«Հիմա ստացվում է՝ դու խոստովանում ես, որ 5000 հոգի զոհվեցին, որովհետև պետք էր, որ զոհվեին, և «ազատեիր» Հայաստանը Ռուսաստանի՞ց: Դրանից հետո էլ համագումարին կանգնում ես, չոքում ես, իբր հարգանքի տուրք ես մատուցում. Ո՞ւմ, այն մարդկանց, որոնց փաստացի ուղարկել ես մահվան՝ քո քաղաքական նպատակներին հասնելու համա՞ր»:
«Տղամարդ եղի՛ր, պատասխանատվություն կրի, ոչ թե փրկիչ ձևացիր։ Եթե Փաշինյանը տղամարդկություն ունենալով պատասխանատվություն ստանձնի, պետք է ապահովի իշխանության անցնցում հանձնում»։
ԱՄՆ առաջնորդ Դոնալդ Թրամփը սեպտեմբերի 25-ին Սպիտակ տանը կհյուրընկալի Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանին: Այցի նախաշեմին Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ ակնկալում է առևտրային և ռազմական համաձայնագրեր կնքել Անկարայի հետ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում պատմական գիտությունների թեկնածու, թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյանը պատմական զուգահեռներ տարավ նախորդ դարասկզբի թուրք իշխանության գործողությունների ու ներկայիս իրողությունների միջև:
«ՈՒՐԱՑՄԱՆ ՄՈԴԵԼ»,- 168․am-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցն այս հակիրճ բնութագրումը տվեց Նիկոլ Փաշինյանի՝ շուրջ 1,5 ժամանոց ելույթին։ Իսկ ՔՊ քաղաքական ու հոգևոր առաջնորդն այսօր երկար ելույթով վստահեցրել էր՝ քանդել են Հայաստանի վրա կախված հազարամյա անեծքը, ինչը մեզ թույլ չի տվել ունենալ իրապես ինքնիշխան պետություն, որ հայ մայրերն իրեն ուղարկել են խաղաղության հետևից, որ հռչակելու […]
Նա նշեց, որ օրենքը լրացուցիչ երաշխիք է, որ կառավարող մեծամասնությունն ավելի կակտիվացնի իր ջանքերը ժողովրդավարական բարեփոխումների, կոռուպցիայի դեմ պայքարի ուղղությամբ:
«Մենք նախընտրական պայքարի մեջ մտանք ստանդարտ ռազմահայրենասիրական նախընտրական ծրագրով, բայց նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում լսեցինք ժողովրդի խոսնակներին՝ գերդաստանների մայրերին, հենց նրանց շնորհիվ հաղթեցինք 2021 թվականի ընտրություններում»:
Եթե հաշվի ենք առնում սեպտեմբերյան մարտերի օրերին՝ 2022 թվականի սեպտեմբերի 14-ին, Նիկոլ Փաշինյանի՝ ԱԺ-ում արած հայտարարությունը, ապա երկու տարի առաջ՝ 2023թ. սեպտեմբերի 19-20-ը, Արցախում Ադրբեջանը «հակաահաբեկչական օպերացիայի» անվան տակ ավարտին հասցրեց պատերազմական գործողությունների հաջորդ փուլը: Նա նշել էր, որ 2020թ. նոյեմբերի 10-ից սկսած Ադրբեջանը պայքարել է եռակողմ հայտարարության երեք հիմնական դրույթների դեմ.
«Ագրեսիայի հետևանքով մենք հայրենազրկվել և բռնի տեղահանվել ենք․ մեծ մասը բնակություն է հաստատել Հայաստանի Հանրապետությունում, որը համարում ենք մեր հայրենիքը, հայրենիքի հիմնական մասը»,- «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում լրագրողների հետ ճեպազրույցում պատասխանելով 168․am-ի հարցադրումներին՝ նշեց Արցախի Հանրապետության նախագահ Սամվել Շահրամանյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը բանաստեղծ Մարինե Պետրոսյանն է։
«Ես նոր եմ Հայաստան եկել, տեղեկացա, որ այս որոշումը կայացվել է՝ առանց հանրության հետ խորհրդակցելու։ Բնականաբար, շատ բացասական է արձագանքը սրան։ Սա շատ լավ տեղավորվում է Նիկոլ Փաշինյանի կառավարության՝ շատ լավ պլանավորված հետագծի մեջ․ սա հայկական ինքնության, արժեքների վրա հարձակման հերթական արարներից է՝ Մասիսի, Արցախի էջի փակելու․․․ շրջանակի մեջ։
168.am-ը գրել էր, որ Ադրբեջանը նախատեսում է 2026 թվականի համար ավելացնել պաշտպանության և անվտանգության ծախսերը։ Մասնավորապես, երկրի Ֆինանսների նախարարության հրապարակած նախնական տվյալների համաձայն՝ գալիք տարում պաշտպանության և անվտանգության ծախսերը հնարավոր է, որ կազմեն 8 միլիարդ 714,8 միլիոն մանաթ (ավելի քան 5 միլիարդ դոլար), ինչը 3,8 տոկոսով ավելի է 2025 թվականի հաստատված կանխատեսումների համեմատ։ Թե ինչ պատկեր կստացվի վերջում՝ ցույց կտան զարգացումները։
Վրաստանը կրկին փորձում է առաջ մղել հարավկովկասյան համագործակցության եռակողմ ձևաչափը։ Վրաստանի արտաքին գործերի նախարար Մակա Բոչորիշվիլին Վրաստանի Առաջին ալիքի «Ակտիվ թեմաներ Մակա Ցինցաձեի հետ» հաղորդման ժամանակ հայտարարել է, որ Վրաստանը ռազմավարական գործընկերություն ունի իր երեք հարևանների՝ Ադրբեջանի, Հայաստանի և Թուրքիայի հետ։
«Հայաստանի իշխանությունները կարծեք շատ են հավատում այդ պայմանավորվածությունների ուժին ու հանրությանը չեն պատրաստում այլ սցենարների։ Մինչդեռ հասարակությունն առնվազն պիտի իրատեսական իրավիճակին տեղյակ լինի, այսինքն՝ նրան, որ չի կարելի բացառել նոր կոնֆլիկտը»։
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հյուրը պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանն է։
Հանրային ու քաղաքական գործիչ էդգար Ղազարյանը թուրքական պահանջ է համարում կառավարության որոշումը, ըստ որի՝ նոյեմբերի 1-ից ՀՀ մուտքի կամ ելքի սահմանանշանի (կնիքի) վրա այլևս չի լինելու Արարատ լեռան պատկերը։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը Հանրային ֆինանսների կառավարման միջազգային փորձագետ, ՀՀ Ֆինանսների նախկին նախարար, «Վալլեքս» խմբի ընկերությունների ավագ փոխնախագահ Վարդան Արամյանը և ՀՀ Պետական եկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) նախկին ղեկավար, «Դի-ԷՍ-ԷՅ Խորհրդատվական խումբ» ընկերության գլխավոր տնօրեն, տնտեսագետ Դավիթ Անանյանն են։
Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչ Սերդար Քըլըչն այսօր հայ-թուրքական սահմանի Մարգարայի անցակետով ժամանեց Հայաստան: Անցակետում նրան դիմավորել է Երևանի բանագնաց Ռուբեն Ռուբինյանը:
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են Փաշինյանի և Աննա Հակոբյանի՝ Չինաստանում թշնամի պետությունների առաջնորդների և նրանց տիկնանց հետ հանդիպումներին և դրանց արդյունքներին, տարածաշրջանում Թուրքիայի՝ օրեցօր մեծացող ախորժակին, թշնամական բոլոր նախապայմանների կատարմանը, և նույնիսկ այդ ամենի դիմաց՝ այդպես էլ չբացվող հայ-թուրքական սահմանին։
Մինչ Վաշինգտոնյան պայմանավորվածություններից հետո ադրբեջանական կողմը կրկին օրակարգ է բերել «Զանգեզուրի միջանցք» եզրույթը՝ առաջարկելով նույնիսկ «Թրամփի ուղին» անվանել Իլհամ Ալիևի անունով, «Թրամփի ուղու» հարցերի մանրամասները բանակցելու նպատակով ամերիկյան պատվիրակությունը ռեգիոնում է։
«Եթե Թուրքիայի քաղաքականության հիմքում լիներ փոխշահավետության հանգամանքը, ապա նրանք այդ 2․4 միլիարդ եվրոյանոց պրոյեկտի տակ չէին մտնի, այլ 50 միլիոն դոլար կներդնեին Կարսից Գյումրիի երկաթուղու վրա, որը դեռ ցարի ժամանակ է կառուցվել ու այժմ պարզապես հիմնանորոգման կարիք ունի։ Դա կլիներ ապաշրջափակման որոշակի տրամաբանության մեջ, և այդ դեպքում Թուրքիայի իրական մտադրությունները մեզ համար ավելի անկեղծ կլինեին»։
Ռուսաստանը, Իրանն ու Թուրքիան ժամանակ առ ժամանակ անդրադառնում են ռեգիոնալ խորհրդատվական «3+3» հարթակին, դրա կարևորությանն ու այդ հարթակի գործունեությունն ակտիվացնելու անհրաժեշտությանը։ Նախօրեին ՄԳԻՄՕ-ի դասախոսների և ուսանողների առջև ելույթի ընթացքում ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հույս է հայտնել, որ «3+3» ձևաչափով Հարավային Կովկասի պետությունների և նրանց երեք հարևանների, այդ թվում՝ Ռուսաստանի միջև փոխգործակցությունը շուտով կվերականգնվի։
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը լրագրողների հետ ճեպազրույցում անդրադարձավ Ադրբեջանում Կարմիր խաչի առաքելության դադարեցմանը՝ այն համարելով մտահոգիչ գործընթաց, քանի որ Կարմիր խաչը փաստացի միջազգային միակ կազմակերպությունն էր, որ հնարավորություն ուներ այցելելու Բաքվում գտնվող մեր հայրենակիցներին, տեղում հասկանալու նրանց վիճակը՝ առողջականից մինչև հոգեբանական, Կարմիր խաչի միջոցով էր տեղի ունենում նաև հարազատների հանձնուքների տրամադրումը։
Օգոստոսի 8-ին Վաշինգտոնում՝ Սպիտակ տանը, Նիկոլ Փաշինյանի, Իլհամ Ալիևի և Դոնալդ Թրամփի կողմից ստորագրված համատեղ հռչակագիրը և Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների նախաստորագրած խաղաղության պայմանագիր կոչվածը Հայաստանի իշխանությունները համարում են խաղաղության հաստատման սկիզբ: Ավելին, ըստ Նիկոլ Փաշինյանի՝ օգոստոսի 8-ից հետո մենք ապրում ենք «բացարձակապես ուրիշ, բոլորովին նոր» Հայաստանի Հանրապետությունում:
Մինչև որևէ միջազգային, տարածաշրջանային կամ երկկողմ համաձայնություն չհստակեցվի հրապարակային փաստաթղթով, ցանկացած հայտարարություն կամ մեկնաբանություն՝ թե՛ Հայաստանի, թե՛ Ադրբեջանի կամ միջազգային դերակատարների կողմից, մնալու է բացառապես քաղաքական մանևրի դաշտում, առանց իրական իրավական բազայի։ Իսկ առանց փաստաթղթային հիմքի, հստակ վերահսկողական մեխանիզմների ու ինստիտուցիոնալ պատասխանատվության, Սյունիքի տարածքում ցանկացած փոփոխություն կարող է վերաճել անդառնալի հետևանքների՝ պետականության ու տարածաշրջանային կայունության տեսանկյունից։
Ադրբեջանական լրատվամիջոցների փոխանցմամբ, Բաքվում տեղի է ունեցել «Հաղթանակի իրավունքը» խորագրով միջոցառում՝ նվիրված 2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախում իրականացված ադրբեջանական «հակաահաբեկչական օպերացիայի» 2 տարվան:
Իշխանության ներկայացուցիչների հռետորաբանության մեջ ձևավորվել է մի հակասություն, որը դժվար է բացատրել։ Այո, մի քանի ամիս առաջ նրանք պնդում էին, թե Հայաստանի դեմ հիբրիդային պատերազմ վարում է հենց Ռուսաստանը, այժմ նույն իշխանությունը հայտարարում է, որ Ռուսաստանը եղբայրական երկիր է։ Այս տրամաբանության մեջ ստացվում է, որ Հայաստանը եղբայրական հարաբերություններ է պահպանում մի երկրի հետ, որն իր դեմ վարում է պատերազմի ամենաբարդ ձևերից մեկը՝ հիբրիդայինը:
«Մենք միանգամից տեսանք, որ Ադրբեջանը սկսեց Ստեփանակերտում եռակի արագությամբ քանդել հայկական հուշարձանները, արտգործնախարարության շենքը և այլն,- մանրամասնեց նա, ապա անդրադառնալով հարցին, թե ՄԽ լուծարումից հետո ի՞նչ միջազգային մեխանիզմներ կան արցախահայերի հավաքական վերադարձն ապահովելու համար, նկատեց,- Կան միջազգային վեճեր, որոնք սակայն ևս Փաշինյանը փորձում է հետ կանչել Ալիևի ճնշմամբ»։
Քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն այն կարծիքին է, որ Ալիևն ասում է այն, ինչ կա, իսկ Հայաստանի իշխանություններն իրենց քարոզիչներով փորձում են ուրիշ անվան տակ «Զանգեզուրի միջանցք»-ի հանձնումը վաճառել հասարակությանը:
«Այսինքն, այդ կոնֆլիկտածին նպատակը չունենալով, մենք կազատվենք կոնֆլիկտից հարևանի հետ՝ առանց հասկանալու, որ մեր պատմության դառը փորձը և Արցախի հիմնահարցի խորը գիտելիքը ցույց են տալիս, որ կոնֆլիկտի հիմքում մեր ինքնության հետ Ադրբեջանի և Թուրքիայի անհաշտ լինելն է»,- ասաց Ռուստամյանը:
