«Ռուսաստանի մտահոգությունները չեն չեզոքացել հուշագրով»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս ռազմական վերլուծաբան Ալեքսանդր Խրամչիխինը, անդրադառնալով Հայաստանում ԱՄՆ ֆինանսավորմամբ գործող բիոլաբորատորիաների վերաբերյալ ռուսական կողմի արտահայտած մտահոգություններին:
Օրերս Մոսկվա կատարած աշխատանքային այցի շրջանակում Նիկոլ Փաշինյանը Կրեմլում առանձնազրույց էր ունեցել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ: 1992թ․ մայիսի 15-ին ստորագրված Հավաքական անվտանգության պայմանագրի 30 և 2002թ․ մայիսի 14-ին ՀԱՊԿ հիմնելու վերաբերյալ որոշման 20-ամյակին նվիրված ՀԱՊԿ ղեկավարների գագաթնաժողովից հետո Փաշինյանը հանդիպել էր Պուտինին և նշել, որ ամիս էլ չի անցել իր՝ ՌԴ առաջին պաշտոնական այցից հետո:
«Մենք որևէ պարագայում մեր հերոսածին ծնողներին միայնակ չենք թողնելու»,- այս մասին քիչ առաջ Ֆրանսիայի հրապարակում ընդդիմության հանրահավաքի ընթացքում հայտարարեց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Արթուր Վանեցյանը։
Նախօրեին կայացած ՀԱՊԿ ղեկավարների հանդիպման ամենաուշագրավ ելույթները վերաբերում էին ՀԱՊԿ-ում արտաքին սինխրոն դիրքորոշումներ ունենալուն, որի վերաբերյալ հարցեր բարձրացրեց Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն:
«Թրքաբարո, կեղտոտ, քաղաքական առումով խառնարյուն պահվածք որոշ կարմիրբերետավորների կողմից, որը հանգեցրեց տարբեր մարդկանց մոտ մարմնական վնասվածքների»,- ոստիկանական բաժանմունքից դուրս գալուց հետո ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերում ասաց Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը՝ անդրադառնալով այսօր իր բերման ենթարկվելու մանրամասներին և գնահատելով Ոստիկանության գործողությունները:
«Միանշանակ այդ կետերը չեն համաձայնեցվել արցախյան կողմի հետ»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց Արցախի Հանրապետության ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը՝ խոսելով Հայաստանի՝ Ադրբեջանին փոխանցած 6 կետեր-«առաջարկներից», որոնք օրերս Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցի եթերում հնչեցրեց ՀՀ հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Էդմոն Մարուքյանը:
Մայիսի 16-ին Մոսկվայում՝ մասնավորապես Կրեմլում, նախատեսվում է Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության անդամ երկրների ղեկավարների հանդիպումը, որին կմասնակցեն Նիկոլ Փաշինյանը, Ալեքսանդր Լուկաշենկոն, Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևը, Սադիր Ջապարովը, Վլադիմիր Պուտինը և Էմոմալի Ռահմոնը: Պաշտոնական հաղորդագրությունների համաձայն, հանդիպումը նվիրված է լինելու Հավաքական անվտանգության պայմանագրի ստորագրման 30-ամյակին և ՀԱՊԿ-ի ստեղծման 20-ամյակին։
Երկար ժամանակ գաղտնի պահելուց հետո ՀՀ իշխանությունները որոշեցին հրապարակել 6 առաջարկները, որոնք, իրենց իսկ խոսքով, փոխանցել են ադրբեջանական կողմին՝ ի պատասխան ամիսներ առաջ վերջինիս ներկայացրած 5 կետերի։
«Իհարկե, Մոսկվան այդ ամենը նկատում է, սակայն այս տարածաշրջանում ավելի կակտիվանա Ուկրաինայում պատերազմի ավարտից հետո: Բնականաբար, ռուսական քաղաքականությունն ՈՒկրաինայից հետո Հարավային Կովկասում այլ վճռականություն է ունենալու»,- ասաց Տարասովը՝ ակնարկելով, որ այս ամենը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ Մոսկվայի շուրջ աշխարհաքաղաքական իրավիճակը վատթարացել է, Մոսկվան ավելի թույլ է դիտարկվում:
«Սրանք այն օրակարգերն են, որոնք սկսվել են Ռուսաստանից, և դրանք Ռուսաստանը կփորձի պահել իր միջնորդության շրջանակում: Չի բացառվում, որ հաստատվելու համար փորձի նաև Խաղաղության համաձայնագրի դաշտում որոշ քայլեր ձեռնարկել»,- նկատեց նա:
Արցախի կարգավիճակի և հատկապես Արցախի՝ Ադրբեջանի կազմից դուրս կարգավիճակի համար պայքարի թեման շարունակում է կանխորոշել Հայաստանի ներքին ու արտաքին քաղաքական կյանքը: Չնայած արտաքին և ներքին իրավիճակի լարվածությանը՝ ՀՀ իշխանությունները հստակ չեն հայտարարում, որ Արցախը չի լինելու Ադրբեջանի կազմում, այլ լղոզված անդրադարձներով Արցախի կարգավիճակի հարցին փորձում են տպավորություն ստեղծել, թե Ադրբեջանի հետ բանակցելու են Արցախի կարգավիճակի համար, սակայն, թե ինչ կարգավիճակի, որն ամենակարևորն է, չեն պարզաբանում:
Իրական դիվանագիտական թնջուկ է ստեղծվել Ղարաբաղյան հակամարտության, այսպես կոչված, կարգավորման հայկական ու ադրբեջանական առաջարկների շուրջ: Թեև դեռ մարտ ամսին ադրբեջանական կողմը Հայաստանին ներկայացրել էր ու նաև հրապարակել 5 հիմնական առաջարկներ, որոնք, ըստ Ադրբեջանի, պետք է կազմեին Խաղաղության համաձայնագրի հիմքը, հայկական կողմն էլ, ըստ էության, հայտնել էր, որ դեմ չէ այդ օրակարգին, ու այն ընդամենն ամբողջացման կարիք ունի:
«Տպավորություն է, որ Փաշինյանը փորձում է ինչ-որ կերպ, այդ թվում՝ նյութական, քաղաքական անկայուն դիրքերը խոստումներով և եվրոպական կառույցներից դրամական փոխանցումների միջոցով պահպանել կամ կայունացնել»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս կովկասագետ Անդրեյ Արեշևը՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացը բրյուսելյան և ռուսական հարթակներում քննարկելու ՀՀ իշխանությունների ու ԼՂ կարգավորման գործընթացում ԵՄ քաղաքականությանը:
Որքանով ես եմ հասկանում, գոնե Արցախյան հարցով և հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների վերաբերյալ միջազգային հանրությունը Հայաստանից կոնկրետ դիրքորոշման ակնկալիք ունի: Արտաքին գործընկերների մոտ կա պատկերացում, որ Հայաստանը մինչև վերջ հստակ չի կարողանում ներկայացնել իր դիրքորոշումը: Նմանատիպ այցերը ևս մեկ հնարավորություն են սեփական դիրքորոշումը ներկայացնելու, եթե, իհարկե, նման հստակ դիրքորոշում կա:
Ճի՞շտ է, թե՞ սխալ՝ պետք է որոշի հայկական կողմը, սակայն այս երկու դրվագով տեսանելի եղավ, որ գործընթացի մեկնարկին ընդառաջ՝ Հայաստանն ու Թուրքիան որոշ դյուրացումներ արեցին, հաղորդակցական որոշ ուղիներ հաստատեցին, բայց կան կարծր հարցեր, և այստեղ հանգում ենք նրան, որ Թուրքիայի ներկայիս քաղաքականության հետ ամենևին հեշտ չէ»,- ասաց վերլուծաբանը՝ հավելելով, թե իր տպավորությամբ՝ գուցե գործընթացը երկարաձգվի։
Չնայած ուկրաինական ճակատում մղվող պատերազմին ու մեդիափորձագիտական շրջանակների զբաղվածությանը, Ռուսաստանի մեդիաքաղաքական դաշտն ուշի ուշով հետևում է ՀՀ ներքաղաքական կյանքում ծավալվող իրադարձություններին։
«Փաշինյանի դեմ բողոքի թեման զարմանալի օրինակ է քաղաքական պատմության մեջ, թե իրապես որքան թույլ իշխանությունը, չգիտես ինչի վրա հենվելով, պահպանվում է»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական և անվտանգային ոլորտի վերլուծաբան, միջազգայնագետ Գրիգորի Տրոֆիմչուկը՝ անդրադառնալով հայաստանյան ներքաղաքական զարգացումներին:
«Մենք հասկանում ենք, թե ինչ ցավ է ապրում հայ ժողովուրդը Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմում պարտվելու հետևանքով»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով Հայաստանի ներքաղաքական իրադարձություններին։
«Պարոն Փաշինյանի ու նրա կառավարության անմտածված հայտարարություններն ու քայլերն ամրապնդում են ընդդիմության դիմադրության շարժումը, որն այլևս դուրս է եկել «Հայաստան» ու «Պատիվ ունեմ» դաշինքների ընտրազանգվածի սահմաններից: Բողոքական ալիք են ներքաշվում բավականին լուրջ սոցիալական շերտեր»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս կովկասագետ Անդրեյ Արեշևը՝ անդրադառնալով հայաստանյան ներքաղաքական զարգացումներին:
Իրավապահ մարմինները և ոստիկանական ուժերը պետք է հարգանք ցուցաբերեն բոլոր համապատասխան օրենքների նկատմամբ և դրանց համապատասխան դրսևորեն վարվելակերպ։ Իրավունքի գերակայության նկատմամբ հավատարմությունը վերաբերելի է ոստիկանությանը ճիշտ այնքանով, որքանով հասարակության յուրաքանչյուր անդամին։ Ոստիկանության ոլորտի բարեփոխումների ուղղված ԵՄ աջակցությունը, ի լրումն այլ հարցերի, կենտրոնացել է նաև քաղաքականության վարման վրա և ոստիկանության գործողությունների համապատասխանությանը իրավունքի պահանջներին:
Նախօրեից ընդդիմադիր մի շարք ուժերի փողոցային խաղաղ անհնազանդության քաղաքացիական գործողությունների ընթացքում ՀՀ ոստիկանության ծառայողները ցուցարարների նկատմամբ անհամաչափ ուժ են կիրառում: Դրանց հետևանքով որոշ ցուցարարներ նույնիսկ մարմնական վնասվածքներ են ստացել:
«Երևանում բերման է ենթարկվել Փաշինյանի դեմ բողոքի ակցիա իրականացնող շուրջ 200 ցուցարար»,- ռուսական Ria Novosti կայքի գլխագրերում հայաստանյան իրադարձություններն են վերոնշյալ վերնագրով:
«Ինչքան որ հայն ապրեր Շուշիում, ադրբեջանցին ռիսկ չէր անի գար, մտներ, ապրեր Շուշիում»,- այս մասին Ֆրանսիայի հրապարակում լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց Շուշիի քաղաքապետ Արծվիկ Սարգսյանը:
«Այսօր՝ մայիսի 1-ին, մեկնարկում է իրական համապետական շաբաթօրյակը՝ պետք է մեր երկիրը մաքրենք քաղաքական աղբից: Համաձա՞յն եք»,- Ֆրանսիայի հրապարակում հավաքված քաղաքացիներին այս խոսքերով դիմեց ՀՀ ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Հայկ Մամիջանյանը:
ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատունը զգուշացում է տարածել այսօրվա հանրահավաքից առաջ՝ ԱՄՆ քաղաքացիներին տեղեկացնելով, որ մեծ բազմությունն անկանխատեսելի է:
Մինչ Նիկոլ Փաշինյանը պատրաստվում է բացել իր հայտարարած, այսպես կոչված, Խաղաղության դարաշրջանի «վերջին դուռը», Խաղաղության համաձայնագիր կնքելով Ադրբեջանի հետ, ավելի գլոբալ նպատակ ունենալով արմատապես փոխել Հարավային Կովկասի գեոպոլիտիկ պատկերը, աշխարհաքաղաքական օղակը սեղմվում է Նիկոլ Փաշինյանի Ղարաբաղյան քաղաքականության շուրջ։ Խաղաղության համաձայնագիր կնքելու նպատակի շուրջ Նիկոլ Փաշինյանի հետ ներկայումս միակամ են Ադրբեջանը, Թուրքիան և հավաքական Արևմուտքը, որը, ինչպես ԱԺ-ում իր վերջին «դրամատիկ» ելույթի ընթացքում բացահայտեց Նիկոլ Փաշինյանը, Հայաստանից պահանջում է իջեցնել Արցախի կարգավիճակի նշաձողը:
Արցախի կարգավիճակի հարցում նշաձողն իջեցնելու մասին Նիկոլ Փաշինյանի աղմկահարույց հայտարարությունից հետո բարձրացած ներքաղաքական բողոքի ալիքի ու Արցախում անհանգստությունների ֆոնին տեղի ունեցավ Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանի և նրա գլխավորած պատվիրակության առաջին այցը Երևան, որից 168.am-ին որոշ բանակցային մանրամասներ են հայտնի դարձել:
«ԿԲ-ն, իմ գնահատմամբ, պարտավոր էր գոնե վերջին մեկ ամսում 550-600 մլն դոլար գնել, թույլ չտալ, որ դոլարի փոխարժեքը 500-ից դառնա 440»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանը՝ անդրադառնալով դոլարի փոխարժեքի անկման պատճառներին ու իրավիճակը կարգավորելու քայլերին, որոնք պետք է նախաձեռներ ՀՀ ԿԲ-ն:
Միացյալ Նահանգները բանակցություններ է վարում Ադրբեջանի և Հայաստանի հետ՝ կանխելու այն քայլերը, որոնք կհանգեցնեն հակամարտության վերսկսմանը։ Այս մասին նախօրեին հայտարարել է ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովում լսումների ժամանակ, երբ նրան խնդրել են մեկնաբանել Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ ստեղծված իրավիճակը։
Մինչ հայաստանյան հանրությունն ու քաղաքական դաշտը կլանված է Հայաստանում ծավալվող ներքաղաքական զարգացումներով, որոնք ուղղված են Արցախի շուրջ սպասվող գործընթացների կանխմանը, աշխարհաքաղաքական կենտրոնները, մասնավորապես՝ Արևմուտքը, շարունակում է ուշագրավ ակտիվություն ցուցաբերել Հայաստանի շուրջ:
