«Ինչպես տեսնում եք, ամեն օր իրավիճակ է փոխվում, ռուս-արևմտյան նման ինտենսիվ շփումներ երբևէ չեն եղել, Ֆրանսիայի նախագահը, Գերմանիայի կանցլերը, Մեծ Բրիտանիայի, Լեհաստանի ԱԳ նախարարները ժամանեցին Ռուսաստան, հեռախոսազրույցներ տեղի ունեցան՝ Պուտին-Բայդեն, Լավրով-Բլինքեն, այս ամենից անմասն մնացող երկրներին կարելի է պարզապես հաշվել մատների վրա, բնականաբար, սա գլոբալ ճգնաժամ է, որի ֆոնին հետպատերազմյան պայմանավորվածությունների կատարումը փոքր գործոն է: Դիվանագիտությունը կաշխատի փոքր տեմպերով»,- ասաց Սկակովը:
«Եթե խոսքի ազատության ոլորտի կարգավորումները, սահմանափակումներն օգտագործվեն կոնկրետ խմբերի կամ կոնկրետ մարդկանց դեմ, ապա մենք դրա դեմ կխոսենք»,- այս մասին այսօր «Մեդիա կենտրոնին» տված հարցազրույցի շրջանակում ասաց ՀՀ-ում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Անդրեա Վիկտորինը՝ անդրադառնալով Հայաստանում խոսքի ազատությանը:
«Քանի դեռ հարաբերություններ չկան, Հայաստանը կարող է դեմ լինել և արգելափակել Ադրբեջանի դիտորդության հարցը, թեև ՀԱՊԿ-ում դրանով բոլորը հետաքրքրված են, չնայած ՀԱՊԿ-ը ցածր արդյունավետության կառույց է: Իսկ ԱՊՀ-ի ՀԱՊԿ-ում դիտորդությունը նույնը չէ, ինչ առանձին երկրի դիտորդությունը, այն ավելի սահմանափակ մասնակցություն և դիտորդություն է ենթադրում»,- ասաց նա:
Հարավային Կովկասի ու Վրաստանի ճգնաժամի հարցերով ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը կրկին տարածաշրջանում է: Կլաարը, որը պատերազմից հետո Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև բանակցային գործընթացում ԵՄ միջնորդությունն է համակարգում, հաճախակիացրել է այցերը Հայաստան և Ադրբեջան, և այս այցը Կլաարի երկրորդ այցն է տարածաշրջան այս տարի:
«Գնդակը ռուսական դաշտում է, քանի որ Ռուսաստանին են մերժել, բայց ՌԴ-ում ևս հասկանում են իրավիճակի ողջ լրջությունը, և այս իրավիճակում շատ ռուս վերլուծաբաններ ևս դժվարանում են ասել, թե իրենց ղեկավարությունն ինչպես կփորձի դուրս գալ այս իրավիճակից»,- ասաց վերլուծաբանը։
Օրերս Հայաստանում մեծ աղմուկ բարձրացրեց Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի՝ Վլադիմիր Սոլովյովին տված հարցազրույցը, որտեղ Բելառուսի նախագահը բավականին տհաճ ձևակերպումներով անդրադարձել էր Հայաստանի աշխարհաքաղաքական ընտրության հնարավորություններին:
Նախօրեին Նիկոլ Փաշինյանը ներկայացրեց 2021 թվականի մայիսից միջազգային հանրության կողմից մերժվող, այնուամենայնիվ հայկական օրակարգում պահպանվող Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման-սահմանագծման հարցի շուրջ ՀՀ իշխանությունների առաջարկները:
44-օրյա պատերազմից հետո Հարավային Կովկասում և հատկապես Հայաստանի շուրջ սկսված բոլոր հաղորդակցական ու տնտեսական ուղիների ապաշրջափակման գործընթացը, ըստ էության, տարածաշրջանում ստեղծված նոր իրավիճակն Իրանին ստիպում են իրացնել իր տարածաշրջանային տերության ողջ ներուժը, այլապես Իրանը կզիջի և կհրաժարվի իր աշխարհաքաղաքական շահերից Հարավային Կովկասում:
«Այն, ինչ առաջարկում է Ռուսաստանը, և կարծես Հայաստանն ու Ադրբեջանը դրան համաձայնել են՝ կապուղիների ապաշրջափակում, հիմքեր է ստեղծում խաղաղության համար, բացի դրանից, Հայաստանն ու Ադրբեջանը պետք է սահմանի դեմարկացիա իրականացնեն, առանց դրա խաղաղություն չի լինելու, Ադրբեջանն անընդհատ փորձելու է իր համար ինչ-որ բան փախցնել, կորզել, ուժի իրավունքով առաջնորդվել: Ուստի, քանի դեռ սահմանը հստակեցված չէ, խաղաղություն չի լինելու: Իսկ ինչ կլինի ճանապարհների հետ՝ բարդ է ասելը, այստեղ շատ է քաղաքականությունն ու տնտեսությունը»,- ասաց Խրամչիխինը:
ՀՀ-ում Եվրոպական միության պատվիրակության ղեկավար Անդրեա Վիկտորինը ՀՀ դատական ոլորտում խնդիր, դատարանների նկատմամբ ճնշումներ չի նկատում, ավելին, նրա որակմամբ՝ դատական բարեփոխումների հարցում ՀՀ իշխանություններն իբրև թե հստակ կամք են ցուցաբերել:
Հետպատերազմյան շրջանում ԵՄ-ն փորձում է ամրապնդել իր դիրքերը՝ որպես Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև բանակցությունների միջնորդ: ՀՀ Կառավարության հաղորդմամբ՝ փետրվարի 4-ին ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրի՝ Ֆրանսիայի Հանրապետության նախագահ Էմանուել Մակրոնի և Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի միջնորդությամբ և մասնակցությամբ տեղի է ունեցել Նիկոլ Փաշինյանի և Իլհամ Ալիևի հեռավար հանդիպումը:
Մեզ հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ իր համար կանխատեսելի է, որ Փաշինյանի այցը Թուրքիա շատ չի ուշանալու։ Սակայն, նրա խոսքով, պարզ է նաև, որ Հայաստանից դեպի Թուրքիա առաջին բարձրաստիճան այցը չի լինելու երկրի ղեկավարի կողմից այն դեպքում, երբ կա երկխոսություն, դրանում ներգրավված պաշտոնյաներ ու դիվանագետներ։
Նախօրեին հայտնի դարձավ հայ-թուրքական երկրորդ հանդիպման վայրն ու օրը: ՀՀ ԱԳՆ խոսնակ Վահան Հունանյանը տեղեկացրեց, որ Հայաստան-Թուրքիա կարգավորման գործընթացի շրջանակներում երկու երկրների հատուկ ներկայացուցիչների հաջորդ հանդիպումը տեղի կունենա փետրվարի 24-ին` Վիեննայում։
Թուրքիայի իշխող Արդարություն և զարգացում կուսակցության մամուլի խոսնակ Օմեր Չելիքը հայ-թուրքական երկխոսության և դրա իրական օրակարգի, նախապայմանների վերաբերյալ մի շարք ուշագրավ հայտարարություններ է արել: Չնայած այն հանգամանքին, որ ՀՀ իշխանությունները սկսելով հայ-թուրքական երկխոսությունը՝ փորձում են տպավորություն թողնել, թե այդ գործընթացն առանց նախապայմանների է սկսվում, թուրքական կողմը պարբերաբար հիշեցնում է Հայաստանին, թե ինչ օրակարգով է բանակցում Հայաստանի հետ:
Չնայած այն հանգամանքին, որ Թուրքիան ներկայումս ակտիվ դիվանագիտական աշխատանք է ծավալել տարածաշրջանային և աշխարհաքաղաքական մի քանի ուղղություններով, որում էական դերակատարություն ունի Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մևլյութ Չավուշօղլուն, Թուրքիայում քննարկվում է նրա փոփոխության հարցը: Թուրքական Cumhuriyet-ը, ինչպես նաև թուրքական այլ աղբյուրներ վերջին շրջանում հաճախ են գրում, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը նոր փոփոխությունների է պատրաստվում։
Մինչ Հայաստանն ու Թուրքիան պատրաստվում են բանակցությունների երկրորդ փուլին, հունվարի 14-ին կայացած Ռուբինյան-Քըլըչ առաջին հանդիպումից երկու շաբաթ անց՝ վաղը «FlyOne Armenia» ավիաընկերությունը կիրականացնի Երևան-Ստամբուլ առաջին չվերթը: Այս մասին տեղեկանում ենք «Արմենիա» միջազգային օդանավակայանի պաշտոնական կայքից:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս թուրքագետ Վիկտոր Նադեին-Ռաևսկին ասաց, որ թուրքական դիվանագիտական ավանդական հմտությունների շրջանակում մի երկար ժամանակահատված ուժի ցուցադրությունից ու կիրառումից հետո, երբ հակառակորդն այլևս չի դիմադրում, ուժի մեջ է մտնում թուրքական դիվանագիտության մյուս կողմը՝ ուժեղ և ագրեսիվ փափուկ ուժը:
Թեհրանում տեղի կունենա Ադրբեջանի, Իրանի և Թուրքիայի ներկայացուցիչների հանդիպումը։ ISNA-ի փոխանցմամբ, այս մասին հայտարարել է Իրանի ԱԳ նախարարության խոսնակ Սայիդ Խաթիբզադեն: Հանդիպման ընթացքում կքննարկվեն տարածաշրջանային համագործակցությանն առնչվող հարցեր։ Իրանական դիվանագիտական ծառայության ներկայացուցիչը չի մանրամասնել, թե կոնկրետ երբ տեղի կունենա այդ հանդիպումը։
Հայաստանի Հանրապետության ու Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 30-ամյակի առիթով Հայաստանի Հանրապետությունում Իրանի Իսլամական Հանրապետության (ԻԻՀ) արտակարգ և լիազոր դեսպան Աբբաս Բադախշան Զոհուրին ուշագրավ հարցազրույց է տվել երկկողմ հարբերությունների, Իրանի արտաքին քաղաքականության և մի շարք այլ հարցերի շուրջ:
Ուկրաինայի շուրջ Ռուսաստան-Արևմուտք սրումն օր օրի նոր թափ է ստանում, կողմերը շարունակում են բարձրացնել խաղադրույքները, որի հետևանքները շատ անկանխատեսելի ու բարդ կարող են լինել: Սակայն խնդրով զբաղվող վերլուծաբանների մեծ մասը գտնում է, որ բախումն անխուսափելի է դառնում, քանի որ նահանջի հնարավորությունները շատ սուղ են:
Հայ-թուրքական վերջերս մեկնարկած երկխոսության ֆոնին Նիկոլ Փաշինյանը նորանոր աննախադեպ տարակուսելի հայտարարություններով է հանդես գալիս Հայաստանի արտաքին քաղաքական առանցքային դիրքորոշումների վերաբերյալ:
Հարցին, թե Ուկրաինայի շուրջ իրավիճակի ռազմական սրման դեպքում ի՞նչ դեր կարող է ստանձնել ՀԱՊԿ-ը, Եվսեևը պատասպանեց, թե Ուկրաինայում հասկանում են, որ Ռուսաստանի հետ չեն կարող պատերազմել, ուստի, որքան էլ սուր լինի իրավիճակը, բախման չի հասնի երկու կողմի կամքով:
«Սահմանի դելիմիտացիայի-դեմարկացիայի հարցով պետք է շատ լուրջ զբաղվել»,- այս մասին Sputnik Արմենիա մուլտիմեդիոն մամուլի կենտրոնում Մոսկվա-Բիշքեկ-Երևան-Մինսկ-Նուր-Սուլթան տեսակամուրջի ընթացքում ասաց ՀԱՊԿ նախկին գլխավոր քարտուղար, Եվրասիական տեղեկատվական-վերլուծական կոնսորցիումի համակարգող խորհրդի նախագահ Նիկոլայ Բորդյուժան:
«Մենք խնդիր ունենք չորս տարվա գործունեությունից հետո աուդիտի ենթարկել մեր գործող Սահմանադրությունը և տեսնել, թե ինչ նավարկման տեղեր և հնարավորություններ կան, կամ Սահմանադրության աուդիտի բերումով գուցե օրենսդրության մեջ փոփոխություններ մտցնենք»,- այս մասին քիչ առաջ մեկնարկած ասուլիսի ընթացքում ասաց Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե ո՞րն է խնդիրը 30 տարվա ընթացքում 5-րդ անգամ Մայր օրենքի փոփոխությանը գնալու համար։
Հունվարի 14-ին Մոսկվայում կայացած Հայաստանի և Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչների առաջին հանդիպման աղմկահարույց դրվագներից մեկը ՀՀ դրոշի բացակայությունն էր Ռուբեն Ռուբինյանին սպասարկող մեքենայից:
«Արմեն Սարգսյանը փորձում էր դիրքավորվել՝ որպես Փաշինյանին այլընտրանք, ինչը չստացվեց»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովը՝ անդրադառնալով ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանի հրաժարականին:
2021 թվականի դեկտեմբերի 14-ին՝ Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի, իսկ դեկտեմբերի 16-ին՝ Ֆրանսիայի նախագահ էմանուել Մակրոնի նախաձեռնությամբ կազմակերպված Փաշինյան-Ալիև հանդիպումներից հետո առաջին անգամ եվրոպական պատվիրակություն է ժամանել տարածաշրջան։
ՌԴ ԱԳՆ-ն ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հարցում կոնկրետ քայլերի է անցնում: Ռուսաստանի արտգործնախարարության մամուլի խոսնակ Մարիա Զախարովան նախօրեին ասել էր, թե Ռուսաստանը Բաքվից և Երևանից պաշտոնական արձագանք է սպասում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների տարածաշրջանային այցերը վերականգնելու հարցում։
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման և սահմանագծման հանձնաժողով ձևավորելու վերաբերյալ Երևանի առաջարկներն ըստ էության ընդունելի չեն՝ ինչպես Բաքվի, այնպես էլ՝ Մոսկվայի համար: Հունվարի 14-ի ասուլիսի ընթացքում ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը տեղեկացրեց, որ նախօրեին՝ հունվարի 13-ին, շփում է ունեցել ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի հետ:
168.am-ի հետ զրույցում վրացի քաղաքական վերլուծաբան Կախա Գոգոլաշվիլին ասաց, որ այն, ինչ տեղի է ունենում Ռուսաստանի ու Արևմուտքի միջև, բնականաբար, շատ ուղիղ կերպով վերաբերում է Հարավային Կովկասի երկրներին ու հատկապես Վրաստանին, որը հավակնում է դառնալ ՆԱՏՕ-ի անդամ և ՌԴ-ի հետ հակամարտության մեջ է, ինչպես նաև Հայաստանին, որը Ռուսաստանի ռազմավարական դաշնակիցն է, միևնույն ժամանակ՝ իր հետպատերազմյան աշխարհաքաղաքականության հարցերով է տարված, որոնք մեծ «փազլի» մի մասն են:
