ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը ՀՀՇ համագումարի ժամանակ էլ չհայտարարեց առաջադրվել-չառաջադրվելու մասին իր որոշումը:
Հինգ տարի առաջ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը` վերադառնալով մեծ քաղաքականություն, տասնյակ ելույթներ ունեցավ` մեկը մեկից ավելի հնչեղ, մեկը մյուսից ավելի իմաստուն: Բայց բոլոր այդ ելույթների, տեքստերի հիմքում ընկած էր, այսպես ասած, չարենցյան դոկտրինը, որն այն ժամանակ ընկալվում էր ոչ միայն ու ոչ այնքան՝ որպես քաղաքական ուղերձ, որքան՝ որպես աշխարհայացք, որպես կենսափիլիսոփայություն:
Պարզվում է, որ ԲՀԿ դիրքորոշումը պաշտպանել է նաև ՀՀԿ ներկայացուցիչ Դավիթ Հարությունյանը, ով ևս դեմ է քվեարկել` այդպիսով իր աջակցությունը հայտնելով ԲՀԿ-ական պատգամավորին:
««Ազատ դեմոկտարներն» էլ թող դնեն, ոչ ազատներն էլ, կիսակախյալ դեմոկրատներն էլ, ի՞նչ է տալու դա: Իրենց կենսագրության մեջ այդ տղաները ուզում են, գրեն, որ իրենք նախագահի թեկնածու են եղել, հա՞: … Դրանք հեղափոխության տանող տղանե՞ր են, գործիչնե՞ր են: Եթե տանող են, գնանք, հարց չկա: Բայց ես չեմ տեսնում նման մարդկանց այս շարքերում»:
Այսօր` կրկին չառաջադրվելով ու որևէ մեկին չպաշտպանելով, Արամ Սարգսյանն ակամա հաստատեց, որ Հայաստանում այլևս չկա գաղափար ու այդ գաղափարը կրող գործիչ, ով կարող է պայքարել «ավազակապետության դեմ»: Արամ Սարգսյանը տուրք չտվեց նաև քաղաքական քաղաքավարությանը ու չհայտարարեց, որ, եթե Լևոն Տեր-Պետրոսյանն առաջադրվի, ինքը մի կողմ կթողնի տարաձայնություններն ու կսատարի նրան:
Դաշնակցականները քաղաքական մարդիկ են և գիտեն, որ նման հարցերը պարզաբանվում են ոչ թե կուսակցական հայտարարություններով, այլ քաղաքական իրողություններով: Իսկ իրողություններն այսօր այնպիսին են, որ Դաշնակցության` թեկնածու առաջադրելու կամ չառաջադրելու հարցը կախված է առավելապես Սերժ Սարգսյանի ցանկությունից:
Չպաշտպանելով Ջհանգիրյանին` ՀԱԿ-ը կարող էր ստիպված լինել նրան «գծից հանել»: Իսկ դա ՀԱԿ-ի համար կարող էր բավական թանկ արժենալ: «Գծի մեջ» մնալու համար անհրաժեշտ է վճարել «գծի փողը»:
168.am-ի աղբյուրների համաձայն, Քոչարյանն իր նեղ շրջապատի ներկայացուցիչների հետ ներկայումս քննարկում է Գ. Ծառուկյանին ԲՀԿ-ից հեռացնելու ճանապարհները: Ամենահավանական տարբերակն այն է, որ Գագիկ Ծառուկյանը կհայտարարի ոչ միայն ԲՀԿ-ից, այլ ընդհանրապես քաղաքականությունից հեռանալու մասին:
Հատկապես վերջին քաղաքական իրադարձություններից հետո հասարակությունն այնպես ու այնքան է հիասթափվել, որ կարող է բոյկոտել ընտրությունները` ուղղակի չմասնակցելով դրանց: Իշխանությունը դա շատ լավ հասկանում է ու այսօրվանից հող է նախապատրաստում «ակտիվության ցուցանիշի բարձրացման» համար:
Այս պահին կառավարության Ընդունելությունների տանը տեղի է ունենում ԱԺ պատգամավոր, ՀՀԿ խմբակցության անդամ և «Ազգային Միաբանություն» կուսակցության նախագահ Արտաշես Գեղամյանի «Եվրասիական միությունը անկախ Հայաստանի ապագայի ուղին է» գրքի շնորհանդեսը:
Լա՞վ թեկնածու կլինի Հրանտ Բագրատյանը, թե՞ ոչ, մե՞ծ են նրա շանսերը, թե՞ աննշան, տվյալ դեպքում երկրորդական է: Նա քաղաքական քայլ է կատարել, և բոլորը, այդ թվում ու առաջին հերթին՝ ՀԱԿ նրա գործընկերները պարտավոր են հարգել նրա այդ որոշումը:
«Մենք կկարողանանք հաղթահարել և ոչ միայն հաղթահարել, այլ պատասխանատվության կանչել այն բոլոր «օլիգարխներին», ովքեր դեռ երեկ շարքային միլիցիոներից դարձել են միլարդատեր, կամ պահեստի բանվորի աստիճանից բարձրացել են մինչև ԱԺ պատգամավոր»,- Գ. Մարգարյան
Հանրապետական կուսակցության` հոդաբաշխ արտահայտվել կարողացող խոսնակներին ու պատգամավորներին թվում է, թե իրենց հակառակորդներն ու թշնամիներն ընդդիմության մեջ են` ՀԱԿ-ում, «Ժառանգությունում», ՀՅԴ-ում կամ այլընտրանքային «Բարգավաճ Հայաստանում» (ԲՀԿ): Նրանք այդպես են մտածում և այդպես մտածելով՝ պաշտպանում են իրենց կուսակցությանն ու առաջնորդին` ջանք ու եռանդ չխնայելով: Մինչդեռ թշնամիներն ու հակառակորդներն անպատկերացնելիորեն մոտ են ու հարազատ:
«Մասնավոր պահնորդական գործունեության» մասին ՀՀ օրենքի կիրառման դեմ բոյկոտում են ինչպես` պահնորդական ընկերությունները, այնպես էլ՝ նրանց աշխատակիցները: Իր դիրքորոշումը, սակայն, օրենքի վերաբերյալ չի հայտնում միայն պահնորդական գործունեության շուկայում գործող «Ալֆա դելտա» պահնորդական ընկերությունը, որը պատկանում է Գալուստ Սահակյանի որդիներից մեկին: Հիշեցնենք, որ օրենքի համահեղինակներից մեկն էլ անձամբ Գալուստ Սահակյանն է:
«Եթե Թոխմախն իր մշտական ամպլուայում է, ապա Դավիթը ապշեցրեց: Երկուսին էլ dislike, of course, բայց չեմ կարող չնշել Լևոնի ջատագովների այն փութաջանությունը, որով փորձում են Դավիթի բարձրաձայնած այդ անսպասելի և անընդունելի մոտեցումը վերագրել նաև Կոնգրեսին հրաժեշտ տված այլ անձանց»:
Առնվազն ռուսական պաշտոնյաների համար Հայաստանի «եվրասիականացման» հարցն արդեն գրեթե լուծված է համարվում: Նրանք խոսում են այնպես, որ, ըստ էության, այդ խնդրի լուծմանը հասնելու համար մնացել են միայն ընթացակարգային գործողությունները` համապատասխան փաստաթղթերի ստորագրումը:
«Երկու անգամ զգուշացնելուց հետո տեսա, որ նույն դիրքով կանգնած մնացին, ես էլ զայրացա, մի երկու բառ ասեցի: Լրագրողները Զուրաբյան-Օսկանյան գաղտնալսումը դատապարտում են, մենք էլ էինք գաղտնի բան խոսում, ինչի՞ համար եք ձայնագրում կամ նկարում: Ի՞նչ է՝ ես չպե՞տք է դատապարտեմ ինձ իմ կամքին դեմ նկարելն ու ձայնագրելը»:
Ս. Սարգսյանի այս իմպերատիվ ելույթից հետո թվում էր, թե ՀՀԿ-ականները` «շեֆի խոսքից չանցնելու համար», այսուհետ սկսելու են «Դուք»-ով խոսել անգամ իրենց վարորդների ու թիկնապահների հետ: Բայց դա սխալ տպավորություն էր, ինչը հաստատվել է Ազգային ժողովի այսօրվա նիստում:
Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի կոլեգիայի նախագահ Վիկտոր Խրիստենկոն «Վեդոմոստի»-ին տված իր հարցազրույցում խոսել է Մաքսային միությանը Հայաստանի հնարավոր անդամակցության մասին և նշել, որ եթե Հայաստանի հետ ընդհանուր սահմանի բացակայությունը շատերին անհաղթահարելի խոչընդոտ է թվում, ապա իր համար՝ այդպես չէ։
«Գազպրոմի» գովազդային հոլովակն ավարտվում է հետևյալ խոսքերով՝ «Գազպրոմ՝ ազգային հարստություն»։ «ՀայՌուսգազարդի» պարագայում, ցավոք, նման հոլովակ նկարելն անհնարին է. ո՛չ շահույթ ունի, ո՛չ էլ մերն է։
Այո, ԲՀԿ-ն հայտարարեց, որ թեկնածու չի առաջադրում, բայց մի՞թե դա պետք է նշանակեր, որ նա դադարեցնում է գործունեությունը քաղաքական դաշտում, ինչը փաստացի տեղի ունեցավ դեկտեմբերի 12-ից հետո:
Իշխանությունն արդեն երկու օր շարունակ հանդուրժում է ընդդիմության «նազուտուզը», հենց դրանով ցույց տալով, որ փոքրամասնության կարծիքն այստեղ ևս հաշվի են առնում: Բայց եթե չհաջողվի համաձայնության գալ՝ իշխանությունն ավելի շուտ կհամաձայնի, որ եվրոպացիներն իրենց մեղադրեն և խելք սովորեցնեն, քան հանդուրժեն, որ ընդդիմադիր պատգամավորները որոշեն, որ ՀՀԿ-ականները խախտել են էթիկայի կանոնները, և «խայտառակեն» նրանց:
168.am-ի հարցին, թե Լևոն Զուրաբյանին և Վարդան Օսկանյանին տեսե՞լ եք Ձեր սրճարանում, «Rich» սրճարանի մենեջեր Ֆրիկը Ռոստոմյանը պատասխանեց. «Ներողություն, իսկ ո՞վ է Լևոն Զուրաբյանը: Չեմ էլ ճանաչում, անկեղծ ասած»: Քանի որ Ֆրիկ Ռոստոմյանը չէր ճանաչում Լևոն Զուրաբյանին, մենք հետաքրքրվեցինք նաև Վարդան Օսկանյանից, թե արդյոք պարոն Օսկանյանը հաճա՞խ է այցելում իրենց սրճարան: Պարզվեց՝ Վարդան Օսկանյանին գիտեն: «Վարդան Օսկանյանը մեր հաճախորդն է: Հաճախ է գալիս մեզ մոտ»,- ի պատասխան ասաց Ֆրիկ Ռոստոմյանը:
Եթե ամեն ինչ ընթանա վերը նշված սցենարով, ապա ՀԱԿ-ի և «Ժառանգության» միջև կարող է վեճ առաջանալ երկրորդ տեղի լեգիտիմության հարցում: «Ժառանգությունը» ՀԱԿ-ին կարող է մեղադրել իշխանության հետ գործարքի գնալու հարցում և՝ հակառակը:
Մեր հայրենակից Ալեքսիս Օհանյանը հայտնվել է Forbes-ի ամենատաղանդավոր երիտասարդների շարքում՝ Facebook-ի հիմնադիր Մարկ Ցուկերբերիգի հետ միասին։ Ալեքսիսը համարվել է իննովացիաների ոլորտում մինչև 30 տարեկան ամենավառ դեմքերից մեկը։
Հիմա ընդդիմադիրներն օգտվում են նույն կոմֆորտից, ինչ իշխանությունները: Բայց վերջիններս` համարելով, որ ընդդիմությունն իրենց է պարտական այդ կոմֆորտի համար, չեն ցանկանում ենթարկվել համատեղ կոմֆորտը վայելելու` ընդդիմության թելադրանքին:
Երբ զրույցի թեման մարդկանց մանիպուլյացիայի ենթարկելու արդյունավետությունն է, ընդ որում, խոսքը մեզնից յուրաքանչյուրի մասին է, լրիվ ադեկվատ ցանկություն է` իմանալ` քեզ ի՞նչ դեր է վերապահված այդ խաղում:
Ընդդիմության դեմքը բացահայտելուց հետո, իշխանությունն, ըստ ամենայնի, մտածեց, որ այլևս ավելորդ ձևականությունների կարիք չկա, և որոշեց ընդդիմադիրներին զրկել միակ ֆորմալ ձևաչափում` ԱԺ Էթիկայի հանձնաժողովում ունեցած մեծամասնությունից: Այսօր հապճեպ խորհրդարան ներկայացվեց ԱԺ կանոնակարգում փոփոխություններ կատարելու առաջարկությունը, որը հեղինակել են բազմափորձ ՀՀԿ-ական Դավիթ Հարությունյանն ու տակավին երիտասարդ հանրապետական պատգամավորուհի Արփինե Հովհաննիսյանը: Իրավիճակի հակասականությունն այն է, սակայն, որ Էթիկայի հանձնաժողովում ընդդիմությանը ձայնի իրավունքից զրկելու քայլն իշխանությունն արեց ծայրահեղ հակաէթիկական ճանապարհով:
Կիրակի օրը համացանցում հայտնված Հայ ազգային կոնգրես խմբակցության ղեկավար Լևոն Զուրաբյանի և ԲՀԿ խմբակցության պատգամավոր Վարդան Օսկանյանի առանձնազրույցի գաղտնի ձայնագրությունը մեծ աժիոտաժ է առաջացրել: «YouTube-ին կարելի է դիմել ու պահանջել տեղադրողի IP-ները միայն քրեական գործի շրջանակներում՝ այսինքն՝ եթե դատարանի համապատասխան որոշում լինի, հակառակ պարագայում, եթե պարզապես մարդը, օրինակ՝ տուժողը, դիմի, այդ տվյալները նրան պարզապես չեն տրամադրի, քանի որ դա կդիտվի՝ որպես անձնական տվյալների բացահայտում»,- ասաց Ս. Մարտիրոսյանը:
Հանդես գալով այդպիսի կարգախոսով՝ թե իշխող կուսակցությունը, թե կուսակցության ղեկավարը, փաստորեն, ընտրել են Հայաստանի զարգացման դեպի ոչինչ տանող ռազմավարական վեկտորը: «Ապահով» ձևակերպումը դուրս է քաղաքացիներին կոնսոլիդացնող համահայկական արժեհամակարգից: Այն ավելի կենցաղային, քաղքենի, «բյուրգերական» իմաստով է օգտագործվում, հետևաբար՝ այդպես էլ ընկալվում է զանգվածային գիտակցության կողմից: