«ՀՀ-ի կայունությունը կարող է հեշտությամբ խաթարվել ավելի հզոր հարևանների կողմից, և այդպիսի օրինակները քիչ չեն։ Որևէ ուժի դեմ պայքարելն այս իրավիճակում հիմար քաղաքականություն է»:
«Ցավալի է տեսնել, որ կողմերը շարունակում են բռնությունները Նախագահների հանդիպումից հետո, հատկապես այն բանից հետո, երբ Նախագահներն իրենք մտահոգություն հայտնեցին վերջին շրջանի լարվածության և, մասնավորապես, քաղաքացիական անձանց կյանքեր խլած միջադեպերի մասին»:
«Գալիք տարում առավել հաճախակի հանդիպումները թույլ կտան Նախագահներին նեղացնել տարաձայնությունների շրջանակը»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը՝ անդրադառնալով Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Սերժ Սարգսյանի ու Իլհամ Ալիևի՝ օրերս Բեռնում կայացած հանդիպման արդյունքներին:
«Անկասկած, իրավիճակի կայունացման համար հայկական պետությունների ռազմական հրամանատարության համարժեք գործողություններին պետք է ավելացնել նաև քաղաքական դիվանագիտական միջոցներ»,- ասում է Մասիս Մայիլյանը։
«Հետսովետական տարածքում շուտով անիվը կսկսի հակառակ ուղղությամբ շարժվել»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Ռուսաստանի ընտրությունը» ընդդիմադիր շարժման ղեկավար, ռուս քաղաքական գործիչ Վլադիմիր Ռիժկովը:
«Ես կարծում եմ, որ Սերժ Սարգսյանի ելույթը ոչ թե ինքնուրույն էր, այլ, ըստ ամենայնի, կոնսոլիդացված ելույթ էր՝ այս տարբերակով՝ «կուժ, քեզ եմ ասում՝ կուլա, դու լսիր», այսինքն` Հայաստանը սկսեց խոսել հայ-ադրբեջանական հարաբերություններից, բայց խոսում էր նաև Ռուսաստանի անունից, ռուս-թուրքական հարաբերություններից»:
«Դա ամրագրված է նաև ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների եզրափակիչ հայտարարությունում, որում ասված է, որ նախագահներն աջակցում են միջնորդների աշխատանքին հրադադարի ռեժիմի խախտման ռիսկերը նվազեցնելու, այդ թվում՝ միջադեպերը հետաքննելու մեխանիզմ ներդնելու ուղղությամբ: Հայաստանի Հանրապետությունն ու Արցախը մշտապես աջակցել են այս գաղափարին»:
Անդրադառնալով տարածված տեղեկություններին, թե ինչի մասին կարող է հուշել գագաթաժողովն առաջինը լքելու Ալիևի քայլը և համանախագահների քննարկումները ՀՀ նախագահի հետ, Հայկ Ա. Մարտիրոսյանն ասաց, թե չգիտի` որքանով է ճիշտ Ալիևի հյուրանոց գնալու մասին տեղեկությունը, բայց եթե դա ճիշտ է, ապա կարելի է ենթադրել, որ ադրբեջանցին իրեն չափազանց ինքնավստահ է զգում, և դրա պատճառն այն է, որ հայկական կողմից առայժմ միայն քաղաքակիրթ և խիստ խաղաղասեր վարքագիծ է տեսնում։
168.am-ի զրուցակիցն է Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Ստեփան Գրիգորյանը:
«Սերժ Սարգսյանը նման գնահատական պետք է հնչեցներ շատ ավելի վաղուց»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության ղեկավար Նաիրա Զոհրաբյանը՝ անդրադառնալով Մոսկվայում ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի նստաշրջանում ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանը ելույթին:
«ԱՄՆ-ը, ՌԴ-ն և միջնորդները ցանկանում են կարգավորում, բայց դա պետք է ցանկանան նաև կողմերը` գործուն քայլեր ձեռնարկելով և բանակցելով, սակայն դրա կամքը չկա, քանի որ կողմերի դիրքորոշումները բոլորովին տարբեր են»,- նկատեց ռուս վերլուծաբանը:
«Ի՞նչ արժեքի մասին կարող է խոսք լինել, երբ ռազմական գործողություններ են նախաձեռնում, սպանում մեր զինծառայողներին, հետո նստում՝ բանակցելու մի բանի շուրջ, որի ճիշտ հակառակն են անում և անելու: Դա ժամանակի վատնում է, կորուստ, և կասեի՝ հայկական կողմի համար չարդարացված կորուստ»:
«Երկարատև վտանգն այն է, որ միջադեպերը դե ֆակտո սահմանին անվերահսկելի են դառնում։ Մյուս ռիսկն այն է, որ Ադրբեջանը շարունակում է կառուցել իր ռազմական կարողությունները, նրանք կարող են գերվստահ դառնալ։ Կա հայկական կողմը, որը գուցե փորձի հակադարձել։ Մյուս ռիսկն այն է, որ մեկ կամ մյուս կողմը գուցե փորձի փոխհատուցել ներքաղաքական լարվածությունը` Ղարաբաղի շուրջ լարվածություն հրահրելով։ Ցավոք սրտի, միջազգային խաղացողները չունեն արդյունավետ լծակներ` կարգավորում ապահովելու համար»:
«ՀՀ իշխանությունների նախաձեռնած փոփոխությունը գրավիչ տարբերակ է։ Նախ` այն կօգնի միապետական իմիջից փոքր-ինչ ազատվել։ Խորհրդարանական և նախագահական երկու ձևական ընտրություններ անցկացնելու փոխարեն` կլինի միայն մեկը»։
«Հայկական դրամը կհայտնվի ուժեղ ճմշման տակ»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց տնտեսագիտության դոկտոր, ՄԱՀՀԻ ասոցացված փորձագետ Աշոտ Եղիազարյանը՝ անդրադառնալով նավթի համաշխարհային գների անկմանը, ՌԴ-ի արժույթի շուկայում հնարավոր խուճապին և դրա ազդեցությանը ՀՀ արժույթի շուկայում տիրող իրավիճակի վրա:
«Անձնապես կարծում եմ, որ սիրիական հակամարտությունը ոչ թե ավելի բարդացնում են, այլ լուծման և ելքի միջոց են փնտրում, որն ընդունելի լինի հանրային կարծիքի և ընդհանուր քաղաքականության համար»,- ասում է Հալեպում գործող Հալեպի Ավետարանական համայնքի համայնքապետ Վերապատվելի Հարություն Սելիմյանը:
«Ուզեն թե չուզեն, հետխորհրդային երկրները, այդ թվում` Հայաստանը, իրենց տնտեսությամբ կապված են ռուսականին և ազդվում են այդ շուկայում տեղի ունեցող բացասական զարգացումների արդյունքում, ընկերություններ են փակվում»,- ասում է ՌԴ-ի «Ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի» հիմնադիր և գլխավոր տնօրեն Կոնստանտին Սիմոնովը։
«Ուզեն, թե չուզեն հետսովետական երկրները, այդ թվում՝ Հայաստանը, իրենց տնտեսությամբ կապված են ռուսականին և ազդվում են այդ շուկայում տեղի ունեցող բացասական զարգացումների արդյունքում, ընկերություններ են փակվում: Մենք փորձում ենք այդ ազդեցությունը մեղմացնել ժամանակ առ ժամանակ, կօգնենք անհրաժեշտության դեպքում, բայց դրան բոլոր ՌԴ-ի հետ կապված երկրները պետք է պատրաստ լինեն»:
«ՀՀ-ԵՄ վերսկսված բանակցությունները հուսադրող են»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց Եվրոպայի քոլեջի դասախոս, նախկին դիվանագետ, Ֆրանսիայի միջազգային և ռազմավարական խնդիրների ինստիտուտի առաջատար վերլուծաբան, ԵՄ կառույցներում ուսումնական ծրագրեր իրականացնող Լոռ Դելքուռը՝ անդրադառնալով ՀՀ-ԵՄ վերսկսված բանակցություններին:
«Ռուս-թուրքական բախման և ԼՂ հակամարտության միջև կապը միանշանակ չէ։ Այն կարող է կա՛մ հօգուտ Հայաստանի, կա՛մ Ադրբեջանի աշխատել։ Եթե Հայաստանն ավելի համարձակի լինի ապա կարող է խախտել ռուսական բալանսավորված քաղաքականությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև` հօգուտ Հայաստանի»,- ասում է Լիլիթ Գևորգյանը:
«Ռուս-թուրքական լարվածությունը չի անդրադառնում Հարավային Կովկասի երկրների հետ ՆԱՏՕ-ի հարաբերությունների վրա»,- այս մասին հայաստանյան լրագրողների հետ առցանց ասուլիսի ընթացքում ասաց Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի հարցերով ՆԱՏՕ-ի ներկայացուցիչ Ջեյմս Ապաթուրայը:
«Թուրքիայի և Ռուսաստանի միջև դիվանագիտությունը պետք է գերակա լինի»,- այս մասին հայտարարեց Կովկասի և Կենտրոնական Ասիայի հարցերով ՆԱՏՕ-ի ներկայացուցիչ Ջեյմս Ապաթուրայը «Ռեգիոն» հետազոտական կենտրոնի կազմակերպած առցանց ասուլիսի ժամանակ՝ պատասխանելով 168.am-ի հարցին, թե ի՞նչ զսպող գործողություններով հանդես կգա ՆԱՏՕ-ն, եթե, ինչպես մի շարք փորձագետներ են պնդում, ռուս-թուրքական հարաբերությունների հետագա լարման դեպքում Թուրքիան թիրախավորի Հայաստանն ու ՀՀ-ում տեղակայված ռուսական ռազմաբազաները:
Ռուս հեռուստամեկնաբան, լրագրող Դմիտրի Կիսելյովի համակարգման ներքո գործող «Գրիբոյեդով» ակումբը վերջին ամիսների ընթացքում նույնիսկ չի հանրայնացնում` ովքե՞ր են լինելու ակումբի առաջիկա ամիսների հյուրերը: Ավելին՝ ավանդույթ դարձած ամենամսյա հանդիպումները վերջին շրջանում ոչ միշտ են կայանում: Սակայն 168.am-ին հայտնի է դարձել, որ վերջերս՝ նոյեմբերի 24-ին, Հայաստանում ռուսական ակումբի անդամները հյուրընկալել են պատմաբան, քաղաքագետ, ՌԴ Պետդումայի պատգամավոր, Դումայի Կրթության կոմիտեի նախագահ, «Ռուսական աշխարհ» ֆոնդի գործադիր տնօրեն Վյաչեսլավ Նիկոնովին:
Ռուսաստանյան երկնագույն վառելիքի հսկա «Գազպրոմ» ընկերությունը տարածաշրջան գազի մատակարարման նոր սխեմաներ է մշակում` կուլիսային բանակցություններ վարելով։ Վերջին ամիսների ընթացքում հատկապես իրարամերժ ու կասկածելի են «Գազպրոմ»-Վրաստան բանակցություններին հաջորդող հայտարարությունները։
«Վրաստանը շարունակելու է իր ագրեսիան ՆԱՏՕ-ի և Արևմուտքի դեմ»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Վրաստանի Դիվանագիտական ակադեմիայի ռեկտոր, քաղաքագետ Սոսո Ցինցաձեն՝ անդրադառնալով Ռուսաստանի քաղաքականությանը Հարավային Կովկասում:
«Հայաստանը, այսպես թե այնպես, կներգրավվի ռուս-թուրքական բախման մեջ, եթե լինի նման բախում»,- բայս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքական վերլուծաբան Աղասի Ենոքյանը` խոսելով ՀԱՊԿ-ում Յուրի Խաչատուրովի հայտարարության հնարավոր հետևանքների մասին:
«Պատերազմը ցանկալի չէ, իսկ կրակահերթերը չեն հանգեցնի պատերազմի, և դրանք ամենևին էլ պատերազմի սկիզբ չեն ազդարարում։ Պատերազմը, այո, հնարավոր է, եթե կողմերը տեղակայեն իրենց զինված ուժերն այնպես, որը թույլ չի տա հակառակորդին իրականացնել օպերատիվ գործողություններ»,- ասում է Մեթյու Բրայզան։
«Այն, ինչ կարող եմ ասել, հետևյալն է` դրական է, որ նախագահները պատրաստվում են հանդիպել: Կարևոր է, որ նրանք այդ հնարավորությունն օգտագործում են, որպեսզի կառուցեն փոխադարձ ընկալման որոշակի մակարդակ, անձնային վստահության մակարդակ, որը կօգնի գործընթացն առաջ մղել»,- ասաց Բրայզան` հավելելով, որ նախագահներն առաջին հերթին՝ պետք է հստակեցնեն տանկի օգտագործման միջադեպը:
«Կարծում եմ, որ Սերժ Սարգսյանը քաղաքական գործիչների այն շարքին է դասվում, որոնք հեռանում են իշխանությունից միայն այն դեպքում, եթե դրանից բացարձակապես հնարավոր չէ խուսափել այնպիսի պատճառներով, որոնք իր համար անհաղթահարելի բնույթ են կրում»։
«Թուրքիան վճռական քայլերի չի դիմի Հայաստանի դեմ և ԼՂ հակամարտության գոտում»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց թուրք քաղաքական վերլուծաբան Չենգիզ Աքթարը՝ անդրադառնալով Մերձավոր Արևելքում թուրքական քաղաքականությանն ու ռուս-թուրքական հարաբերություններին:
