2020 թվականի պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի լիազորությունների ժամկետը լրացել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 3-ին, թեպետ իրականում այն ավարտվել էր նոյեմբերի 3-ին, բայց, ինչպես 168.am-ին ասել էին հանձնաժողովից, 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ Քննիչ հանձնաժողովի լիազորության ժամկետը երկրորդ անգամ երկարաձգելիս հաշվի չի առնվել օրենքով սահմանված ամենամյա ԱԺ արձակուրդը, հետևաբար՝ օրենքով սահմանված կարգով, ԱԺ Քննիչ հանձնաժողովի աշխատանքները սույն թվականի նոյեմբերի 3-ի փոխարեն՝ ավարտվել են 2023 թվականի դեկտեմբերի 3-ին:
Մարդու իրավունքների պաշտպանին դիմելու որոշումս պայմանավորված է նաև բարձրացված հարցի կապակցությամբ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան, ինչպես նաև միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպություններին դիմելուց առաջ իրավունքի պաշտպանության ներպետական բոլոր միջոցները սպառելու կոնվենցիոն պահանջը»,-նշել էր Տոնոյանը:
Օրերս ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը դարձյալ անդրադարձել էր գեներալներին, և որոշների մոտ տպավորություն էր, թե նա «դասալիք» և «վախկոտ» է անվանել միայն Բաքվում գտնվող Արցախի ռազմաքաղաքական և ռազմական էլիտային, քանի որ Փաշինյանը պատասխանում էր ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լիլիթ Գալստյանի հարցին, երբ միջամտել էր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Մանուկյանը։
Հունիսի 10-ին ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը լրագրողների հետ ճեպազրույցում հերթական անգամ հայտարարել է, որ Ռուսաստանն իր ռազմավարական դաշնակից Հայաստանին մենակ է թողել, ավելին, «քցել է»:
Լավ է, որ գոնե իր հարցազրույցի մի հատվածում Ամիրխանյանը հիշել է, որ ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցությունն ինստիտուցիոնալ կերպով սկսվել է 2008-2009 թվականներին՝ պաշտպանական զարգացման նախագծի շրջանակում, որ նախկին իշխանությունների օրոք է Վազգեն Սարգսյանի անվան երբեմնի համալսարանում, այսօր՝ արդեն ռազմական ակադեմիայում բացվել հրամանատարաշտաբային ֆակուլտետ, որը ղեկավարում է այսօր Արծրուն Հովհաննիսյանը:
ՌԴ արտաքին գործերի փոխնախարար Միխայիլ Գալուզինը ՏԱՍՍ-ի հետ հարցազրույցում նշել է, որ Հայաստանը դադարել է հետաքրքրություն ցուցաբերել ՌԴ-ի հետ շփումների նկատմամբ պաշտպանության նախարարության միջոցով:
Հայաստանը չի մասնակցել Ալմաթիում կայացած ՀԱՊԿ պաշտպանության նախարարների խորհրդի նիստին, քանի որ ՀԱՊԿ միջոցառումներին բարձր ու բարձրագույն մակարդակով մասնակցությունը սառեցված վիճակում է, ավելին՝ Հայաստանը դադարեցրել էր նաև ՀԱՊԿ-ի գործունեության ֆինանսավորումը։
Տավուշում սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացի համատեքստում, երբ դրա արդյունքում, մեղմ ասած, թուլացվում է երկրի ամենաամուր պաշտպանական գիծը կամ գծերից մեկը՝ հյուսիսարևելյանը, հանրության տարբեր շերտեր օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ հիմնավորումներով մեղադրանքներ են ուղղում զինվորականության, գեներալիտետի դեմ՝ պաշտոնաթող և ոչ պաշտոնաթող, բայց հատկապես Զինված ուժերում ծառայությունն ու պաշտոնավարումը շարունակող, հատկապես, երբ Պաշտպանության նախարարությունը և ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբը ներկայացուցիչներ ունի Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանների սահմանազատման և սահմանների անվտանգության հանձնաժողովին» կից աշխատանքային խմբում:
Ապրիլի 2-ին Իլհամ Ալիևն ընդունել էր Թուրքիայի նախագահի աշխատակազմին կից ռազմարդյունաբերության կոմիտեի պատվիրակությանը, որի կազմում են եղել թուրքական ռազմական արդյունաբերության շուրջ մեկ տասնյակ խոշոր ձեռնարկությունների (ASELSAN, ASFAT, HAVELSAN, «Машиностроительная и химическая промышленность», REPKON Grup, ROKETSAN, «Оборонные технологии и инжиниринг», «Турецкая аэрокосмическая промышленность-TUSAŞ») գլխավոր տնօրեններ: Այսինքն, Ադրբեջանը սեփական զինված ուժերի վերազինման գործընթացում գլխավոր դեր է վերապահել Թուրքիային:
Կրեմլում մայիսի 8-ին Նիկոլ Փաշինյանի և ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի առանձնազրույցից կամ Փաշինյանի մոսկովյան այցից հետո հայտնի դարձավ, որ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում և դրանից հետո Տավուշի, Սյունիքի, Վայոց ձորի, Գեղարքունիքի, Արարատի մարզերում տեղակայված ռուս սահմանապահ կետերը դուրս են գալու։ Ավելի ուշ Կրեմլից հաստատել էին այս տեղեկությունը և նշել, որ հարցի շուրջ ՀՀ-ի և ՌԴ-ի ղեկավարները համաձայնության են եկել՝ հաշվի առնելով, որ իրավիճակ և պայմաններ են փոխվել:
Այսօր հրավիրած ասուլիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանն անդրադառնալով Տավուշում իրականացվող սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացին և 1988 թվականի փաստաթղթերին, որոնք, ըստ նրա, չեն հասցրել մտնել ուժի մեջ, մի «գաղտնազերծում» է արել՝ «2020-ից մեր գործերի մի զգալի հատված վերաբերել և նվիրված է եղել սահմանազատման հետ կապված բոլոր փաստաթղթերը գույքագրելուն, ուսումնասիրելուն՝ մի նպատակով՝ հստակ իմանալու համար, թե որտեղով է անցնում ՀՀ լեգիտիմ սահմանը»:
ՀՀ վարչապետի կողմից «4 գյուղերի» հարցի վերադարձը բանակցային կամ սահմանազատման օրակարգ, ընդ որում, ինչպես նշել է Ալիևը` հենց իր պահանջով, ադրբեջանական հնարավոր ագրեսիայի լեգիտիմությունը չեզոքացնելու պատճառաբանությամբ, մեղմ ասած, վստահություն չի ներշնչում և խճճող է: Այդ նույն տրամաբանությամբ Ադրբեջանի ղեկավարի համար ՀՀ Սահմանադրության որոշ դրույթները, «Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև տրանսպտային հաղորդակցության երաշխավորումը», ինչպես նաև՝ Հայաստան-Ադրբեջան չհամաձայնեցված կամ «վիճելի»
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը «COP29 և կանաչ տեսլականը Ադրբեջանի համար» թեմայով միջազգային ֆորումի ժամանակ անդրադարձել է օկուպացված Արցախից ռուս խաղաղապահների դուրսբերմանը, ինչը, ըստ նրա, տեղի է ունեցել Ադրբեջանի և Ռուսաստանի համատեղ որոշմամբ, և որոշակի գաղտնազերծում արել:
Օրերս իշխանական պատգամավոր Վիլեն Գաբրիելյանը, Տավուշում սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացի համատեքստում, ինչի արդյունքում առաջնագիծը փոխարինվելու է պետական սահմանով, մասնավորապես, նշել է.
Ստեփանավանում Նիկոլ Փաշինյանը լրագրողների հետ զրույցում, ըստ էության, հաստատել է մեր այն պնդումները, որ բանակն անօրինական հրաման է կատարելու:
Այսօր Հակակոռուպցիոն դատարանի դատավոր Վահե Դոլմազյանը մերժել է մոտ 2 տարի 7 ամիս կալանքի տակ գտնվող ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանի պաշտպանական թիմի՝ խափանման միջոցը փոխելու հերթական միջնորդությունը:
Այն, որ եթե բանակին չխանգարեին, պատերազմում առնվազն այս արդյունքով չէինք պարտվելու, ինչով պարտվեցինք՝ անվիճելի է:
Բնականաբար, հատուկ նշանակության ուժերի համար նախատեսված զրահամեքենաների ձեռքբերումը և զրահապատ շտապօգնության մեքենաների ձեռքբերումը լավ բան է, բայց երբ այն տրամադրվում է անվտանգության ապահովման համատեքստում, ծիծաղելի է: Ուստի այս պարագայում ևս հանգում ենք լավ թաքնվելու տրամաբանությանը:
Փետրվարի 14-ին Նիկոլ Փաշինյանն այցելել էր ՀՀ ԱՆ քրեակատարողական ծառայություն՝ վերջինիս 2023թ․ գործունեության հաշվետվությունը քննարկելու նպատակով, որի ժամանակ նա անդրադարձել էր 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի 2023 թվականի օգոստոսի 1-ի նիստի շրջանակում ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանին վերաբերող միջադեպին:
Հայաստանում կառավարող ուժի՝ ՔՊ-ի տարբեր թևերի միջև բախումը երբեմն վերածվում է ազդեցության գոտիների բաշխման համար պատանեկան գզվռտոցի:
Ապրիլի 3-ին 168.am-ը գրավոր հարցում էր ուղարկել ՀՀ ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանին՝ պարզելու, թե ի՞նչ փուլում է 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի զեկույցի կազմման գործընթացը, ե՞րբ այն կավարտվի, ինչին ի պատասխան՝ օրեր հետո Քոչարյանը պատասխանել է.
Ադրբեջանը դժգոհում է Հայաստանի կողմից տարբեր երկրներից պաշտպանական ինչ-որ զենքերի ձեռքբերման և պաշտպանական ենթակառուցվածքների կառուցման փաստերով, Հայաստանն էլ արդարանում է, որ դա իր ինքնիշխան իրավունքն է, իսկ ԵՄ-ն էլ հայտարարում է, որ պատրաստ են աջակցել ՀՀ ԶՈՒ-ին ոչ մահաբեր զենքերով, որը հակառակորդի կենդանի ուժին և ռազմական տեխնիկային, այսպես ասած, անդառնալի կորուստ չի հասցնում, և որոնցից կարող են լինել ոստիկանության, հատուկ ծառայությունների արսենալում, որոշ երկրների դեպքում՝ նաև բանակում, նայած, թե ինչ խնդիր և նպատակ է դրված:
Ռուսական կողմից արձագանքել էին Փաշինյանի այս հայտարարությանը, դրանք, մեղմ ասած, որակելով ոչ պրոֆեսիոնալ, որից հետո ՀՀ իշխանություններն այդ թեման փակեցին:
Այսօրվա կառավարության նիստի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը խոսել է կենցաղային հարցերում ինչ-որ ստանդարտների մասին: Օրինակ, ըստ նրա, ստանդարտը պետք է հստակ լինի՝ ո՞րն է այն գիծը, որից հետո կառավարությունը պետք է միջամտի և երեխայի լավագույն շահից ելնելով՝ նրան պաշտպանի այն ընտանիքից, որում նա գտնվում է:
Mediahub-ի հետ զրույցում «հրթիռների գործով» ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանի փաստաբան Երվանդ Վարոսյանը նշել է, որ, այսպես ասած, պետական գաղտնիքով պաշտպանված դատական նիստը փակելը մեկ միտում ունի՝ փորձում են այնպես անել, որ հանրությունն այդպես էլ չիմանա՝ վերջը դա ի՞նչ գործ է:
Արդեն 2016 թվականի սեպտեմբերին՝ Հանրապետության հրապարակում Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25-րդ տարեդարձին նվիրված ՀՀ զինված ուժերի զորահանդեսի շրջանակում Սերժ Սարգսյանը մեկ այլ կարևոր միտք էր հնչեցրել. «Ազատությունն ու անկախությունը պաշտպանության կարիք ունեն ոչ միայն արտաքին սպառնալիքներից»:
Թե որքանով է ՊՆ-ում արված վերլուծությունը, այնուհետև նաև Օնիկ Գասպարյանի և Դավիթ Տոնոյանի երկօրյա հարցաքննությունները 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում, հիմք ծառայելու Անդրանիկ Քոչարյանի գլխավորած քննիչ հանձնաժողովի զեկույցի համար, բնականաբար, կարող ենք միայն ենթադրություններ անել, քանի որ նախ՝ մեկնաբանության հարց է, երկրորդ՝ այն, ըստ էության, հանրությունից ամբողջովին պահվելու է:
Մարտի 27-ին Պետրոս Ղազարյանի հետ հարցազրույցում ՀՀ ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը դարձյալ հիշել է «հրթիռների գործը», որով անցնում են ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանը, ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ Արտակ Դավթյանը, ԳՇ պետի նախկին տեղակալ Ստեփան Գալստյանը, բանակին զենք մատակարարած Դավիթ Գալստյանը՝ Պատրոն Դավիթ, և այլն: Այս պահին կալանքի տակ է միայն Դավիթ Տոնոյանը:
Փաշինյանը մի օր քաղաքական որոշում է կայացնելու՝ դատել զինվորականներին՝ իր իսկ անօրինական հրահանգները կատարելու համար, երբ այս առումով փակված չէ դեռ 44-օրյա պատերազմի պարտության էջը…
Այնպես որ, ստացվում է՝ Նիկոլ Փաշինյանը, ով նախկին իշխանություններին մեղադրում էր միլիոնների արժողությամբ «մետաղաջարդոն» ձեռք բերելու մեջ, ով իր ժամանակ մատակարարված հրթիռները համարում է «անորակ» և պաշտպանության նախկին նախարար կալանքի տակ պահում՝ հրաժարվելով հրթիռների փորձաքննությունից, ավելի մեծ գումարներ է դրանից հետո վճարում «մետաղաջարդոնի», «անպիտան» կամ ոչ կիրառելի սպառազինության վրա:
