«Հայաստանում խաղաղ բնակչության դեմ Ադրբեջանի կողմից հարձակումների մասին հաղորդումներն անհանգստացնող են»,- այս մասին իր թվիթերյան միկրոբլոգի էջում գրել է Եվրոպական Խորհրդարանի ԵԺԿ խմբակցության պատգամավոր Դեյվիդ Կազան, անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանային հատվածներում Ադրբեջանի նախաձեռնած հարձակմանը:
ԵՄ-ն կոչ է անում Երևանին ու Բաքվին դադարեցնել ռազմական գործողություններն ու վերադառնմալ ելման դիրքեր: Այս մասին հայտարարություն է տարածել Եվրամիության (ԵՄ) արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Ջոզեֆ Բորելը:
168.am-ի հետ զրույցում կառավարության տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչության պետ Արմեն Խաչատրյանը տեղեկացրեց, որ կառավարությունն այդ մասին կտեղեկացնի սահմանված ժամկետում:
«Որքան վատանա իրավիճակը Դոնեցկի, Խերսոնի կամ Լուգանսկի մերձակայքում, այնքան տարբեր բռնկումներ կլինեն Եվրասիայի տարածքներում»,- այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է ռուս քաղաքական վերլուծաբան Սերգեյ Մարկեդոնովը՝ անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական սահմանին տիրող իրավիճակին:
ՌԴ-ն իր ծայրաստիճան մտահոգությունն է հայտնում սեպտեմբերի 13-ի գիշերը հայ-ադրբեջանական սահմանի առանձին հատվածներում իրավիճակի կտրուկ սրման առնչությամբ։ Այս մասին հաղորդագրություն է տարածել ՌԴ ԱԳՆ-ն:
Անվտանգության նկատառումներից ելնելով` Միացյալ Նահանգները Հայաստանում գտնվող ԱՄՆ քաղաքացիներին նախազգուշացրել է խուսափել որոշ վայրերից։
Պարզ է, որ արևմտյան համանախագահներnվ ասում են, թե նոյեմբերի 9-ից հետո Մոսկվայի միջնորդությամբ փաստաթղթերը ժամանակավոր են, կրում են շրջանակային բնույթ, և հարկավոր է նոր փաստաթուղթ, կա նաև ԼՂ կարգավիճակի հարցը, հակամարտությունը լուծված չէ:
Վլադիվոստոկում անցկացվող «Բազմաբևեռ աշխարհի ճանապարհին» թեմայով Արևելյան տնտեսական 7-րդ համաժողովի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանի ելույթը և ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին ուղղված հաճոյախոսությունները, ընդգծված և չափից դուրս դրական վերաբերմունքն ուշադրության արժանացավ ոչ միայն Երևանում, այլև Մոսկվայում:
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ԱՄՆ նորանշանակ համանախագահ, Կովկասյան բանակցությունների հարցերով ավագ խորհրդական Ֆիլիպ Ռիքերն աշխատանքային այցով Հայաստանում է։
15 պետությունների ղեկավարներ կմասնակցեն Շանհայի համագործակցության կազմակերպության (ՇՀԿ) գագաթնաժողովին, որը տեղի կունենա սեպտեմբերի 15-16-ը Սամարղանդում: Այս մասին հայտնել է Ուզբեկստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Շերզոդ Ասադովը։
«Եթե կործանվեց Արցախը, կործանվելու է ամեն ինչ: Թող որևէ մեկը պատրանքներով չտառապի»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության ԱԳ նախարար Դավիթ Բաբայանը՝ անդրադառնալով իշխանության ներկայացուցիչ Արսեն Թորոսյանի պնդմանը, թե Արցախի անկախության գաղափարն ինքնախաբեություն է եղել:
Նախօրեին Վլադիվոստոկում անցկացվող «Բազմաբևեռ աշխարհի ճանապարհին» թեմայով Արևելյան տնտեսական 7-րդ համաժողովի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանի ելույթը ու Փաշինյան-Պուտին երկխոսությունները ստվերում թողեցին Փաշինյան-Պուտին հանդիպումը:
«ԵՄ-ն կարողացավ օգտվել պահից, ՀՀ-ին ու Ադրբեջանին ճիշտ տրամադրելով՝ դառնալ միջնորդ այն դեպքում, երբ ԵՄ-ն երբեք չէր եղել միջնորդ ԼՂ հակամարտության հարցով: Ներկայումս ԱՄՆ-ը պետք է հասկանա, թե ինչ օրակարգով է ինտեգրվելու այս խնդիրների լուծման գործին, և որքանով են այս կենտրոնները կարողանալու համատեղ աշխատել, քանի որ նույնիսկ արևմտյան տարատեսակ ուղղությունների միջև կա մրցակցություն»,- ասաց նա:
ՀՀ իշխանությունների արևմտյան ռևերանսների կամ, ինչպես մի շարք վերլուծաբաններ են գտնում, դրանց իմիտացիայի ֆոնին Նիկոլ Փաշինյանը Վլադիվոստոկում է, որտեղ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ մասնակցում է «Բազմաբևեռ աշխարհի ճանապարհին» թեմայով Արևելյան տնտեսական 7-րդ համաժողովի լիագումար նստաշրջանին:
Նորություն չի լինի, եթե ասեմ, որ Արևմուտքը ցանկանում է Հարավային Կովկասը լիովին դուրս բերել ռուսական ազդեցության գոտուց և դա անում է հնարավոր բոլոր եղանակներով՝ և ֆինանսական ներդրումներով, և բանակցություններում միջնորդական ջանքերով, ինտենսիվ շփումներով, ժամանակ առ ժամանակ նաև Հայաստանին, Ադրբեջանին հետաքրքրող խնդիրները բարձրացնելով, ճկունությամբ, որը հատուկ չէ, օրինակ, ԵՄ-ին: Ռուսաստանն այս առումով դեռ կաղում է, փորձում է աշխատել, սակայն ոչ այնպես ճկուն, որքան այս փուլում Արևմուտքն է անում:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովն ասաց, որ ԵՄ այս որոշումից զարմանալ պետք չէ, քանի որ ԵՄ-ն հետսովետական տարածքում մոբիլիզացրել է իր ողջ ռեսուրսը Ռուսաստանի դեմ: Ռուսաստանի դեմ, ըստ նրա, ակտիվ գործիքներից մեկը, որն այս փուլում կարող է օգտագործվել, դա նույն այդ տարածքում ձևավորված Արևելյան գործընկերության գոտին է և այդ ծրագիրը ներառող երկրները, այդ թվում՝ Հայաստանն ու Ադրբեջանը, որոնք ԵՄ անդամակցության հայտ չեն ներկայացրել, սակայն այդ ծրագրում են:
«Նույնիսկ հողի հարկ այսօր չենք կարողանում վճարել»,- այս մասին այսօր Երևանի քաղաքապետարանի մոտ լրագրողների հետ զրույցում ասաց Հաղթանակ թաղամասի բնակիչ Գեղամ Վլասյանը:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ Ալիևը ներկայացրել է Բրյուսելում տեղի ունեցած բանակցությունների արդյունքները, սակայն ավելի տրամաբանական է, եթե հայկական կողմը դա աներ։ Տարասովի գնահատմամբ, սա նշանակում է, որ որքան էլ բանակցությունները Բրյուսելում են, Ռուսաստանի դիրքորոշումը ներկայումս շարունակում է կարևոր մնալ որպես միջնորդ, և, առանց Ռուսաստանին տեղեկացնելու, հնարավոր չէ առաջ շարժվել։
«Բրյուսելյան գործընթացը շարունակվում է, բայց իրավիճակն աշխարհում ստատիկ չէ, որն անկանխատեսելի է դարձնում բոլոր քաղաքական գործընթացները»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց վրացի վերլուծաբան Իրակլի Մենաղարիշվիլին, անդրադառնալով օրերս Բրյուսելում անցկացված թվով չորրորդ Փաշինյան-Միշել-Ալիև բանակցությունների արդյունքներին:
Չոլպոն-Աթա ավանում կայացած ԵԱՏՄ ընդլայնված կազմով նիստին Ադրբեջանի վարչապետ Ալի Ասադովի մասնակցությունը համաձայնեցված է եղել հայկական կողմի հետ:
Բրյուսելում օգոստոսի 31-ին տեղի ունեցած Փաշինյան-Միշել-Ալիև բանակցություններից և օգոստոսի 30-ին Մոսկվայում տեղի ունեցած Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման ու սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի երկրորդ նիստից հետո Միրզոյան-Լավրով հեռախոսազրույց է տեղի ունեցել:
Ռուսական դիվանագիտական շրջանակներին մոտ կանգնած 168.am-ի աղբյուրների պնդմամբ, ներկայումս տարածաշրջանում հետագա զարգացումների ճակատագիրը կախված է Ադրբեջանի նախագահի քաղաքականությունից և հատկապես այն հանգամանքից, թե բրյուսելյան հարթակում նա Ղարաբաղի ի՞նչ կարգավիճակի շուրջ համաձայնության կգա և բնակչության անվտանգության համար ի՞նչ երաշխիքներ կտա, ինչից խոսում է Երևանը:
Մինչ Բրյուսելում տեղի է ունենում Փաշինյան-Միշել-Ալիև հանդիպումը, հայտնի դարձավ, որ Մարիա Զախարովան անդրադարձել է Բրյուսելի միջնորդությամբ ընթացող գործընթացին: ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչն ասել է, որ Եվրամիության «իրական ցանկությունները հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հետ» որևէ կապ չունեն:
Չնայած այն հանգամանքին, որ Լաչինի միջանցքը նախօրեին փակվեց հայկական կողմերի համար, ինչի հետևանքով Հայաստան-Արցախ երթուղին կկազմակերպվի ժամանակավոր ճանապարհով, որը շրջանցում է Աղավնո-Բերձորն ու Արցախ տանում Շուշիի Բերդաձորի ենթաշրջանի գյուղերով, դեռ մեկ շաբաթ առաջ Լաչինի միջանցքի վերաբերյալ դիվանագիտական հայտարարություններ էին հնչում:
Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Վլադիմիր Եվսեևը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև Բրյուսելում ընթացող բանակցությունները բովանդակային բավականին լուրջ փուլում են, որի մասին են վկայում են ոչ թե հայտարարությունները և հատկապես՝ հայկական կողմի, այլ զարգացումները և այն որոշումները, որոնք կայացվում են:
Ծանր աշխարհաքաղաքականության և տարածաշրջանային զարգացումների պայմաններում այսօր հոբելյանական օր է հայ-ռուսական հարաբերություններում. ՀՀ-ն ու ՌԴ-ն նշում են Բարեկամության, համագործակցության և փոխադարձ օգնության մասին պայմանագրի կնքման 25-ամյակը:
168․am-ի հետ զրույցում ռուս արևելագետ Վիկտոր Նադեին-Ռաևսկին ասաց, որ չնայած Ղազախստանը ԵԱՏՄ անդամ երկիր է, Ադրբեջանը գուցե ավելի սերտ հարաբերություններ հաստատի եվրասիական ինտեգրացիոն միության հետ, սակայն Ղազախստանի նախագահի այցն Ադրբեջան ու դրա շուրջ քարոզչական աղմուկը վերջնականապես ապացուցեց, որ սա թյուրքալեզու պրոյեկտ է, որում ուրվագծվում է Թուրքիա-Ադրբեջան-Ղազախստան առանցքը, որի շուրջ Անկարան ու Բաքուն կցանկանան միավորել մնացած բոլոր թյուրքալեզու երկրներին, սակայն այստեղ Ղազախստանը հասկանալիորեն ունի մեծ կշիռ։
«Եթե պատերազմից հետո Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերություններն ընթանում են դժվար, բայց կարգավորման ճանապարհով, ապա կարծես այս հարցում Հայաստանն այլևս բացասական դիրքորոշում ունենալու պատճառ չունի»,- նման կարծիք հայտնեց վերլուծաբանը:
Օգոստոսի 31-ին Բրյուսելում նախատեսվում է Նիկոլ Փաշինյանի, Իլհամ Ալիևի և Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի եռակողմ հանդիպումը: Այս մասին վաղ առավոտից շրջանառվող լուրերն ավելի ուշ հաստատեցին նաև ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից:
ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը դեսպան Ֆիլիպ Ռիքերին նշանակել է Կովկասյան բանակցությունների գծով ավագ խորհրդական և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ:
