Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով «միջանցքների» միջև զուգահեռներ տանելու փորձերին՝ նկատեց. «Ըստ էության, Արցախի բնակչությունը հիմա պատանդի կարգավիճակում է, քանի որ Լաչինի միջանցքը գոյության ճանապարհ է: Սակայն դա ստիպման եղանակ է, որպեսզի ՀՀ-ն բացի Սյունիքի միջանցքը, որն ադրբեջանցիներն անվանում են Զանգեզուրի միջանցք:
168.am-ի ուղիղ եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն էներգետիկ անվտանգության հարցերով ՄԱԿ-ի ազգային փորձագետ, «Օրբելի» վերլուծական կենտրոնի վերլուծաբան Արա Մարջանյանն է:
Հայաստան-Արցախ ավտոճանապարհի փակ լինելու հետևանքով ուղևորների համար առաջացող խնդիրների լուծման աշխատանքը համակարգելու նպատակով, Սյունիքի մարզպետի որոշմամբ, դեկտեմբերի 13-ից մարզպետարանում ստեղծվել է օպերատիվ շտաբ: Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում հայտնեցին Սյունիքի մարզպետարանի լրատվական բաժնից:
Բաքվի տեղաբնակ, Ադրբեջանի ԽՍՀ վաստակավոր երկրաբան, երկրաբանահանքաբանական գիտությունների թեկնածու Արսեն Ծատուրովը նախշազարդ ափսեների մի հավաքածու ուներ, որը բաղկացած էր Փարիզի, Սևրի, Պրահայի, Մասենի, Լոմբարդիայի, Բրյուսելի, Սանկտ Պետերբուրգի ամենաանվանի վարպետների աշխատանքներից, ինչպես նաև չինական, ճապոնական, պարսկական ավանդական արտադրանմուշներից։
Արդեն 8-րդ օրն է՝ Ադրբեջանը շարունակում է փակ պահել Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհը, որի պատճառով 1100 քաղաքացի, որից 270-ը՝ անչափահաս, տուն վերադառնալու հնարավորություն չունի: Ավելին, Արցախում բնակվող 120․000 հայ պատանդի կարգավիճակում է:
«Մենք Ադրբեջանի մարտավարության մեջ տեսնում ենք միաժամանակ մի քանի տարբեր գործիքների կիրառում: Այսինքն՝ երբեմն ականատես ենք լինում ուղիղ ուժի՝ ռազմական սցենարի կիրառման, երբեմն՝ պարզապես ուժի սպառնալիքի կիրառման, իսկ վերջին սադրանքն էլ փափուկ ուժի կիրառման օրինակ է»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհն արգելափակելու ադրբեջանական հերթական սադրանքին՝ նշեց տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Արմեն Պետրոսյանը:
Այս օրերին, երբ մի քանի օր է՝ փակ է Արցախը ՀՀ-ին կապող միակ ճանապարհը, և հայտնի չէ, երբ կբացվի, երբ հայաստանյան և միջազգային հանրության ուշադրությունն Արցախի և ադրբեջանական գործողությունների ուղղությամբ է, երբ խոսվում է Արցախում էթնիկ զտման ադրբեջանական քաղաքականության իրականացման ծրագրերի մասին, Նիկոլ Փաշինյանը առիթից օգտվելով՝ որոշել է գեներալ ձերբակալել:
Իրանագետ, Միջին Արևելքի հարցերի փորձագետ Հարութ Արթին Առաքելյանն այն կարծիքին է, որ միջազգային հարաբերությունների առկա բնույթը հաշվի առնելով՝ Ադրբեջանի սադրանքներն Արցախում բնական են:
«Երկու տղա ունենք, երկուսն էլ կռվի մասնակից եղան, ցավոք, Լավրենտիս զոհվեց․․․»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց սեպտեմբերի 13-ին Սյունիքի դիրքերը պաշտպանելիս զոհված 19-ամյա Լավրենտի Հակոբի Եպիսկոպոսյանի մայրը՝ Անուշ Մանուկյանը։
«Շատ դժվար ու ահավոր ցավ է, սրանից դժվար ու դաժան ապրելակերպ չկա․․․»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց 2022 թվականի սեպտեմբերի 13-ին թշնամու սանձազերծած ռազմական ագրեսիայի հետևանքով զոհված 18-ամյա Սարգիս Արշակյանի մայրը՝ Աիդա Արտաշյանը։
Հոկտեմբերի 29-ին Գլխավոր դատախազությունը հաղորդագրություն տարածեց գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանի՝ Սյունիք կատարած աշխատանքային այցի մասին:
Հայ-ռուսական «Լազարևյան ակումբի» 5-րդ նիստի շրջանակներում լրագրողների հետ զրույցում, Հայաստանի նախկին վարչապետ, նախկին ՊՆ նախարար Վազգեն Մանուկյանն անդրադարձավ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի երեկվա հայտարարություններին։
2022 թվականի սեպտեմբերի 13-ին թշնամու սանձազերծած պատերազմի հետևանքով Արագածոտնի մարզի Արագածավան համայնքը 4 զոհ է ունեցել, որոնցից մեկն ավագ լեյտենանտ, 33-ամյա Հրանտ Եղիազարյանն է։
«Սարգիսս կյանքով լեցուն տղա էր, ինչքան լավ բան կար, բոլորն իր մեջ էր, երևի, որ կյանքը կարճ էր, ամեն ինչ տեղավորվել էր այդ կարճ կյանքի մեջ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց 2022 թվականի սեպտեմբերի 12-ի լույս 13-ի գիշերը թշնամու սանձազերծած ագրեսիայի հետևանքով Սյունիքի դիրքերը պաշտպանելիս զոհված Սարգիս Խանոյանի մայրը՝ Նարինե Հովհաննիսյանը։
Հոկտեմբերի 15-ին Սյունիքի մարզի Սիսիան խոշորացված համայնքում տեղի է ունենալու ավագանու նիստ, օրակարգում ընդգրկված է մեկ հարց՝ համայնքի նորընտիր ՔՊ-ական ղեկավար Արմեն Հակոբջանյանի երդման արարողությունը։
«Այս երկխոսությունը ցույց է տալիս այն ողորմելի վիճակը, որի մեջ է Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը։ Լավրովն Արարատ Միրզոյանին ասաց՝ ձեր սեպարատ պայմանավորվածությունները, որոնց գնում եք Արևմուտքի միջնորդությամբ, Ալիևի և Էրդողանի հետ, գցել ՀԱՊԿ-ի կամ Ռուսաստանի գրպանը։ Լավրովն ասաց, որ դուք ձեր պարտականությունները չեք կատարում, հարայ-հրոցով դա ուզում եք բարդել Ռուսաստանի վրա։ Լավրովն ասաց նաև, որ Հայաստանը, որպես Հայաստանի սահմանների երաշխավոր պետություն, իր պարտականությունը չի կատարում»,- ասաց Շարմազանովը։
Սեպտեմբերի 13-ին թշնամու սանձազերծած պատերազմի հետևանքով զոհվել է Արարատի մարզի Լուսառատ համայնքի բնակիչ, պարտադիր ժամկետային զինծառայող 20-ամյա Սարգիս Գևորգի Մանուկյանը։
«Ընտրական գործընթացը մեկնարկում է քվեարկության օրը առավոտյան ժամը 08։00-ին, մեկ ժամ անց կտրվի ԿԸՀ-ի կողմից հաղորդագրություն ընտրությունների ընթացքի մասին, այնուհետև 3-ժամյա պարբերականությամբ կնշվի մասնակցության վերաբերյալ տեղեկություններ։ Թե ինչպիսին կլինի մասնակցությունը, դա, բնական է, արդեն ընտրության օրը, ընտրական գործընթացի ավարտից հետո հնարավոր կլինի դրա մասին դատողություններ անել կամ տեղեկություններ ստանալ»,- եզրափակեց Տիգրան Մուկուչյանը։
«Մեղրին միայն ճանապարհ չէ՝ աշխարհաքաղաքական հանգույց է, որը մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում աշխարհի բազմաթիվ խաղացողների համար՝ ԱՄՆ, ՌԴ, Իրան, Չինաստան, Հնդկաստան, ԵՄ, Թուրքիա և այլն: Միայն այս ամենը հերիք է, որպեսզի մենք հասկանանք, թե ինչ կարևորություն ունի Մեղրին, Սյունիքի մարզը և ընդհանրապես՝ Հայաստանը: Սա մենք պետք է օգտագործենք: Թեպետ սա մարտահրավեր է մեզ համար, բայց մյուս կողմից՝ սա նաև հնարավորություններ է առաջ բերում: Ճիշտ կողմնորոշվելու դեպքում՝ կկարողանանք այս թնջուկից շահած դուրս գալ»,- ի պատասխան՝ ասաց իրանագետը:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում քաղաքական վերլուծաբան Արման Աբովյանը, անդրադառնալով վերը նշված զարգացումներին, նշեց՝ ցավում է, որ այս իշխանությունները իրենց ուզածն անգամ չեն կարողանում ձևակերպել՝ նույնիսկ այն ժամանակ, երբ ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակը շատ ուղիղ ասում է՝ ի՞նչ եք ուզում մեզանից՝ ասեք։
«Սեպտեմբերի 13-ին Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած ռազմական ագրեսիայի պատճառով Սյունիքի, Գեղարքունիքի, Վայոց ձորի մարզերի որոշ բնակավայրերում անվտանգային լուրջ հարցեր առաջացան, ինչը հանգեցրեց նրան, որ այս բնակավայրերում երեխաները զրկվեցին կրթության շարունակականության ապահովման հնարավորությունից: Խոսքը վերաբերում է թե՛ նախադպրոցական, թե՛ դպրոցական կրթությանը: Մենք խոսում ենք շուրջ 25.000 դպրոցահասակ երեխայի կրթության ընդհատման և 6000 երեխայի նախադպրոցական կրթության ընդհատման մասին»:
«Մենք տեսնում ենք, որ ոչ միայն ռազմական թիրախներն է Ադրբեջանն օկուպացնում, այլ նաև քաղաքացիական ենթակառուցվածքները. կոտորվում է ոչ միայն մեր զորքը, այլ նաև խաղաղ բնակչությունը։ Ակնհայտ է, որ չեն գործում ռազմական օրենքները, և դա կոպտորեն խախտում է մի երկիր, որի ղեկավարին Նիկոլ Փաշինյանն անվանում էր կիրթ և կառուցողական»,- ասաց Մելքոնյանը։
Հայաստանի ինքնիշխան հանրապետության տարածքում Ադրբեջանի կիրառած ագրեսիվ գործողությունների հետևանքով առաջացած իրադրության առաջին իսկ պահից ԱԻՆ անձնակազմը բերվել է բարձր պատրաստվածության աստիճանի, և, հատկապես սահմանամերձ այն հատվածները և մարզերը, որտեղ տեղի են ունենում ռազմական գործողություններ, դրանք են՝ Գեղարքունիքի, Վայոց ձորի, Սյունիքի մարզերը, այսօր մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասաց ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարի տեղակալ Դավիթ Համբարյանը:
«Այս պահի դրությամբ ամբողջ ծավալը սոցիալական աջակցության մասով փակվում է մարզպետարանների հանձնարարությամբ՝ համայնքների միջոցով»,- մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասաց ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Տաթևիկ Ստեփանյանը:
«Երեք մարզում ունենք վնասված բնակելի տներ, որոնք թվով 192-ն են: Դրանցից մոտ 60-ը վնասվել են ամբողջությամբ. օժանդակ կառույցներ, անասնապահական շինություններ և այլ գյուղատնտեսական նշանակության գույք, կենդանիներ: Վնասվել են նաև մեքենաներ, գյուղատնտեսական տեխնիկա, 2 շտապօգնության մեքենա»,- մամուլի ասուլիսի ժամանակ ասաց ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Վաչե Տերտերյանը՝ խոսելով Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի հարձակման հետևանքների մասին:
168.am-ի հետ զրույցում Սյունիքի մարզի Տեղ համայնքի ղեկավար Դավիթ Ղուլունցը հերքեց տեղեկությունը, թե համայնքի բնակիչներից 5000-ական դրամ է հավաքում, որպեսզի սալիկապատի համայնքի փողոցները։
Իրանի մեջլիսի հայ պատգամավոր Ռոբերտ Բեգլարյանը վստահեցնում է՝ 44-օրյա պատերազմից հետ Իրանի համար Հարավային Կովկասի կարևորությունն է՛լ ավելի է ընդգծվել, ուստի հենց այդ հանգամանքով է պայմանավորված այն, որ Իրանի նախագահի և հոգևոր առաջնորդի համար հայ-իրանական 45 կմ սահմանը համարվեց կարմիր գիծ։
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում, խոսելով վաղը եռակողմ հանդիպման մասին՝ վերլուծաբան, քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանն ընդգծեց՝ ակնհայտ է, որ վաղվա հանդիպման օրակարգում է լինելու Արցախը՝ դրանից բխող բոլոր հանգամանքներով, այդ թվում և՝ կարգավիճակի հարցով, ուստի այստեղ կարևոր է հիշել, որ Ալիևը մեկ անգամ չէ, որ հայտարարել է՝ իրենց համար Արցախ, Արցախի կարգավիճակի հարց գոյություն չունի, իսկ ՀՀ իշխանությունը դրան չի հակազդել՝ ցուցաբերելով ամեն ինչ զիջելու պատրաստակամություն։
«Խաղաղության դարաշրջանի» բացման հետ մեկտեղ՝ կա՞ որևէ փաստաթուղթ, որով կհամարենք՝ կարող ենք ապրանքներ արտահանել կամ ներմուծել այդ ուղղությամբ: Այս համատեքստում էլ ուզում եմ հիշել Գորիս-Կապան ճանապարհի մասին, որի մի հատվածն անցավ ադրբեջանական հսկողության տակ, իսկ հայկական կողմը հայտարարեց, թե հայելային կերպով տեղադրելու է մաքսակետեր, ինչը ծիծաղ էր առաջացնում. այսինքն՝ այդ մաքսակետը տեղադրում եք, որ ի՞նչ անեք, ո՞վ է օգտվելու այդ ճանապարհից»,- հավելեց նա:
Իրանագետ Վարդան Ոսկանյանի կարծիքով՝ իրանական ակտիվությունը հատկապես 44-օրյա պատերազմից հետո հարավկովկասյան տարածաշրջանում զգալիորեն աճել է. խոսքը վերաբերում է նաև Հայաստանի հանդեպ իրանական հետաքրքրությանը: