Երբ էրոտիկան վերածվում է արվեստի. թե ինչպես հրեա միլիոնատիրոջ՝ անհավատարիմ կնոջ նկատմամբ վրեժից ծնվեց Կլիմտի գլուխգործոցը

Հարուստ հրեան իմանում է, որ կինն իրեն նկարչի հետ դավաճանում է: Նա մեծ գումարի դիմաց իր մրցակցին պատվիրում է նկարել սեփական կնոջ դիմանկարը: Չորս երկար ու ձիգ տարիներ նկարիչն էսքիզի վրա է աշխատում: Արդյունքը հիանալի ստացվեց, իսկ սերը՝ մարեց…

1. Հավանաբար, արդեն հասկացել եք, որ խոսքն ավստրիացի նկարիչ Գուստավ Կլիմտի «Ադել Բլոխ-Բաուերի դիմանկար» կտավի մասին է, որը հայտնի է նաև «Ոսկե Ադել», «Ավստրիական Մոնա Լիզա» անուններով։

2. 1904 թվական: Ֆերդինանդ Բլոխ-Բաուերը գնում էր մայթով՝ սուլելով ուրախ մեդեդի, տարուբերելով ձեռնափայտը, երբեմն կանգ առնելով ու սիրալիր բարևելով:

Նա արդեն ամեն ինչ իր համար որոշել էր: Սկզբում, նա, իհարկե, ցանկանում էր նրան սպանել, սակայն հրեական ընտանիքներում ընդունված չէ սպանել կնոջը դավաճանության համար: Ամուսնալուծվել նա նույնպես չէր կարող, քանի որ դա ընդունված չէր հրեական ընտանիքներում, հատկապես այնպիսի ընտանիքներում, ինչպիսին իր ու իր կնոջ՝ Ադելի՝ Ավստրիայի հրեական համայնքի էլիտար ընտանիքում:

Նման ընտանիքներում ամուսնական դաշինքները հավերժ էին կնքվում: Կապիտալը պետք է ավելանար կապիտալին: Այդ ամուսնությունը հավանության էր արժանացել երկու կողմերի ծնողների կողմից:

Ադելի հայրը՝ Մորից Բաուերը, խոշոր բանկիր էր, ավստրիական բանկերի ասոցիացիայի նախագահը, երկար ժամանակ արժանի փեսացուներ էր որոնում իր դստեր համար ու ընտրեց Ֆերդինանդ ու Գուստավ Բլոխ եղբայրներին, ովքեր զբաղվում էին շաքարի արտադրությամբ ու ունեին մի քանի ձեռնարկություն, որոնց բաժնետոմսերն անշեղորեն աճում էին:

3. Հարսանիքին ցնծում էր ողջ Վիեննան, ու կապիտալի միավորումից հետո երկու ընտանիքները դարձան Բլոխ-Բաուերներ: Ու հիմա Եվրոպայում շաքարի խոշորագույն ներկրողը քայլում էր ու զգում, թե ինչպես են շքեղ մետաքսե գլխարկների տակից եղջյուրներ աճում:

Միայն ծույլը չէր քննարկում իր կնոջ ու նկարիչ Գուստավ Կլիմտի սիրավեպը: Նա երկար գիշերներ չէր քնում՝ մինչև գտավ Ադելկային պատժելու եղանակը: Այդպես էր գործարարն անվանում կնոջը:

Ադել Բլոխ-Բաուեր

Թեև Ֆերդինանդն այնքան կրթված ու կարդացած չէր, որքան Ադելը, նա գիտեր, որ հին հնդկացիները, օրինակ՝ սիրահարներին բաժանելու համար, նրանց միմյանց էին շղթայում ու պահում այնքան ժամանակ, մինչև նախկին սիրահարները չէին սկսում ատել միմյանց նույնքան ուժեղ, որքան սիրել էին:

Այդ գաղափարը նրա մոտ ծնվեց քնած ժամանակ: Նա որոշեց Կլիմտին պատվիրել Ադելի դիմանկարը, ու թող նա անի 100 էսքիզ, այնքան, մինչև սրտխառնոց կառաջանա սիրուհու նկարներին նայելիս:

Կլիմտը չի կարող երկար դիմանալ, նկարիչը պետք է փոխի իր բնորդուհիներին, իրեն շրջապատող կանանց, հակառակ դեպքում շնչահեղձ կլինի: Զուր չէ, որ ասում են, թե նա 14 ապօրինի երեխա ունի: Թող մի քանի տարի շարունակ նկարի Ադելին, ու թող Ադելկան տեսնի, թե ինչպես են մարում Կլիմտի զգացմունքները, թող հասկանա, թե ումով է փոխարինել ամուսնուն:

Պայմանագիրը լուրջ գործ է, իսկ եթե Կլիմտը խախտի պայմանագիրը, պետք է վճարի պայմանագրով սահմանված արժեքը տասնյակ անգամ գերազանցող գումար: Ֆերդինանդն այդպիսով կսնանկացնի Կլիմտին:

Էմիլիա Ֆլյոգե ու Գուստավ Կլիմտ

Ֆերդինանդը որոշեց կնոջ դիմանկարը պատվիրելով՝ հավերժացնել իր ազգանունը:

Իշխանությունների հովանավորությունը վայելող Կլիմտը բավական պահանջված նկարիչ էր, նրա նկարները՝ որպես կապիտալ, լավ ներդրում էին, ու Ֆերդինանդը դա շատ լավ էր հասկանում:

26 տարեկանում Կլիմտն արժանացել էր «Ծառայությունների համար» շքանշանին, 28-ին՝ կայսերական պարգևի: Այդ պատճառով Ֆերդինանդը շատ ուշադիր էր կազմել Կլիմտի հետ կնքվելիք պայմանագիրը. այդ հարցով զբաղվում էին լավագույն իրավաբանները: Կարևորն այն էր, որ նկարիչը ստորագրեր այն:

Երբ Ֆերդինանդը եկավ տուն, Ադելը, ինչպես միշտ, թախտին պառկած ծխում էր: Նա մեծացել էր շատ հարուստ ընտանիքում՝ շրջապատված աղախինների բանակով: Նրա ծնողները տնային լավ կրթություն էին տվել: Նա բավական ռոմանտիկ էր, 4 լեզվով կարդում էր դասական գրողների ստեղծագործությունները, կարողանում էր համադրել հիվանդագին փխրունությունը միլիոնատիրուհու հպարտ կեցվածքի հեետ:

Ամուսնացած ժամանակ նա իրեն զբաղեցնում էր նորաձև սալոն բացելով, որտեղ հավաքվում էին նկարիչեր, պոետներ, Վիեննայի մտավոր սերուցքը:

Այնտեղ էլ նա ծանոթացել էր Գուստավի հետ:

Ադել Բլոխ-Բաուեր

Հյուրասենյակ մտնելով՝ Ֆերդինանդտն առաջարկեց կնոջը զգեստափոխվել, քանի որ Կլիմտին հրավիրել է ընթրիքի: Ընթրիքը խաղաղ անցավ՝ չհաշված, որ սիրեկանները համառորեն միմյանց չէին նայում: Ֆերդինանդը, ընդհակառակը, սիրալիր էր ու կատակներ էր անում:

Ֆերդինանդ Բլոխ-Բաուեր

Ֆերդինանդը Կլիմտին առաջարկեց նկարել այնպիսի նկար, որը դարերով կապրի:

Տեսնելով պայմանագրում նշված գումարը՝ Կլիմտն առանց կարդալու՝ այն ստորագրեց: Նա, իհարկե, մտածում էր, որ ինքը հանճարեղ նկարիչ է, սակայն իրեն առաջարկվող գումարը նրան պարզապես ապշեցրեց:

50 եվրո արժողությամբ կոլեկցիոն դրամ՝ Ադելի դիմանկարով: Շուկայական արժեքը՝ 505 եվրո

Կլիմտն այդ դիմանկարի համար ստեղծեց մոտ 100 էսքիզ: Նկարիչը պատվերն ավարտեց 4 տարում:

Ֆերդինանդը գոհ էր: Այն ավարտվել էր ու ամբողջությամբ համապատասխանում էր իր մտահղացմանը: Նկարը կախվեց Ադելի ու իր վիեննական տան հյուրասրահում:

Ակնհայտորեն, Ադելի ու նկարչի հարաբերությունները սպառել էին իրենց:

Աստված ամուսիններին այդպես էլ երեխաներ չպարգևեց: նա երեք անգամ փորձել էր երեխա ունենալ, սակայն ամեն անգամ երեխաները մահանում էին: Իր չկայացած մայրական սերն Ադելը տարածեց իր քրոջ երեխաների, հատկապես՝ Մարիա Բլոխ-Բաուերի վրա:

Ֆերդինանդն իր ժամանակը նվիրում էր իր շաքարային կայսությանը: Նա այդպես էլ չասաց կնոջը, որ իմացել է նրա ու Գուստավի հարաբերությունների մասին:

Ժամանակն անցնում էր, մոտենում էր Առաջին համաշխարհային պատերազմը: Կլիմտի ոսկե շրջանն ավարտվել էր՝ տեղը զիջելով մահվան ու աշխարհի վերջի թեմատիկային: Պատերազմը նրա վրա վատ էր անդրադառնում:

1918թ. 52 տարեկանում Կլիմտն անսպասելի մահացավ իր արվեստանոցում՝ կողակից Էմիլի Ֆլյոգեի ձեռքերում:

Ադելը մահացավ Կլիմտից 7 տարի հետո՝ 1925-ին, մենինգիտից: Նա մահից առաջ խնդրեց ամուսնուն իրենց 3 կտավները, այդ թվում՝ «Ադել Բլոխ-Բաուերի դիմանկարը», կտակել Բելվեդեր թանգարանին:

Ֆերդինանդը մենակ էր ապրում, նրա կյանքը սարսափելի էր դառնում, քանի որ նացիստները սկսել էին որս կատարել ավստրիացի հրեաների: Այդ պատճառով նա փախավ Շվեյցարիա՝ իր կարողությունը թողնելով հոգ տանելու եղբորը:

Կտավը մնաց նրա տան հյուրասենյակում:

Կլիմտ, «Պարուհին», 1916-1918թթ.

Ադոլֆ Հիտլերը դրական էր վերաբերվում Կլիմտի ստեղծագործություններին:

Ադոլֆ Հիտլերի նկարները

Ատելությունը Կլիմտի նկարներին չդիպավ: Նա հրամայել էր դրանք պահպանել, թեև հեղինակը ծագումով հրեա էր:

Ո չ ոք չգիտեր, թե պատերազմական տարիներին հայտնի կտավը որտեղ էր: Այն խնամքով պահպանվել էր Ալոիս Կունստի կողմից ու իր տեղը գտավ Բելվեդերի թանգարանում:

Բելվեդեր թանգարան, Վիեննա

Ֆերդինանդ Բլոխ-Բաուերը մահացավ 1945թ. նոյեմբերին՝ մենության մեջ: Ազգականներից ոչ ոք չկարողացավ վերջին հրաժեշտը տալ նրան:

Մարիա Ալտմանը, ով կտակի համաձայն՝ տիրացավ կտավին, այն 135 մլն դոլարով վաճառեց Ռոնալդ Լաուդերին՝ Estee Lauder կոնցեռնի ղեկավարին:

Դեպքերի մասնակիցները վաղուց արդեն մահացել են, սակայն «Ոսկե Ադելը» ողջ է ու կապրի դարեդար, ինչպեսև ցանկանում էր Ֆերդինանդ Բլոխ-Բաուերը:

Պատրաստեց ԿԱՐՄԵՆ ՂՈՒԿԱՍՅԱՆԸ