«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանն է։
Տարածաշրջանում ակտիվ վերադիրքավորումների այս փուլում Ադրբեջանը հետ չի կանգնում իր ագրեսիվ վարքագծից, ճնշումների միջոցով փորձում է առավելագույնը ստանալ Փաշինյանից, իսկ ռեգիոնալ, գլոբալ խորքային փոփոխությունների դեպքում դեռևս սպասումներ ունի նպաստավոր իրավիճակի դեպքում Հայաստանի հետ խնդիրները լուծել ուժի գործադրման եղանակով։
Նիկոլ Փաշինյանի «միջանցքային» հոդվածը, որը շաղկապված էր նաև իրանական պետական հեռուստաընկերությանը տրված իր վերջին հարցազրույցի հետ, իհարկե, պատահական չէր։ Իրանի գլխի տակ փափուկ բարձ դնելու փորձը զուգակցված էր ոչ այնքան Ալիևի, որքան նրա և Նիկոլի համատեղ պատրոնների աչքերի համար նախատեսված հոդվածով։
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ռուս քաղաքագետ, Մերձավոր Արևելքի և Կովկասի երկրների հարցերով փորձագետ Ստանիսլավ Տարասովն է:
«Ռեգիոնում վերջին պատերազմից հետո Թուրքիայի դիրքերն էապես բարելավվել են, դա համընկավ նաև Ուկրաինայում Ռուսաստանի հատուկ գործողության հետ, որն էապես նվազեցրեց ՌԴ դիվանագիտության հնարավորությունները, որից շատ ուժեր օգտվեցին՝ առաջ մղելով ռեգիոնից ՌԴ դուրսբերման և թուլացման օրակարգը»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
Սպիտակ տանն ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի և Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու միջև բանակցությունների տապալումից հետո՝ Թուրքիան պատրաստվում է նոր թափով իր հնարավոր միջնորդական դերակատարության ամրապնդմանն ու հետագայում՝ եվրոպական անվտանգության ճարտարապետությունում էական ներկայությանը։ Թուրքիայի այս հնարավոր ջանքերը գործընթաց ներմուծվում են Մեծ Բրիտանիայի ակտիվ ջանքերին զուգահեռ։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը բանակցային գործի մասնագետ, կոնֆլիկտաբան, CM & Partners ընկերության ավագ խորհրդատու, բոստոնաբնակ Արթուր Մարտիրոսյանն ու Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանն են։
Երեկ Սպիտակ տանը տեղի է ունեցել ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի և Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկու հանդիպումը։ Հանդիպումը վերածվել է բուռն վեճի, ինչից հետո Թրամփը հայտարարել է, որ Զելենսկին պատրաստ չէ խաղաղության ԱՄՆ-ի միջամտությամբ՝ շեշտելով, որ Զելենսկին կարող է վերադառնալ Սպիտակ տուն այն ժամանակ, երբ այդ ամենին պատրաստ կլինի։ Թեժ վեճից հետո Զելենսկին լքել է Սպիտակ տունը։
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը մի քանի անգամ Երևանին ու Բաքվին առաջարկել է Իրանի աջակցությունը խաղաղության հաստատման գործընթացում։ Ինչպես ցույց տվեցին հենց վերջին տարիների իրադարձությունները, Իրանի այս առաջարկները, մեղմ ասած, չընդունվեցին, թեև դժվար է թերագնահատել Իրանի դերակատարությունն այս տարիներին ՀՀ անվտանգության ապահովման հարցում՝ հաշվի առնելով Իրանի ռեգիոնալ «կարմիր գծերը», որոնք ներկայումս պահպանվում են։
Հայաստանը շարունակում է առաջ քաշել Ադրբեջանին ուղղված առաջարկը՝ կնքել սպառազինությունների փոխադարձ վերահսկման երկկողմ պայմանագիր: Սրա մասին ՄԱԿ մարդու իրավունքների խորհրդի 58-րդ նստաշրջանի բարձրաստիճան հատվածում հերթական անգամ խոսել է ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
Հայաստանում քաղաքական զարգացումների համատեքստում պրոցեսի տարբեր մասնակիցներ փորձում են գաղափարական հիմնավորումներ ստեղծել իրենց գործողություններն առավել համոզիչ և ծրագրային ներկայացնելու համար։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն իրավապաշտպան, «Միջազգային և համեմատական իրավունքի» կենտրոնի նախագահ, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) հայ գերիների ներկայուցիչ Սիրանուշ Սահակյանը և փաստաբան, միջազգային իրավունքի, տեսության մասնագետ, Ազզային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր Տարոն Սիմոնյանն են։
Փետրվարի 10-ին Ելիսեյան պալատում կայացել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի և Հայաստանի վարչապետի հանդիպումը: Վարչապետի կարգավիճակով նրա թվով 9-րդ այցը Փարիզ հերթական անգամ նշանավորվեց հայ-ֆրանսիական հարաբերությունները նոր մակարդակի դուրս բերելու բավական հավակնոտ հայտարարություններով:
Օրերս ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը Պետդումայում ելույթի ժամանակ անդրադարձել էր «3+3» ձևաչափին, դրա ապագային, ինչպես նաև Վրաստանի մասնակցության հարցին:
2024 թվականի հունվարի 18-ին Արդարադատության նախարարությունում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանը նոր Սահմանադրության կարիք ունի:
Թուրքիան շուրջ 10 տարի դադարից հետո կրկին սկսել է գնել ԱՄՆ գանձապետարանի սահմանափակ թվով թողարկված պարտատոմսեր:
Փետրվարի 11-ին Թուրքմենստանը թուրքական Botas ընկերության հետ համաձայնեցրել է իր բնական գազի տարանցումն Իրանի տարածքով սվոփային սխեմայով: Այս մասին Իրանի նախագահի հետ հեռախոսազրույցի ընթացքում հայտնել է Թուրքմենստանի hալկ մասլահատի (ժողովրդական խորհրդի) նախագահ Բերդիմուհամեդովը, հաղորդում է «Չեզոք Թուրքմենստան» պաշտոնաթերթը:
«Որևէ արտասովոր բան չի կատարվում այս բանակցություններով, պարզապես պետք է ընդգծել, որ որոշված է Ուկրաինայի ճակատագիրը։ Ուկրաինան այլևս չի ունենա իր նախկին տարածքները»,- ասաց Մանվելյանը։
Համաշխարհային պատմությունը վաղուց է հյուսվել ճանապարհային, լոգիստիկ և ջրային ուղիների շուրջ։ Մետաքսի ճանապարհի վրա վերահսկողության շուրջ ստեղծված կայսրություններից մինչև նացիստական Գերմանիայի կողմից Լեհաստանի վրա հարձակման առիթ դարձած Դանցինգի միջանցք, Պունիկյան պատերազմներից մինչև սևծովյան նեղուցների համար պայքար, Սուեզի պատերազմից մինչև Ֆրանսիայի կողմից Լուիզիանայի վաճառքը Միացյալ Նահանգներին և ռուս-շվեդական պատերազմ։
«2024 թվականին Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը կազմել է 30 միլիարդ դոլար, որից 12 միլիարդ 400 միլիոնը կամ ընդհանուրի 41 տոկոսը բաժին է ընկնում Ռուսաստանին, 12.7 տոկոսը՝ ԵԱՏՄ-ին, ամբողջ Եվրոպային բաժին է ընկել Հայաստանի առևտրաշրջանառության ընդամենը 2.3 միլիարդ դոլար։ Առաջարկում եմ վերցնել մի թուղթ, բաժանել երկու մասի, առաջին հատվածում գրել Ռուսաստան, Չինաստան, Իրան, որոնց հետ Հայաստանի առևտրաշրջանառությունը կազմում է 16.8 միլիարդ դոլար, մյուս մասում գրենք ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա, Եվրոպա, որին բաժին է հասնում 16.8 միլիարդից 5 անգամ պակաս թիվ»,- վիճակագրությունը ներկայացրեց Անանյանը։
