Օգոստոսի 1-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ նիստում ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանը հաստատել էր, որ պատերազմի 4-րդ օրը՝ 2020 թվականի սեպտեմբերի 30-ին, ԱԽ նիստում առաջարկել է կանգնեցնել պատերազմը։ Նա, մասնավորապես, ասել էր.
Այս թեմայի հետ կապված՝ միգուցե կարելի է երկար խոսել և կարևորել տեղեկատվության հրապարակայնացումը, լուսաբանումները, բայց այս պահին հստակ ուզում եմ արձանագրել՝ Բակո Սահակյանը բավականին լուրջ ներդրում ունի՝ ինչպես Արցախի ներքաղաքական կայունության և համերաշխության ապահովման, այնպես էլ, համոզված եմ, Արցախի դեմ, բառի բուն իմաստով, իրականացվող պատերազմի գործում՝ Արցախի դիմադրության ապահովման հարցում:
Օգոստոսի 1-ին և 2-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովը լսել է ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանին:
Օգոստոսի 1-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում իշխանական պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանը հարց էր ուղղել ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանին, թե ինչ վիճակում է 2018-ին ընդունել պաշտպանության նախարարությունը և զինված ուժերը: Այսինքն՝ ի՞նչ բանակ է ժառանգել իրենց իշխանությունը նախկիններից:
«ՀՀ-ն, որը միշտ եղել է Արցախի անվտանգության երաշխավորը, ասում է, թե Արցախն ադրբեջանական է, իսկ մեր հասարակությանը փորձում են շեղել, խաբել, թե ռուս խաղաղապահները, եվրոպացիներն ու ամերիկացիները պետք է ինչ-որ քայլեր ձեռնարկեն, որ այս իրավիճակից դուրս գանք,- լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության երիտթևի նախագահ Հենրիխ Դանիելյանը՝ անդրադառնալով Արցախի 8 ամիս տևող շրջափակմանը, ապա շեշտեց,- Քայլեր պետք է ձեռնարկի Հայաստանի Հանրապետությունը, Նիկոլ Փաշինյանը:
Հանրապետական կուսակցության երիտթևի նախագահ Հենրիխ Դանիելյանն Ազգային ժողովում 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի նիստի ընթացքում Պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանի հայտարարությունները համարում է իշխանություններին ուղղված գործարքի առաջարկ:
«Ադրբեջանն Արցախում ռազմական գործողությունների գնալուց առաջ պետք է մեկուսացնի ռուս խաղաղապահներին, որը տեսականորեն անհնար է և նշանակում է, որ հարձակման ժամանակ ռուս խաղաղապահները դառնում են թիրախ, որովհետև իրենք, այնուամենայնիվ, այդտեղ ապրող մեր հայրենակիցների ֆիզիկական գոյության երաշխավորներն են: Հարձակում ռուս խաղաղապահների վրա՝ նույնն է, թե հարձակում ՌԴ-ի վրա: Դրա համար Ադրբեջանը փորձում է ոչ ռազմական կերպով լուծել խնդիրը՝ տոտալ բլոկադայով մարդկանց հույսն ամբողջովին կտրել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանն է:
44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում ավելի քան 3 ժամ լսել են հրթիռների գործով դատապարտվող ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանին, վաղը նրա հարցաքննությունը տեղի կունենա փակ ռեժիմով:
168.am-ի տեղեկություններով, ԱԺ Քննիչ հանձնաժողով ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանի գնալուց առաջ՝ գիշերը, իշխանությունները որոշել են նորից կալանավորել բանակին զենք մատակարարող Դավիթ Գալստյանին (Պատրոն Դավիթ), դատարանի որոշումն արդեն կա, և այսօր 1-2 ժամերի ընթացքում նրան արդեն կկալանավորեն: Ի դեպ, Քննիչ հանձնաժողովում ՔՊ-ական պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանն առաջ ընկնելով՝ տվեց Գալստյանի «դատավճիռը»:
Այն իրավիճակը, որ այսօր տիրում է Արցախում և ՀՀ սահմաններում կամ սպասվում է Արցախին և ՀՀ-ին, 44-օրյա պատերազմի արդյունք է, ինչպես վերջերս 168.am-ի հետ զրույցում նշել էր ռազմական վերլուծաբան Արթուր Եղիազարյանը, 2020-ին տեղի ունեցածը կարծես կռվի ճանապարհով հողերի հանձնման գործընթաց էր:
Հուլիսի 13-ին 168.am-ը գրել էր, որ Դավիթ Տոնոյանը 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում ուղիղ եթերով հրապարակային ելույթի մտադրությունից հետ չի կանգնել, ինչպես նաև պատրաստ է թույլատրելիության սահմաններում հրապարակային հարցուպատասխանի:
Դավիթ Տոնոյանը կկարողանա ներկայանալ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողով:
168.am-ի տեղեկություններով, վաղը՝ հուլիսի 25-ին, պարզ կդառնա, թե Հակակոռուպցիոն դատարանը կբավարարի՞ ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանի միջնորդությունը՝ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ՀՀ ԱԺ քննիչ հանձնաժողով ներկայանալու նպատակով կարճաժամկետ մեկնման թույլտվություն ստանալու հետ կապված:
Զինված ուժերի, այս դեպքում՝ առաջնագծի հետ կապված, իշխանությունը փորձում է որպես արդյունավետության ցուցիչ ներկայացնել ներդրվող գումարները, բայց միշտ չէ, որ դրանց ներդրումն արդյունավետ է լինում և ըստ առաջնահերթության ծախսվում: Ծրագրային առումով կան մեծ թվով խնդիրներ: Այսինքն, մի կողմից՝ թվում է, թե ռազմական բյուջեի ավելացում կա, մյուս կողմից՝ գործ ունենք ծրագրերի անարդյունավետության հետ, դրանք իրենց նպատակին չեն ծառայում և հնարավոր փոփոխություններին բավականին դանդաղ տեմպ են հաղորդում:
Հունիսի 27-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ ինքն իրեն ամեն ինչում մեղավոր է զգում, բայց երբ փորձում է ձևակերպել սեփական մեղադրական եզրակացությունը՝ փակուղու առաջ է կանգնում:
3 տարի առաջ այս օրերին հայաստանյան ֆեյսբուքյան օգտատերերի մեծամասնության էջերին կարելի էր հանդիպել TavushStrong հեշթեգը։ 2020-ի հուլիսի 12-ին, հայ-ադրբեջանական սահմանում՝ Տավուշի մարզի ուղղությամբ, թեժ մարտեր սկսվեցին, որոնք ամենաթեժը համարվեցին 2016թ․ ապրիլյան պատերազմից հետո. թիրախում նաև խաղաղ բնակչությունն ու բնակավայրերն էին:
44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն օրերս լրագրողներին հայտնել է, որ եթե դատարանը դրական արձագանքի Դավիթ Տոնոյանի միջնորդությանը, ապա 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովը պատրաստ է օգոստոսի 1-ին նիստ հրավիրել:
Հուլիսի 7-ին ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ԱԺ ՔՊ խմբակցության պատգամավոր Գևորգ Պապոյանը հայտարարել է, որ «Հայաքվեի» նախագիծը պատերազմի հրձիգ է:
Հուլիսի 5-ին ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանը հայտարարություն է տարածել, որտեղ նշում է, որ 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի նպատակների և աշխատաոճի հանդեպ ունեցած բոլոր վերապահումներով հանդերձ՝ որոշել է ներկայանալ այդ մարմին՝ բացատրություններ տալու և հարցերին պատասխանելու նպատակով:
Հունիսի 29-ին Արցախի ԱԺ-ում Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը պատգամավորներին հայտնել է, որ Ադրբեջանը պայման է դրել՝ երկխոսության սեղանին նստելու համար առաջին կետը ՊԲ-ի լուծարումն է:
«Շնորհավորում եմ հայ ժողովրդին՝ վերջապես գտնվեց Հայաստանի և Արցախի միակ անմեղ մարդը, որը ոչ մի բանի համար պատասխանատու չէ և որը որևէ բանում մեղավոր չէ. այդ մարդու անունը Նիկոլ Փաշինյան է: Այս երկսերիանոց մոնոներկայացումը հետապնդում էր մեկ նպատակ՝ 44-օրյա պատերազմի պատասխանատվությունը գցել բոլորի գրպանը, սկսած՝ զինվորականներից, վերջացրած՝ նախկին երեք նախագահներով»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Անվտանգություն և ժողովրդավարություն» ՀԿ նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանը:
– Հետպատերազմյան ժամանակահատվածում, երբ շատերի համար հստակ էր, որ այս իշխանությունը մեր ժողովրդին միայն պատերազմ, ողբերգություն, զրկանքներ և տարածքային կորուստներ է բերում, բնականաբար, ստեղծված էր իրավիճակ երկրում քաղաքական փոփոխություններ իրականացնելու համար: Հիմա հետադարձ հայացք նետելով՝ շատ դժվար է ասել, թե այդ պահին որ կողմն ինչպես պետք է գործեր, որ հնարավոր լիներ հաջողության հասնել: Իրավիճակը բավականին լարված էր, զգայուն, սակայն կարծում եմ, որ այդ ժամանակահատվածը ևս մեկ կորսված պահ էր, որտեղ կար հստակ հնարավորություն իշխանություն փոխելու և երկրի անկումը կանգնեցնելու համար:
Սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանը սկսեց պատերազմը… Իսկ Փաշինյանը պիտի պատասխանի, թե ինչո՞ւ էր հանրությունից թաքցնում պատերազմ սկսելու մասին իր ունեցած տեղեկությունը և անում էր արկածախնդիր հայտարարություններ: Ի՞նչ քաղաքական հրաման է տրվել Զինված ուժերի ղեկավարությանը:
Հունիսի 15-ին ԱԺ-ում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ սխալվել են՝ վստահելով բանակին, որի համար իբր ոչինչ չեն խնայել:
Հունվարին 168.am-ը գրել էր, որ հրթիռների գործով վկաների թիվը հասնում է 15-ի, և, որ նրանց թվում են, մասնավորապես, ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը, ՀՀ պաշտպանության նախարարի նախկին տեղակալ-նյութատեխնիկական ապահովման դեպարտամենտի պետ Ալիկ Միրզաբեկյանը, ՀՀ պաշտպանության նախարարի նախկին տեղակալ Մակար Ղամբարյանը, վերջինի հետ է կայացել Դավիթ Տոնոյանի միակ առերեսումը:
«Քաղաքական առումով, այո՛, մենք գիտենք, որ այդպիսի անկլավներ գոյություն են ունեցել Խորհրդային Հայաստանի վերջին շրջանում Հայաստանի տարածքում, բայց, կարծում եմ, որ սա այն հարցն է, որով պետք է զբաղվի հենց սահմանազատման հանձնաժողովը»:
Եթե խաղի կանոնները չփոխվեն և Փաշինյանը մասնակի բավարարի Տոնոյանի առաջարկը՝ միայն հրապարակային ելույթ ունենալով, և այդ պարագայում էլ Տոնոյանն էլ մասնակիորեն փոխի իր պահանջը, կստացվի, որ Տոնոյանը պարտադրված կամ սեփական կամքով «պասերով խաղի» մեջ է մտնում Փաշինյանի հետ, որից ով ինչ կշահի՝ ժամանակը ցույց կտա…
Հրթիռների գործով մոտ 1 տարի 8 ամիս անազատության մեջ գտնվող ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանն արձագանքել է Նիկոլ Փաշինյանի՝ մայիսի 22-ի ասուլիսի ընթացքում հնչեցրած հայտարարություններին, ինչպես նաև 168.am-ին վերջերս տված հարցազրույցում՝ ԳՇ պետի նախկին տեղակալ, գեներալ-լեյտենանտ Տիրան Խաչատրյանի պատասխաններին, որոնք մասնավորապես վերաբերում էին 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության նախնական տարբերակում առկա, ապա հանված՝ Տավուշի գյուղերի մասին կետին:
Մայիսի 22-ին հրավիրված ասուլիսի ժամանակ «Հետքը» Նիկոլ Փաշինյանից հետաքրքրվել էր՝ անկլավների և միջանցքի մասին կետերը 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից հանելն իր միանձնյա որոշո՞ւմն է եղել, թե՞ քննարկումներ են տեղի ունեցել Պաշտպանության նախարարության, ԳՇ ներկայացուցիչների հետ, Փաշինյանն արձագանքել էր՝ նման քննարկումներ եղել են:
