Այսօր՝ Նոյեմբերի 9-ի Կապիտուլյացիոն փաստաթղթի ստորագրման օրը, իշխանական շրջանակները ՀՀ նախկին նախագահներին մեղադրում են 44-օրյա պատերազմի օրերին բանակի վրա ոչ մի լումա չծախսելու մեջ՝ նշելով, թե փոխարենն իրենց կաշվից դուրս էին գալիս Հայաստանի և Սփյուռքի գործարարները, ձեռներեցները:
Նոյեմբերի 7-ին Արցախի Հանրապետության ԱԺ-ում տեղի էր ունեցել գազի և էլեկտրաէներգիայի սուբսիդավորման վերաբերյալ քննարկում։ Խնդիրն այն է, որ Արցախի տարածքային կառավարման նախարար Հայկ Խանումյանն առաջարկել էր այլևս չսուբսիդավորել բնակիչներին սպառած գազի ու էլեկտրաէներգիայի դիմաց, թե այդ գումարը դեպի ուր պետք է ուղղեն՝ ԱԺ-ում պատգամավորները որևէ պատասխան չէին ստացել։ Թեպետ ԱԺ-ում ընդդիմադիր և իշխանական պատգամավորները պնդել էին, որ պետությունը պետք է սուբսիդավորի, սակայն Տարածքային կառավարման նախարարը հակառակն էր պնդել։
«Հայաստանի իրական օրակարգը» թեմայով քննարկման ժամանակ միջազգային իրավունքի մասնագետ Լևոն Գևորգյանն անդրադարձավ այն հարցին, թե ինչ է հնարավոր անել՝ չեղարկելու հայտարարությունների, խոսքի, ձևակերպումների իրավական հետևանքները:
«Պատերազմը չի ավարտվել: Մենք ունեցել ենք երկու հրադադարի փաստաթուղթ՝ 1994թ. մայիսի 11-12-ի փաստաթուղթը և 2020թ. նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը: Մնացած բոլորը չփաստաթղթավորված հրադադարներ են»,- ասաց Արամ Օրբելյան:
«Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունների հրավիրած՝ «Հայաստանի իրական օրակարգը» խորագրով համատեղ հանրային քննարկման ժամանակ ԱԳ նախկին փոխնախարար Շավարշ Քոչարյանն անդրադարձավ Արցախի ինքնորոշումից հրաժարվելու վտանգներին:
«Գոնե այս քննարկմանը ներկա մեր գործընկերները տեղյակ են, որ այս իշխանության համառ ջանքերով ինքնորոշման իրավունքի սկզբունքը բանակցային գործընթացի օրակարգից, ըստ էության, դուրս է եկել, և գործընթացը գլորվում է բավականին վտանգավոր ուղղութամբ»,- «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունների հրավիրած՝ «Հայաստանի իրական օրակարգը» խորագրով համատեղ հանրային քննարկման ժամանակ հայտարարեց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը, ապա խոսքը փոխանցեց սահմանադրագետ Վարդան Պողոսյանին, ում զեկուցումը ՀՀ պետական սահմանադրական իրավունքի տեսանկյունից՝ Արցախի ինքնորոշման իրավունքի մասին էր:
Ժամը 10:00-ի դրությամբ իրադրությունն առաջնագծում հարաբերականորեն կայուն է
Նոյեմբերի 7-ին Հայաստանի ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը և Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովը հանդիպեցին ԱՄՆ մայրաքաղաք Վաշինգտոնում։ Նախարարները հյուրընկալվեցին Բլեր Հաուսում, որտեղ տեղի ունեցավ նաև համատեղ հանդիպում ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հետ։
«Խաչատուր Սուքիասյանը երեկ միլիարդներից էր խոսում, ՔՊ-ականները խոսում են թալանից: Այդ մարդկանց երևի չեն ասել, որ իրենք իշխանություն են, որովհետև հակառակ դեպքում, եթե մարդ գիտի, որ ինքն իշխանություն է, ունի լծակներ, և ասում է՝ այսինչ թալանչիները, և որևէ քրեական գործ չի ներկայացնում դատախազություն, օրինակներ, փաստեր, փաստաթղթեր, ձայնագրություններ, ուրեմն՝ կամ ինքն է կատարյալ ապուշ, կամ մարդկանց ապուշի տեղ է դրել, կամ երրորդ՝ և՛ կատարյալ ապուշ է, և՛ մարդկանց է ապուշի տեղ դրել»:
2023 թվականի պետական բյուջեի նախագծի վերաբերյալ դիրքորոշում հայտնելուց առաջ նախ շատ կարևոր է հիշել 3 բան. առաջինը՝ պետության համար այդ կարևոր քաղաքական փաստաթուղթն ԱԺ բերած իշխանությունն ինչպիսի՞ նախընտրական խոստումներով է եկել իշխանության, երկրորդ՝ բնակչության սոցիալական ապահովվածության հարցի լուծումն օրվա իշխանության սահմանադրական պարտավորությունն է, ոչ թե բարի կամքի դրսևորումը, երրորդ՝ կարևոր է համեմատել այս իշխանության վարած տնտեսական քաղաքականությունն այլ երկրներում վարվող տնտեսական քաղաքականությունների հետ։
Դոլարի արժեզրկումը, դրամի արժևորումը քայքայում է Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտը՝ ահազանգում են ոլորտի ներկայացուցիչները: Ի դեպ, թեմայով առաջին դժգոհությունները հնչել են դեռևս փետրվարին. նշում են՝ ՏՏ-ընկերությունները հարվածի տակ են, քանի որ պայմանագրերի մեծ մասը երկարաժամկետ է և կնքվում է ԱՄՆ դոլարով, մի շարք ընկերություններ նույնիսկ գնացել են կրճատումների, կամ փակվել են:
2016 թվականի Ապրիլյան պատերազմից հետո ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը 2017-ի հոկտեմբերի 24-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանին հանձնարարել էր մշակել բանակի արդիականացման 2018-2024թթ. նոր յոթնամյա ծրագիր, քանի որ, ըստ Սերժ Սարգսյանի, թեպետ ստեղծման օրվանից ՀՀ զինված ուժերը մշտապես գտնվել են զարգացման գործընթացում, սակայն ՀՀ զինված ուժերը հասել է մի փուլի, երբ պետք է ունենալ ավելի երկարաժամկետ զարգացման ծրագիր, ինչը հանգեցնելու է ոչ միայն զինված ուժերի ամրապնդմանն ու կատարելագործմանը, այլ նաև զինատեսակների արդիականացմանը:
Դրամի արժևորումը դոլարի նկատմամբ կարող է դրական ազդել նաև էլեկտրաէներգիայի և գազի սակագնի վրա. դրամի արժևորման հետևանքներն ու հնարավոր էֆեկտները ներկայացնելիս նշում են մասնագիտական շրջանակները:
2020 թվականի նոյեմբերի 8-ին Արցախի Հանրապետության Շուշի քաղաքի վերահսկողությունն անցավ Ադրբեջանի զինված ուժերին, թեպետ Հայաստանում իշխանությունը, ՊՆ այն ժամանակվա ներկայացուցիչ Արծրուն Հովհաննիսյանը վստահեցնում էին՝ Շուշիի համար մարտերը շարունակվում են։ Ավելին՝ նոյեմբերի 9-ին Արցախի 75 տոկոսը հանձնելուց մի քանի ժամ առաջ Նիկոլ Փաշինյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրել էր՝ Շուշիի համար մարտերը շարունակվում են։
Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը վաղուց է կանգնած Նիկոլ Փաշինյանի և ողջ իշխանական թիմի կոկորդում: Խնդիրն այն է, որ 2018-ի հեղափոխություն կոչվածից մինչ օրս Արմեն Աշոտյանը ամենասուր և, ամենակարևորը, քաղաքականապես ամենաբովանդակալից քննադատողներից է, որը թե՛ Հայաստանում, թե՛ միջազգային հարթակներում բացահայտում է այս իշխանությունների՝ ներքաղաքական և արտաքին քաղաքական ասպարեզներում տարածած սուտն ու կեղծիքը, դավադրությունները, թուրք-ադրբեջանական տանդեմի հետ Հայաստանի և Արցախի դեմ նրանց ձեռնարկած բոլոր դավաճանական գործողությունները:
Նոյեմբերի 5-ին Ադրբեջանը կրակ էր արձակել Ասկերանի շրջանի Խրամորթ գյուղի՝ դաշտում գյուղատնտեսական աշխատանք կատարող տեխնիկայի ուղղությամբ։ Այս մասին հաղորդագրություն էր տարածել ՌԴ պաշտպանության նախարարությունը՝ հղում կատարելով Արցախում խաղաղապահ առաքելություն իրականացնող ռուսական զորախմբին, որը տեղում արձանագրել է ադրբեջանական կողմից իրականացրած սադրանքը։
Ինչու 2020-ի նոյեմբերի 9-ից հետո ամեն ինչ սխալ գնաց. չենք կարողանում ուշքի գալ, չենք կարողանում փակել պատերազմի էջը, չենք կարողանում մտնել հետպատերազմյան փուլ և սկսել վերականգնումը։
Պաշտոնյաներին սպասարկող ծառայողական ավտոմեքենաների պարկը թարմացնելու համար կառավարությունը նախատեսում է միանգամից 200 էլեկտրամոբիլ ձեռք բերել։ Դա պատրաստվում է անել մի կառավարություն, որի ղեկավարը ժամանակին հայտարարում էր, թե Հայաստանում պետք է ընդամենը 30-35 ծառայողական ավտոմեքենա լինի` հատուկ պահպանության ենթակա պաշտոնյաներին սպասարկելու համար։
«Պետք չէ պաշտպան, երկրի գերագույն գլխավոր հրամանատարն իր շողքից վախենում է, ես ի՞նչ պետք է անեմ, որ իրեն վախեցնեմ: Ինքը եթե չի վախենում, թող իր ընտանիքի հետ դուրս գա և իրեն ընտրած ժողովրդի մոտ քայլի: Եթե մարդը սեփական շողքից վախեցած է ու զուգարաններից դուրս չի գալիս, զուգարաններից է ուղիղ եթեր մտնում, այդ մարդու մասին էլ ի՞նչ ասես: Այս մարդը թուրք է, պրոյեկտ է անում, որն ավարտելու է ու թռնի երկրից: Եթե հայերս այդքան արժանապատիվ ենք, չթողնենք երկիրը մինչև վերջ ծախի, կանգնեցնենք նրան»,- ի պատասխան՝ ասաց Արթուր Խաչենցը:
«Ընդդիմության պայքարը որոշակիորեն շեղվել է քաղաքական օրգանիկայից, որովհետև մարդկանց ակնկալիքները շատ ավելի բարձր են, քան կարողանում է առաջարկել ընդդիմությունը։ Առաջին հերթին, որպեսզի իրականություն դառնա ընդդիմադիր գործընթաց, պետք է հայտնի լինի, թե ո՞վ է այդ գործընթացը առաջնորդում, որովհետև հասարակության շատ շերտեր իրենց գործունեությունը պայմանավորում են առաջնորդով։ Երկրորդ խնդիրը կազմակերպված թիմի անհրաժեշտությունն է։ Երրորդը՝ առաջարկի բացակայությունը»։
168.am-ի հետ զրույցում վրացի վերլուծաբան Իրակլի Մենաղարիշվիլին ասաց, որ պատահական չէ, որ հայ-վրացական շփումներում խոսվում է Սոչիի եռակողմ բանակցությունների արդյունքների մասին:
Արցախի ՊՆ տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժնի նախկին պետ, գնդապետ Սենոր Հասրաթյանը ֆեյսբուքյան իր գրառումներում հաճախ է հիշեցնում Արցախյան առաջին գոյամարտի հաղթանակները, գրում նախկինների և ներկաների «պահած» բանակի, գեներալների հանդեպ քաղաքական ղեկավարության եղած երբեմնի հարգանքի և այլնի մասին: Բնականաբար, չեն շրջանցվում նաև Ապրիլյան և 44-օրյա պատերազմական գործողությունների ժամանակ տեղեկատվական քաղաքականության թեման, որի մեջ է եղել երկար տարիներ:
2020-ի 44-օրյա պատերազմի այս օրը՝ նոյեմբերի 7-ին, ՀՀ ՊՆ ներկայացուցիչ Արծրուն Հովհաննիսյանը հայտարարում էր, որ մարտական գործողություններ են ընթանում Շուշիի մերձակայքում ու ճանապարհներին։
Նոյեմբերի 7-ին խորհրդարանում կայացած ճեպազրույցի ընթացքում իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանը՝ ի պատասխան «5-րդ ալիք» հեռուստաընկերության լրագրող Արփի Սուքիասյանի՝ ամբողջությամբ մասնագիտական էթիկայի և բարեվարքության կանոնների մեջ տեղավորվող հարցադրման, խախտել է պատգամավորի, քաղաքական գործչի տարրական վարքականոնը և գռեհիկ ձևով վիրավորել է լրագրողին։ Իրեն ուղղված հոդաբաշխ հարցին պատասխանելու փոխարեն, պատգամավորը՝ ձայնը բարձրացնելով, բղավոցներով, սկսել է խոսել լրագրողի ներկայացրած հեռուստաընկերության սեփականատիրոջ, նրա եկամուտների, այլ՝ հարցի հետ որևէ կապ չունեցող երևույթների մասին։
«5-րդ ալիք» հեռուստաընկերությունը խստորեն դատապարտում է ՀՀ ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանի (հանրության մեջ հայտնի որպես՝ «Գրզո») ագրեսիվ և պատգամավորի տարրական էթիկայի նորմերին հակասող պահվածքը մեր հեռուստաընկերության լրագրողի նկատմամբ։
Այսօր Վաշինգտոնում կկայանան Միրզոյան-Բլինքեն-Բայրամով բանակցություններ: ՀՀ ԱԳՆ խոսնակ Վահան Հունանյանի փոխանցմամբ, ամերիկյան կողմի նախաձեռնությամբ, նոյեմբերի -֊ին Վաշինգտոնում տեղի կունենա Հայաստանի ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի, ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովի հանդիպումը։
Վայոց ձորի մարզպետ Արարատ Գրիգորյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց, որ տվյալ պահին իրավիճակը Վայոց ձորում, մասնավորապես՝ Ջերմուկ քաղաքում, հարաբերականորեն խաղաղ է։ Մոտավորապես 2 շաբաթ առաջ էր միջադեպ գրանցվել, որի վերաբերյալ ՊՆ-ն հաղորդագրություն էր տարածել։
ՀՀ արդարադատության նախարարությունը միջնորդություն էր ներկայացրել Բարձրագույն դատական խորհուրդ (ԲԴԽ)՝ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր, Դատավորների միության փոխնախագահ Արթուր Ստեփանյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու մասին։
ՊՆ խոսնակ Արամ Թորոսյանը վաղ առավոտյան հայտնել էր, որ նոյեմբերի 6-ի լույս 7-ի գիշերն Ադրբեջանի ԶՈւ ստորաբաժանումները տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից կրակ են բացել հայ-ադրբեջանական սահմանի արևելյան հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ:
Հայ-ռուսական քաղաքական հարաբերություններում վերջին շրջանում խորացող անդունդը, որոշ դրսևորումներով հանդերձ, առայժմ այնքան էլ նկատելի չէ տնտեսական հարաբերություններում։ Բայց այսպես շարունակվելու դեպքում, անհնարին կլինի խուսափել քաղաքական լարվածության տնտեսական հետևանքներից։ Այդ հետևանքները կարող են ի հայտ գալ ցանկացած պահի։ Ու այդ պարագայում մեր տնտեսությունը կարող է կանգնել փլուզման վտանգի առաջ։
