«Ապրիլի 2-5-ի իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ ադրբեջանական կողմը կարող է սկսել լայնամասշտաբ պատերազմ և տապալել բանակցային գործընթացը, չնայած Արցախի ճանաչման հարցում պաշտոնական Երևանի զգուշությանը»:
«Ի՞նչ զիջումների մասին կարելի է խոսել ահաբեկչական պետության հետ: Մենք միշտ ասել ենք, որ Արցախի համար առաջնայինն անվտանգության խնդիրն է, դրա մեջ մենք հասկանում ենք մեր կարգավիճակը, այսինքն` Ադրբեջանը պետք է ընդունի, որ Արցախն անկախ պետություն է, պետք է համակերպվի դրա հետ, սա բացարձակապես ենթակա չէ շահարկումների»:
«Համաձայն չեմ Հայաստանում շրջանառվող այն կարծիքների հետ, թե Մոսկվան է հրահրել։ Այո, Մոսկվան զենք է վաճառել, որի պահանջարկը եղել է, Մոսկվան պահել է կողմերի միջև հավասարակշռությունը, միանշանակ է նաև այն, որ եթե կա զենքի պահանջարկ, այն գնվում է, ապա նաև օգտագործվում է…»։
ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը շտապ խորհրդակցություն չի հրավիրել։ Քիչ առաջ 168․am-ի զրույցում ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի մամուլի քարտուղար Վլադիմիր Հակոբյանն, անդրադառնալով ԶԼՄ-ներում հայտնված տեղեկություններին այն մասին, թե ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը ավտոբուսի պայթյունից անմիջապես հետո խորհրդակցություն է հրավիրել, ասաց, որ այդ լուրերն իրականությանը չեն համապատասխանում։
«Փաստորեն Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայման սխեմաներ չեն քննարկվել բանակցությունների ընթացքում, նույնիսկ եռակողմ բանակցությունների ընթացքում: Եթե Սերժ Սարգսյանը նշում է, որ ռուսաստանյան ուժերը չեն կարող հայտնվել Ղարաբաղում, նշանակում է, որ նման առաջարկ չի եղել կամ էլ եթե նույնիսկ եղել է՝ մերժվել է կողմերի կողմից կամ կմերժվի, թեև նման առաջարկների մասին հակամարտության ողջ պատմության ընթացքում խոսվել է»:
Մամլո ասուլիսը ցույց տվեց, թե ինչ խայտառակ իրավիճակ է տիրում ԱԳՆ-ում, որը պարզապես անհարգալից վերաբերմունք ցուցաբերեց մամուլի նկատմամբ, մյուս կողմից՝ մամուլը դա կուլ տվեց, քանի որ ասուլիսը վերածվեց պիոներների հանդեսի, թե ով ինչի մասին պետք է հարց տա, ընդ որում՝ հարցեր, որոնք որևէ մեկի բացարձակապես չեն հետաքրքրում. «Մի նկարովի, ողորմելի պատկեր, որի գլխավոր ռեժիսորն ԱԳ նախարարությունն էր»։
«Այդ տեղեկությունները վերաբերում են հանդիպմանը, որը կայացել է ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի, ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանի ու Արցախի խորհրդարանի բոլոր խմբակցությունների պատգամավորների միջև։ Հստակեցնեմ, որ այն խոսակցությունները, թե տարածքների վերադարձի խոսակցություն բացելուց հետո ինչ-որ մեկը շրխկացրել է դուռը և դուրս եկել, ինչ-որ մեկը սպառնացել է, որ կգնդակահարի տարածքներ հանձնողին, չի եղել, ընդհանրապես տարածքների վերադարձի մասին քննարկում չի եղել։ Տեղի է ունեցել անկեղծ զրույց նախագահների ու պատգամավորների միջև, որի ընթացքում որևէ տարածք հանձնելու հետ կապված միջադեպեր տեղի չեն ունեցել, անկեղծ մտքերի փոխանակում և զրույց է եղել»,- ասաց Իսագուլյանը։
«Հայաստանը Կազանի փաստաթուղթը չի մերժել»,- այս մասին այսօր Երևանում լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարեց ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը:
Լավրովի խոսքով՝ Թուրքիայի ղեկավարների շուրթերից հնչող տեսակետներն անընդունելի են մեկ պատճառով, դրանք պատերազմի կոչեր էին, դրանք կոչեր էին լուծել հակամարտությունը ռազմական եղանակներով:
Նրա խոսքով, Ռուսաստանը, որպես եռանախագահների անդամ երկիր, ամեն ինչ անելու է, որպեսզի կողմերին աջակցի կատարել այն վստահության ու անվտանգության միջոցները, որոնք հաստատվել է 2011 թվականին Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների ստորագրած փաստաթղթով:
«Խաղաղապահների տեղակայում, ընդ որում՝ միջազգային խաղաղապահ առաքելություն, պետք է իրականացվի միայն խաղաղ պայմանագրի կնքումից հետո, իսկ այսօր մենք դեռ հեռու ենք նման իրավիճակից: Այս պահին ռուսական կողմը խնդիր ունի՝ իջեցնել լարվածությունը, քանի որ դա չանելու դեպքում նորից են նման բռնկումներ լինելու»,- պարզաբանեց Եվսեևը:
Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում բռնկված քառօրյա պատերազմից հետո բուռն ու միաժամանակ հակասական խմորումները չկարգավորված հակամարտության շուրջ դեռ շարունակվում են։
Այսօր երեկոյան պաշտոնական այցով Երևան կժամանի ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը, ում այցի գլխավոր թեման, ինչպես տեղեկացրել է նախարարի մամուլի քարտուղար Մարիա Զախարովան, լինելու է ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացը և բանակցությունները ՄԽ ձևաչափում ակտիվացնելը։ Սակայն ռուսական մամուլը, մասնավորապես, «Կոմերսանտն» ու «Նեզավիսիմայա գազետան» գրում են այն մասին, որ Լավրովը Երևան է բերում կարգավորման ռուսական ծրագիրը, որը ենթադրում է «տարածքների վերադարձ-խաղաղապահների տեղակայում» սկզբունքը։
«Ինձ համար այնքան էլ համոզիչ չեն ՌԴ-ի միջնորդական ջանքերը, իրերի ներկայիս դրության պայմաններում՝ ՌԴ-ի դերը շատ հակասական է, քանի որ ՌԴ-ն ունի ռազմական բազա ՀՀ-ում, համարվում է ՀՀ-ի անվտանգության ոլորտում գլխավոր գործընկերը, Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ է, ՌԴ-ն ՀՀ-ի անվտանգության երաշխավորն է համարվում, բայց զենք է վաճառում Ադրբեջանին…»։
«Դժբախտաբար, պարոն Ագրամունտի հայտարարությունը ևս մեկ անգամ հաստատեց նրա կողմնակալությունը՝ որպես Վեհաժողովի նախագահ, և լրատվամիջոցներին առիթ տվեց հաղորդելու Ադրբեջանի լոբբինգի կառույցներում իր ենթադրյալ ներգրավվածության մասին՝ լրջորեն վնասելով միլիոնավոր եվրոպացիների և մեր Ժողովրդավարության տան բոլոր անդամների աչքերում Վեհաժողովի հեղինակությունը»։
«Ռուսաստանի ողջ «փորացավը» եղել է Ղարաբաղի վրա ուղղակի վերահսկողության հաստատումը և ռազմական կոնտինգենտի տեղաբաշխումը: Ահա հենց այս խնդրում է, որ Մինսկի խումբը թույլ չի տալու ռուսական պլանի իրականացում»:
Ի պատասխան Կավվադիային՝ իր մտահոգությունը հայտնեց ԵԽ ԽՎ պատվիրակության անդամ, ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանը: Նա, անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության գոտում ստեղծված իրավիճակին, մեղադրեց ԵԽ ԽՎ նախագահ Պեդրո Ագրամունտին ԼՂ հակամարտության հարցում իր ոչ չեզոք դիրքորոշման համար:
«Վրաստանն ամեն կերպ պատրաստ է աջակցել Հայաստանի ու Ադրբեջանի երկկողմ բանակցություններին ու շփումներին»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Վրաստանի դիվանագիտական ակադեմիայի ռեկտոր, քաղաքագետ Սոսո Ցինցաձեն:
«Իրավիճակը բավականին դժվար է, որպեսզի ճիշտ խորհուրդներ տամ։ Բայց հրաժարումն ինքնին հնարավոր է, բայց դժվար է ասել, որ միանգամից կոնկրետ աջակցություն կլինի Արևմուտքից։ Սա հակասական իրավիճակ է ստեղծում»։
Սերգի Գերասիմչուկը նաև նշեց, որ հրաժարվելով Ռուսաստանի առաջարկած պրոյեկտներից՝ պետք չէ Արևմուտքից ակնթարթային աջակցություն և արձագանք ակնկալել, քանի որ արևմտյան կառույցները շարունակում են դանդաղ գործել ու արձագանքել մարտահրավերներին:
«Ես նաև կարծում եմ, որ Հայաստանը կգիտակցի, որ ՌԴ-ն ամենահուսալի գործընկերն է, որն էժան գազ է մատակարարում, սպառազինություն։ Ոչ Եվրոպան, ոչ ԱՄՆ-ը այս գոտի չեն ներգրավվելու, Իրանն էլ իր խնդիրներն ունի, ուստի ես կարծում եմ՝ ՌԴ-ին այլընտրանք չկա։ Բայց Հայաստանում հակառուսականությունը մեծանալու է, արևմտյան նկրտումները՝ ևս, որը դուր չի գալու Ռուսաստանին»։
«Նա արդեն որակազրկված է։ Եվրոպական մի շարք կառույցների կողմից նա Բաքվի խավիարային դիվանագիտության հետևորդներից մեկն է դիտարկվում և մի քանի տարի է, որ շրջանառության մեջ է դա, գաղտնիք չէ, նույնիսկ պահանջում էին ԵԽ ԽՎ կազմից նրա հրաժարականը»:
«Ռուսաստանը գուցե Ղարաբաղում ավելի «կտրված» դիրք ստանձնի»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Ռուսաստանը գլոբալ քաղաքականության մեջ» ամսագրի գլխավոր խմբագիր, ռուսական «Վալդայ» ակումբի անդամ, քաղաքագետ Ֆյոդոր Լուկիանովը` անդրադառնալով ԼՂ հակամարտության գոտում գրանցված քառօրյա պատերազմին:
«Օլիգարխները պետք է մեր զինվորների օրինակին հետևեն, նրանք լավ դաս տվեցին բոլոր քաղաքական ուժերին և ղեկավարներին, փոխարենը՝ փող ծախսել կազինոներում, կոռուպցիոն նպատակներով, փողը պետք է օգտագործել՝ ի օգուտ մեր շահերի, փողը դրեք մեր պաշտպանության մեջ, մեր միացյալ շահերին»։
«Քանի որ չկա կարգավորում, կողմերից յուրաքանչյուրն ունի կայուն դիրքորոշում, ավելի լավ է իրավիճակը սառեցվի, քան տեղափոխվի տաք փուլ։ Թեև ես պնդում եմ, որ տարածքային հակամարտությունները նույնիսկ սառեցված իրավիճակում վտանգավոր են, բայց այլ ելք չկա, և դա ռուսական քաղաքականության տրամաբանության մեջ է տեղավորվում ամբողջությամբ»,- ասում է Ալեքսանդր Ռարը
«ՌԴ-ում գոնե հասկանում են, որ, եթե ՀՀ-ն ի վիճակի չլինի ապահովել ԼՂ անվտանգությունը և զարգացումը, ապա դա կզրկի հայ-ռուսական ռազմաքաղաքական հարաբերություններն իր հիմնական իմաստից, ՌԴ-ում դա շատ լավ պետք է հասկանան: ՌԴ-ում պետք է նաև հասկանան, որ կորցնելով ՀՀ-ն՝ կկորցնեն Ադրբեջանը դրա հենց հաջորդ օրը: Ադրբեջանն առաջին իսկ վայրկյանից կփորձի «փախչել Ռուսաստանից»»,- ասաց Սերգեյ Մինասյանը: Վերջինիս համոզմամբ, եթե ՌԴ-ն փորձի շարունակել ներկայիս քաղաքականությունը, ապա դա «կլինիկական մահ» կլինի ինչպես՝ ՀԱՊԿ ձևաչափի, այնպես էլ՝ իր ինտեգրացիոն հավակնությունների համար:
«Փորձ է արվում փոխել ներկայիս ստատուս-քվոն: Բայց ասել, որ նոր իրավիճակ է ստեղծվել հակամարտության գոտում, չենք կարող: Ո՞ւմ էր ձեռնտու: Պետք չէ դիտարկել գաղտնի ինչ-ինչ փաստաթղթեր և արտասովոր փաստեր՝ հասկանալու համար, թե ինչ տեղի ունեցավ և ինչու»:
Նրա դիտարկումների համաձայն՝ Հայաստանն ու միա՛յն Հայաստանն է, որ Հարավային Կովկասում հանդիսանում է ՀԱՊԿ անդամ և «հյուրընկալում» է ռուսական ռազմական բազա: Միևնույն ժամանակ, ըստ Կիրակոսյանի. Ադրբեջանը ՌԴ-ից է ձեռք բերում բարձրակարգ հարձակողական զենքեր, որոնք օգտագործում է հայաստանցիներին սպանելու համար: «Ինչպես նշեց ՌԴ վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևն օրերս, այստեղ խոսքը Ռուսաստան-Ադրբեջան բիզնեսի մասին չէ, այլ ռուսական համապատասխան քաղաքականության` զինելու Ադրբեջանին: Ի վերջո, Հայաստանի արժեքը ՌԴ-ի համար շատ ավելին է, քան ՀՀ կառավարությունը կարծում է, և ՌԴ-ի արժեքը ՀՀ-ի համար շատ ավելի քիչ է, քան իշխանությունը կարծում է»,- այսպես ամփոփեց իր խոսքը Ռիչարդ Կիրակոսյանը:
«ՌԴ-ի դրությունն իսկապես այնքան էլ հեշտ չէ, քանի որ ՌԴ-ն միշտ միջնորդի դեր է կատարել ՀՀ-ի ու Ադրբեջանի միջև, ու պարզվում է, որ այդ միջնորդությունը չկարողացավ կանխարգելել այն ռազմական գործողությունը, որը տեղի ունեցավ օրերս։ ՌԴ-ի դրությունը շատ բարդ է, որովհետև իր դերակատարությունը, որպես միջնորդ, ընկավ, միանշանակորեն»։
Հարցին, թե արձանագրե՞լ են արդյոք ապացույցներ, թե որ կողմն է սկսել պատերազմը և արդյոք չեն կարծում, որ այսքան արյունահեղությունից հետո անհնար է բանակցել առանց վստահության ամրապնդման՝ հետաքննությունների մեխանիզմի ներդրման, նա պատասխանեց, որ կարող է կրկնել, որ իրենց մանդատի չի ներառում որոշել, թե ով է սկսել լարվածությունը, իրենք դրանով չեն զբաղվում:
