Երեկ հայտնի դարձավ, որ հուլիսի 19-ին անփառունակ կերպով տապալված Դատավորների ժողովից մոտ երկու շաբաթ անց՝ օգոստոսի 4-ին, Վճռաբեկ դատարանի նախագահ Լիլիթ Թադևոսյանը կրկին հրավիրել է Ընդհանուր ժողով:
Այսօր «Իշխանազավթում տեղական ընտրություններով 2018-2023 թվականներին» թեմայով ասուլիս էր հրավիրել հասարակական-քաղաքական գործիչ Էդգար Ղազարյանը։ Նա ներկայացրեց ԿԸՀ գործունեությունն այս իշխանությունների տարիներին, ապա այս իշխանությունների օրոք կազմակերպված բոլոր ընտրություններում արձանագրեց «բռնաճնշումների և իշխանազավթման» ցցուն օրինակներ:
Աժ նախկին պատգամավոր Արման Աբովյանը «Շրջափակում. օր 220» թեմայով պանելային քննարկման ժամանակ ուշադրություն հրավիրեց հանգամանքի վրա, որ իշխանության առաջ քաշած նարատիվները՝ «գերբ», «եկեղեցու պատմություն, ռեսուրս չունենք» և այլն, ժողովրդին հիմարացնելու համար է:
Մենք ունենք պետական համակարգ, որը երկրի առաջին դեմքը վերածել է աղանդի. Վահե Հովհաննիսյան
«Շրջափակում. Օր 220» թեմայով քննարկման ժամանակ «Հայաքվե» և «Համախմբում» նախաձեռնությունների համակարգող Ավետիք Չալաբյանն առանձնացրեց Արցախի ճակատագրի վրա ազդող մի քանի գործոներ:
Նիկոլ Փաշինյանը հայ հասարակության անարժանապատվության քայլող (տասնյակ թիկնապահների ուղեկցությամբ) մոնումենտ է, որի պատվանդանն այս կամ այն կողմ թեքելով, տարբեր երկրներ՝ Ադրբեջանի գլխավորությամբ, լուծում են իրենց խնդիրները: Եվ դա շարունակելու են այնքան ժամանակ, քանի դեռ հայ հասարակությունը չի գտել այդ պատվանդանը կազմաքանդելու միջոցները:
Արդեն ավելի քան երկու տասնամյակ թևակոխել ենք XXI դար, բայց մնացել ենք Ակսել Բակունցի նկարագրած Արթին պապի հոգեբանությամբ։ Արթին պապը դեռ խեղճուկրակ գյուղացի էր։
«Մենք պատրա՞ստ ենք այդպիսի կյանքի: Կա բան, որ կյանքից վեր է՝ արժանապատվությունն է, ազգային արժանապատվությունը: Մեր իշխանությունը թքած ունի այդ արժանապատվության վրա. թրքահաճո իշխանություն է, որը թլպատել է իր ժողովրդին, ու դրա հետևանքով է Ղարաբաղում կատարվում այն, ինչ կատարվում է:
Արմեն Աշոտյանը գործող իշխանության՝ Նիկոլ Փաշինյանի և նրա թիմի ամենաոխերիմ քննադատն է. հատկապես Հայաստանի ու Արցախի անվտանգության, Արցախի հիմնախնդրի հետ կապված հարցերում նա մերկացնում և հանրությանն էր ներկայացնում ՔՊ-ական իշխանության՝ քաղաքական, դիվանագիտական քայլերի վտանգները: Նա բազմիցս բացահայտել է փաշինյանական ռեժիմի մութ գործարքները՝ հրապարակելով սկանդալային փաստաթղթեր:
Հայկական իրականության ձևախեղման ու Հայաստանի ներկայիս ողբերգական վիճակի խորքային պատճառները շատ են։ Բայց դրանց թվում հիմնարար նշանակություն ունեն իշխանություն-պետություն, պետություն-հասարակություն հարաբերությունները, որոնց անոմալիան սպառնում է պետականության կորստով։
«Մենք հրաժարվում ենք վախենալ»,- այսպիսին էր ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշի արձագանքը 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններին։
Ադրբեջանի կողմից մայիսի 26-ին առևանգված հայ զինծառայողներ Հարություն Հովակիմյանն ու Կարեն Ղազարյանը նախօրեին Ադրբեջանում ազատազրկման են դատապարտվել 11 տարի 6 ամիս ժամկետով։ Ադրբեջանը նրանց մեղադրում է «պետական սահմանը հատելու և ծանր հանցագործությունների նախապատրաստման մեջ», այն դեպքում, երբ նրանք առևանգվել են ադրբեջանցի դիվերսանտների կողմից դիրքեր սնունդ տանելուց հետո վերադարձի ճանապարհին։
Որոշակի առանձնահատկություններով, նաև հարմարավետության գոտու հետևանք է մեկ այլ հոգեբանական ու վերջին շրջանում հաճախ հիշվող ֆենոմեն՝ «ստոկհոլմյան համախտանիշը», որի դեպքում զոհը սկսում է էմոցիոնալ կապ, անգամ երախտիք ապրել իրեն ճնշողի, ստորացնողի նկատմամբ։ Դրա հիմքում ընկած է նույն իրողությունը՝ զոհը, ժամանակի հետ, սկսում է հարմարվել անգամ անմարդկային պայմաններին, որոնք ձևավորում են նրա կոմֆորտ գոտին։
Որպես հետևանք՝ իշխանությունը վերածվել է այդ երկու ճյուղերի սիմբիոզի, որը հանդես է գալիս յուրատեսակ քիմերայի տեսքով, որում դիցաբանական հրեշավոր սատանայի առյուծի գլուխը ներկայանում է՝ Նիկոլ Փաշինյանի, իսկ այծի իրանը՝ խորհրդարանի տեսքով։ Հիմա իշխանությունը՝ Կարեն Անդրեասյանի ձեռամբ, զբաղված է դատական համակարգի վերջնական հնազանդեցմամբ, որի ավարտին քիմերայի հրեշավոր մարմինը կամբողջանա, և դատական իշխանությունը կկատարի իրեն հատկացված վիշապի պոչի դերը։
«Իշխանությունները ոչ միայն իրենք են խախտումներ թույլ տալիս և ամեն ինչ անում են, որ օրենքով ոչինչ չլինի, այլև պայքարում են այն բացառիկ դատավորների դեմ, որոնք փորձում են ապահովել օրենքի գերակայությունը»,- նշեց Լուսինե Սահակյանը:
Հայաստանի դատական համակարգում վերջին շրջանում տեղի ունեցող իրադարձություններն արդարացիորեն գնահատվում են՝ որպես խայտառակ, աննախադեպ անօրինականություն, հակաիրավականություն և այլն։
44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում Նիկոլ Փաշինյանի ելույթները հերթական անգամ բացահայտեցին այն անլրջությունը, մակերեսայնությունը, դիլետանտիզմը, որով պետությունը ղեկավարվում է արդեն 5 տարի և կառավարվել է պատերազմի ընթացքում։
Լայն իմաստով, մենք՝ որպես հասարակություն, տապալեցինք Արցախի կողքին կանգնելու փորձությունը և Ադրբեջանի ֆիզիկական շրջափակմանն ավելացրեցինք անտարբերությամբ արտահայտվող հոգեբանական շրջափակումը, որը գուցե արցախահայերի համար ավելի սարսափելի է առաջինից։ Որպես հանրություն, մենք գրեթե զրկվել ենք ապրումակցելու, էմպաթիայի ունակությունից՝ միևնույն ժամանակ՝ աշխարհից, օտարներից պահանջելով ապրումակցել մեր ազգակիցներին, որոնց իրականում առաջին հերթին լքել ենք մենք՝ Հայաստանում ապրողներս։
Արդարադատության նախարարությունը մշակել է Զանգվածային լրատվամիջոցների (ԶԼՄ) գործունեության «կարգավորմանն» ուղղված հայեցակարգ։
Շատ ցավալի է, ես կասեի ողբերգական, որ մեր պատմության այս ճակատարգական փուլում մենք ունենք նման հակապետական իշխանություն ու նրանց հետ պասերով աշխատող ընդդիմություն:
«Այնտեղի կառավարությունն էլ նորմալ չի աշխատում, այստեղինն էլ: Սպասողական վիճակը ոչ մի տեղ չի տանում՝ եղավ Փառուխը, մյուսը…,- նկատեց մեկ այլ քաղաքացի՝ հիշեցնելով,- Էդ նույն թուրքերը փախած գնում էին 90-ականներին, բայց պետք է զենք ունենաս»:
Ընդդիմադիր որոշ շրջանակների ամենասիրելի զբաղմունքներից մեկը սեփական անհաջողությունների, Նիկոլ Փաշինյանին իշխանությունից հեռացնել չկարողանալու մեջ հասարակությանը մեղադրելն է։ Ընդ որում, որքան ավելի ցածր է առանձին վերցրած ընդդիմադիրի ՕԳԳ-ն այդ գործում, այնքան ավելի բարձր է նրա ձայնի դեցիբելը՝ հասարակությանը մեղադրելու պարագային։
2018 թվականի հայտնի իրադարձություններից հետո Նիկոլ Փաշինյանըհայտարարել էր. «Կախարդական փայտիկ կա և այդ կախարդական փայտիկը արդեն իր գործը սկսել է»: Դրանից հետո էլ պարբերաբար հավաստիացրել էր՝ փայտիկի հետ ամեն ինչ կարգին է:
Ումի՞ց են դրանք ստացվում և ինչի՞ համար։ Այս հարցերն են, որոնք պատասխան են պահանջում, բայց մնում են անպատասխան։
Նիկոլ Փաշինյանն իրեն հատուկ աճպարարությամբ հերթական ինքնախոստովանական ցուցմունքը տվեց ԱԺ-ում:
Նախօրեին Մինսկում տեղի ունեցավ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) անդամ երկրների արտգործնախարարների խորհրդի նիստը, որին մասնակցեց ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը:
Մեծ հաշվով, Նիկոլ Փաշինյանի կողմից հիմա անցկացվող ցանկացած ընտրություն «Արցախը տանք՝ լավ ապրենք» անբարոյական թեզի ստուգատես է, հետևաբար ընդդիմությունը՝ հանրության հետ համարժեք աշխատանքի տեխնոլոգիաներով, կարող է տապալել արցախավաճառությունը Երևանում լեգիտիմացնելու ջանքերը։
Մենք ապրում ենք ոչ թե իրական, այլ «տեխնոլոգիական հեղինակությունների» ժամանակներում, որոնք, ի տարբերություն առաջինների, ծառայում են ոչ թե պետությանն ու հասարակությանը, այլ իրենց կերտողներին։
«Հիմա այդ կոնսենսուսը չկա։ Միջազգային այն դրությունը, որը ստեղծվել է կոնկրետ Ղարաբաղի պատկանելիության հարցի վերաբերյալ, կոնկրետ տարածաշրջանում կոմունիկացիոն կապերի բացման ուղղությամբ, այդ բոլորը, իհարկե, պետք է հաշվի առնել, ի գիտություն ընդունել, բայց և ուզում եմ բոլորին հիշեցնել, որ արտաքին լեգիտիմությունը ոչինչ է, եթե իշխանությունն ինքը երկրի ներսում չունի լեգիտիմություն»։
«Պրոֆեսիոնալիզմն այստեղ որևէ դերակատարում չունի, որովհետև ԱԳՆ-ում կան պրոֆեսիոնալ կադրեր, նաև ունենք բավականին լավ պատրաստված միջազգային իրավունքի մասնագետներ. այստեղ խնդիրն ավելի տրամադրվածության և քաղաքական կամքի ոչ միայն բացակայության, այլև դրան հակառակ գործողությունների իրականացման մեջ է»:
