«Ընդդիմության պայքարը որոշակիորեն շեղվել է քաղաքական օրգանիկայից, որովհետև մարդկանց ակնկալիքները շատ ավելի բարձր են, քան կարողանում է առաջարկել ընդդիմությունը։ Առաջին հերթին, որպեսզի իրականություն դառնա ընդդիմադիր գործընթաց, պետք է հայտնի լինի, թե ո՞վ է այդ գործընթացը առաջնորդում, որովհետև հասարակության շատ շերտեր իրենց գործունեությունը պայմանավորում են առաջնորդով։ Երկրորդ խնդիրը կազմակերպված թիմի անհրաժեշտությունն է։ Երրորդը՝ առաջարկի բացակայությունը»։
Հայաստանում գտնվող Թուրքիայի խորհրդարանի ազգությամբ հայ պատգամավոր Կարո Փայլանը կոչ է անում Հայաստանի ընդդիմությանը դադարել քննադատել Նիկոլ Փաշինյանին, որովհետև, ըստ նրա, Փաշինյանը հայասեր է, ուժեղ։ Ըստ Փայլանի, ի տաբերություն Փաշինյանի, ոչ կոնստրուկտիվ է հայաստանյան ընդդիմությունը, որը սխալ է անում, երբ Փաշինյանին անվանում է դավաճան։
Անկախ անվանումից՝ միջազգային պայմանագիր է այն, ինչը կնքող կողմերի համար որևէ պարտավորություն է առաջացնում։ Եթե ոչ նոյեմբերի 9-ի, ապա դրան հաջորդած եռակողմ հայտարարությունները կողմերի համար պարտավորություններ չեն առաջացնում։ Խաղաղության պայմանագիրը շատ ավելի լուրջ փաստաթուղթ է լինելու, և այն հնարավոր չէ կնքել առանց ներքին ընթացակարգի՝ ընդամենը պայմանագիր համարելով։
ՀՀԿ խորհրդի անդամ Տիգրան Վարդանյանն այն կարծիքին է, որ երբ Նիկոլ Փաշինյանը կնոջ հետ բազմաթիվ թիկնապահների ուղեկցությամբ զբոսնում էր Երևանի կենտրոնում, ոչ թե մեկ քաղաքացի պետք է գոռար՝ «դավաճա՜ն», այլ բոլորը՝ առանց վախենալու և կաշկանդվելու, որովհետև ըստ Վարդանյանի՝ Հայաստանի քաղաքացիների մեծամասնությունը դժգոհ է Փաշինյանից:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) գործադիր մարմնի անդամ, ԱԺ նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն է:
«Մենք տեսանք, որ ադրբեջանցիները հսկայական, լայն ճանապարհներ էին սարքում ու խորանում դեպի մեր տարածք, տարածքները, որ ադրբեջանցիներն օկուպացրել են: Հիմա խոսում են խաղաղության պայմանագրից, բայց ես կարծում եմ՝ Խաղաղության պայմանագրի առաջին հիմքն ու նախապայմանը պետք է լինի ադրբեջանական զորքի հեռացումը մեր տարածքից»,- ասաց Կարօ Ղազարեանը:
«Խորհուրդ կտամ Ալեն Սիմոնյանին հետևել Հ1-ի եթերներին, տեսնել՝ ովքեր են ելույթ ունենում և ինչ մտքեր են արտահայտում: Դա պետությանը պատկանող հեռուստաալիքն է, հեռարձակվում է ամբողջ Հայաստանում, և այնտեղ ամենօրյա ռեժիմով միտք է գնում, որ Ռուսաստանը Հայաստանի և հայ ժողովրդի թշնամին է, և պետք է հրաժարվել ՌԴ հետ դաշնակցային հարաբերություններից, նույնիսկ՝ որոշ փորձագետներ միտք են արտահայտում, որ եթե դրա համար պետք է զոհաբերել Արցախը, ապա Հայաստանի պետականությունը դա պահանջում է, Ռուսաստանին մեղադրում են տարբեր մեղքերի մեջ»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Պետեկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) նախկին նախագահ, «DSA խորհրդատվական խումբ» ընկերության գլխավոր տնօրեն, տնտեսագիտության թեկնածու Դավիթ Անանյանն է:
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հյուրն ամերիկացի գրող, իրավաբան և հասարակական գործիչ, մեր հայրենակից Աննա Թերքոթ-Աստվածատուրյանն է: Նրա «Արտաքսում. Դեպի անհայտություն» (անգլ.՝ Nowhere, a Story of Exile) ինքնակենսագրական գիրքը փախստական աղջկա հայացքն է Բաքվի հայ բնակչության դեմ ադրբեջանցիների վայրագություններին, որոնք տարբեր կերպ դրսևորվել են 1988-1992թթ. Ադրբեջանում հայկական ջարդերի ժամանակ:
«Շատ վտանգավոր է. այդ հարցադրումը Արցախի խնդիրը տեղափոխում է մեծ տերությունների մրցակցության դաշտ, ինչը կարող է մեզ համար ունենալ վտանգավոր հետևանքներ։ Պետք է հիշել, որ խոսքը նրա մասին է, որ արցախցին չի ցանկանում զիջել իր այն նվաճումները, որոնք ձեռք է բերել իր զավակների արյան գնով և որոնք հիմա իր ձեռքից փորձում են տանել բռնի ուժով»,- ասաց Կարեն Միրզոյանը՝ հատուկ ուշադրություն հրավիրելով հատկապես Սոչիի հայտարարությունից հետո տարածվող թեզերին, թե Ռուսաստանի իշխանությունները չեն կարողացել պնդել իրենց առաջարկները։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը բանակցային գործի մասնագետ, կոնֆլիկտաբան, CM&Partners ընկերության ավագ խորհրդատու, բոստոնաբնակ Արթուր Մարտիրոսյանն է:
«Եվրոպական ինտերգրացիա» ՀԿ նախագահ Նաիրա Կարապետյանն այն կարծիքին է, որ Հայաստանի համար որևէ ձևով շահեկան չէ Արցախի հարցի հետաձգումը, պարզապես պետք է փոխել հայկական կողմի բանակցողին և առկա փաստաթղթային հենքի վրա Արցախի անկախության հարցը լուծել:
Հոկտեմբերի 31-ին Սոչիում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հրավիրած եռակողմ՝ Փաշինյան-Ալիև-Պուտին բանակցությունների արդյունքում հրապարակվեց հաստատված եռակողմ համաձայնեցված հայտարարության տեքստ, որտեղ «Լեռնային Ղարաբաղ» ձևակերպման փոխարեն օգտագործված է Ռուսաստանի «խաղաղապահ կոնտինգենտի տեղակայման վայր» ձևակերպումը, չկա նաև որևէ կետ, որով Ադրբեջանը կպարտավորվի դուրս հանել իր զորքը սուվերեն Հայաստանի տարածքից, շեշտադրված չէ Լեռնային Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունքի անհրաժեշտությունը։
Արցախի Ազգային ժողովի «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանի խոսքով՝ Արցախի բազմահազարանոց հավաքի մասնակիցները մի միտք էին արտահայտում՝ մարդիկ երազում են՝ 88-ի բոլոր նպատակները կատարվեն, իսկ հիմնական նպատակը մեկն է՝ Արցախ-Հայաստան միասնությունը:
Հոկտեմբերի 30-ին Արցախի Ազգային ժողովը արտահերթ նիստով ԱԺ բոլոր խմբակցությունների կողմ քվեարկությամբ ընդունեց հայտարարություն, որով կոչ արեց Հայաստանի իշխանություններին՝ չհրաժարվել Արցախի անվտանգության երաշխավորի իր առաքելությունից։
ՀՀԿ խորհրդի անդամ Տաթև Թադևոսյանի կարծիքով՝ Հայաստան-Արցախ-Սփյուռք եռամիասնությունը գործող իշխանությունների թեթև ձեռքով ջախջախվել է:
«Արցախի Հանրապետության բոլոր քաղաքական մարմինները, իշխանությունները, ողջ հանրությունը չէին կարող ձեռքերը ծալած նստել, ուստի վաղն ԱԺ-ում ներկայացված բոլոր քաղաքական ուժերը հրավիրել են հանրահավաք, որին նախորդելու է ԱԺ արտահերթ նիստ«,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Արցախի «Արդարություն» կուսակցության համանախագահ Հակոբ Հակոբյանը:
Պետք է կողմնորոշվել փաստերի, ոչ թե մեր քաղաքական անձանց ասածների հիման վրա։ Ընթացիկ իրողությունները շատ բազմաշերտ են։ Նորություն չէ, որ այսօրվա իրավիճակը սկսվել է դեռևս ռուս-թուրքական երկրորդ պատերազմի ավարտին՝ 1878-ին կնքված Սան Ստեֆանոյի դաշնագրով։ Այնտեղ ռուսները խաղաղության դաշնագիր կապեցին թուրքերի հետ, և դրա 16-րդ հոդվածով նշեցին, որ տիրություն պիտի անեն Օսմանյան կայսրության քրիստոնյաներին։
«Վլադիմիր Պուտինը միանշանակ ասում է, որ ՀՀ իշխանությունները կողմ են խաղաղության պայմանագրի ամերիկյան տարբերակին, այսինքն՝ որտեղ Արցախն ամբողջովին Ադրբեջանի ինքնիշխանության ներքո է հայտնվելու»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը՝ անդրադառնալով Վլադիմիր Պուտինի հայտարարություններին:
«Հիմա Աննա Հակոբյանը իր այս գրառմամբ ցանկանում է ծածկել իրենց արարքները, այն արարքները, որոնց պատճառով հայրենիք ենք կորցրել ու կորցնում ենք պետականություն, դրա համար է ասում՝ պետք է թաղել 5-հազարամյա պատմությունը»,- ասաց Գալեյանը։
Թուրքերն ունեն մեկ կարևոր սկզբունք՝ իրենց տարածքն է այն, որտեղ կանգնած են թուրքական զորքերը, նույն քաղաքականությունն է վարում նաև Ադրբեջանը, ուստի, այսօր, երբ Ադրբեջանն օկուպացրել է Հայաստանի սուվերեն տարածքից 127 քառակուսի կմ-ը, իսկ դա կազմում է Երևան քաղաքի ուղիղ կեսը, դա նշանակում է, որ ադրբեջանական զորքն իր տարածքն է համարելու այն հատվածը, որտեղ կանգնած է իր զորքը։
«Հոկտեմբերը բավականին ակտիվ էր մաքոքային դիվանագիտության իմաստով. Բրյուսել, Վաշինգտոն, Մոսկվա, տարբեր պաշտոնյաներ աշխարհի տարբեր մայրաքաղաքներ են գնում, Թուրքիայի հետ հարաբերությունների առումով ինֆորմացիոն զեղումներ եղան, հետո Ադրբեջանի նախագահն է հայտարարում, որ պատրաստ են ստորագրել, բայց հետո նահանջ է գրանցում, հետո Հայաստանի վարչապետի աթոռը զբաղեցնողն ուրիշ մեսիջ է տալիս:
Մարտինովը նաև կարծիք հայտնեց, որ Հայաստանը մի շարք պատճառներից ելնելով՝ չի կարող փոխել իր արտաքին քաղաքական կողմնորոշումը, և ինքը ցավում է, եթե Երևանում կան քաղաքական գործիչներ, որոնք մտածում են, թե դա հնարավոր է: «Հայաստանը հնարավոր չէ պոկել Ռուսաստանից»,- նկատեց նա:
Այսօր 1999 թվականի Հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության 23-րդ տարելիցն է. ոճրագործություն, որը, եթե չլիներ, չէր կասեցվի անկախությունից հետո Հայաստանի զարգացման մեծ ընթացքը, ինչը բերելու էր նրան, որ Հայաստանը դառնալու էր ինքնիշխան և ժողովրդավար երկիր, իսկ նման երկիրն ակնկալելի էր Հայաստանի թշնամիների համար։
Հոկտեմբերի 29-ին և 30-ին ճարտարապետների միության դահլիճում երկրորդ և վերջին անգամ հանդիսատեսը հնարավորություն կունենա դիտել Վահրամ Սահակյանի «Պատվախաղ» ներկայացումը, որը ներառում է նաև 30 րոպեանոց ֆիլմի ցուցադրություն:
Որքան էլ Հայաստանի այս իշխանությունը մատ թափ տա ու պահանջի, որ Հայաստանի սուվերեն տարածքներն օկուպացրած ադրբեջանական զորքը դուրս գա մեր երկրից, միևնույն է, փաստ է՝ այդ նույն իշխանությունն է թշնամու զինվորներին բերել ու մտցրել Հայաստանի Հանրապետության տարածք, հետևապես, թող դուդուկը չմիացնի ու մեղադրի բոլորին՝ իրենից բացի։
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հյուրը «Ազգային միաբանություն» կուսակցության հիմնադիր նախագահ, ՀՀ Ազգային ժողովի մի քանի գումարումների պատգամավոր Արտաշես Գեղամյանն է: Զրույցի առանցքում այն իրավիճակն է, որում հայտնվել է Հայաստանը մեծ աշխարհաքաղաքականության, նոր, բազմաբևեռ աշխարհի կառուցման համատեքստում:
Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար Թևան Պողոսյանի կարծիքով՝ Արցախի հարցի լուծումը մի քանի սերունդներ պետք է լիներ հարցի չլուծման մեջ: «Դա ունենալու էր իր գինը, բայց այդ գինը պետք է վճարեինք: Հիմա, որ եկան ու փորձեցին ինչ-որ լուծումներ բերել, ինչ-որ մի բանով դրական լուծում եղա՞վ: Պարենային անվտանգությունը վնասեցին, քանի որ չկան այն տարածքները, որոնք մեզ […]
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱԺ նախկին նախագահ, քաղաքագիտության դոկտոր Տիգրան Թորոսյանն է:
Օրերս Ռուսաստանի փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկը հայտարարել էր՝ «Հյուսիս-Հարավ» միջազգային տրանսպորտային միջանցքի արևմտյան երթուղին Հայաստանի փոխարեն կարող է անցնել Ադրբեջանով և Իրանով, եթե երկիրը չլուծի տրանսպորտային շրջափակման հարցը։ Երկաթուղու և ավտոմայրուղու կառուցումը Հայաստանի տարածքով՝ Մեղրիով, որի ինքնիշխանությունը ոչ ոք կասկածի տակ չի դնում, կախված է Հայաստանի դիրքորոշումից։
