Հարցին, թե ինչպե՞ս կգնահատի Ռուսաստանի դերակատարությունն ապրիլյան ու դրան հաջորդած իրադարձություններում, ուկրաինացի վերլուծաբանն արձագանքեց՝ ասելով, որ Ռուսաստանն այսօր այնքան էլ լավ վիճակում չէ, որպեսզի արձագանքի նման իրավիճակներին: «Ռուսաստանի ջանքերը, առանց այն էլ, ձգված են լայն ճակատով, և, թեև ռևիզիոնիստական երկրները սովորաբար, մշտապես ձգտում են սրել իրավիճակը, Լեռնային Ղարաբաղում ապրիլի իրադարձություններում ես Ռուսաստանի միջամտությունը չէի դիտարկի»,- ասաց նա:
«ՆԱՏՕ-ն ձգտելու է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը վերադարձնել սառեցված կարգավիճակի»,- այս մասին «Ռեգիոն» հետազոտական կենտրոնի կազմակերպած առցանց մամլո ասուլիսի ընթացքում ասաց Ուկրաինայի Միջազգային հարաբերությունների հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն, ուկրաինացի վերլուծաբան Նիկոլայ Կապիտոնենկոն:
«Եթե այդ երկու-երեք հոգին կարծում են, որ Լեռնային Ղարաբաղի տերերն են, նրանք իրավունք ունեն «բարձր ոռնալ», պարզապես չեմ հասկանում, թե ինչպես են նրանք առաջ քաշում նման պահանջներ։ Ես կարծում եմ՝ Դուք ևս նույն հաջողությամբ կարող եք նման պահանջներ առաջ քաշել։ Որևէ կշիռ այդ պահանջը չունի, առավել ևս, երբ այն վերաբերում է պետության ճակատագրին։ Նրա կողմնակիցների ելույթները, նրանց ակտիվությունը սադրանք է»։
«Սամվել Բաբայանին ես ծանոթ եմ անձամբ, դեռևս տարիներ առաջ էի ծանոթացել նրա հետ, ուստի նրա մասին անձնական տպավորություններով կարող եմ կիսվել: Իմ կարծիքով` Սամվել Բաբայանը ոչ մի կերպ, նույնիսկ 1 տոկոսով իրենից քաղաքական գործիչ չի ներկայացնում, նա հասարակ ռազմական գործիչ է, նա քաղաքական գործիչ չէ, ուստի քաղաքական հեռանկարներ նա չունի»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց ՌԴ առաջին կարգի պետական խորհրդական, քաղաքական վերլուծաբան Մոդեստ Կոլերովը
«Դժբախտաբար, լավ ճանաչելով այդ անձնավորությանը, այդ մարդում նման պահելաձևը մի օր պետք է հանգեցներ նման երևույթների, որովհետև նա անընդհատ սադրանքների է ենթարկում հասարակությանը, իր գործընկերներին, վիրավորում է մարդկանց»:
«Ղարաբաղի շուրջ բովանդակային քննարկումներն այս պահին անհնար են»,-այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուսական Վալդայ վերլուծական ակումբի անդամ, ռուս վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկյանովն` անդրադառնալով հունիսին կայանալիք Սարգսյան-Ալիև հանդիպման հնարավոր արդյունքներին։
«Պատերազմը, ըստ էության, նոր է ավարտվել, թեև այն մի քանի օր է տևել։ Այս փուլում կողմերի համար, հաշվի առնելով հակամարտող երկրներում տիրող տրամադրությունները, համարյա թե անհնար է բովանդակային բանակցությունների վերսկսումը»,- նկատեց գերմանացի վերլուծաբանը։
«Խաղաղ հարևանությունը գուցե ոչ ամեն ինչ է, բայց առանց դրա ամեն ինչ ոչինչ է։ Սա առաջարկում է երկրին համապատասխանող առանձնահատկությունների սահմանում»։
«Վրաստանը չէր կարող թույլ տալ բախումներ հայերի և ադրբեջանցիների միջև Վրաստանում: Դա անկանխատեսելի հետևանքներ կարող էր ունենալ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Կովկասյան տուն» կենտրոնի ղեկավար, վրաց փորձագետ Գեորգի Կանաշվիլին՝ անդրադառնալով հայ-վրացական հարաբերություններին:
«Վարշավայում լուրջ որոշուներ են կայացվելու»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց կովկասյան և Կենտրոնական Ասիայի անվտանգությամբ, հետսովետական երկրներում էներգետիկ հիմնահարցերով զբաղվող, Լոնդոնի «Քինգզ» քոլեջի դոկտոր Թրեյսի Ջերմանը՝ անդրադառնալով Վարշավայում կայանալիք ՆԱՏՕ-ի գագաթաժողովի օրակարգին ու Հայաստանի մասնակցության ձևաչափին։
«Բունդեստագում ընդունված բանաձևը թույլ էր, անուղղակի, այնուամենայնիվ ենթադրում է Հայոց ցեղասպանության փաստի ճանաչում Բունդեստագի անդամների կողմից»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց Բեռլինի Ազատ համալսարանի դասախոս, հայագետ, Գերմանիայի Ցեղասպանության ճանաչման աշխատանքային խմբի անդամ Ժիրայր Քոչարյանը՝ անդրադառնալով Գերմանիայի խորհրդարանի կողմից Հայոց ցեղասպանության փաստի ճանաչմանը:
«ԵԱՀԿ Մինսկի խմբին այլընտրանք չկա, քանի որ դա ներառում է ինչպես՝ ՌԴ-ին, այնպես էլ՝ ԱՄՆ-ին բանակցային սեղանին։ Միևնույն ժամանակ ԵՄ-ն համաձայնեցնում է իր գործունեությունը ՆԱՏՕ-ի և ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի հետ։ Տարիների ընթացքում դիվանագիտական մեխանիզմներն ու գործընթացներն այնպես են զարգացել, որ փորձը՝ ստեղծել տարածաշրջանային միջավայր, որի շրջանակում կլինի կարգավորման գործընթաց, հաջողության ավելի մեծ հնարավորություններ կունենա»,- ասել է նա։
«Հայաստանը կարող է հաղթող դուրս գալ դիմակայությունից միայն լուրջ ռեֆորմների, դեկորտատիզացիայի և տնտեսության ազատականացման շնորհիվ, այսինք` ինստիտուցիոնալ փոփոխությունների միջոցով, որոնք կխթանեն քաղաքական-հասարակական պետական մտածելակերպով օժտված էլիտայի ձևավորումն ու զարգացումը»։
«Իմաստ չունի մասնակցել մի միջոցառման, որի ընթացքում ՀՀ-ի համար զգայուն խնդիրներով անհրաժեշտ վերաբերմունք տեսանելի չի լինելու»,- ասում է «Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի» հիմնադիր նախագահ, քաղաքական վերլուծաբան Ստյոպա Սաֆարյանը:
Հուլիսի 8-9-ին Վարշավայում կայանալիք ՆԱՏՕ-ի գագաթաժողովին ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի մասնակցության հարցը դեռ չի հստակեցվում: 168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ նախագահի մամլո խոսնակ Վլադիմիր Հակոբյանն անդրադառնալով այն հարցին, թե մասնակցելո՞ւ է արդյոք ՀՀ նախագահը գագաթաժողովին, ասաց, որ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի այցերի մասին նախապես տեղեկացնում են:
«Պետք է հասկանանք, որ երրորդ երկրները կողմերից որևէ մեկին չեն սատարելու և Ադրբեջանի վրա ճնշում չեն գործադրելու: Լուծումն Ադրբեջանի համար Ղարաբաղի անկախության ճանաչումն անխուսափելի դարձնելն է»:
«Նախագահների հունիսյան հանդիպումը ԼՂ խաղաղ կարգավորման բանակցային գործընթացի համար կարող է որոշիչ դառնալ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց վրացի վերլուծաբան Սոսո Ցինցաձեն՝ անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության խաղաղ կարգավորման գործընթացին և հակամարտության գոտում տիրող ներկայիս իրավիճակին։
Հայաստանը դեռ երկար տարիներ լինելու է պատերազմական վիճակում։ Սա բացառիկ բան չէ, այլ իրողություն է աշխարհի շատ երկրների համար, որոնք անվտանգության խնդիրներ ունեն հարևանների, ներքին զինյալների կամ ահաբեկիչների հետ։
Լիլիթ Գևորգյանի խոսքով՝ հունիսյան հնարավոր հանդիպմանը, ամենայն հավանականությամբ, հայկական կողմից կպահանջեն համաձայնել լուծման մի փաթեթի, որը հիմնված կլինի Հայաստանի համար անբարենպաստ՝ նախորդ ճանապարհային քարտեզի վրա: Ադրբեջանը, նրա խոսքով, շատ հավանական է, որ կպահանջի հստակ ժամկետներ գոնե հինգ շրջանները ստանալու համար:
«Ղարաբաղյան հակամարտությունը կմնա «եռացող» վիճակում՝ պարբերաբար հրադադարի խախտումներով և հանկարծակի զոհերով, չնայած լայնածավալ ռազմական գորողությունների բռնկման հնարավորություններն այս անգամ քիչ են»։
«Հայաստանը պետք է հստակ պատկերացնի, թե մինչև որ սահմանն է պատրաստ ԵՏՄ-ում ինտեգրվել, և ըստ դրա որոշի ԵՄ-ի հետ իր հարաբերությունների շրջանակը»,- նշեց Բորիս Նավասարդյանը:
«ԱՄՆ-ն ու Ռուսաստանը Ղարաբաղում և՛ մրցակցում են, և՛ համագործակցում, ինչպես Ուկրաինայում»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց ամերիկյան Stratfor հետախուզավերլուծական կենտրոնի ավագ վերլուծաբան Եվգենի Չաուշովսկին՝ գնահատելով Ռուսաստանի ներկայիս դերը ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում ու Արևմուտք-ՌԴ համագործակցությունը հակամարտության շուրջ:
«Նրանք պետք է հակամարտության կարգավորման գործընթացին ներգրավված լինեն այնքան, որքան Ռուսաստանը, որը, բացի ներգրավվածությունից հակամարտությունում, ունի ազդեցության հզոր լծակներ հետսովետական երկրների նկատմամբ»:
«Հստակեցված չէ գլխավոր հարցը՝ ո՞վ է ում վրա հարձակվել։ Թող Մինսկի խումբն այս հարցի վերաբերյալ տա իր կոմպետենտ եզրակացությունը։ Իսկ եթե չտա, ապա նրան պետք է փոխել։ Հենց այստեղից էլ կսկսվի առաջխաղացումը»։
«Արևմուտքը պետք է փոխի իր քաղաքականությունը Թուրքիայի հանդեպ»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց թուրք պրոֆեսոր Ջենգիզ Աքթարը` անդրադառնալով Թուրքիայի իշխանությունների վերջին բռնի գործողություններին ու հայտարարություններին:
168.am-ի տեղեկություններով՝ ԵՄ հանձնաժողովում նույնիսկ կարծում են, թե ժողովրդավարությունից շատ հեռու գտնվող Ադրբեջանը, որը ԵՄ-ի հետ բանակցություններ է սկսել այս տարի, շատ ավելի շուտ կմոտենա ԵՄ-ի հետ ինչ-որ համաձայնագրի ստորագրման, քան Հայաստանը:
«Փաստորեն, Ադրբեջանը ավելի է մոտեցել Հայաստանին և հայտարարել իր պահանջների մասին: Սրանից ելնելով` կարելի է կանխատեսել Ադրբեջանի հետագա առաջխաղացումը: Բնականաբար, Հայաստանը ստիպված է լինելու կտրուկ դիմադրություն ցույց տալ, բայց հենց դա էլ կլինի լայնամասշտաբ պատերազմը»:
«Ինձ թվում է, որ Հայաստանում արդեն կա ընկալում այն մասին, որ հայ-ռուսական ռազմավարական հարաբերությունները ճիշտ ուղու վրա չեն։ ՀՀ իշխանությունների քաղաքականությունը Հայաստանին դրել է փակուղու մեջ, Մոսկվայից բացարձակ կախվածության մեջ»։
«Այն, որի Սարգսյանը որոշ զինվորականների հեռացրեց իրենց պաշտոններից, նշանակում է, որ կան խնդիրներ ռազմական ոլորտում, բայց Հայաստանում խելացի մարդիկ են նստած, նրանք այդ գործընթացում հասունացել են, առաջին տարին չեն աշխատում, բոլոր նրբություններին ծանոթ են։ Ինձ ավելի շատ պարզապես ապշեցնում է Ադրբեջանի քաղաքականությունը»։
«Այն, որի Սարգսյանը որոշ զինվորականների հեռացրեց իրենց պաշտոններից, նշանակում է, որ կան խնդիրներ ռազմական ոլորտում, բայց Հայաստանում խելացի մարդիկ են նստած, նրանք այդ գործընթացում հասունացել են, առաջին տարին չեն աշխատում, բոլոր նրբություններին ծանոթ են»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին է ասել «Ռեգնում», «Rex» գործակալությունների սյունակագիր, վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ գնահատելով ՀՀ իշխանությունների վարած քաղաքականությունը ապրիլյան քառօրյա պատերազմից հետո։
