Տարիներն արագ են անցնում: Լավ է, որ երիտասարդն անորոշ, երկար ժամանակ խաչմերուկի վրա չմնա: Համապատասխան իր կոչման և պատվախնդրության ընտրի մի խաչ՝ մեր Եկեղեցու կողմից առաջարկվող երկու ճանապարհներից մեկը և Քրիստոսի հանդեպ վստահությամբ առաջ ընթանա: Թող խաչելության ճանապարհին հետևի Քրիստոսին, եթե ուզում է ուրախանալ հարությամբ: Երկու ճանապարհների մեջ էլ թույներ կան, սակայն երբ մեկը Աստծուն մոտ է գտնվում, քաղցր Հիսուս այդ թույնը քաղցրացնում է:
-Մենք ո՞ւր ենք: Աստված միշտ իր տեղում է: Շատ հեշտ է, երբ քո խնդիրների համար մեղադրում ես Աստծուն: Աստված մարդուն տվել է խելք: Մարդն է պատասխանատու իր արածների, չարածների համար:Հիմա տեսնում ես, թե ինչպես են մարդիկ սոված մնում, ու անհատի ձեռքը ճար չկա.ուզում ես՝ սոցիալական ցանցերում քեզ կոտորի, երբ ամեն ինչ մնում է խոսքի մակարդակի վրա, դա պաթոս է, որը մեզ տասնամյակներով կերել է:
Մենք մեր Արցախում ենք ապրելու
«Մենք արցախցի՛ ենք, մենք նահանջող չե՛նք, փորձում ենք հաղթահարել այս ծանր իրավիճակը, որը, կարծում եմ՝ ստացվում է»,- 168am-ի հետ զրույցում ասաց Ստեփանակերտի բնակիչ Լեսմոնյա Օհանջանյանը: Արցախը ավելի քան 2 ամիս շրջափակման մեջ է: 120 հազար մարդ, այդ թվում՝ երեխաներ, զրկված են ազատ տեղաշարժվելու, կրթվելու, բավարար սնվելու հնարավորությունից:
«Իմ սպասելիքները մեծ են, և մենք ունենք նաև դիրքային առավելություն: Մի քանի շաբաթ առաջ ՄԻԵԴ-ում առաջին անգամ ունեցանք միակողմանի հաղթանակ, որովհետև ՄԻԵԴ-ը բավարարեց հայկական կողմի պահանջը և ամբողջովին մերժեց Ադրբեջանի պահանջը: Այս դատարանների իրավասությունները տարբեր են, սակայն նույնաբովանդակ խնդիրներ դրված են ՄԱԿ-ի դատարանում: Կարծում եմ՝ փաստակազմը դարձյալ խոսում է հայկական պահանջների օգտին, ուստի ես դրական սպասում ունեմ, որ մենք հաղթանակ ենք արձանագրելու ՄԱԿ-ի դատարանում:
«Իրենց պատճառով դրսում հայտնված բնակիչներից իրենք որևէ տեղեկություն չունեն, ով որտեղ է ապրում, ինչպես է ապրում, ինչ է անում։ Ես Աղավնոյում տուն ունեի, աշխատանք ունեի, լավ ու երջանիկ ապրում էի, ինչո՞ւ այսպես արեցին, թեպետ իրենց համար մեկ է՝ ինչ կլինի ժողովրդի հետ»,- նկատեց Կարինե Ռասոյանը։
Արցախի Հանրապետության Մարտունի քաղաքի բնակիչ 34-ամյա Դավիթ Հարությունյանը դեկտեմբերի սկզբին մոր՝ 56-ամյա Լորետա Հովհաննիսյանի հետ բուժման նպատակով եկել էր Հայաստան և մնացել շրջափակման այս կողմում, իսկ հիմա ոչ թե չի կարողանում մոր հետ տուն վերադառնալ, այլ չի կարողանում մոր մարմինը տեղափոխել հայրենի գյուղ և հողին հանձնել․ տիկին Լորետան հունվարի 4-ին հիվանդանոցում մահացել է։
«Ես որ տեղափոխվել եմ Արցախ, առաջինը, որ զգացել եմ, մարդկանց մոտ անարդարության մեծ զգացողությունն էր»,- այսօր Հայաստան-Արցախ տեսակամուրջի ընթացքում ասաց Արցախի պետական նախարար Ռուբեն Վարդանյանը։
Արցախցի ակնաբույժ Նարեկ Միքայելյանի փոխանցմամբ՝ ցավոք սրտի, այսօր արդեն լիարժեք չեն աշխատում խանութները, քանի որ եղած ապրանքը սպառվել է: Նույն իրավիճակն է տիրում նաև դեղատներում:
Ֆրանսահայ պրոդյուսեր Նարե Թադևոսյանը 2022 թվականը գործնական առումով շատ լավ տարի է համարում, որովհետև հաջողվել է ներկայացնել «Հայաստան՝ սուրբ երկիր» («Armenia Terra Sacra») ֆիլմը: Այն Հայաստանի և Արցախի միջնադարյան ճարտարապետության մասին է, որտեղ ներկայացված են նաև Արցախի այն եկեղեցիները, ամրոցները, որոնք արցախյան 44-օրյա պատերազմի հետևանքով թշնամին օկուպացրեց:
«Սուրբ Ծնունդն ավելին է, քան մոմերի լույսերն ու ուրախությունը: Դա բարությունն է, վերածնված հույսը: Ամեն Նոր տարի յուրաքանչյուրս ցանկանում ենք բարգավաճ տարի: Իմ հայ ազգին մաղթում եմ առողջություն ու տնտեսական զարգացում, և ամենակարևորը՝ աշխարհը ճանաչի Արցախն իբրև պետություն»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Բրազիլիայի Առևտրի հայկական պալատի հիմնադիր Սարգիս Կարամեկյանը:
26 օր է, ինչ Արցախն ամբողջական շրջափակման մեջ է: Բանաստեղծ Լևոն Բլբուլյանը վստահ է՝ հուսահատությունն ու ցավը մի կողմ նետելով՝ հայը, արցախցին կկարողանա հաղթահարել նաև այս դժվարությունը:
«2022 թվականն ինձ համար հեքիաթի, ուսումնասիրության ու բանալիներ փնտրելու, հայկական ժողովրդական հեքիաթներ կարդալու, դրանցով ուժեղանալու ու հիանալու տարի էր: Չկա լույս աշխարհ՝ առանց մութ աշխարհի: Չկա վախ, երբ չես վախենում: Չկա մահ, երբ տեսնում ես հակառակ կողմը: Մեր հեքիաթներում, մեր էպոսում, մեր ավանդույթներում ու ծեսում այնքան իմաստնություն կա: Պետք է տեսնել սովորել»,- մեզ հետ զրույցում ասաց հեքիաթագիր Արփի Մաղաքյանը:
«Տարին հակասական էր` «Աշխատում ենք, որ չխելագարվենք կարգախոսը գործեց»,- մեզ հետ զրուցում ամփոփելով 2022 թվականը՝ ասաց գրող Դավիթ Սամվելյանը:
Շուշիի Մկրտիչ Խանդամիրյանի անվան պետական թատրոնի դերասաններ Սվետա Առուստամյանն ու Արմեն Գաբրիելյանը ադրբեջանցի կեղծ բնապահպանների կողմից Բերձորի միջանցքը փակելու պատճառով չեն կարողանում հասնել իրենց ընտանիքներին: Նրանց ժամանակավոր օգնել է Շիրակի մարզպետարանը, ինչպես իրենք են նշում, դեկտեմբերի 18-24-ն ընկած ժամանակահատվածի համար, ապա՝ Վ․ Աճեմյանի անվան դրամատիկական թատրոնի տնօրեն Լյուդվիգ Հարությունյանը, ով հյուրանոցի հարցը լուծել է մինչև դեկտեմբերի 29-ի համար:
«Ամեն օր հիվանդանոց են ընդունվում երեխաներ, ոմանք էլ առողջանում և դուրս են գրվում: Հիմնականում բրոնխո-թոքային հիվանդներ են: Մեծ մասի վիճակը կայուն ծանր է՝ դրական տեղաշարժով»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Արևիկ» մանկական բժշկական կենտրոնի վերակենդանացման բաժնի վարիչ բժիշկ Մեսրոպ Մարգարյանը։
Շուշիի Մկրտիչ Խանդամիրյանի անվան պետական թատրոնի դերասաններ Սվետա Առուստամյանն ու Արմեն Գաբրիելյանը ադրբեջանցի կեղծ բնապահպանների կողմից Բերձորի միջանցքը փակելու պատճառով չեն կարողանում հասնել իրենց ընտանիքներին:
Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանի կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի բաժնի վարիչ, պատմաբան Վարդուշ Մովսիսյանի խոսքով՝ ճանապարհը փակելով՝ թշնամին հիմնականում ուզում է հայաթափել Արցախը՝ ըստ էության արժանացնելով Նախիջևանի ճակատագրին:
«1920 թվականին Հայաստանը գնաց առճակատման Ռուսաստանի հետ, արդյունքում՝ կորցրեց մեծ տարածքներ, ու թուրքական զորքերը հայտնվեցին Հայաստանում: Հետո եղան Մոսկվայի, ապա Կարսի պայմանագրերը: Հայաստանը 1920թ. սպասում էր Արևմուտքի օգնությանը, Սևրի պայմանագրի իրականացմանը, Վիլսոնի իրավարար վճռին, ինչը չեղավ: Հիմա նույն իրավիճակը մի քիչ այլ ձև կատարվում է այս օրերին»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց պատմաբան Գևորգ Մելքոնյանը:
«Վերածննդի հրապարակում տեղի ունեցած հանրահավաքով արցախցիները հերթական անգամ ապացուցեցին, որ անկոտրում են, և ոչ ոք չի կարող իրենց հպատակեցնել: Ցույց տվեցին, որ պայքարելու են սեփական արժանապատվության, պետության համար»,- այսօր հրավիրված ասուլիսի ժամանակ ասաց ՀՀԿ խորհրդի անդամ Տիգրան Վարդանյանը՝ հավելելով, որ ՀՀ-ում բնակվող քաղաքացիները ևս պետք է միանան:
«Բերձորի միջանցք կեղծ բնապահպանների ուղարկած Ադրբեջանի իշխանությունների դավադիր ծրագրի նպատակն Արցախ-Հայաստան կապը կտրելն է ու ժամանակի ընթացքում Արցախը հայաթափելն է»,- մեզ հետ զրույցում կարծիք հայտնեց Հայ-արաբական միջազգային իրավական խորհրդի գլխավոր քարտուղար Վահե Մահշիկյանը:
«4 ամսական փոքրիկի առողջական վիճակում փոքր-ինչ դրական տեղաշարժ կա: Նրան հսկում են այն մասնագետները, որոնք մինչև երեխայի Հայաստան տեղափոխվելը՝ բուժում էին հեռավար տարբերակով։ Երեխան մի քիչ աշխուժացել է, սկսել է ուտել, բայց հիվանդությանը բնորոշ՝ շարունակում է բարձր ջերմել: Բժիշկները նրա առողջական վիճակը գնահատում են կայուն ծանր»,- մանրամասնեց ԱՆ խոսնակը:
Արտերկրում բնակվող մեր մի շարք հայրենակիցներ Ադրբեջանի կողմից Արցախում հումանիտար ճգնաժամ ստեղծելու և Հայաստանի հետ կապող միակ ճանապարհը փակելու վերաբերյալ փորձում են տեղեկացնել օտարերկրյա դիվանագետներին, մշակույթի գործիչներին, մարզիկներին, որպեսզի նրանք էլ իրենց հերթին բարձրաձայնեն՝ դատապարտելով հերթական անմարդկային քայլը, ու հասնեն այդ երկրի նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառելուն:
12 օր է, ինչ Ադրբեջանը փակել է Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհը: Բրազիլիայի Առևտրի հայկական պալատի հիմնադիր Սարգիս Կարամեկյանը մեր այն հայրենակիցներից է, ով ամեն կերպ փորձում է բարձրաձայնել թշնամու կողմից կատարվող հերթական սադրանքի մասին՝ հրավիրելով աշխարհի ուշադրությունը:
Արդեն 12 օր է՝ Ադրբեջանը մի խումբ ձեռնասուն, այսպես կոչված, էկո-ակտիվիստների միջոցով փակ է պահում Արցախն աշխարհի հետ կապող միակ ճանապարհը՝ Բերձորի (Լաչինի) միջանցքը՝ երկիրը կանգնեցնելով հումանիտար աղետի առաջ:
«Արցախում մրգի և բանջարեղենի խնդիր կա: Առաջացել է նաև բենզինի խնդիր»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Շուշիի գորգերի թանգարանի հիմնադիր տնօրեն Վարդան Ասծատրյանը:
«Արցախը Հայաստանի և արտաքին աշխարհի հետ կապող միակ ճանապարհը փակելը սրիկայություն է: Անմարդկային խաղ են խաղում իրենց հողում հազարամյակներ ապրող մեր հայրենակիցների նկատմամբ՝ փորձելով հավատը, հաստատակամությունը, սակայն այդպես էլ չհասկանալով, որ արցախցիների հետ գործ ունեն, ովքեր չեն կոտրվելու»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց մանկաբույժ Արթուր Մարտիրոսյանը:
«Շուրջ 120.000 արցախցիներ 10 օր է, ինչ շրջափակման մեջ են գտնվում, խախտվել է ազատ տեղաշարժի իրենց իրավունքը: Երեխաները, երիտասարդները զրկված են կրթություն ստանալու իրավունքից, հիվանդների տեղափոխումը Ստեփանակերտի հիվանդանոցներից Երևան՝ անհնար է: Խախտված է արցախահայության կյանքի իրավունքը»,- ավագանու արտահերթ նիստի ընթացքում ասաց ավագանու անդամ Արման Անտոնյանը՝ ընդգծելով, որ Արցախն ու Հայաստանը կապող կյանքի ճանապարհը փակել են մի խումբ ադրբեջանցիներ՝ կեղծ օրակարգերով:
«Էս ծուռ, շատերիդ ծռած երկրում, ուզում եմ հասկանալ՝ դեռ ի՞նչ պետք է լինի, որ սթափվենք: Օրինակ, ինչո՞ւ չենք գնում Լաչինի միջանցք ու այնտեղ նկարվում, սելֆիներ անում կամ լենտեր կտրում»,- Երևանի ավագանու արտահերթ նիստի ընթացքում ասաց ավագանու անկախ անդամ Էռնեստ Ավանեսովը:
«Ալիևը հասկացրել էր, որ եթե չլինի «Զանգեզուրի միջանցքը», կփակեմ Բերձորի միջանցքը: Փորձեց անել, բայց հավաստիացնում եմ, այն շուտով բացվելու է»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ադրբեջանագետ Գրիգորի Այվազյանը:
