«Հայաստանի դեպքում այս ընթացքում կտրուկ փոխվեց ներքաղաքական իրավիճակը, զարգացումները շատ արագ են տեղի ունենում, իրավիճակն անկայուն է, և կարծում եմ՝ երկրից բացակայելն այս իրավիճակում նախընտրելի չէ իշխանության տեսանկյունից, հատկապես, երբ շքերթին մասնակցելու հարցում որևէ պարտադրանք չկար, քանի որ Ռուսաստանն ինքը շքերթը հետաձգել էր անորոշ ժամանակով և միայն իրավիճակի փոքր-ինչ կայունացման դեպքում որոշում կայացրեց անցկացնել։ Ինչպես ասացի, ՀՀ ղեկավարությունը տեսավ նաև, որ կան այնպիսիք, որոնք հրաժարվում են՝ հաշվի առնելով միայն կորոնավիրուսային իրավիճակը, իսկ Հայաստանի դեպքում կա երկու լուրջ պատճառ՝ կորոնավիրուսի դեմ պայքարն ու ներքաղաքական զարգացումները»։
Մենք չէ, որ պետք է Հայաստանին ժողովրդավարություն սովորեցնենք, ես պարզապես որպես փորձագետ եմ ասում, որ, երբ բռունցքներով են փակում ընդդիմադիր պատգամավորների բերանը, դա անթույլատրելի է, ցանկացած քննադատություն դիտարկվում է և ներկայացվում՝ որպես պետական դավաճանություն։ Սա 37 թիվը չէ։ Գլխավորը հետևյալն է՝ ի՞նչ էին ակնկալում Փաշինյանից ՀՀ քաղաքացիները՝ նյութական բարեկեցության ապահովում։ Այսինքն՝ իշխանություններից բոլոր երկրներում էլ դա են ցանկանում։
«Սա ծայրահեղ նյարդային վիճակում գտնվող իշխանության արձագանք է»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Վադիմ Դուբնովը՝ անդրադառնալով ԲՀԿ ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանի շուրջ տեղի ունեցող իրավաքաղաքական զարգացումներին, ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանի ու ԲՀԿ խմբակցության անդամների հանդիպմանը, մոսկովյան խաղաքարտի շրջանառմանը ՀՀ ներքաղաքական գործընթացում և հայ-ռուսական հարաբերությունների վերջին զարգացումներին։
«Հայ-ռուսական հարաբերություններում հաջողություն կարելի է որակել արդեն այն, որ Փաշինյանի օրոք մեր երկկողմ հարաբերությունները չփլուզվեցին այնքան, որքան տեսականորեն սպասվում էր»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Գրիգորի Տրոֆիմչուկը՝ անդրադառնալով ՀՀ ներքաղաքական զարգացումներին և ԱԺ-ում նախօրեին ԲՀԿ ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանին պատգամավորական անձեռնմխելիությունից զրկելու քննարկումներին ու քվեարկությանը, ինչպես նաև հայ-ռուսական հարաբերություններին։
«Իշխանությունը սկսեց հաշիվներ մաքրել և վրեժ լուծել Ծառուկյանից»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով Հայաստանում ԲՀԿ ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանի շուրջ տեղի ունեցող զարգացումներին:
«Տեղի ունեցողը քաղաքական գործընթաց է»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Մոդեստ Կոլերովը՝ անդրադառնալով ՀՀ ԱԺ-ում «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության (ԲՀԿ) ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանին պատգամավորական անձեռնմխելիությունից զրկելու հարցին:
«Գագիկ Ծառուկյանի նկատմամբ տեղի ունեցողը Հայաստանում երկու տարի առաջ սկսված քաղաքական հետապնդումների շղթայի շարունակությունն է»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ ԱԺ նախկին փոխնախագահ, ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը՝ անդրադառնալով ԲՀԿ ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանի շուրջ տեղի ունեցող իրավաքաղաքական գործընթացներին և ԱԺ-ում նրան անձեռնմխելիությունից զրկելու հարցի շուրջ քննարկումներին։
Սա շատ վատ է։ Կարծում եմ՝ կարող է իրավիճակի հետագա սրում լինել։ Այս ֆոնին մենք ավելի անհանգիստ էինք Ղարաբաղի համար։ Իսկ հիմա հակառակն է տեղի ունենում։ Ղարաբաղը ներկայումս ամուր, ուժեղ է երևում, իսկ Հայաստանը սկսում է վերածվել քաղաքական ճահճի։ Մեր համակրանքը որևէ մեկի կողմը չէ, մենք ցանկանում ենք, որպեսզի Հայաստանն ամրապնդվի, մեր պատմական գործընկերը ՀԱՊԿ-ում և ԵԱՏՄ-ում լինի կայուն, իսկ Անդրկովկասյան տարածաշրջանում նմանատիպ գործընկեր Ռուսաստանն ունի միայն Հայաստանի տեսքով, մեզ համար միևնույն չէ, թե ինչ է կատարվում Հայաստանում։
Քիչ առաջ «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության անդամ, Երևանի ավագանու անդամ Դավիթ Խաժակյանն ԱԱԾ շենքի մոտ անդրադարձավ ի պաշտպանություն ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանի ակցիայի մասնակիցների նկատմամբ ՀՀ ոստիկանության գործողություններին։ Նա լրագրողների հետ զրույցում ասաց, որ կուսակցության պատգամավորները տարբեր ոստիկանական բաժանմունքներում են։
«Եթե մեզ են այսպես վերաբերվում, վաղը ձեզ հետ են այսպես վերաբերվելու»:
«Այս իշխանությունը չի հանդուրժում քաղաքական այլակարծությունը և ընդդիմախոսների բերանը փորձում է փակել քաղաքական և իրավական կեղծ ու շինծու գործերով»:
«Միջազգային կառույցներում ընդունված որևէ հայտարարություն չպետք է թերագնահատել»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց գերմանացի քաղաքական վերլուծաբան Սյուզան Ստյուարտը՝ անդրադառնալով ԵԽ-ում օրերս ընդունված հայտարարությանը։
«Մեր մեքենան սկսում է յուղ վառել, ավանդական լոբբինգի հնարավորությունները մոտենում են մի եզրագծի, պետք է գտնել նոր ձևեր, նոր միջոցներ, նոր հնարավորություններ, իսկ դրա համար հարկավոր է լուրջ տնային աշխատանք կատարել, պետք է լինի հայկական լուրջ կառույց, ուղեղային կենտրոն, որտեղ մարդիկ զբաղվեն լուրջ վերլուծաբանությամբ, դրանից բխող ծրագրավորումներով և դրանց իրականացմամբ արտերկրում ՀՀ դիվանագիտական ներկայացուցչությունների, ինչպես նաև Արցախի դիվանագիտական ներկայացուցչությունների միջոցով»։
«Ռուսաստանը շարունակելու է աջակցել Հայաստանին համավարակի դեմ պայքարի գործում»:
«ՀՀԿ-ի թողած հարուստ դիվանագիտական ժառանգությունը Եվրոպական միության հետ հարաբերություններում մեր աչքերի առջև անխնա մսխվում է»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը՝ ներկայացնելով այն քայլերը, որոնք ՀՀԿ-ն նախաձեռնել է ԵԽ-ում ընդունված աղմկահարույց հայտարարությունից հետո։
«Մենք վստահ ենք, որ հուշագրի ստորագրումը, դրա իրագործումը բարենպաստ ազդեցություն կունենա»,- այս մասին այսօր Ռուսաստանի օրվան ընդառաջ Sputnik Արմենիա մուլտիմեդիոն մամուլի կենտրոնում կայացած առցանց ասուլիսի ընթացքում ասաց Հայաստանում Ռուսաստանի Դաշնության արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինը՝ խոսելով «ՀՀ և ՌԴ միջև «Կենսաբանական անվտանգության ապահովման հարցերով» փոխըմբռնման հուշագրի նախագծի ներկայիս ճակատագրից։
«Հենց այնպես ասել, թե ինչու չի իջնում գազի գինը կամ չի բարձրանում, շատ պարզ հարց է»,- այս մասին այսօր Ռուսաստանի օրվան ընդառաջ Sputnik Արմենիա մուլտիմեդիոն մամուլի կենտրոնում կայացած առցանց ասուլիսի ընթացքում ասաց Հայաստանում Ռուսաստանի Դաշնության արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինը՝ արձագանքելով հարցին, թե ինչո՞ւ ռուսական գազի գինը ՀՀ-ի համար չի իջնում։
«Քիչ բան կարող եմ ավելացնել»,- այս մասին այսօր Ռուսաստանի օրվան ընդառաջ Sputnik Արմենիա մուլտիմեդիոն մամուլի կենտրոնում կայացած առցանց ասուլիսի ընթացքում ասաց Հայաստանում Ռուսաստանի Դաշնության արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինը՝ անդրադառնալով մաքսանենգ ծխախոտով Հայաստանից Ռուսաստան մեկնած ինքնաթիռների մասին հրապարակումներին։
«Ռուսական վարկի մեծ մասն արդեն իսկ ծախսված է»,- այս մասին այսօր Ռուսաստանի օրվան ընդառաջ Sputnik Արմենիա մուլտիմեդիոն մամուլի կենտրոնում կայացած առցանց ասուլիսի ընթացքում ասաց Հայաստանում Ռուսաստանի Դաշնության արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինը՝ անդրադառնալով հրապարակումներին, թե Հայաստանը հրաժարվել է Հայկական ատոմակայանի համար տրվող ռուսական վարկի մնացորդի օգտագործման ժամկետը երկարաձգել։
«Հայաստանում կբացվի 6 ընտրատեղամաս»,- այս մասին այսօր Ռուսաստանի օրվան ընդառաջ Sputnik Արմենիա մուլտիմեդիայի մամուլի կենտրոնում կայացած առցանց ասուլիսի ընթացքում ասաց Հայաստանում Ռուսաստանի Դաշնության արտակարգ և լիազոր դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինը՝ պատասխանելով հարցին, թե Հայաստանում քանի՞ ընտրատեղամաս է բացվելու ՌԴ սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեի համար։
Նախօրեին անհանգստացնող փաստ է գրանցվել հայ-իրանական հարաբերություններում։ Ըստ իրանական մի շարք լրատվամիջոցների և որոշ աղբյուրների՝ մի խումբ ուսանողներ Թեհրանում համախմբվելով ՀՀ դեսպանատան դիմաց, արձագանքել են Իսրայելում դեսպանատուն բացելու՝ Հայաստանի կառավարության որոշմանը։ Ակցիայի մասնակիցներն այրել են Իսրայելի դրոշը՝ Հայաստանի իշխանություններին կոչ անելով վերանայել Իսրայելում դեսպանատուն բացելու որոշումը, որը պաշտոնապես շրջանառության մեջ դրվեց 2019 թվականի սեպտեմբեր ամսին։
«Կան մի շարք կետեր, որոնք նա Սերժ Սարգսյանից ժառանգել է՝ բազմավեկտորությունը, ռազմատեխնիկական համագործակցությունը Ռուսաստանի հետ։ Սրանք Սարգսյանի ժառանգությունն են։ Իսկ հայ-ռուսական քաղաքական գործընկերությունը Ռոբերտ Քոչարյանի ժառանգությունն է, սահմանապահ զորքերը՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ժառանգությունը»,- ասաց Կոլերովը։
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ռուսական միջնորդական առաքելությունը ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում արմատական տեղաշարժեր չի արձանագրում։ Չնայած ապրիլի 21-ին ՌԴ ԱԳ նախարարը ցնցեց տարածաշրջանը՝ փուլային կարգավորման հեռանկարայնության մասին բացահայտումներով։
«Եթե Հայաստանն ու Բելառուսը քննարկում են ԵԱՏՄ շրջանակում էներգակիրների ընդհանուր շուկայի ձևավորման հարցը, նոր ժամկետներ և հնարավորություններ են առաջարկում, կառուցողական երկխոսության հայտ ներկայացնում, դա այլ հարց է»,- այս մասին ասաց ռուս տնտեսական վերլուծաբան Կոնստանտին Սիմոնովը՝ անդրադառնալով հայ-բելառուսական տանդեմին ՌԴ-ից մատակարարվող գազի սակագների հարցում։
Կարծում եմ՝ Վրաստանի դեպքում քաղաքական սահմանափակումներ Հայաստանը չունի, և վարանել չի կարելի։ Վրացական խողովակով Հայաստանին կարող է աջակցություն հասնել նաև Արևմուտքից։ Սա չափազանց կարևոր եմ համարում ներկայումս մեր ողջ տարածաշրջանի, հատկապես՝ Հայաստանի համար, որն ունի փակ սահմաններ, կենսական նշանակություն ունի բոլոր երկրների համար տրանսպորտի, հաղորդակցության վերականգնումը, կարևոր է տնտեսության զարգացումը, տուրիզմը և այլն։
Վերջին շրջանում ինտենսիվացել են շփումները ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ու Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի միջև։ Փաշինյան-Լուկաշենկո վերջին հեռախոսազրույցը տեղի ունեցավ հունիսի 2-ին, սակայն ուշագրավն այն է, որ դրան նախորդել էին Լուկաշենկոյի մեկնաբանությունները բելառուսական ընդդիմության շարքերում Զելենսկիների և Փաշինյանների բացակայության վերաբերյալ։
Անձամբ իմ համոզմունքն է, որ դեպքերի հետագա զարգացումը, որը հետևեց Ջորջ Ֆլոյդի սպանությանը, բնականաբար, շատ տրամաբանական է, որովհետև նման դեպքերում Միացյալ Նահանգներում մշտապես այսպիսի շարժումներ լինում են: Այսպես կոչված՝ «Black Lives Matter» շարժումը կամ գաղափարը նոր չէ, որ ծնվել է Միացյալ Նահանգներում։ Ինչո՞ւ ես չեմ համարում, որ սա քաղաքական գործընթաց է, որովհետև նույնը տեղի էր ունեցել նաև նախորդ նախագահի՝ Բարաք Օբամայի օրոք։ Ընդհանրապես, երբ սպիտակ ոստիկանը սպանում է սևամորթ քաղաքացու, մշտապես նման զարգացումներ լինում են։ Միացյալ Նահանգների պատմությանը եթե հետևենք, կտեսնենք, որ սա նորություն չէ։
Նախօրեին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ծննդյան 45-ամյակի կապակցությամբ շնորհավորանքներ ստացավ գրեթե բոլոր գործընկեր երկրների ղեկավարներից։ Վերջին ամիսների ընթացքում հայ-ռուսական բարձրաստիճան հարաբերություններում նկատվող տարաձայնություններն ու լարվածությունը, Փաշինյան-Պուտին հեռախոսազրույցների սակավությունն առանձնակի հետաքրքրություն են հարուցում Փաշինյան-Պուտին շփումների նկատմամբ:
«Ռազմատենչ հռետորաբանությունը ոչ միշտ է ենթադրում պատերազմ վերսկսելու ցանկություն»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության շուրջ ռազմական հռետորաբանության սաստկացմանը։
Վրացի քաղաքական վերլուծաբան Սոսո Ցինցաձեն մեզ հետ զրույցում նշեց, որ նախ՝ սա խորհրդանշական քայլ է այն անախորժությունից հետո, որը տեղի ունեցավ Հայաստանի և Վրաստանի համապատասխան գերատեսչությունների միջև, ինչը ցույց է տալիս Վրաստանի բացառիկ վերաբերմունքը հարևան Հայաստանի նկատմամբ։ Սա, վերլուծաբանի խոսքով, նշանակում է, որ «ներողությունն ընդունվել է», և Վրաստանը փորձում է վերջնականապես հարթել իրավիճակը։
