«Չնայած կողմերի դիրքորոշումները տարբեր են, և հետագա լարման հավանականությունը նախկինի նման բարձր է, կարծում եմ, բեկում ակնկալել պետք չէ՝ հաշվի առնելով Արդբեջանի կտրուկ դիրքորոշումը և հաշվի առնելով այն փաստը, որ Հայաստանին ստատուս-քվոյի պահպանումը ձեռնտու է»:
«Ռուսաստանը չի փոխելու իր քաղաքականությունը Ղարաբաղում»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց ռուս քաղաքագիտության պրոֆեսոր Ալեքսեյ Մալաշենկոն՝ անդրադառնալով Վիեննայում տեղի ունեցած Ալիև-Սարգսյան հանդիպման արդյունքներին:
«Եթե Մոսկվան ցանկանում է խաղալ այդ իրավիճակի հետ իր սեփական աշխարհաքաղաքական շահերի համար, ապա սա դաժան հակամարտություն է հրահրում։ Ուստի, ես հույս ունեմ, որ նա փոխել է իր ուղղությունը, բայց չեմ կարող կանխատեսել, թե կա՞ նման բան, թե՞ ոչ։ Հույս ունեմ, որ կա»։
«Որոշ ԶԼՄ-ներում գնահատականներ կան, թե Ռուսաստանը կորցնում է Հարավային Կովկասը, և այլն: Ես կարծում եմ, որ տակտիկական առումով տեղի ունեցողը ռուսական դիվանագիտության համար հաջողություն որակել հնարավոր չէ, բայց ես նաև այս ամենը լիակատար ձախողում չէի համարի»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց ՌԴ Հումանիտար պետական ինստիտուտի դոցենտ, վերլուծաբան Ալեքսանդր Գուշչինը:
«Չեմ տեսնում փոխըմբռնում և համագործակցություն Մոսկվայի և Արևմուտքի միջև, ընդհակառակը՝ մինչ այսօր նախագահ Պուտինը փորձել է տպավորություն ստեղծել, թե միայն ինքն է թելադրում իրերի դրությունը»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում ամերիկացի նախկին համանախագահ, ԱՄՆ պետքարտուղարի Հարավային Կովկասի հարցերով նախկին օգնական, Ադրբեջանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Մեթյու Բրայզան:
«Հայաստանը չպետք է նախանձախնդրորեն վերաբերվի Ադրբեջան-Վրաստան համագործակցությանը և հարաբերություններին, քանի որ ՀՀ իշխանության ընտրությունն է եղել՝ միանալ ՀԱՊԿ-ին, և այս առումով հայկական կողմը չպետք է պահանջներ ներկայացնի Վրաստանին»։
«Հայկական կողմը բանակցային գործընթացի տեմպը չպետք է կորցնի»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Քաղաքական և միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի» փորձագետ Ռուբեն Մեհրաբյանը՝ անդրադառնալով նախօրեին Վիեննայում կայացած Ալիև-Սարգսյան հանդիպմանն ու միջնորդների դիրքորոշմանը: Նրա գնահատմամբ՝ տեղի ունեցած հանդիպումը կարևոր էր, քանի որ առաջին մեծ նախաձեռնությունն էր, որն իրականություն դարձավ ապրիլյան պատերազմից հետո:
«Կարող ենք ասել, որ հայկական կողմի համար բավարար են այս արդյունքներն այս փուլում, քանի որ հայտարարության մեջ բավարարվել են հայկական կողմի որոշ պայմանները: Հարցն այն է, թե իրականության մեջ կկիրառվե՞ն, թե՞ ոչ: Մյուս հարցն այն է, թե Ալիևը ինչպես դրանք կկիրառի՞, քանի որ գիտենք` Ալիևը սովորություն ունի՝ «այո» ասել, բայց այլ կերպ վարվել»:
«Հայաստանի քաղաքականությունը Վրաստանի նկատմամբ արդյունավետ չէ։ Ինչպես երևում է, Հայաստանը բառերից դուրս պրակտիկայում գործողությունների չի անցնում, ուշադրություն չի դարձնում Վրաստանի հետ բազմակողմանի հարաբերությունների զարգացմանը»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին է ասել Վրաստանում գործող «Բազմազգ Վրաստան» քաղաքացիական շարժման նախագահ Առնոլդ Ստեփանյանը:
«Հայաստանում չպետք է միայն մտածեն, որ Ռուսաստանը մեղավոր է սրանում, նրանում, պետք է սա անի կամ նա, պետք է մտածեն սեփական պատասխանատվության մասին՝ կոռուպցիայի, Հայաստանի բյուջեի ոլորտի և այլ նման գործոնների մասին»:
«Ադրբեջանի առջև պետք է կտրուկ պայմաններ առաջ քաշվեն, այլապես անիմաստ է հանդիպել Ադրբեջանի նախագահի հետ»,- ասում է Ռուսաստանի Դաշնության առաջին կարգի պետական խորհրդական, «Ռեգնում» լրատվական գործակալության գլխավոր խմբագիր Մոդեստ Կոլերովը:
«Ինչպես միշտ, մայիսի 16-ին Վիեննայում կայանալիք Ալիև-Սարգսյան հանդիպումից որևէ նոր բան սպասել պետք չէ, և այն որևէ հետևանք չի ունենալու, թեև ցանկացած հանդիպում, բանակցություն, դրա բացակայությունից լավ է: Բայց մենք բոլորս գիտենք, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները բազմիցս հանդիպել են միջնորդների մասնակցությամբ, և այդ հանդիպումները որևէ արդյունք չեն տվել: Ամեն ինչ պահպանվել է այնպես, ինչպես եղել է»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին է ասել ՌԳԱ Արևելագիտության ինստիտուտի Կենտրոնական Ասիայի, Կովկասի և Ուրալ-Պովոլժիեի ուսումնասիրման կենտրոնի աշխատանքային խմբի համակարգող Ալեքսանդր Սկակովը:
«Կարծում եմ, որ այդ հանդիպումն ագրեսորի ներման ակտ է: Վիեննայում կայանալիք բանակցությունները նախադեպ են ստեղծում, որպեսզի ապրիլյան պատերազմը կրկնվի ամեն ամիս, քանի որ Ադրբեջանի կողմից բանակցային գործընթացի խախտումը հանգեցրեց այն բանին, որ բանակցային գործընթացը չի կարող վերականգնվել՝ առանց հավելյալ նախապայմանների: Մայիսի 16-ին մենք կտեսնենք, թե ինչպիսի հավելյալ անհրաժեշտ պայմաններ են դրվել Ադրբեջանի առջև: Եթե այդ հավելյալ պայմանները չլինեն, դա կնշանակի՝ ագրեսորի ներում»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին է ասել Ռուսաստանի Դաշնության առաջին կարգի պետական խորհրդական, «Ռեգնում» լրատվական գործակալության գլխավոր խմբագիր Մոդեստ Կոլերովը:
«Սերժ Սարգսյանի դիտարկումները նպատակներ են, որոնց հասնողը պետք է լինի ԱԳ նախարարությունը, ի՞նչ է անում, չի անում, չեմ կարող ասել: Փաստն այն է, եթե անում են, լավ չեն անում, քանի որ արդյունքները տեսանելի չեն, եթե չեն անում, պետք է բացատրություն տան, թե ինչու չեն անում»:
«Գերմանիայի քայլերը հակազդեցության չեն արժանանա ո՛չ Ռուսաստանից, ո՛չ Արևմուտքից, կարծում եմ՝ Գերմանիան կառուցողական կլինի, և կլինեն մեխանիզմների տեղակայման, նախագահական հանդիպումների հստակ առաջարկներ»,- ասում է գերամանացի վերլուծաբան Ուվե Հալբախը:
«Արդյոք իմաստ կա՞ր հանդես գալ այդ նախապայմաններով, եթե պետք է մասնակցեինք նախագահական հանդիպման: Եթե լրացուցիչ երաշխիքներ չկան, այս պահին երևի թե նպատակահարմար չէ հանդիպել»:
Հարցին, թե հնարավո՞ր է՝ Թուրքիայում հայ համայնքը հայտնվի վտանգի տակ, հաշվի առնելով Էրդողանի սպառնալիքները՝ ուղղված ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին այն մասին, որ Թուրքիայում 100 հազարից ավելի հայ է ապրում, որոնցից ոմանք՝ առանց բնակության իրավունքի, Գյուրն ասաց, որ այսօր Թուրքիայում իրենց վտանգված են զգում բոլորը, ուստի պետք է զգուշանան բոլորը, առավել ևս՝ հայերն ու քրդերը:
«Ռուսաստանն ուշացնում է Հայաստան մատակարարվելիք սպառազինությունը՝ օբյեկտիվ պատճառներից ելնելով»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Ռազմական կանխատեսման կենտրոնի տնօրեն, ռուսաստանցի ռազմական փորձագետ Անատոլի Ցիգանոկը:
«Պետք է քայլեր ձեռնարկել, այլապես սպասել, որ ևս մեկ անգա՞մ հարվածի Ադրբեջանը, իսկ եթե հարվածեց չորս օրից, տասն օրից, ու ՀՀ-ն ճանաչեց ԼՂՀ-ն, հետո ի՞նչ է լինելու, կամ Սերժ Սարգսյանի ասածի նման՝ դա պատերա՞զմ է նշանակելու, իսկ մինչ դա պատերազմ չէ՞ր»։
«Իրատես լինենք` կա՛մ Հայաստանն է քաղաքական պատմություն կերտելու տարածաշրջանում` դուրս հանելով թատերաբեմից հիմնական մրցակցին, կա՛մ` Ադրբեջանը։ Նմանատիպ մրցակցությունները երկար չեն տևում և ավարտվում են միայն մի կողմի տարածքային, ռազմական ու քաղաքական հաջողությամբ»։
Հայկական կողմի ներկայացրած երեք պայմանները ևս նշանակում են՝ ծառայել ռուսական շահերին, որովհետև ՌԴ-ն առաջին պատերազմով տեսավ, որ կողմերը կարողացան իրենք իրենց սեփական միջոցներով ընտրել՝ պատերազմը չշարունակել, ուստի անհրաժեշտ է հակամարտության խորացում, անհրաժեշտ է պատերազմի ալիքի մեծացում, երբ այլևս հնարավոր չի լինի սեփական միջոցներով խաղաղության հասնել։
«Հայաստանի դեմ այլ հարձակումներն անխուսափելի են լինելու»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց Քաղաքական և միջազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոնի տնօրեն Աղասի Ենոքյանը՝ անդրադառնալով Արցախի ճանաչման օրինագծի վերաբերյալ ռուսական արձագանքներին:
«Արցախի միացումը Հայաստանին չի նվազեցնի սպառնալիքների աստիճանը, բայց կկրճատի հնարավորությունները մի շարք տարածաշրջանային խաղացողների համար, օրինակ՝ Ռուսաստանի կողմից Արցախի, այսպես կոչված, ինստրումենտալիզացիան, օգտագործելով այս դե ֆակտո պետական կազմավորումը մանիպուլյացիայի ենթարկելու համար թե Հայաստանին և թե Ադրբեջանին»։
«Ադրբեջանի կողմից ռուսական պլանի դեմ չարտահայտվելը հասկանալի է. այդ պլանով, ըստ էության, նախատեսվում է որոշ տարածքների վերադարձ` առանց ԼՂՀ կարգավիճակի հստակեցման և անվտանգության լուրջ երաշխիքների. ռուս խաղաղապահների տեղակայումն անվտանգության երաշխիք չէ, այլ ընդհակառակը` լրացուցիչ սպառնալիք»:
Ռուսաստանը դիտավորյալ այդ վարկի տրամադրումը ձգձգել էր, որպեսզի Ռուսաստան-Ադրբեջան ռազմաքաղաքական նպատակներն առավել հեշտությամբ իրագործվեին։ Ընդ որում, 200 միլիոնը չի կարող համեմատվել Ռուսաստան-Ադրբեջան սպառազինության գործարքների ծավալների հետ։
«Ճնշումը Ռուսաստանի նկատմամբ չպետք է թուլացնի ո՛չ պետությունը, ո՛չ հասարակությունը»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Քաղաքական և միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի» փորձագետ Ռուբեն Մեհրաբյանը` անդրադառնալով ադրբեջանական լրատվամիջոցներում շրջանառության մեջ դրված տեղեկություններին, թե Ռուսաստանը շարունակում է զենքի մատակարարումներն Ադրբեջան՝ վերջերս ձեռք բերված համաձայնությունների համաձայն:
Հայկական կողմին, ըստ մեր աղբյուրների, չի հաջողվել վերացնել հարաբերություններում վերջին տարիներին պահպանվող անվստահության մթնոլորտը, ավելին, հայկական կողմի պահվածքը բանակցային գործընթացում նորանոր հարցեր է առաջացնում։
«Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացում դրական առաջընթացի հնարավորություն չի երևակվում»
«ՀՀ ԱԳ նախարար էդվարդ Նալբանդյանը փոքր-ինչ խորամանկում է` ասելով, որ Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը Երևան առաջարկների նոր փաթեթ չէր բերել…
Լեռնային Ղարաբաղում ապրիլի 2-ին բռնկված քառօրյա պատերազմն աննախադեպ ծավալի հասցրեց ինչպես՝ ավանդական դարձած տեղեկատվական պատերազմը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, այնպես էլ՝ ռուսական քարոզչամեքենայի ակտիվությունը։
