Թուրք լրագրող Ռուշեն Չաքըրը «Medyascope TV»-ի կայքում տեղ գտած հոդվածում փորձել է բացատրել, թե ինչու է Էրդողանն այդքան ցանկանում հանդիպել Սիրիայի նախագահ Բաշար ալ-Ասադի հետ:
«Արվում են ուղիղ, համարձակ հայտարարություններ, որոնց վրա հայկական կողմն աչք է փակում՝ մինչև հիմա հուսալով, թե հնարավոր է Թուրքիային տարանջատել Ադրբեջանից ու հարաբերություններ կառուցել՝ առանց ադրբեջանական ազդեցության։ Պետք է հասկանանք, որ այս հարցում Թուրքիան, դասական իմաստով, գտնվում է ադրբեջանական ազդեցության տակ և որևէ քայլ չի անելու, քանի դեռ Ադրբեջանն իր օրակարգը չի բավարարել»։
«Հայաստանին պետք չէ միջանցք որևէ տեսքով․ պետք չէ միջանցք, որտեղ կանգնելու են թուրքերը, կամ՝ ռուսները, և կամ՝ որևէ ընկերություն, որը, հնարավոր է՝ վաճառի ՀՀ շահերը,- շեշտեց Հրանտ Միքայելյանը, ապա անդրադառնալով այս իրավիճակի այլընտրանքներին՝ նկատեց,- Իրավիճակն արդեն բավականին խորացել է․ հեշտ չի լինելու հաստատ։ Այդ ելքը պետք է փնտրել․ կան երկրներ, որոնք ևս չեն ուզում այդ միջանցքը՝ սկսենք Իրանից, չեմ կարծում, թե Ֆրանսիան ու Հնդկաստանն են շահագրգռված։ Այս հարցում, օրինակ, կարող ենք դաշնակիցներ ունենալ, բայց պետք է ունենալ հստակ դիրքորոշում, ինչը Փաշինյանը չունի»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Paris Pantheon Assas համալսարանի միջազգային իրավունքի դոկտոր, փաստաբան, Մարդու իրավունքների միջազգային ֆեդերացիայի նախկին փոխքարտուղար, ֆրանսահայ Րաֆֆի-Ֆիլիպ Կալֆայանն է։
«2021 թվականի մայիսին Փաշինյանը փրփուրը բերանին գոռում էր խաղաղության դարաշրջանի մասին, ադրբեջացիները ոտ-ոտ իջնում էին ՀՀ ինքնիշխան տարածքներով, հետևապես՝ Ջերմուկի հարցով այն, ինչ խոսում է՝ այլ է, ինչ անում է՝ այլ։ Ինչ վերաբերում է բանակին, ապա բանակն ինքն իրենով չի կարող քայլ անել, քայլ անում է քաղաքական իշխանությունը,- ասաց Աբրահամյանը՝ շեշտելով,- Կտեսնեք՝ մեր բանակը լրիվ այլ խնդիր կլուծի առաջնագծում, եթե ՀՀ իշխանությունն այլ լինի»։
Հայաստանը մասնակցելու է հոկտեմբերի 22-24-ը Կազանում անցկացվելիք BRICS-ի (ԲՐԻՔՍ) գագաթնաժողովին, որին մասնակցելու են նաև Ադրբեջանն ու Թուրքիան՝ Ալիևի ու Էրդողանի մակարդակով։ ՀՀ մասնակցության մասին նախօրեին հայտնեց ՀՀ արտաքին գործերի փոխնախարար Մնացական Սաֆարյանը, հաղորդելով նաև, որ ՀՀ-ն նաև ԱՊՀ գագաթնաժողովին է մասնակցելու։ Իսկ ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովն էլ հայտնել է, որ Հաղթանակի 80-ամյակի կապակցությամբ […]
«Խաչակնքվելով եմ հետևել Փաշինյանի ասուլիսին, որովհետև, դժբախտաբար, ուղերձները, որոնք ավանդաբար Փաշինյանն իր ասուլիսների ժամանակ ունենում է, այսպես ասած, միստիկ նշանակություն են ունենում մեր հասարակության և պետության համար: Փաշինյանը կարծես թե ներկայացնում է այն պլանները, որոնցով ցանկանում է կազմաքանդել մեր պետությունը»
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Ադրբեջան կատարած այցից օրեր անց սպասվում է Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովի այցը Թուրքիա։ Այս մասին հայտնել է Ադրբեջանի ԱԳՆ մամլո ծառայությունը՝ չմանրամասնելով այցի նպատակն ու օրակարգը։
Այն, որ 2020 թվականի հուլիսյան մարտերից և 44-օրյա պատերազմից առաջ ՀՀ ռազմական ղեկավարությունը Նիկոլ Փաշինյանին զգուշացրել է, որ մեր թշնամին այլևս միայն Ադրբեջանը չէ, այլ նաև Թուրքիան, հետևաբար՝ այդ պետությունների համահավաք ռազմական ներուժին Հայաստանը չի կարող արդյունավետ դիմակայել, 168.am-ը մեկ անգամ չէ, որ գրել է՝ հղում անելով ՀՀ ԶՈւ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանին, ով 2020 թվականի հունիսին՝ ԳՇ պետի պաշտոնում նշանակվելուց հետո, այս մասին Փաշինյանին և ՀՀ անվտանգության խորհրդին ներկայացրել էր տարածաշրջանում ռազմաքաղաքական իրադրության համապատասխան վերլուծություն՝ հորդորելով քաղաքական ու դիվանագիտական ողջ ներուժն ուղղել պատերազմից խուսափելուն կամ գոնե այն հետաձգելուն:
«Սակայն այդ հակասությունները հրապարակային դաշտում հայտարարություններում չեն արտացոլվում, այլ միայն քայլերից է հնարավոր զգալ, որ կան խնդիրներ, կոռեկտությունն ընդհանուր առմամբ պահպանվում է, քանի որ հարաբերությունների գինը բարձր է երկու կողմի համար էլ։ Սակայն այստեղ Երևանը լռում է, Անկարան անում է այնպես, ինչպես հարմար է։ Եվ դա կարծես չի անհանգստացնում Երևանին»,- ասաց նա։
Պատահական չէ, որ Արևմուտքը փորձ է անում Հայաստանին իբրև թե առաջարկել որոշակի այլընտրանքներ, և այդ նույն տրամաբանության ներքո, օրինակ՝ քննարկումներ են տարվում Հայաստանում ամերիկյան մոդելով ատոմակայանների կառուցման մասին, որոնց վերաբերյալ մասնագետները նշում են՝ իր արդյունավետությունը չապացուցած տեխնոլոգիա է և կասկածելի է, թե որքանով կարող է Հայաստանում արդյունավետ լինել, այլընտրանք լինել Հայաստանի ատոմակայանին, որը ՌԴ հետ համագործակցությամբ է աշխատում:
Ամիսներ շարունակվող դադարից հետո՝ վաղը Հայաստան-Թուրքիա սահմանին տեղի կունենա հատուկ ներկայացուցիչների՝ Ռուբեն Ռուբինյանի և Սերդար Քըլըչի 5-րդ հանդիպումը։ Այս մասին տեղեկացնում է Հայաստանի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունը՝ առանց այլ մանրամասներ ներկայացնելու։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ամերիկաբնակ քաղաքագետ, միջազգայնագետ Աղասի Ենոքյանն է։
Եվրոպացի փորձագետ Սյուզան Ստյուարտը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ սա թեթև եվրոպական ձևաչափ է, որը հնարավորություն է տալիս լայնաֆորմատ շփումներ կազմակերպել, նախաձեռնություններով հանդես գալ, ապահովել կապ ԵՄ անդամ երկրների ու անդամակցության ցանկություն ունեցող, սերտ հարաբերությունների ձգտող երկրների հետ։ Այս առումով, նրա խոսքով, այս գագաթնաժողովում առանձնահատուկ կարևոր են Արևելյան գործընկերության մաս կազմող երկրները՝ հատկապես Մոլդավան, Ուկրաինան, Հայաստանը, Ադրբեջանն ու Վրաստանը։
168.am-ի հետ զրույցում թուրք վերլուծաբան Ջենգիզ Աքթարն ասաց, որ Մակրոն-Էրդողան հանդիպման օրակարգում Հարավային Կովկասի, մասնավորապես՝ ՀՀ-Ադրբեջան Խաղաղության համաձայնագրի թեմայի ընդգրկումն ինչ-որ անսպասելի բան չէ, քանի որ հնարավոր համաձայնագիրն իր հետ բերելու է ռեգիոնալ փոփոխություններ։
«Իլհամ եղբորս հետ էլ ունեցածս զրույցներում նա ևս կողմ է դրական քայլերի կատարմանը։ Քանի որ աշխարհը կարոտ է խաղաղությանը, այդ տարածաշրջանը ևս կարոտ է խաղաղությանը և ցանկանում ենք, որ պահ առաջ գրկենք այդ խաղաղությունը»։
Տարբեր երկրներում ընդդիմությունը, որպես կանոն, ունենում է նաև արտաքին քաղաքական արժևորում՝ ելնելով սպեցիֆիկ իրավիճակից:
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, ով Ղազախստանի նախագահ Կասիմ Ժոմարտ Տոկաևի հրավերով այս օրերին Աստանայում է՝ մասնակցելու է Շանհայի համագործակցության կազմակերպության գագաթնաժողովին, բավականին ուշագրավ և ըստ էության աշխարհաքաղաքական նշանակության երկկողմ և եռակողմ հանդիպումներ է ունենում այս հարթակում։
«168 Ժամ»-ի հետ զրույցում ռուս ռազմական վերլուծաբան Ալեքսանդր Խրամչիխինը նշեց, որ ԱՄՆ-ը Հայաստանին ու Ադրբեջանին ՆԱՏՕ-ի միջոցառման է հրավիրել հենց տեղում հանդիպում կազմակերպելու նպատակով։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ԵՊՀ պրոֆեսոր, իրանագետ Վարդան Ոսկանյանն է։
ԱՄՆ-ը պետքարտուղար Բլինքենի մակարդակով ճանաչում է Հարավային Կովկասում Ադրբեջանի «առանցքային դերն» ապագա ռեգիոնալ գործընթացներում և սպասում ռեգիոնալ-տրանսռեգիոնալ կապուղիների բացմանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
Հայ-թուրքական, այսպես կոչված, կարգավորման գործընթացում վերջին շրջանում նորությունների, Հայաստանի ու Թուրքիայի հատուկ բանագնացների միջև հանդիպումների բացակայության, նախկինում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների չիրականացման և ամենաբարձր մակարդակով Թուրքիայի կողմից նախապայմանների հռչակման ֆոնին հունիսի 18-ին Նիկոլ Փաշինյանը սեփական նախաձեռնությամբ հեռախոսազրույց ունեցավ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի հետ։ ՀՀ կառավարության փոխանցմամբ, Փաշինյանը շնորհավորել է Թուրքիայի նախագահին Կուրբան Բայրամի առթիվ, իսկ Թուրքիայի նախագահը նրան է շնորհավորել գալիք Վարդավառի՝ Հիսուս Քրիստոսի Պայծառակերպության տոնի առթիվ։
Նախօրեին ՀՀ ԱԳՆ-ն ուշագրավ արտաքին քաղաքական հայտարարություն տարածեց՝ ճանաչելով Պաղեստինը՝ որպես պետություն։ ՀՀ ԱԳՆ տարածած հայտարարության համաձայն, Գազայում տիրող աղետալի հումանիտար իրավիճակը և շարունակվող ռազմական հակամարտությունն այսօր միջազգային քաղաքական օրակարգի՝ կարգավորում պահանջող առաջնային խնդիրներից մեկն է:
Պաղեստինի պետության ճանաչումը ՀՀ-ի կողմից այս փուլում նպատակահարմար չէր, քանի որ իր մեջ լրացուցիչ ռիսկեր է պարունակում: Մենք գիտենք, որ իսրայելական կողմը տարբեր ձևերով աջակցում է Ադրբեջանին, և 44-օրյա պատերազմի օրերին մեծ աջակցություն է ցուցաբերել՝ և՛ զենքի, և՛ մասնագետների ու փորձի փոխանակման տեսքով: Եվ այս իրավիճակում բոլորից առաջ ընկնել և ճանաչել Պաղեստինի պետությունը, կարծում եմ, ոչ մի լավ բանի չի տանի:
Հարավային Կովկասում և դրա շուրջ «եռացող» աշխարհաքաղաքական իրադարձությունների ֆոնին ՀՀ իշխանությունները չեն դադարում Թուրքիայի իշխանություններին ընդառաջ քայլեր կատարել։
ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Արշակ Կարապետյանը «Ռադիո Ավրորայի» եթերում՝ ռուս քաղաքագետ, հրապարակախոս Դարյա Միտինայի հետ հարցազրույցում անդրադարձել է 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմին և Նիկոլ Փաշինյանի ղեկավարած պետության և հենց նրա՝ պատերազմ վարելու և պատերազմական իրավիճակում կառավարման ունակություններին:
Մինչ հայաստանյան հասարակությունը կենտրոնացած է ներքաղաքական զարգացումների և Բագրատ սրբազանի առաջնորդած շարժման վրա, ուշագրավ զարգացումներ են տեղի ունենում հարավկովկասյան ռեգիոնում և դրա շուրջ։ Նախօրեին տեղի ունեցավ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի նախապես չհայտարարված աշխատանքային այցը Թուրքիա, որի օրակարգը սկսվեց օդանավակայանում Ալիև-Էրդողան հանդիպմամբ այնպես, ինչպես օրերս Պուտինի Բելառուս կատարած այցի ժամանակ։ Բնականաբար, հանդիպումն օդանավակայանում նրանց բուն հանդիպումը չէր։
Օրերս ՀՀ ԱԺ-ում ԱԳ նախարարության 2023 թվականի բյուջեի կատարողականի թեժ դրվագներով քննարկման ժամանակ հանկարծակիորեն պարզվեց, որ Թուրքիան իբրև թե չունի որևէ պահանջ ՀՀ-ից։ ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը, փորձելով գովաբանել Թուրքիային և հայ-թուրքական անպտուղ, երկար դադարներով բանակցային գործընթացը, կարելի է ասել, պաշտպանել Թուրքիայի իշխանություններին հայաստանյան ընդդիմությունից, հայտարարել է, թե Թուրքիայի կողմից պահանջներ չկան իրենց ուղղված։
Հունիսի 1-ին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի զանգ-շնորհավորանքը Նիկոլ Փաշինյանին շարունակում են լայնորեն քննարկել ռեգիոնալ փորձագիտական շրջանակներում։ Նույնիսկ Ադրբեջանում անտարբեր չեն մնացել այդ զանգի նկատմամբ, հաշվի առնելով հանգամանքը, որ ՌԴ նախագահը հաճախ չէ նախաձեռնում հեռախոսային խոսակցություններ՝ հատկապես Ուկրաինայում սկսված պատերազմից հետո։
