»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովը՝ ամփոփելով հայ-ռուսական հարաբերություններն անցնող տարվա ընթացքում։
«Տարատեսակ հայտարարությունների միջոցով հայկական կողմը կարողացավ ժամանակ շահել»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացին այս տարվա կտրվածքով։
