«Սին են այն հույսերը, որ եթե վաղը «միջանցքի» հարցը լուծվի, «Խաղաղության պայմանագրի» հարցը կլուծվի, բայց դա կարող է գործընթացը մի քիչ արագացնել։ Այստեղ խնդիրն այն է, որ Հայաստանն այդ պայմանագրից առանձնապես շատ բաներ չի կարող ակնկալել, դա կարող է ինչ-որ առումով մի քիչ նվազեցնել լարվածությունը, բայց վերջին 1-1,5 տարվա փորձը կա, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը կարող են առանց այդ փաստաթղթի էլ ապրել, այն այդպես որոշիչ դերակատարում չունի»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Դավիթ Հարությունովը։
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում նա նշեց, որ դեսպանների մի մասը ներկայացնում է Վաշինգտոնի պաշտոնական դիրքորոշումը, եթե անգամ դա անհանգստություն առաջացնի հյուրընկալող երկրում, իսկ մյուս տեսակի դեսպանները փորձում են դուր գալ, հատկապես՝ ավտորիտար երկրների ղեկավարներին՝ կարծելով, թե եթե տվյալ երկրի նախագահը գոհ է իրենցից, ուրեմն իրենք լավ դեսպան են։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են Սյունիքի շուրջ խտացած մտահոգություններին, մասնավորապես՝ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի այն հայտարարությանը, թե Սյունիքի դարպասները պետք է բացել, այսպես կոչված, միջանցքի շուրջ միջազգային եռուզեռին, Թուրքիայի և Ադրբեջանի՝ այդ թեմայով ակտիվությանը, և այլն։
«ԱԱԾ-ն և՛ Վահագն Խաչատուրյանի, և՛ Նիկոլ Փաշինյանի հետևից պետք է գնա. նրանք արդեն կալանավորված պետք է լինեին։ Սյունիքում արած Խաչատուրյանի հայտարարությունը հակապետական հայտարարություն է, որը նաև Սահմանադրական կարգի տապալման մասին է։ Վահագն Խաչատուրյանը դարձել Ադրբեջանի դեսպանը՝ Հայաստանում»,- ասաց Սուրեն Սուրենյանցը։
«Թուրքիան՝ իր պաշտոնական հայտարարություններով, Զանգեզուրի հարցն այսուհետ չի դիտարկում՝ որպես զուտ Ադրբեջանի հետ համակողմանի համագործակցության բաղադրիչ։ Այն վերածվում է Թուրքիայի ազգային անվտանգության հարցի, ինչը դիվանագիտական լեզվով նշանակում է՝ միջանցքի թեման դուրս է եկել երկկողմ օրակարգից և տեղափոխվել է ռազմավարական առաջնահերթությունների մակարդակ»։
Օրերս Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Յաշար Գյուլերն ու էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարար Ալփարսլան Բայրաքթարը հանդիպել են Անկարայում ԱՄՆ դեսպան Թոմ Բարաքի հետ, որի ընթացքում քննարկվել է նաև երկու երկրների ընդհանուր շահերը տարածաշրջանային կայունության և անվտանգության հարցում, որտեղ, ինչպես թուրքական աղբյուրներն են շեշտում, Միացյալ Նահանգները և Թուրքիան գործընկեր ու դաշնակից են:
Վերջին շրջանում Հարավային Կովկասում ծավալվող աշխարհաքաղաքական բոլոր քննարկումները հանգում են Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզին ու այդ մարզով նախատեսվող երթուղուն, որը պետք է Ադրբեջանը կապի Նախիջևանի հետ։ Նախագիծ, որը ՀՀ իշխանություններն անվանում են «Խաղաղության խաչմերուկի» մաս, իսկ թուրք-ադրբեջանական տանդեմը, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցք»։
168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը պատմական գիտությունների թեկնածու, թուրքագետ Վարուժան Գեղամյանն է:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն APRI-Հայաստան գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
«Երբ ասում է՝ արձակուրդ եմ գնում, միանգամից աչքիս գալիս է այն հոլիվուդյան բեմադրությունը, երբ ասում էր՝ հրաժարական եմ տվել: Գնում ես, պայմանավորվում ես, ասում ես՝ թեկնածու չեք առաջադրում, ես երկու անգամ առաջադրվում եմ, չեմ ընտրվում, գնում ենք ընտրությունների: Դա հրաժարական չէ. հրաժարականն այն է, երբ ասում ես՝ ես գնացի, այլ ոչ թե բեմադրություն անել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Օրերս 168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրն իսրայելական «Նաթիվ» հատուկ ծառայության նախկին ղեկավար, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Յակով Կեդմին էր:
Գերմանական «Berliner Zeitung» թերթին տված հարցազրույցում Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևն ասել է, թե իբր Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ռազմական առճակատումը կամ էսկալացիան ակտուալ չէ։
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո 168.am-ը բազմիցս ներկայացրել է, թե ինչ խմբագրումներ են կատարվել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-10-ի եռակողմ հայտարարության մեջ, որ կետերում, որ հարցերի շուրջ՝ Լաչինի միջանցք, ապաշրջափակում, Տավուշի մասին հիշատակման հեռացում, և ի՞նչ նպատակով, ի՞նչ ռիսկեր են այդ խմբագրումները պարունակում:
Հարավային Կովկասում, հարավկովկասյան երկրներում և միջազգային սփռում ունեցող որոշ պարբերականներում շարունակում են ակտիվորեն քննարկվել ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի՝ խաղաղության հաստատմանն ուղղված նախաձեռնությունները։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայ ազգային կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է։
«Իրականությունը հետևյալն է՝ ցանկացած ուժային ճնշում Ադրբեջանի վրա, ավտոմատ կերպով բախվելու է Թուրքիայի շահերին, որը Շուշիի հռչակագրի շրջանակում ոչ միայն Ադրբեջանի դաշնակիցն է, այլ անվտանգության երաշխավորը: Այսինքն, կոնֆլիկտի սրման դեպքում դժվար թե Անկարան կողքից դիտողի դերում մնա: Բացի այս, հաշվի առնելով Ադրբեջանի ռազմավարական կարգավիճակը Եվրոպայի էներգետիկ քարտեզում, էսկալացիան կարող է ներքաշել ավելի լայն շրջանակ՝ ԱՄՆ-ից մինչև ՆԱՏՕ անդամ երկրներ, որոնք շահագրգիռ են Հարավային Կովկասում կայունության հաստատմամբ»:
Փաշինյանի խոսնակի պնդումը կամ հիշեցումը, թե տեղեկատվական դարում անմիջական շփում պետք չէ՝ մտնող-դուրս եկողին ֆիքսելու համար, բացահայտում է վտանգավոր միտումներ։
Ֆրանսիայի «ՀՅԴ Նոր Սերունդ» երիտասարդական միության Կենտրոնական վարչության ատենապետ Նժդեհ Գարագավորյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանի ճակատագրական սխալների գինը վճարում է հայ ժողովուրդը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ 3-րդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի մամուլի նախկին քարտուղար, ՀՀ ԱԺ նախկին պատգամավոր, պատմական գիտությունների թեկնածու Սամվել Ֆարմանյանն է։
Global Defense Insight-ի փոխանցմամբ՝ թուրքական ARCA Defense պաշտպանական ընկերությունը պաշտոնապես ձեռք է բերել իտալական Esplodenti Sabino ընկերությունը՝ Կազալբորդինոյում գտնվող շտաբ-գրասենյակի հետ միասին:
Սյունիքով նախատեսվող երթուղու վերաբերյալ ամերիկյան առաջարկի շուրջ աշխարհաքաղաքական անորոշությունը պահպանվում է։ Չնայած ամերիկյան կողմը չի դադարում հայտարարություններն այն մասին, որ Հայաստան-Ադրբեջան գործընթացում բեկում է նախապատրաստվում, իրականում ամենայն մանրամասնություններով հասկանալի չէ, թե խոսքը մասնավորապես ինչ առաջարկի մասին է։
«Իր ասելը շատ քիչ է: 7 տարվա մեջ ինչ ասես՝ տեսել ենք Նիկոլից: Եթե փաստով ներկայացվեր, որ նա իր ֆեյսբուքյան էջում հրապարակել է «Կյանքի խոսք»-ի հովվի քարոզները, հետաքրքիր կլիներ տեսնել, թե նա ինչպես է ճողոպրելու կամ անգրագետի նման այդ հարցին պատասխանելու: Իր ընտանիքի՝ Հայ Առաքելական եկեղեցու հետևորդ լինելո՞վ է պայմանավորված իր երկու դուստրերի՝ աղանդավորների հետ նստել-հելնելը, սոցիալական ցանցերում հրապարակելը, կամ նրա տղայի անկապ պարերը…»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ հիշեցնելով, որ Փաշինյանի օրոք է դպրոցական առարկաների ցանկից հանվել «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկան:
168.am-ի հետ զրույցում ռուս վերլուծաբան Ալեքսանդր Խրամչիխինն ասաց, որ իրանական կողմը ճիշտ է, երբ նշում է, որ ցանկանում է ռեգիոնալ հակամարտությունների կարգավորում, որի իրագործման դեպքում ենթադրվում է, որ ռեգիոնում ռիսկերն Իրանի, ինչպես նաև Ռուսաստանի համար փոքր-ինչ կմեղմվեն։
ԱՄՆ-ը հրապարակային հայտարարեց, որ պատրաստ է կառավարել այն տրանսպորտային ուղին, որը կկապի Ադրբեջանի հիմնական տարածքը Նախիջևանի հետ, և Նիկոլ Փաշինյանն իր վերջին ասուլիսում փաստացի հաստատեց այդ լուրը։ Կարծում եմ, որ Սյունիքով անցնող ցանկացած երթուղու արտաքին կառավարում կարող է գործնականում սահմանափակել Հայաստանի մաքսային և սահմանային իրավասությունները՝ այն դարձնելով փաստացի «միջանցք» Ադրբեջանի համար։
«Ղարաբաղը պետք չէր, Սյունիքը պետք չէ, մարդիկ շարունակում են ուտել-խմել ռեստորաններում, թքած ունեն՝ ինչ է կատարվում Հայաստանի հետ, միանգամից ամբողջ ՀՀ-ն ծախեք, այդ փողը վերցնենք, կիսվենք, գնանք Գլենդել, Ռոստով կամ Սոչի: 5000 էթնիկ խումբ կա աշխարհում, 193 պետություն, այսինքն՝ ամեն էթնիկ խումբ չպետք է պետություն ունենա: Որևէ ուրիշ երկրի պարտադրե՞լ են, որ նա արտապատվիրակի իր տարածքի մի մասը»:
Սամվել Կարապետյանն իրենից ուժ է ներկայացնում, սրանք վախենում են։ Կողքի հարևանի՝ Վրաստանի տարբերակը տեսեք, Իվանիշվիլիի, իրենք շատ են վախենում։ Իրենք պետք է հասկանան, որ իրենց գնալու ժամանակն արդեն սկսվել է, ինչ ուզում է անեն, հայ ժողովրդի մեծամասնությունը հասկացել է, թե իրենք ովքեր են։ Հայ ժողովուրդն իր պատմության ընթացքում բազմիցս նման իրավիճակում է հայտնվել ու դուրս է եկել։
«Փաշինյանն ավելի բաց խոսում է իր սեռական օրգանի թլպատված լինել-չլինելու, քան օրհասական հարցերի, աշխարհաքաղաքական զարգացումների մասին, որոնք հետաքրքրում են ՀՀ քաղաքացիներին»,- այսպես է Փաշինյանի ասուլիսը մեկնաբանում ՀՀԿ ԵԿ ղեկավար Հենրիխ Դանիելյանը:
ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի՝ վերևում հիշատակված ֆեյսբուքյան գրառումից հետո 168.am-ը հուլիսի 3-ին գրավոր հարցում է ուղարկել նրան (քանի որ բանավոր հարց տալու հնարավորություն չկա)՝ հետևյալ հարցադրումներով:
«ԱՄՆ-ի համար կարևորն իր միջնորդական դերը հաստատելն է, պարզապես կոնսենսուսը ֆիքսելը, սակայն խնդիրների ողջ սպեկտրի պատկերացումը չկա։ Այս վարչակազմի մոտ նույնը տեղի է ունենում նաև Ուկրաինայի դեպքում, ուստի Թրամփի հայտարարությունները պետք է արդյունքով ֆիքսվեն, քանի որ նմանատիպ շատ հայտարարություններ են եղել»,- ասաց Սիմոնովը։
Բրյուսելում Նիկոլ Փաշինյանի հետ եռակողմ հանդիպման ժամանակ Եվրոպական խորհրդի նախագահ Անտոնիու Կոշտան և Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենը նախօրեին ոչ միայն ողջունել են «Հայաստանի հավակնոտ բարեփոխումների օրակարգը», այլև վերահաստատել աջակցությունը Հայաստանի «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությանը՝ տարածաշրջանային կապը և հաշտեցումը խթանելու համար։