Վերջին շրջանում քաղաքական տարբեր գործիչներ, քաղաքագետներ նշում են, որ պետք է, այսպես ասած, կենդանացնել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-10-ի եռակողմ հայտարարությունը, որի տակ ստորագրել է Հայաստանը, Ադրբեջանը և Ռուսաստանը, եթե անգամ այն լավագույն փաստաթուղթը չէ, բայց այն առնվազն հնարավորություն է ստեղծում եռակողմ բանակցությունների, մասնավորապես, կոմունիկացիաների ապաշրջափակման շուրջ:
«Նման օրինակ մենք ունենք Սիրիայում, Իրաքում, երբ Թուրքիան այդ երկրներում ապակայունացումն օգտագործում էր այս երկրներ ներխուժելու համար՝ ռազմական ուժով։ Սա կարելի է ներկայացնել այն բացասական արդյունքը, որը կարող է լինել։ Սակայն, մյուս կողմից էլ՝ այն խոսակցությունները, որոնք այսօր կան Ադրբեջանում ու Թուրքիայում, կարելի է դիտարկել հայկական կողմին, նաև այլ խաղացողների՝ նույն Իրանի, Ռուսաստանի կամ Արևմուտքի, որոնք հետաքրքրված են այդ ծրագրի բացակայության կամ լինելիության մեջ»։
30 տարվա ընթացքում ՊԲ-ն բազմաթիվ խնդիրներ է լուծել, ցավոք, բազմաթիվ նվիրյալների կյանքի գնով, բայց այն խնդիրը, որը դրված է եղել ՊԲ-ի վրա, կատարվել է: Եվ միայն լիակատար մեկուսացումը և կոմունիկացիաներից զրկումը բերեց ու իրավիճակը հասցրեց նրան, որ 2023-ի սեպտեմբերին երկարաժամկետ պաշտպանություն իրականացնելու հնարավորություն ՊԲ-ն այլևս չունեցավ: Տվեց իր վերջին պատվի մարտը, բայց երկար շարունակել պարզապես չէր կարող:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) «Պատիվ ունեմ» ընդդիմադիր խմբակցության ղեկավար, Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ Հայկ Մամիջանյանն է։
«Այս բնապահպանական թեմաներով ճնշումները նրանք ոչ միայն ուզում են օգտագործել ՀՀ-ի դեմ իրավական գործընթացներ սկսելու նպատակով, այլ նաև դրա տակ կոնկրետ ագրեսիվ նպատակներ կան թաքնված»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում նշեց նա՝ ընդգծելով, որ ադրբեջանցիներն օրակարգային են դարձնում ՀՀ տարածքից Ադրբեջան հոսող ջրերի թեման, որ իբրև թե ՀՀ տարածքում լեռնահանքային արդյունաբերությունը կեղտոտում է ամբողջ տարածաշրջանը, իրենց ջրերն են աղտոտվում:
«Ուշադրություն հրավիրեմ այն հանգամանքի վրա, որ Ադրբեջանը նաև չի ցանկանում ռուսական միջնորդություն, հետևաբար՝ նաև նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի համաձայն՝ ռեգիոնալ ապաշրջափակում։ Ադրբեջանը նաև վստահաբար նախընտրում է Հայաստանի տարածքով կապվել Նախիջևանին, սակայն ընդհանուր առմամբ ռեգիոնում կոնսենսուս չկա։ Դա է պատճառը, որ Ադրբեջանի հարաբերությունները լարված էին Իրանի հետ, ներկայումս էլ՝ Ռուսաստանի հետ, այսինքն՝ ռեգիոնում ակտիվ գործընթացներ են»,- նման կարծիք հայտնեց վերլուծաբանը։
Փաշինյանի ներկայացրած բոլոր թեզերը՝ առանց բացառության, մեծ գովասանքի են արժանանում թուրքական քաղաքական, փորձագիտական շրջանակներում, թուրքերը խոստովանում են, որ երազել անգամ չէին կարող Թուրքիայի շահերն այսքան հետևողականորեն առաջ մղող Հայաստանի ղեկավարի մասին։ Այսինքն՝ Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի «իրական ինքնիշխանությունն ու անկախությունն» ամբողջությամբ ենթարկեցնում է թուրքական տիրապետությանը, ինչը հօդս է ցնդեցնում նրա «գաղափարական տրանսֆորմացիայի» մոտիվացիայի մասին առասպելը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ, «Միասին» շարժման համանախագահ, դոկտոր, պրոֆեսոր Հրանտ Բագրատյանն է։
