Մշակույթ

Այսօր երեկոյան Կաննում տեղի կունենա 67-րդ միջազգային կինոփառատոնի դափնեկիրների պարգևատրման արարողությունը: Իրականում այն պետք է կայանար վաղը՝ մայիսի 25-ին, սակայն կիրակի օրը Ֆրանսիայում Եվրախորհրդարանի ընտրություններն են, հետևաբար փառատոնի տնօրինությունը որոշել է փակման արարողությունն անցկացնել մեկ օր շուտ:

Կոռուպցիային նվիրված համաժողով սփյուռքում։ Առաջին անգամ կցուցադրվի Ատոմ Էգոյանի «Լուսավորիչը» ֆիլմը Հայաստանում կոռուպցիայի մասին:
«Հայկական Վերածնունդ» շարժման Տորոնտոյի մասնաճյուղը մայիսի 31-ին կազմակերպում է համաժողով «Կոռուպցիան Հայաստանում։ Հաղթահարման ուղիները և սփյուռքի դերը» թեմայով: Համաժողովի ժամանակ բազմակողմանիորեն քննարկվելու են կոռուպցիային վերաբերող խնդիրներ, ելույթներով հանդես կգան Սփյուռքի և Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության, միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ:

Արվեստագետը, խորամանկ ասեմ, թե խելոք պիտի լինի այնքան, որ մեղադրելու կամ արդարացնելու, լավ կամ վատ ասելու Աստծուն վերապահված իրավունքն իրեն չվերապահի: Արվեստագետը խնդիրը բարձրացնելով` դրա շուրջ մտածելու է հրավիրում: Այն արվեստագետը, որը ոչ միայն պատասխանը գիտի, այլև արդարացնելու կամ մեղադրելու վճիռ է կայացնում, անմիջապես է արվեստի ասպարեզից դուրս մնում և դառնում է մեծամիտ ասուն…

Հասմիկ Սևոյանի աբստրակտնկարների ներդաշնակ գույները տասնօրյա ցուցահանդեսի ընթացքումՀայաստանի Նկարիչների միության ցուցասրահը պարուրել էին նոր շնչով: Մայիսի 7-16-ն ընկած ժամանակահատվածում աբստրակտ արվեստի սիրահարները մեծ ցուցասրահում հնարավորություն ունեին վայելելու նկարչուհի Հասմիկ Սևոյանի վերջին երկու տարիներին ստեղծած յուրօրինակ նկարները:

Երեկոյան հավաքվում էինք հայրիկի մահճակալի շուրջը և պատմում մեր հորինած հեքիաթը, և վայ, եթե հանկարծ ռուսերեն կամ օտար մի բառ օգտագործեինք` հայրիկը շատ էր բարկանում: Նա մեզ հոգևոր արժեքներով է մեծացրել, մենք ունևոր չէինք, չքավորություն կար ընտանիքում, բայց հայրիկն այնպես էր անում, որ չզգայինք դա, նա ներշնչում էր արվեստի մարդ լինելու կարևորությունը: Մեր տան մեջ, օրինակ, սառնարան է հայտնվել հայրիկի մահից հետո: Սառնարանն ի՞նչ էր` ամեն մարդ ուներ, մենք չունեինքգ Հայրիկին ուշ սկսեցին տպագրել, միշտ պահանջի մեջ էինք…

Ամուսնուս տարիքի առավելություններն ամեն օր եմ վայելում: Շնորհիվ այդ տարիքային տարբերության նաև` նա ավելի փորձառու է բոլոր առումներով: Քանի որ Վահան Արծրունին առաջին մասնագիտությամբ բժիշկ է, նա պարզապես ինձ համար նեցուկ է և հենարան` սկսած այն պահից, որ ներկա է եղել մեր երեխաների լույս աշխարհ գալու ողջ ընթացքին, և կյանքի մնացյալ ոլորտներում: Նրա համար չափազանց կարևոր իրադարձություն էր մեր երկու երեխաների ծնունդը, որպեսզի նա թույլ տար, որ ձագուկներն առաջինը ոչ թե իրեն, այլ անծանոթ դեմքերի հանդիպեին:

Աղվան Վարդանյանի խոսքը իր՝ «Ելք երկրից» բանաստեղծական ժողովածուի շնորհանդեսի ժամանակ. «Մի կարճ բան էլ ես պիտի ասեմ: Այսքան տարբեր՝ ինձ մինչև ոսկորները ճանաչող, իմ դրսերևույթին միայն հետևած, նաև՝ ինձ լրիվ անծանոթ մարդկանց ներկայությամբ: Այն էլ՝ բանաստեղծության բերումով: Միակ տարբերակը ինքս ինձ խոսելն է, իբր ոչ ոք չկա: Մանավանդ՝ հասկացված լինելը անպտուղ ցանկություն է: Չորս-հինգ տարեկանում, […]

Մայիսի 15-ին, ժամը 18:00-ին, Ակումբ ակումբում (Թումանյան 40) տեղի կունենա ֆրանսահայ գրող, հրապարակախոս, բանաստեղծ Դընի Դոնիկյանի «Աղբաստան » վեպի շնորհանդեսը: Դընի Դոնիկյանը մեկն է այն բացառիկ սփյուռքահայ մտավորականներից, որոնց հայացքը Հայաստանի հանդեպ կարծրացած չէ՝ միանշանակ բացասական (այստեղ ամեն ինչ վատ է, սա երկիր չի), կամ դրական (երազների երկիր Հայաստան, տեսնեմ Մասիսն ու նոր մեռնիմ) առումով:

«Հայակ» կինոմրցանակաբաշխության ցուցադրությունների շրջանակում մայիսի 11-ին, «Նաիրի» կինոթատրոնում տեղի ունեցավ Սամվել Սպիունու «Ճախրող հրեշտակներ. Ռոման Բալայան» վավերագրական ֆիլմի հայերեն տարբերակի ցուցադրությունը:
Ֆիլմը պատմում է Ուկրաինայում ապրող և ստեղծագործող հայազգի հանրաճանաչ կինոռեժիսոր Ռոման Բալայանի կյանքի և ստեղծագործական ուղղու մասին:

Աղվան Վարդանյանի բանաստեղծությունը հազվադեպ պատահողներից է: Ունենք նաև այն իմացումը, թե բանաստեղծը մի քանի ուրիշ բանաստեղծների ջանքի «արդյունքն» է: Ժառանգորդությունը` ժառանգորդություն, բայց բառ առ բառ, տող առ տող ղողանջող մի «աննմանություն» անընդհատ հուշում է, որ այն աղբյուրը, որից ջուր են խմել այս տաղերը, Կաթնաղբյուր է եղել. տվյալ դեպքում դա ոչ թե արդեն բանաստեղծված, այլ դեռևս աշխարհի անվանումով զբաղ` աշխարհը փաղաքշող Լեզուն է. արարման ջանքի գոլորշին չափազանց է զգալի…

Չեմ կասկածում, որ այսօր ձեզանից յուրաքանչյուրն ապրումներ է ունենալու, և այդ ապրումները՝ Հասմիկ Սևոյանի անձից և նրա կենսագրությունից: Ձեզնից յուրաքանչյուրն այսօր գիտի, թե այս տխուր աշխարհում ինչեր են կատարվում: Որ կողմը նայում ես՝ սպանդ է: Եվ բնական է, որ գալիս ես այս դահլիճները, մտածում ես, որ հեղինակը նույնպես այդ ինֆորմացիան ունի: Եվ մարդկանց առջև բացվում է բոլորովին այլ աշխարհ, որտեղ ավելի լույս կա, սեր կա, ոգևորություն կա և նման բաներ: Բայց մենք ունենք հիշողություն: Եվ այսօր մեր առջև, բառի բուն իմաստով, իր կերպարանքն ունեցող նկարչուհի է:

Երկու երկրների միջև կինոյի միջոցով երկխոսություն ծավալող այս հարթակը հիմնադրվել է դեռևս 2009 թվականին: Վերջին տարիներին կինոհարթակի շնորհիվ 200-ից ավելի թուրք և հայ ռեժիսորներ, պրոդյուսերներ, աշխարհի ամենատարբեր անկյուններից հանդիպել են միմյանց, ներկայացրել են իրենց կինոնախագծերը: 2009-ից ի վեր Հայաստան-Թուրքիա կինոհարթակն աջակցել է 13 կինոնախագծի:
«Մենք Հայաստանը, Թուրքիան և Սփյուռքը ներկայացնող մարդիկ ենք, ում իրար է կապում կինոն: Մենք սիրում ենք կինոն ու ոչ միայն պարզապես սիրում ենք, այլև հավատում, որ կինոն ունակ է ցավերը բուժելու:

«Մենք փորձում ենք պահպանել համաշխարհային պրեմիերաների բոլոր կանոնները, որպեսզի երեխաները զգան իրենց կատարած աշխատանքի բերկրանքն ու հաճույքը: Անկախ նրանից, թե որքան լավ կհաջողվի իրենց մոտ, նրանք կվայելեն այդ օրը, և կլինի գրեթե ամեն ինչ՝ սկսած կարմիր գորգից, վերջացրած՝ ծաղիկներով ու շնորհավորանքներով»,- ասաց ճամբարի կազմակերպիչ-ղեկավար Արևիկ Մուսոյանը:

Հանրապետության «Փաստավավերագրական ֆիլմերի «Հայկ» կինոստուդիա» և «Հայաստանի ազգային կինոկենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպություններում 2011թ. թողարկվող 47 ֆիլմերից 2013թ. ավարտվել է 41 ֆիլմերի արտադրությունը:

Էգոյանը համարվում է Կաննի փառատոնի ֆավորիտներից մեկը: Նրա ժապավենները 5 անգամ հայտնվել են փառատոնի մրցութային ծրագրում՝ երկու անգամ արժանանալով տարբեր մրցանակների: Սակայն ռեժիսորը դեռ երբեք չի արժանացել փառատոնի գլխավոր մրցանակին՝ «Ոսկե արմավենուն»:

Օրեր առաջ արևմտյան լրատվամիջոցները հաղորդեցին միջազգային ասպարեզում ճանաչում ունեցող լուսանկարիչ-լրագրող, Associated Press գործակալության երկարամյա աշխատակից, մեր հայրենակից Հարի Գունդակջյանի մահը (Harry Koundakjian): Հարի Գունդակջյանը մահացել է ապրիլի 21-ին, Նյու Յորքի հիվանդանոցներից մեկում՝ 83 տարեկանում, սրտի վիրահատությունից հետո առաջացած բարդություններից:

Երևանում շարունակվում են Հովհաննես Թումանյանի «Անբան Հուռի» հեքիաթի մուլտիպլիկացիոն էկրանավորման աշխատանքները: Անցյալ տարիներին նկարահանված և Համացանցում ավելի քան կեսմիլիոն դիտում արձանագրած մուլտֆիլմի 3-րոպեանոց հատվածին Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի աջակցությամբ շուտով ավելանալու է ևս 3-ը:

Քաղաքապետարանում տեղի ունեցած աշխատանքային խորհրդակցության ընթացքում ապրիլի 29-ին պարի և ապրիլի 30-ին ջազի միջազգային օրերի կապակցությամբ մայրաքաղաքում միջոցառումների կազմակերպման հետ կապված Երևանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը հանձնարարել է աշխատանքներ տանել նախատեսված միջոցառումները բարձր մակադակով կազմակերպելու և անցկացնելու համար:

Վինսենտ Մունը անկախ ռեժիսոր է, ով աշխատում է Փարիզում, և ով Take Away ցուցադրությունների գաղափարի հեղինակն է: Նա աշխատել է այնպիսի հայտնի կատարողների հետ, ինչպիսիք են R.E.M, Arcade Fire, The Kooks, Beirut և այլ խմբերը:

Հայաստանում ավելի շատ շեֆեր կան, քան բանվորներ: Իսկ երկրին արտադրանք տվողը հենց բանվորներն են: Ես անհատ ձեռներեց եմ, ունեմ բանվոր, նրա աշխատավարձն առանձին եմ վճարում, բժշկական ապահովագրությունն՝ առանձին, իսկ այստեղ բանվորն իր աշխատավարձից է վճարում ամեն ինչի համար: Մեր ազգի համար ամենասարսափելի բանն է կաշառքը: Եթե մարդը հիմար է, ինչպե՞ս կարելի է փողով պաշտոն տալ:

Երբ դու գրականության մեջ մի բան ես նկարագրում, կամ թեկուզ կյանքում մի արտառոց դեպք ես պատմում, եթե այդ արտառոցը պատմես արտառոց, ոչ ոք չի հավատա, արտառոցը պիտի պատմես հավաստի: Դա է ամբողջ գաղտնիքը:

Այսօր Ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը՝ իր կազմավորման 90-ամյակի հոբելյանական տարվա շրջանակներում համերգային ծրագրով Հայաստանի պետական մանկավարժական համալսարանի հրավերով հյուրընկալվել է համալսարանում:

Մտավորականի խոսքը պետք է ուղղղված չլինի կառավարությանը, այլ հասարակությանը: Հասարակությունը պետք է ազդի կառավարության վրա, որպեսզի նա կատարի այն, ինչ որ պետք է: Երբ մենք մեր խոսքի ուղղվածությունը սահմանափակում ենք…

ՀՀ մշակույթի նախարար Հասմիկ Պողոսյանը նշանակել է «Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրենին: Մրցույթի արդյունքում՝ այդ պաշտոնում նշանակվել է Անդրանիկ Արզումանյանը, որի անունը մշակույթի ոլորտի ներկայացուցիչներին ոչինչ չի ասում: Սոցիալական ցանցերում և մասնավոր զրույցներում բոլորը ցանկանում են հասկանալ՝ ո՞վ է նա և ի՞նչ կապ ունի մշակույթի հետ ընդհանրապես:

Մայիսի 5-ին ժամը 19:00-ին «Մոսկվա» կինոթատրոնում տեղի է ունենալու Ջիվան Ավետիսյանի «Թևանիկ» լիամետրաժ գեղարվեստական կինոնկարի պրեմիերան: Ֆիլմը «Մոսկվա» կինոթատրոնում շարունակվելու է ցուցադրվել մայիսի 6-ից սկսած: Նյութը պատերազմական գոտում հայտնված հայկական գյուղի մեկ օրվա կյանքն է:

«Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրենի թափուր պաշտոնը զբաղեցնելու մրցույթին մասնակցելու համար ներկայացվել է 9 դիմում:

2014 թվականի ապրիլի 4-ին, ժամը 10:30-ին, ՀՀ մշակույթի նախարարության աշխատակազմում անցկացվող՝ «Ալ. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրենի թափուր պաշտոնը զբաղեցնելու համար մրցույթի հանձնաժողովի կազմը ձևավորվել է նախարարի հրամանով հաստատված կարգի համաձայն: Մրցութային հանձնաժողովի կազմ. Դավիթ Ղազարյան– նախագահ, ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, Հայաստանի երաժշտական ընկերության նախագահ, «Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա» […]

Ապրիլի 4-ին, ժամը 10:30-ին ՀՀ մշակույթի նախարարության աշխատակազմում անցկացվող մրցույթին ներկայացել են 7 թեկնածու՝ Երվանդ Երկանյան, Արման Ծատուրյան, Անդրանիկ Արզումանյան, Տիգրան Դավթյան, Բարսեղ Թումանյան, Արթուր Շահնազարյան, Գագիկ Մանասյան: Մրցույթին չեն ներկայացել 2 թեկնածու՝ Գեղամ Մելիքսեթյան, Ռուբեն Տերտերյան:

Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի բալետային խմբի և գլխավոր բալետմեյստերի միջև նոր սկանդալ է հասունանում: Խումբն ուզում է հեռացնել բալետմեյստերին, որը 90-ականների մութ ու ցուրտ տարիներն անցկացրել է ապահով Արևմուտքում, որտեղից վերադարձել է մոդայիկ, բայց տեղացիների համար աբսուրդային գաղափարներով: Բալետմեյստերն էլ դեռ հակադրվում է, որովհետև վստահ է, որ բարեփոխումը միայն իր պես ուժեղ ընդդիմության շնորհիվ է կատարվում:

Ես չէի ուզում, որ մրցույթը շոու դառնար: Ես օպերայի էությունը կրող մարդկանցից մեկն եմ, ու այստեղ ոչ աթոռի պատերազմ է, ոչ էլ պաշտոնի: