«Չէ, Քոչարյանը շատ լավ հասկանում է, երևի շատերից ավելի լավ, պարզապես մի բանն է ինձ զարմացնում, որ շարունակաբար պարոն Քոչարյանը պնդում է, որ խոսքը գնում է միակուսակցական համակարգ ձևավորելու մասին»,- ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին հակադարձում է Արմեն Ռուստամյանը:
Այն, որ իշխանությունը երբեք չի եղել հանրային շահի սպասարկող, Հայաստանում դարձել է նորմ, սակայն տևական ժամանակ է, որ հանրային շահի հետ դադարել է կապ ունենալ նաև ընդդիմությունը:
«Արցախի Սահմանադրությունը դեռևս փոփոխության չի ենթարկվել: Այնտեղ բոլոր հարցերի պատասխանները տրված են»,- այսօր ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում հայտարարեց ՀՀ ԶՈւ գլխավոր շտաբի պետի տեղակալ Մովսես Հակոբյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե որքանո՞վ է հավանական, որ Ադրբեջանին տարածքներ տրվեն:
«Այդ հայտարարությունների մեծ մասը պանիկա առաջացնելու համար է արվում, բայց, որ դրանց մեծ մասը շատ մոտ են պտտվում երկիր մոլորակին` դա այդպես է։ Երբ Չելյաբինսկում աստերոիդը բախվեց` մեզանից ոչ մեկը դա չտեսավ։ Դա այնքան անակնկալ էր, որ հենց մեր բնագավառում մեծ շոկ առաջացրեց»։
Սահմանադրական բարեփոխումների քարոզարշավը թևակոխում է եզրափակիչ փուլ: Մոտ 2 շաբաթ անց՝ դեկտեմբերի 6-ին, կկայանա հանրաքվեն: Որքան էլ «այո»-ի կողմնակիցները պնդում են, որ սա իշխանության և ընդդիմության մենամարտ չէ, այլ երկրի ապագայի խնդիրն է դրված, «ոչ»-ի կողմնակիցներն անդրդվելի են՝ սահմանադրական փոփոխությունների բուն նպատակը ռեժիմի վերարտադրությունն է: գսկ ի՞նչ է սպասվում Հայաստանին հանրաքվեից հետո:
Եկեք ամփոփենք` ինչ է ասում նախկին նախագահը։ Ռ Քոչարյանը հերթական անգամ բավականին թափանցիկ ակնարկում է, որ ինքը պատրաստ է տեր կանգնել «անտեր մնացած զանգվածին»։ Պատրաստ է բոլոր առումներով, այդ թվում` ֆիզիկապես։
«Ըստ էության, նոր տարբերակից ակնհայտ է, որ Արևելյան գործընկերությունը փորձելու են բարեփոխել։ Կարևոր է, որ հիշատակում կա անվտանգության բաղադրիչի մասին, ինչը ես մեծ առաջընթաց կորակեի։ Ներկայումս դժվար է պատկերացնել, թե այս ծրագրի շրջանակում ինչ համագործակցություն կարող է լինել ԵՄ-ի և ԱլԳ երկրների միջև անվտանգության ոլորտում, բայց դրական է, որ այդ մասին քննարկումներ, բանակցություններ են ընթանալու»,- ասում է վրացի փորձագետը։
«Արդեն հանել եմ ցուցանակը, հանել եմ դրոշը, իմ իրերը բարձած՝ տեղափոխել եմ այլ բնակարան: Այսինքն՝ խնդիրն ի՞նչն է, որ այդ ինչից և ում պատվերով գրված նյութից հայկական մամուլի որոշ տեսակներ ալեկոծվեցին, մեկնաբանություններ են անում, որ ՀՀ դիվանագիտությունը չի աշխատում… Ո՛չ, հայկական դիվանագիտությունը շատ լավ աշխատում է…»:
Ռ. Քոչարյանի հարցազրույցից կարելի է տասնյակ հետևություններ անել, փորձել գտնել ներքին ու արտաքին տարբեր բևեռներին ուղղված զանազան ուղերձներ: Այդ հարցազրույցում կա ամեն ինչ, բացի ազնվությունից ու պատասխանատվությունից:
«Ապատիայի աստիճանը հայկական հասարակությունում շատ բարձր է: Զգացողություն ունեմ, որ ժողովուրդը կորցրել է հավատն առ այն, որ երկրի քաղաքական էլիտան ի վիճակի է բարելավել իր կյանքը, իսկ քաղաքական էլիտան կորցրել է հավատը ինչ-որ բան փոխել կարողանալու իր հնարավորության նկատմամբ»:
«Փարիզում տեղի ունեցածը նոր երևույթ չէ»,- այս մասին այսօր լրագրողների հետ զրույցում ասաց «Կովկաս» ինստիտուտի տնօրեն Ալեքսանդր Իսկանդարյանը՝ անդրադառնալով Մերձավոր Արևելքում տիրող իրավիճակին, ահաբեկչական զարգացումներին և դրա դեմ պայքարին:
Միայն այդքան բարի ու հոգատար անձը կարող է հոր հանդեպ անարդարության մասին լուրն առնելուց հետո վերցնել ինքնաձիգն ու… Շարունակությունը հայտնի է։ Հարգելի իրավապահներ, հոր թասիբը պահելը ևս հայտարարեք ՀՀ քաղաքացու բնականոն իրավունքի անքակտելի մաս։
Հարցին, թե դոլար-դրամ փոխարժեքի տատանումների պատճառով հաջորդ տարվա արտաքին պարտքի սպասարկման հետ կապված ռիսկերը չե՞ն մեծանում, ՀՀ ֆինանսների փոխանարար Պավել Սաֆարյանը պատասխանեց. «Դա կախված է նրանից, թե տատանումներն ինչ չափով կլինեն»:
«Առաջին ֆունդամենտալ քայլն այն է, որ երեխան ներսից հետաքրքրություն դրսևորի գիտության նկատմամբ, դրանից հետո նա այնպիսի ոգևորությամբ ու արդյունավետությամբ կսովորի, որ էլ որևէ մեկի միջամտության կարիքը չի էլ լինի»։
Զաշտովտի կանխատեսմամբ, Հարևանության քաղաքականության վերանայված մոտեցումը ենթադրում է նաև ՀՀ անվտանգության խնդիրների դիտարկում և որոշակի լուծումների շուրջ բանակցություններ:
Ճիշտ են ասում, որ պատմությունը կրկնվում է։ Ընդ որում, Հայաստանի պարագայում այն կրկնվում է ոչ թե` 100 կամ 1000 տարին մեկ, այլ ավելի արագ` 10 տարին մեկ։ Փորձեք ետ գնալ 10 տարով և վերհիշել` ինչ էր կատարվում ՀՀ ներքաղաքական դաշտում 2005 թվականի նոյեմբերին։
«Չեմ կարծում, որ Ֆրանսիան ամենաթույլ օղակն էր։ Պարզապես, ըստ իս, Ֆրանսիան թիրախ դարձավ տարբեր պատճառներով։ Առաջին պատճառն այն է, որ Ֆրանսիան շատ ավելի ակտիվ քաղաքականություն սկսեց վարել Միջին Արևելքում վերջին տարիներին»,- ասում է Կենտրոնական Ֆրանսիայի տարածաշրջանային խորհրդարանի պատգամավոր Հիլդա Չոբոյանը:
«Բավականին մեղմ հարցազրույց էր, եթե համեմատենք նախորդների հետ»,- այսօր Ազգային ժողովում լրագրողների հետ զրույցի ժամանակ անդրադառնալով երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հարցազրույցին՝ նման տեսակետ հայնեց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Վահրամ Բաղդասարյանը:
Սահմանադրական բարեփոխումների քարոզարշավում իշխանության, ընդհանրապես «այո»-ի կողմնակիցների քարոզչական հիմնական թեզը կառուցված է այն դրույթի վրա, թե «որքան վատն է կյանքը հիմա Հայաստանում, և որքան լավն այն կդառնա սահմանադրական փոփոխությունների ընդունումից հետո»:
«ԱՄՆ կառավարությունն աջակցում է Մինսկի խմբին»,- այս մասին այսօր Երևանում լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ տեղեկացրեց ԱՄՆ փոխպետքարտուղարի Եվրոպայի ու Եվրասիայի հարցերով տեղակալ Բրիջիթ Բրինքը` ներկայացնելով ԱՄՆ կառավարության ջանքերը ԼՂ հակամարտության գոտում լայնածավալ ռազմական գործողություններ թույլ չտալու ուղղությամբ:
«Եվրոպայի և Ֆրանսիայի միջինարևելյան քաղաքականությունը ճիշտ ճանապարհի վրա պետք է դրվի, քանի որ գոյություն ունեն տաբուներ, որ Թուրքիային չի կարելի «կպնել», քանի որ կարևոր երկիր է, Ռուսաստանը թշնամի է, քանի որ Պուտինը բռնապետ է և այլն»,- նշեց նա:
«Հիմա սահմանադրական փոփոխությունների դրդապատճառն ու բացատրությունն այնպիսին է, որ իբր նախագահական իշխանությունը կենտրոնացված է, և պետք է այն ապակենտրոնացնել: Բայց սա ոչ թե ապակենտրոնացում է, այլ կենտրոնացում մեկ կուսակցության շրջանակում»:
«Ռուսաստանը, ըստ էության, չի կարող անել այն, ինչ ցանկանում է։ Մշտապես անհրաժեշտ է թույլտվություն ՀՀ իշխանություններից։ Օրինակ, հիշեք 2008թ. Ռուս-վրացական պատերազմը. հայաստանյան օդային տարածքը Վրաստանի դեմ ռազմական գործողությունների համար չօգտագործվեց, քանի որ Երևանը Մոսկվային չթույլատրեց օգտագործել այն»:
Հայաստան եկող տրանսֆերտների մեծ մասը` շուրջ 75%-ը, ոչ առևտրային նպատակով է։ Այսինքն, սա կոնկրետ այն գումարն է, որը դրսում աշխատող հայերն ուղարկում են ՀՀ-ում ապրող իրենց հարազատներին` «յոլա գնալու» համար։ Ու սա այն գումարն է, որն ուղղվում է անմիջապես սպառմանը, քանի որ խնայելուն չի բավականացնում։
«Մինսկի խմբում ՌԴ դերակատարությանը վտանգ, այսպես թե այնպես, չի սպառնում, սակայն Մոսկվան բաց չի թողնի միակողմանի գործողությունների իրականացման որևէ առիթ` դրա առաջացման դեպքում»:
Բոյկոտն ամեն ինչ Ադրբեջանի խավիարային դիվանագիտության վրա բարդելու քաղաքականության շարունակությունն է, որը միայն մեկ իմաստ ունի՝ արդարացնել հայկական դիվանագիտության խայտառակ գործելաոճը, ավելի ճիշտ՝ անգործությունը:
ԻՊ-ը տնօրինվում է մի քանի երկրների կողմից, ինչպիսին Թուրքիան է, Սաուդիան Արաբիան և այլք: Հայաստանը սպառնալիքի ենթակա է, Հայաստանը ևս կարող է դառնալ հարվածների թիրախ, եթե ԻՊ-ին ֆինանսավորող երկրները դա ցանկանան և Հայաստանի դեմ պատճառ ունենան:
«Ամենակարևորն այն է, որ խաղի հավասար պայմաններ ապահովվեն ամերիկացի, ֆրանսիացի, ռուս և այլ գործարարների համար, որպեսզի նրանց հանդեպ հավասար վերաբերմունք լինի Հայաստանի կառավարության, արդարադատության, դատարանների, իրավական համակարգի կողմից»,- ասում է դեսպանը:
Առջևում Սահմանադրական հանրաքվեն է: Առաջ՝ դեպի ընտրատեղամասեր: Կամ՝ հետ՝ դեպի փողոցներ: Եթե ազնիվ չենք, ընթացքի ուղղությունը կարևոր չէ, քանի որ անազնիվ ճանապարհը տանում է դեպի փակուղի:
Եթե ցանկանում եք տնտեսական հաջողության հասնել «պահպանողական» ճանապարհով, կամ, եթե ցանկանում եք հաղթել ընտրություններում սովորական մեթոդներով, ապա երկու դեպքում էլ ի սկզբանե խաղը տանուլ է տրված: Դա նշանակում է, որ պետք է փնտրել ոչ ստանդարտ, «միաբջիջությունից դուրս» եղանակներ:
