«Ասել, թե կալանավորումն ու կալանքի երկարաձգումն ապօրինի է, քիչ է․ Սամվել Կարապետյանը միաժամանակ և՛ Փաշինյանի, և՛ Ալիևի քաղաքական պատանդն է այսօր, քանի որ նաև Ալիևն է թիրախավորում բոլոր նրանց, ովքեր դեմ են հողերի հանձնմանը, զիջումներին և այլն»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով «Տաշիր գրուպ»-ի սեփականատեր, բարերար Սամվել Կարապետյանի կալանքի երկարացմանը՝ նշեց քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը։
Այս օրերին հաճախ տեսակետներ են հնչում, որ Պուտին-Թրամփ բանակցությունները միջազգային հարաբերությունների ճարտարապետության հնարավոր փոփոխության նոր սկիզբ են դառնալու, իսկ քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը նաև վստահեցնում է՝ Ռուսաստանի համար Կովկասն արդեն առաջնահերթություն է դառնալու։
«Ի՞նչ է ստանալու Հայաստանը․ էլի խոսքը խաղաղության մասին է, խաղաղության առևտրի։ Այսինքն՝ նույն ապրանքն Ադրբեջանը Հայաստանի իշխանություններին մի 10 անգամ արդեն վաճառել է, ինչն էլի վերջնական չէ։ Բայց, ամեն դեպքում, Հայաստանը ստանում է պատրանք, որ ունենալու է խաղաղություն»,- հավելեց նա։
«Հայաստանի ներքին ու արտաքին կյանքի վրա 2 ազդող հիմնական գործոն կա․ առաջինը՝ դրսի ճնշումը, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքը» բացելու հարցով, երկրորդը՝ նախընտրական քարոզարշավը, որը մեկնարկել է նույնիսկ անցյալ տարվա վերջից։ Մնացած գործոնները, այդ թվում՝ եկեղեցու վրա հարձակումները, պայմանավորված են այս 2 իրողությամբ»,- 168․am-ի հետ զրույցում այս պահին առկա քաղաքական իրավիճակին անդրադառնալով՝ նշեց քաղաքագետ, վերլուծաբան Հրանտ Միքայելյանը։
«Այդ գործընթացն այս պահի դրությամբ պաուզայի վրա է և կարիք ունի ճիշտ կոմունիկացիայի թե՛ քաղաքական գործընկերների, թե՛ հանրության հետ»,- պարզաբանեց նա։
«Նիկոլ Փաշինյանն իր ասուլիսով նախ ամփոփում էր Ստամբուլ-Աբու Դաբի-Բրյուսել հանդիպումները, ապաև՝ ամերիկյան բանակցությունները,- 168․am-ի հետ զրույցում նշեց քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը՝ շեշտելով,- ԱՄՆ-ի հետ որոշակի բանակցություններ, ակնհայտորեն, եղել են։ Մենք տեսել ենք, թե ամերիկյան կողմն ինչ հայտարարություններ էր անում՝ բացահայտելով ոչ թափանցիկ գործընթացների մասին։ Ու այդ բոլոր գործընթացները չունեն ժողովրդի աջակցությունը։ Ու այստեղ հարց է՝ ո՞վ է այս քաղաքականության շահառուն և ի՞նչն է վերջնանպատակը»։
«Սամվել Կարապետյանի կալանավորումն այն բանի հետևանքն է, որ Հայաստանի իշխանությունը Ռուսաստանը համարում է թշնամի։ Կարապետյանի կալանավորումը տեղի է ունեցել Փաշինյանի ուղիղ հրահանգով։ Փաշինյանն իր ասուլիսի ժամանակ էլ Կարապետյանին կապեց Ռուսաստանի հետ՝ իր արտահայտություններով ցույց տալով, որ Կարապետյանի կալանավորումն ուղիղ իր հրահանգով է կատարվել։ Դրանով Փաշինյանը նաև փաստեց՝ Հայաստանում դատական իշխանությունը գտնվում է գործադիր իշխանության ենթակայության ու հրահանգման տակ»:
«Դատարկ տեղում խոսել ձեռքբերումների ու պատմականության մասին, քարոզչություն է։ Իրականում ոչ մի նորմալ բանակցային գործընթաց չկա, առարկա չկա բանակցելու, ուղղակի ցանկություն կա՝ մի կերպ հասնելու Թուրքիա, ցույց տալու, որ մենք պատրաստ ենք այս կողմ գնալ։ Ի դեպ, երբ Փաշինյանը գնացել էր Էրդողանի երդմնակալությանը, նույնիսկ ընդունելության չարժանացավ»,- հավելեց նա։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը քաղաքական վերլուծաբան, «Կամուրջ» հասարակական նախաձեռնության համահիմնադիր Արման Աբովյանն ու քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանն են։
Իսրայելն աննախադեպ հարվածներ է հասցրել Իրանին՝ թիրախավորելով նրա միջուկային ծրագիրը և բարձրաստիճան զինվորականներին․ Իրանի պետական լրատվամիջոցները հաղորդում են՝ զոհվածների թվում են բարձրաստիճան զինվորականներ և միջուկային գիտնականներ։ Ի դեպ, ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն տեղեկացրել է՝ ԱՄՆ-ի կողմից հարվածներին որևէ ներգրավվածություն կամ օգնություն չի եղել։
Քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը 168․am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով այս գործընթացին՝ նկատեց՝ թեև այս պահի դրությամբ իրատեսական չի համարում իմփիչմենթի մեկնարկը՝ նկատի ունենալով իշխանության՝ ԱԺ-ում սահմանադրական մեծամասնություն կազմելու հանգամանքը, սակայն տեսականորեն չի բացառում փողոցի ակտիվ աջակցության պարագայում այս ուղղությամբ հնարավոր տեղաշարժերը։
«Այս իշխանությունները գնում է Թուրքիայի հետ ինտեգրացիայի՝ ալյանսի։ Թուրքիայի համար կամուրջ են ուզում դառնալ՝ պանթուրանական միջանցքն իրականություն դարձնելու համար։ Այդ նպատակով է, որ ռուսական ալյանսները մշտապես քննադատվում են այս իշխանության կողմից»։
«Գյումրու ընտրությունները միայն մասնակիորեն են եղել քաղաքական․ եթե համեմատենք Երևանի ընտրությունների հետ, դրանք ավելի քաղաքականացված էին։ Մենք այստեղ տեսանք, որ մարդկային գործոնը մեծ դեր խաղաց, ու այդ գործոնն ինքնին նվազեցնում է քաղաքական կոմպոնենտը»։
«Գյումրին ու Փարաքարը ցույց տվեցին, որ իշխանությունն այլևս չի կարողանում հաղթել, որ կեղծ ընդդիմություն ստեղծելու քաղաքականությունն այլևս չի աշխատում»,- 168․am-ի հետ զրույցում արտահերթ ՏԻՄ ընտրություններն այսպես ամփոփեց քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը։
«Պետք է գիտակցել, որ այս տարածաշրջանում կայուն խաղաղություն չի լինելու. այդ խոսույթը պետք է աղբաման նետել, պետք է ստեղծել այդ կայուն խաղաղությունը՝ ոչ թե խոսելով, այլ ստեղծել մեխանիզմներ, որոնք դա կպարտադրեն Ադրբեջանին: Պետք է համաձայնեցնել մեր քաղաքականությունն այլ երկրների հետ և Հայաստանի կարողությունների բարձրացում իրականացնել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Գյումրիում մարտին սպասվող ընտրություններին ընդառաջ՝ տարբեր փորձագետներ գուժում են իշխանության հնարավոր պարտությունը, անգամ հնչում են տեսակետներ, թե Գյումրիից քայլերթով Երևան եկած Նիկոլ Փաշինյանը հենց Գյումրիով էլ հեռանալու է։
«Եթե բացենք նրա գիրքը, թերթի հոդվածները, որոնք գրել է 1999թ., 2000թ., և այլն, ապա մենք կտեսնենք, որ սա եղել է հետևողական գիծ: Եթե վերլուծենք քաղաքականությունը, այլ ոչ թե հայտարարություններ, ապա կտեսնենք, որ Փաշինյանը միշտ հակաարցախյան դիրքորոշում է ունեցել, բայց երբ 2015-ից սկսեց իշխանության պատրաստվել, նա որդեգրեց պոպուլիստական գիծ՝ հայտարարելով, որ ոչ մի զիջում չի անելու: 2018-ից նրա կադրային քաղաքականությունը ցույց է տալիս, որ Արցախը հանձնելու նպատակ եղել է: Այն, որ Քոչարյանը դա չի ուզում ընդգծել, գուցե իր բնավորությունից, ունեցած տեղեկատվությունից կամ դիրքորոշումից է, բայց ես իմը կարող եմ ասել»:
«Հայաստանում առանց արմատական ընդդիմության հնարավոր չէ ու չի կարող լինել իշխանափոխություն»։ Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում նշեց «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը՝ մեկնաբանելով իշխանությունների, մերձիշխանական անձանց, կուսակցությունների, արևմտամետ և հակառուսական շրջանակնների կողմից արմատական ընդդիմությանը թիրախավորելը, նրանց կողմից տարածվող այն լոզունգները, թե Հայաստանում հնարավոր է հասնել իշխանափոխության միայն այն դեպքում, եթե նախկին իշխանությունները և նրանց […]
Հիմնվեց ՀՀ-ԱՄՆ առևտրի և ներդրումների խորհուրդը, առաջին անգամ ԱՄՆ-ի հետ տնտեսական թեմատիկայով միջկառավարական մակարդակով սկսվեցին քննարկումներ տնտեսական համագործակցության զարգացման ուղղությամբ, իրականացվեցին կոնկրետ ոլորտային զարգացման շուրջ քննարկումներ:
Այդ ֆոնին բազմաթիվ ֆեստիվալներ են անցկացվելու, որպեսզի ժողովրդի ուշադրությունը շեղեն, սակայն այս իրողություններից էականորեն շեղել չի հաջողվի, քանի որ լայնորեն տարածված պատկերացում կա՝ տնտեսական վիճակը վատ է, բայց հրապարակվում են դրական ցուցանիշներ։
«Եթե նման իրավիճակ ստեղծվեց, ապա Հայաստանը կդառնա թիվ մեկ թիրախը, որի հետ կնվազեցնեն հարաբերությունների մակարդակը, որովհետև ՌԴ-ն բազմիցս կիրառել է տնտեսական զենքը քաղաքական նպատակներով՝ ինչպես Վրաստանի, Մոլդովայի նկատմամբ, անգամ ՀՀ նկատմամբ որոշ փոքր դրվագներով»։
Սիրիայում մտահոգիչ զարգացումներն ազդեցություն են ունենալու նաև Հարավային Կովկասի վրա․ 168․am-ի հետ զրույցում նշում է քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը։
Մինչ Վրաստանում և Միացյալ Նահանգներում ընտրական գործընթացները կմեկնարկեին, քաղաքագիտական ու փորձագիտական դաշտում պնդում էին՝ դրանք տոտալ ազդեցություն են ունենալու նաև Հայաստանի քաղաքական իրողությունների վրա։
«Հայաստանը չի դիվերսիֆիկացնում իր արտաքին քաղաքականությունը․ Հայաստանն ուղղակի վեկտորն է փոխում, այսինքն՝ հրաժարվում է ռուսական ուղղությունից, բոլոր հնարավորություններից, որոնք կան այդ ուղղության վրա, և գնում են դեպի Արևմուտք։ Դիվերսիֆիկացիան այն է, երբ ունես մի բան, որին մեկը հավելում ես»։
«Սա ամբողջությամբ կեղծ է, սուտ, որը Թուրքիան փորձում է հրամցնել Հայաստանին, թե՝ դուք շահառու եք լինելու։ Բայց ինչո՞վ է Հայաստանը շահառու լինելու․ սահմանները չեն բացում, միայն ուզում են ստեղծել «միջանցք», տարանցիկ դարձնել Հայաստանը՝ ստեղծելով վերահսկելու մեխանիզմներ։
«Հայաստանին պետք չէ միջանցք որևէ տեսքով․ պետք չէ միջանցք, որտեղ կանգնելու են թուրքերը, կամ՝ ռուսները, և կամ՝ որևէ ընկերություն, որը, հնարավոր է՝ վաճառի ՀՀ շահերը,- շեշտեց Հրանտ Միքայելյանը, ապա անդրադառնալով այս իրավիճակի այլընտրանքներին՝ նկատեց,- Իրավիճակն արդեն բավականին խորացել է․ հեշտ չի լինելու հաստատ։ Այդ ելքը պետք է փնտրել․ կան երկրներ, որոնք ևս չեն ուզում այդ միջանցքը՝ սկսենք Իրանից, չեմ կարծում, թե Ֆրանսիան ու Հնդկաստանն են շահագրգռված։ Այս հարցում, օրինակ, կարող ենք դաշնակիցներ ունենալ, բայց պետք է ունենալ հստակ դիրքորոշում, ինչը Փաշինյանը չունի»։
Քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանի խոսքով՝ ՌԴ նախագահն է Նիկոլ Փաշինյանին փոխանցում Ալիևի հետ հանդիպման արդյունքնները, քանի որ հայ-ադրբեջանական ուղիղ բանակցություններ, կարելի է ասել, այս պահին չկան։
Քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը վստահեցնում է՝ Հարավային Կովկասում չի՛ կարող գոյություն ունենալ անվտանգ այնպիսի Հայաստան, որի արտաքին քաղաքական վեկտորն ուղղված կլինի դեպի Արևմուտք, ավելին՝ նման Հայաստանի ֆիզիկական գոյությունն արևմտյան քաղաքական ընտրության պարագայում ուղղակի կդադարի։
Տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանը Հայաստանի տնտեսական ակտիվության աճի տեմպի կրճատումը, տնտեսական համեստ աճը, ինչին անդրադարձել է նաև Համաշխարհային բանկն իր ամսական ամփոփագրում, պայմանավորում է ոչ միայն արտաքին գործոնների թուլացմամբ, այլև Արցախի տնտեսության կործանմամբ։
«Այո՛, դիմադրողականությունն ուզում են բարձրացնել, բայց ընդդեմ Ռուսաստանի և ոչ թե՝ Ադրբեջանի։ ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալությունն աջակցում է ոչ թե պետությանը, այլ այդ պետությունում տեղակայված ամերիկյան շահը սպասարկողներին. Աջակցելու են ԱՄՆ-ի շահը սպասարկող քաղաքական գործիչներին, հասարակական գործիչներին, լրատվամիջոցներին։ ԱՄՆ-ի ներկայացուցիչները չեն գալիս Հայաստանի հարցերը լուծելու, նրանք մտածում են, թե տարբեր երկրներում ինչպես կարող են իրենց հարցերը լուծել»։
