Հայկական իրականության մեջ քաղաքացիական հասարակության շուրջ տագնապալի իրավիճակ է ստեղծվել: Վերջինս համարվում է քաղաքական համակարգից հարաբերականորեն անկախ ինստիտուտ:
Հոկտեմբերի 19-ին ՀՀ առաջին փոխվարչապետ Արարատ Միրզոյանը մասնակցելու է Վենետիկի հանձնաժողովի լիագումար նիստին, որտեղ ներկայացնելու է ՀՀ Ընտրական օրենսգրքի փոփոխությունների փաթեթը։
«Անցումային ԱԺ-ի դեպքում բնական կլինի իշխանության ստացած ձայների մեծամասնությունը և ընտրությունների արդյունքում ստացված ինչ-որ առումով անցանկալի պատկերի առկայությունը, քանի որ դա պետք է լինի ժամանակավոր խորհրդարան»,- ասել է նա:
Նոր կառավարությունը խոստանում է ուշադրություն դարձնել երկրի արդյունաբերության զարգացմանը: Սակայն այս ոլորտի մասին որևէ ծրագիր հրապարակված չէ: Հետևաբար՝ դժվար է ասել՝ նոր իշխանությունների հայտարարությունը պարզ պոպուլիզմի դրսևորո՞ւմ է, թե՞ լուրջ մտադրություն:
Հոկտեմբերի 7-ը գրադարանավարի օրն էր։ Գրադարանավարությունը Հայաստանի, թերևս, ամենաչգնահատված մասնագիտություններից է։ Նման իրավիճակի բազմաթիվ պատճառներից գլխավորը, թերևս, այն է, որ հայերն առանձնապես աչքի չեն ընկնում ընթերցասիրությամբ։
«Մենք չենք կարող հրաժարվել նախկին պարտավորություններից՝ ասելով՝ իշխանություն է փոխվել, և վերջ։ Եթե հանկարծ նման խոսք հնչի իշխանության կողմից, խոշոր ներդրողների համար մենք կհավասարվենք այն երկրներին, որոնք հեղափոխությունից հետո սկսում են ազգայնացնել կամ այլ միջոցներ ձեռնարկել արտասահմանյան ներդրողների հանդեպ»:
Արժույթի միջազգային հիմնադրամը (IMF) հրապարակել է մի շարք երկրների տնտեսական աճի հոկտեմբերյան կանխատեսումները՝ ընթացիկ տարվա և 2019 թ. համար։ Կոնկրետ Հայաստանի մասով՝ ԱՄՀ-ն տնտեսական աճի կանխատեսումը վերանայել է աճման ուղղությամբ. 3.4%-ի փոխարեն՝ այս տարի կանխատեսվում է 6% աճ։
«Մեկ այլ հարց է ծագում ինձ մոտ` արդյոք ներկայիս փաստաթուղթն իր այս բովանդակությամբ հետաքրքրո՞ւմ է ՀՀ իշխանություններին: Գուցե նրանք ավելին են ցանկանում»:
«Ընդհանրապես հեղափոխության, պատերազմի դեպքում մեզ անհրաժեշտ են հերոսներ և մեզ անհրաժեշտ են որոշակի առասպելական բնույթի հերոսներ»։
Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի փորձագետ, տնտեսագետ Աշոտ Խուրշուդյանի կարծիքով՝ եթե դեսպանը դիվանագիտորեն բարձրացնում է նման խնդիր, նշանակում է՝ այն շատ ավելի սուր է:
«ՀՀ-ԵՄ համաձայնագրի վավերացման գործընթացը՝ ԵՄ անդամ երկրների, և մասնակի կիրարկումը՝ Հայաստանի կողմից, էականորեն դանդաղել է՝ ըստ ամենայնի Հայաստանում տեղի ունեցած դրամատիկ իրադարձություններից հետո»:
Կոնկրետ բովանդակայինը պետք է գա հասարակությունից: Բայց ինչպիսի՞ հասարակությունից: Բախտի քմահաճույքին թողած, իր պոտենցիալ մրցակիցներից՝ ներսի և դրսի ուղեղներից անհամեմատ ավելի աղքատ և թույլ, չկազմակերպված հանրությունից ծիծաղելի է սպասել ինքնուրույն քաղաքական դաշտի ձևավորում: Հենց այստեղ է պետության գործը՝ նպաստավոր պայմաններ ստեղծել, որպեսզի մեծամասնությունը կարողանա մրցակցել ուժեղների հետ:
«Իրավիճակն աբսուրդային է: Գալով իշխանության՝ յուրաքանչյուր քաղաքական ուժի, կուսակցության կամ կոալիցիայի նպատակն է՝ իրականացնել այն քաղաքականությունը, որը պետք է համապատասխանի իր և իր ընտրողների՝ երկրի զարգացմանը վերաբերող տեսլականին»։
Վերջին շրջանում տեղի ունեցող քաղաքական տարբեր պրոցեսները և քաղաքական մանիպուլյացիաները աստիճանաբար փորձ է արվում տարածել նաև տնտեսական համակարգի վրա:
Գործող ԱՊՊԱ պայմանագիր ունեցող տրանսպորտային միջոցների քանակը Հայաստանում 2018 թվականի օգոստոսի 31-ի դրությամբ կազմել է 502 359: Նախորդ տարվա օգոստոսի 31-ին այդ ցուցանիշը 476 831 էր, այսինքն՝ ԱՊՊԱ ունեցող մեքենաների քանակն աճել է 5.4%-ով։ Այս մասին տեղեկանում ենք Հայաստանի ավտոապահովագրողների բյուրոյից։
Ընդունված է ասել, որ արտաքին քաղաքականությունը ներքին քաղաքականության շարունակությունն է: Այս ճշմարտության համատեքստում՝ նոր իշխանությունների օրոք Հայաստանի արտաքին քաղաքականությանը վերաբերող զարգացումները դիտարկելիս ևս մեկ, առաջին հայացքից պարադոքսալ եզրահանգման կարելի է հանգել:
Այս կիքսը ցույց է տալիս, որ կառավարության մեջ ընկալումների և մոտեցումների առումով խզում կա, հաղորդակցության պակաս։ Իսկ միայն հենց այդ փաստը կարող է որոշակի անվստահություն ձևավորել կառավարության նկատմամբ, քանի որ մեկը մի բան է ասում, մեկը՝ լրիվ այլ բան։
«Ադրբեջանը ՀԱՊԿ-ում արդյունավետ աշխատանք տանում է, ընդհանրապես Ադրբեջանը մի շարք միջազգային հարթակներում է ակտիվ լոբբիստական աշխատանք ծավալում՝ որոշ տեղերում կարողանալով առաջ անցնել հայ լոբբիստներից: Կոնկրետ ՀԱՊԿ-ում Ադրբեջանը դա անում է իր գործընկեր երկրների միջոցով…»:
Ներքաղաքական թեժ օրակարգը երկրորդ պլան է մղել այլ, առավել գլոբալ մի շարք խնդիրներ: Չորեքշաբթի օրը ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ընթացքում հասարակության ուշադրությունից վրիպեց հանրապետական պատգամավոր Արմեն Աշոտյանի հարցը վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին՝ Սիրիա հայկական զինուժ ուղարկելու հետ կապված:
Հասկանալի է, որ առաջիկա ամիսներին Հայաստանում շատ ավելի մեծ ուշադրության են արժանանալու քաղաքական և տնտեսական խնդիրները, քան կրթական հարցերը։ Բայց մյուս կողմից՝ հեղափոխությունից հետո Հայաստանի ուսումնական հաստատություններում առկա է աննախադեպ լարվածություն։
Սեպտեմբերի 27-ին կառավարությունը հաստատեց 2019թ. բյուջեի նախագիծը: Սա նոր կառավարության առաջին բյուջեն էր: Հետևաբար` պիտի ընդունվեր հատուկ ուշադրությամբ: Ուզող ու չուզող, խոշորացույց ու մանրադիտակ պատրաստ պահած՝ սպասում էին:
«Խախտումների դեպքում համազեկուցողները համապատասխան աշխատանք են իրականացնում մոնիտորինգային հանձնաժողովում, նիստեր են գումարվում և քննարկվում, թե որքանով են քայլերը համահունչ այն պարտավորությունների հետ, որոնք տվյալ երկիրը ստանձնել է: Հետևաբար՝ եթե համահունչ չէ, համապատասխան քայլեր ձեռնարկվում են»:
168.am-ի հետ զրույցում միջազգային փորձագետ Հովհաննես Իգիթյանն ասաց, որ Ադրբեջանն իր անվտանգությունն ավելի շատ կապում է Թուրքիայի հետ, որը ՆԱՏՕ-ի անդամ երկիր է, մահմեդական որոշ երկրների հետ, քան Ռուսաստանի հետ։
ՀՀ համախառն արտաքին պարտքը 2018 թվականի հունիսի վերջի դրությամբ կազմել է 10 մլրդ 567 մլն ԱՄՆ դոլար։ Այս մասին տեղեկանում ենք ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի զեկույցից։
«Տեսանելի է, որ կա որոշակի աջակցություն ՀՀ նոր իշխանությանը, բայց ոչ անվերապահ աջակցություն այդ իշխանության գործողություններին»: Զաշտովտի խոսքով, ինչպես երևում է, համազեկուցողին անհանգստացնող հանգամանքն արագացված կարգով խորհրդարանական ընտրություններ կազմակերպելու ՀՀ իշխանությունների ցանկությունն է, որի ընթացքում կարող են մի շարք կոպիտ խախտումներ տեղի ունենալ:
Հայաստային առևտրային բանկերի կողմից տրամադրված վարկերի ծավալը շարունակում է աճել։ Այս մասին են վկայում ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված դրամավարկային ցուցանիշները՝ 2018 թվականի հունվար-օգոստոս ժամանակահատվածի համար։
Երեկ առավոտյան վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հերթական լայվը նվիրված էր երիտասարդ ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու ծրագրում կառավարության կատարած փոփոխություններին, հիպոթեքային վարկերի տոկոսների նվազեցմանը և հարակից թեմաներին:
Եթե սրան չհետևի դիվանագիտական աշխատանք նախորդ պայմանավորվածությունները կյանքի կոչելու ուղղությամբ, նշանակում է, որ այս կարճատև հանդիպման ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածության նպատակն էր՝ դուրս բերել օրակարգից նախորդ երկու բարձրաստիճան գագաթաժողովների պայմանավորվածությունները, որոնցից, ինչպես բոլորին հայտնի է, տարբեր եղանակներով հրաժարվում էր ադրբեջանական կողմը»։
«Ես ծանոթություն կորակեի այս հանդիպումը: Իրանի նախագահի հրավերը ցույց է տալիս, որ հարաբերությունների ողջ ծավալը քննարկվելու է նրա Իրան կատարելիք այցի ընթացքում, իսկ այս անգամ, որքան ես հասկացա, կողմերը մակերեսորեն մտքեր են փոխանակել տնտեսական համագործակցության»:
Եվ այսպես, վերջապես հրապարակվեց ՀՀ 2019 թվականի պետական բյուջեի նախագիծը, որին տնտեսագետները, տնտեսական թեմաներով գրող լրագրողներն ու ընդհանրապես՝ տնտեսությամբ հետաքրքրվող մարդիկ բավականին անհամբեր էին սպասում։
