2020թ. Ղարաբաղյան պատերազմում տարած հաղթանակից հետո Ադրբեջանում ամեն արդուկից խիզախության լուրեր են հորդում հաղթանակների ու ձեռքբերումների մասին։ Եվ իսկապես, մերձկասպյան երկիրը հետխորհրդային տարածքում հաջողության եզակի պատմություն է թվում։ Բաքուն իր օգտին լուծեց բազմամյա տարածքային հակամարտությունը և իր համար շահավետ հարաբերություններ հաստատեց Ռուսաստանի և արևմտյան աշխարհի հետ։ Իսկ առջևում կան նաև անսահման թվացող բարձր եկամուտների հեռանկարներ եվրոպական էներգետիկ շուկայում՝ Ռուսաստանի՝ Արևմուտքից Արևելք գնալու հետևանքով ծայրահեղ դեֆիցիտներով։
Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևը գերմանական ZDF պարբերականին տված հարցազրույցում հարցին՝ քննակվո՞ւմ է Հայաստանին ռազմական հարվածի հնարավորություն, նա բացասական պատասխան է տվել։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Արման Աբովյանն է։
Հետաքրքիր է, որ Նիկոլ Փաշինյանն իշխանափոխությունից հետո, և անգամ հուլիսյան մարտերից առաջ, դրանից հետո կամ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից առաջ ցլերին չբարկացնելու մասին չէր մտածում, երբ նրան փաստարկված նախազգուշացվում էր, մասնավորապես, Թուրքիայի հետ կապված: Հիշեցնենք մի քանի փաստ՝ ըստ ժամանակագրության:
Վրացի վերլուծաբան Սոսո Ցինցաձեն մեզ հետ զրույցում ասաց, որ, բնականաբար, այս փոփոխությունը որևէ կերպ չի անդրադառնա Վրաստանի արտաքին քաղաքական օրակարգի վրա՝ հատկապես ռեգիոնում, քանի որ Վրաստանը փորձում է հավասարակշռված քաղաքականություն վարել Հայաստանի, Ադրբեջանի, ինչպես նաև Թուրքիայի միջև։
Վերին Լարսի անցակետում ռուս-վրացական անցակետն անցնող բեռնատարների հայ վարորդներին տհաճ անակնկալ է մատուցվել: 168.am-ի խմբագրություն ահազանգած հայ վարորդներից մեկը մեզ հետ զրույցում ասաց՝ վրացական անցակետում արգելում են վառելիքի լիցքավորված բաքերով սահմանն անցնել: «Բեռնատարները Ռուսաստանի կողմից գալիս-մտնում են Վրաստան, վրացիները բաքերը ստուգում են՝ համապատասխանո՞ւմ են դրանք արդյոք vin կոդի պահանջներին, թե՞ ոչ: Այսինքն՝ ստուգում են՝ vin […]
«Բայց եթե ընդդիմությունը չկազմակերպվի և այս հնարավոր հանրաքվեն չդարձնի նրան անվստահություն հայտնելու միջոց, նա Սահմանադրական հանրաքվեի տապալման, այլընտրանքի պարագայում ունի պլան բ՝ հնարավոր պատերազմի ռիսկերի պատասխանատու կնշանակի հայ ժողովրդին»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
2023 թվականի տարեվերջին 168.am-ը գրել էր, որ տպավորություն է, թե Ռուսաստանը և Հայաստանը փորձում են փրկել ռազմատեխնիկական հարաբերությունները՝ հաշվի առնելով Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինի՝ ՏԱՍՍ-ի հետ զրույցում վստահեցումը, որ «կնքված գրեթե բոլոր պայմանագրերը կա՛մ արդեն ավարտված են, ընդ որում, ժամանակին և բարձր որակով, կա՛մ գտնվում են իրականացման վերջնական փուլում»:
«Հերթական փորձությունն է սպասվում Էրդողանին,- ասաց նա, ապա անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական հակամարտության, Արցախի հիմնախնդրի շուրջ թուրքական կողմի մոտեցումներին՝ ընդգծեց,- Կան հարցեր Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության մեջ, որոնք սկզբունքորեն, բացառապես պայմանավորված չեն անձերով, այլ ինստիտուցիոնալ են, և նույն հայ-թուրքական, հայ-ադրբեջանական հարցերի հետ կապված, եթե իշխանափոխություն էլ լինի, այդ գիծը պահպանվելու է»:
Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին հայտարարել է, որ իր կառավարությունը շահագրգռված է Հարավային Կովկասում երկարաժամկետ խաղաղության և կայունության հաստատմամբ և զգալի ներդրում ունի այդ նպատակի իրագործման մեջ։
Մանավանդ անցած 3 տարիներին ՀԱՊԿ-ը ցույց տվեց, որ չի կարող, կամ ավելի շուտ՝ չի ցանկանում ապահովել մեր անվտանգությունը։ Որպես ՀԱՊԿ-ի այլընտրանք՝ ներկայացվում է ՆԱՏՕ-ն։ Սակայն ՆԱՏՕ-ի հետ կապված Հայաստանն ունի մեծագույն խնդիրներ, որոնցից առաջինն այն է, որ ՆԱՏՕ-ն չի շտապում մտնել մեր երկիր և ապահովել մեր անվտանգությունը։ Դրա համար նա ունի իր պատճառները․ նախ՝ այստեղ հաստատված է Ռուսաստանի գերիշխանությունը, և ՆԱՏՕ-ի համար խնդրահարույց է Ռուսաստանի հետ հակամարտության նոր օջախ ստեղծելը։
«Իշխանությունների քաղաքականությունը պահանջում է կայացրած որոշումների հետևանքների նկատմամբ խիստ պատասխանատվության զգացում, քանի որ ՌԴ հետ քաղաքականության սառեցումը բարձր գին ունի. ո՞վ է վճարելու այդ գինը:
Վրաստանի Ներքին գործերի նախարարությունից վաղ առավոտյան հայտնեցին, որ հնարավոր ձնաբքի վտանգի պայմաններում առաջիկայում բոլոր տեսակի ավտոմեքենաների համար ժամանակավոր փակ կլինի Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը:
Մի քանի օր առաջ 44-օրյա պատերազմը դադարեցնելու 3-րդ տարին էր՝ կապիտուլյացիոն եռակողմ հայտարարությամբ, թեպետ այն զուտ զինադադարի համար էր: Եվ այս համատեքստում որոշ գործիչներ նորից հիշեցին, որ 2020թ. սեպտեմբերի 27-ին՝ 44-օրյա պատերազմի առաջին օրը, այդ ժամանակ ՀՀ պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանը Հայաստանում չի եղել, և, որ օտար երկրում մասնակցել է բանակին զենքի մատակարար Դավիթ Գալստյանի (Պատրոն Դավիթ) ծննդյան տարեդարձի արարողությանը:
ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արման Եղոյանը լրագրողների հետ զրույցում հույս հայտնեց, որ Եվրոպական խորհուրդը դրական որոշում կկայացնի Վրաստանին ԵՄ անդամության թեկնածուի կարգավիճակ տալու վերաբերյալ Եվրոպական հանձնաժողովի առաջարկին:
«Ադրբեջանական կողմի նշած՝ 8, այսպես կոչված, անկլավների մեջ կան բնակատեղիներ, արոտավայրեր և այլ տարածքներ։ 8 գյուղ տալով՝ չենք պրծնում։ Դրանք մեր անվտանգության հետ կապված լուրջ ռազմավարական նշանակություն ունեցող տարածքներ են։ Այդ տարածքներից մի քանիսը, օրինակ, հարում են մեր միջպետական ճանապարհին, որը մեզ կապում է Վրաստանի հետ: Խոսքը Տավուշի մարզի մասին է»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն Իրանի Իսլամական Հանրապետության Խորհրդարանի նախկին պատգամավոր (2012-2020թթ.), պատմական գիտությունների թեկնածու Կարեն Խանլարյանն է։
«Իշխանությունը փորձում է միայն ականջահաճո արտահայտություններով ասել՝ ժողովուրդ ջան, եկեք՝ թքեք ամեն ինչի վրա, զատո՝ կուշտ կլինեք: Բայց իրենք մոռանում են, որ ամեն ինչի վրա թքելով՝ առաջին հերթին վտանգում ես անվտանգային համակարգը, իսկ այդ պարագայում հաստատ չես կարող կուշտ լինել: Նույնիսկ, եթե սրանք, երկիրը քաղաքական առումով կեղեքելով ու մասնատելով, թուրքական բոլոր պայմաններին գնալով, մոռանալով իրենց հայ լինելը, առաջ մղելով այդ «կուշտ փորի» գաղափարը, հասնեն Հայաստանը զոռով Թուրքիայի ազդեցության տակ մտցնելուն՝ թուրքական շուկան ունի իր առանձնահատկությունները, իսկ հայկական շուկան վտանգվելու է թուրքական շուկայի ազդեցության պատճառով»:
«Նիկոլ Փաշինյանն ինքն է առաջինը ոտնահարել, առաջինը ճղել ու շպրտել մի կողմ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը, որտեղ Արցախի հանձնման մասին որևէ խոսք չկա: Իսկ մնացածն արդեն տեխնիկայի հարց է, և Ադրբեջանն այն կվերցնի այնպես, ինչպես սովոր է վերցնել: Խոսքը վերաբերում է թե՛ «Զանգեզուրի միջանցքին», թե՛ «անկլավներին»»,- ասաց Զոհրաբյանը:
Անցնող օրերին Նիկոլ Փաշինյանը «փայլեց» երկու միջազգային առիթներով՝ հարցազրույց տալով ամերիկյան The Wall Street Journal-ին և մասնակցելով Թբիլիսիի միջազգային համաժողովին: Բովանդակային և իրադարձային իմաստներով այս համերգաշարը խարսխված էր նրա համար այլևս տիպիկ դարձած եռամիասնության վրա՝ նախաձեռնողական տգիտության, խրոնիկ հակառուսականության և մարտնչող անհայրենիքության:
Դեռևս ամիսներ առաջ եվրոպական ԶԼՄ-ներից մեկին տված իր հարցազրույցում Նիկոլ Փաշինյանը բարձրաձայնել էր մի թեզ, ըստ որի Հայաստանի արտաքին քաղաքականության գերակա ուղղություն պետք է դառնա «ռեգիոնալիզմը»:
Ի՞նչ սպասել այս հարթակից, արդյոք անհրաժե՞շտ էր Արևմտյան հարթակներում հրաժարվել Արցախից, ապա նոր միայն մասնակցել տարածաշրջանային բանակցություններին՝ 168.am-ի այս հարցադրումներին ի պատասխան՝ Տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Արմեն Պետրոսյանը մանրամասնեց. «Իրականում, այս հարթակն այս պահին Հայաստանի համար բավականաչափ երկիմաստ է՝ և՛ հնարավորությունների, և՛ վտանգների տեսանկյունից, որովհետև այս պահին այս ձևաչափում Հայաստանի համար գլխավոր խնդիրը, նպատակն Իրանի համար հարթակ ապահովելն է»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանն է։
«Ադրբեջանը չի ճանաչել ու երբեք էլ չի ճանաչի ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը: Այդ երկիրն ինքն իրեն հռչակելով, այսպես կոչված, Առաջին Հանրապետության իրավահաջորդ, քարտեզը բոլորովին այլ ձևով է պատկերացնում: Այն ժամանակվա սահմանադրական ակտերում հռչակված էր ոչ թե 86.600 քկմ, այլ մոտ 98.900 քկմ: Այնպես որ` այս համատեքստում, հասկանալի է, թե ինչ նկատի ունի Ադրբեջանի իշխանությունը՝ հայտարարելով տարածքային ամբողջականության մասին, և, թե դրա տակ ինչ է հասկանում Հայաստանի Հանրապետությունը»:
Անցակետում բեռնատարի մի օր կանգնելն արդեն իսկ մեծ վնաս է՝ անկախ պատճառներից. բեռնափոխադրող
Ադրբեջանագետ Գառնիկ Դավթյանը 168.am-ի հետ զրույցում համոզմունք հայտնեց, որ Ալիևի՝ Գրանադայի հանդիպումից հրաժարվելը տրամաբանական էր, քանի որ, գոնե այս ընթացքում, նա այլևս որևէ բան չունի ստանալու Արևմուտքից: Նրա խոսքով՝ ադրբեջանական կողմն արդեն իսկ ստացավ այն, ինչ ցանկանում էր՝ Արցախի ճանաչումն Ադրբեջանի կազմում, և պաշտոնական հայտարարություններում Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության թվային ճանաչումը:
«Արդյունքը մենք տեսանք՝ ուժի կիրառում, հարյուր-հազարավոր փախստականներ, բռնի տեղահանված անձինք: Ոստի այսօր Բաքվին ուղղված հարցերն ու ճնշումը՝ Բրյուսելից ու այլ մայրաքաղաքներից՝ Բեռլինից, Փարիզից… շատ են: Դրա համար էլ Ալիևը հիմա իր կողմից նախկինում արդեն կիրառված փորձն է բանեցնում. երբ մի հարթակում խնդիրներ էին առաջանում, ինքը քննարկումները տեղափոխում էր այլ հարթակ: Այնտեղ, որտեղ նա կարող է, օգտագործելով իր մաքսիմալիզմը, ստանալ առավելագույնը, մինչև այնտեղ էլ խնդիրներ կառաջանային»,- ասաց փորձագետը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանն է։
Արցախում նախագահական ընտրություններին հաջորդեցին այդ ընտրությունները կասկածի տակ դնող Ուկրաինայի և Վրաստանի ԱԳ նախարարությունների տարածած հայտարարությունները:
