ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի քաղաքական նշանակության շուրջ հայաստանյան քննարկումների ֆոնին Հայաստանը եվրոպական նոր ներդրումներ ներգրավելու հնարավորություն է ստանում:
Հուսանք, որ տարածաշրջանային քաղաքական այս զարգացումներից ՀՀ նոր իշխանությունը կկարողանա դրական արդյունքներ արձանագրել՝ ճեղքելով շուրջ 3 տասնամյակ տևած շրջափակման օղակը:
«Ինչ վերաբերում է կողմերի տրամադրվածությանը, ապա խորքային առումով կողմերի դիրքորոշումները նույնն են, բայց ընթանում է միմյանց տրամադրությունները «շոշափելու» նուրբ խաղ, և դա դեռ կշարունակվի»:
«Անցած տարվա հունիսի 1-ից պայմանականորեն ուժի մեջ է մտել պայմանագրի 80%-ը, մենք շատ լուրջ աշխատանք կարող ենք կատարել, եթե նման աշխատանք կատարելու ցանկություն կա, բայց դուք գիտեք, որ ճանապարհային քարտեզի հետ որոշակի խնդիրներ են առաջացել ԵՄ-ի համար: Ես կարծում եմ՝ երբ ՀՀ նոր կառավարությունը ձևավորվի, շատ ավելի հստակ ճանապարհային աշխատանքային քարտեզ կներկայացնի Եվրոպական միությանը»:
«Սրանք բոլորը ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացի վրա ազդող գործոններ են, որոնք պետք է հաշվի առնվեն հայկական կողմի կողմից, քանի որ շատ դաշնակիցներ Հայաստանն այս գործընթացում չունի, պետք է զգույշ գործի»:
Ավտոմեքենաների ներկրումը Հայաստան ակտիվորեն ավելանում է։ Դրան զուգահեռ՝ ավելանում են նաև ներմուծման հետ կապված խնդիրները։ Պետեկամուտների կոմիտեն մեղադրում է ավտոներկրողներին` պետությանը խաբելու և հարկերը թաքցնելու, ավտոներկրողները` կոմիտեին՝ իրենց գործունեությանը խոչընդոտելու և հարկային բեռն ավելացնելու համար։
Ն.Մանուկյանի կարծիքով՝ Հայաստանում եկամտային հարկը չափազանց բարձր է, և նույնիսկ նոր հարկային օրենսգրքով նախատեսվող որոշակի աստիճանական նվազեցումը (2019 թ. հուլիսի 1-ից՝ 23%, 2023 թ.՝ 20 %) բավարար չէ, և, օրինակ, բիզնեսը կողջուներ 10% եկամտային հարկը.
«Հայաստանը ունենալով իրավունք օգտվել համաձայնագրից, պետք է ժամանակ չկորցնի՝ օգտվելով այն բոլոր հնարավորություններից, որոնք արդեն հասանելի են ՀՀ կառավարությանը»:
«Մենք միայն հակառակի մասին հայտարարություններ ենք լսել, նոր որակի հարաբերություններ հաստատելու հայտարարություններ են եղել, ուստի գուցե նոր փաթեթներ ևս առաջարկվեն Եվրոպական միությանը»,- ասել է նա:
Կառավարությունը փորձելու է համոզել կրճատել գնային այս տարբերություն-մարժան, որ հունվարի 1-ից 140 դոլարից նվազեց՝ դառնալով 125 դոլար: Ռուս փորձագետների կարծիքով, մարժայի նվազման դեպքում թե՛ «Գազպրոմը», թե՛ նրա դուստր ձեռնարկությունը ստիպված կլինի կրճատել իր ներդրումային ծրագրերը: Պարզ մարդկային լեզվով ասած՝ տնտեսական այս համակարգը կսկսի աշխատել մաշվածքի հաշվին: Սա դժվար թե կարելի կլինի դրական փաստ համարել: Հատկապես, որ խոսքը գնում է ՀՀ խոշորագույն հարկատու ձեռնարկության մասին:
Գազի թանկացումը Հայաստանի համար կարժենա լրացուցիչ շուրջ 30 մլն դոլար։ Դա այն գումարն է, որը պետք է վճարվի ներմուծման գինը 15 դոլարով բարձրացնելու դեպքում։ Անկախ նրանից, թե ով կվճարի այն, գումարը դուրս է գալու Հայաստանից։ Մինչդեռ 30 միլիոնը քիչ ռեսուրս չէ ներքին տնտեսության ու տնտեսական ծրագրերի իրականացման համար։
Պետք է փաստենք, որ տնտեսական առումով անհնար է, որ Հայաստան մտնող գազի գնի փոփոխությունը չազդի երկրի տնտեսական համակարգի վրա: Այնուհանդերձ հայտարարությունը հիմք ընդունելով՝ պետք է փաստենք, որ կա զարգացումների 3 հավանական սցենար, որոնցից յուրաքանչյուրը կունենա իր բացասական էֆեկտը տնտեսության համար.
Մեր երկրի տնտեսական կյանքը խաղաղ է: Համարյա ոչինչ չի կատարվում: Սա մի կողմից՝ բնորոշ է նախատոնական շրջանին: Նախորդ տարիներին էլ նույն «հանդարտությունն» էր: Մի տարբերոթյամբ միայն: Նախատոնական օրերին ազգային վճարամիջոցը «տկարանում» էր տարադրամի հանդեպ:
«Ներկայումս ինձ համար տեսանելի չէ, թե որքանով են կողմերը հաջողել լուծել այն խնդիրները, որոնք առաջացել են, ըստ էության, դեռ դրանք պահպանվում են, ուստի դժվար է ասել, թե ինչ համաձայնության կգան կողմերը»:
«Էժան գազ բոլորն են ցանկանում, բայց գազի գինը նաև քաղաքականություն է, դրանով Ռուսաստանը հստակեցնում է իր ավելի լայն քաղաքականությունը»:
Ավարտին է մոտենում 2018 թվականը, և օրեր անց կամփոփենք տարին: Քաղաքական բարդ այս տարում, ցավոք, չունեցանք տնտեսական թռիչք, ինչպես խոստացվել էր հուլիս ամսին, և այս տարին ամփոփելու արդյունքում ցավով պետք է փաստենք, որ մարդկանց կյանքում որևէ բան դեպի լավը չի փոխվել:
Իրական քաղաքականությունը ճիշտ հակառակը պետք է լինի՝ հենվելով ժողովրդական վստահության վրա, մերժել «խաչակրաց» առաջարկները, և վերահաստատել Հայաստանի ինքնիշխանությունը:
«Հատկանշական է այն, որ Պուտինը հիշում է նաև նախորդ իշխանություններին և ըստ էության հորդորում շարունակել այն, ինչի հիմքերը գցել են նախորդ սերունդները, ինչը նաև նշանակում է, որ այսօր դեռ հստակ օրակարգ չկա, ինչը գուցեև բացատրելի է»:
«Պատճառներից մեկը, թե ինչու այսօր ունենք այս խնդիրը՝ թերահավատությունն Ամուլսարի հանդեպ, հենց հանքարդյունաբերության վատ պատմությունն է»։
Ալեքսանյանի գործընկերը Վրաստանում, մեր տեղեկություններով, «Պատարա Մզե» ընկերությունն է, որը բանանը մատակարարում է մոտ 300 դրամով, և որը, փաստորեն, մեր հայրենակիցը կրկնակի գնով է մեզ վաճառում՝ որպես ամանորյա նվեր։
Դեկտեմբերի 20-ին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն իր ասուլիսում հայտարարել է, որ առաջիկա շաբաթ սպասվում է ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանի այցը ՌԴ: Ուշագրավ է, որ նախատեսվող այցի մասին Հայաստանում իմացել են ոչ թե ՀՀ կառավարությունից, ինչպես սովորաբար լինում է, այլ՝ ՌԴ նախագահից:
Ինչո՞ւ տարիներ շարունակ գումար չենք գտնում մի բնակավայրից մյուսը տեղաշարժվող ուսուցիչների ճանապարհային ծախսերը փոխհատուցելու համար։ Որքանո՞վ է արդար, երբ 30-40 հազար դրամ աշխատավարձ ստացող ուսուցիչը 10-15 հազար դրամ է ծախսում տրանսպորտի վրա։ Արդյո՞ք ուսուցչին նման ձևով վերաբերվող պետությունը կարող է ունենալ նորմալ Ազգային ժողով։
Մայրաքաղաքում (և` ոչ միայն) անզեն աչքով նկատելի է, որ այդ օտարերկրացիները մեր երկրում են արդեն ընտանիքներով: Եթե դա այդպես է, ապա սա սպառնում է լուրջ խնդիր դառնալ:
«Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանի կողմից կան արագացված քայլեր՝ հայկական կողմի դիրքորոշման վրա ազդելու նպատակով։ Ակնհայտ է նաև, որ այդ աշխատանքը տարվելու է նաև Ռուսաստանի և Թուրքիայի հետ, իսկ Հայաստանը դեռ այս ամենին պատասխանողի, արձագանքողի դերում է»։
Մեր հավաստի աղբյուրները պնդում են, որ ՌԴ փոխվարչապետ Դմիտրի Կոզակը նամակ է հղել ՀՀ կառավարություն՝ նշելով, որ ռուսական գազի գինը սահմանին լինելու է 215 դոլար 1000 խմ դիմաց, և դա քննարկման ենթակա չէ։
«ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացը փակ է՝ հասկանալու համար, թե իրականում ինչ է կատարվում։ Կան որոշակի հիմքեր, որոնց վրա կառուցվել է այս լավատեսությունը»։
«Պատահական չէ, որ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն հենց այս օրերին է բարձրաձայնում նախկին պայմանավորվածությունների մասին, դրանք առաջին հայացքից են միայն նախկին։ Սա, նրա որակմամբ, նշանակում է, որ այս առաջարկները դեռ սպառված չեն, և փորձեր կարվեն հենց դրանք դնել բանակցային սեղանին»։
Ասել, որ Փաշինյանի կառավարությունն առաջինն է, որ ձեռնամուխ է լինում ԾԻԳ-երի կրճատմանը, իրավացի չի լինի: Դեռևս 1999 թվականին պետական կառավարման համակարգի զարգացմանը զուգընթաց՝ կառավարության քննարկումների օրակարգում հայտնվեցին նաև ԾԻԳ-երի և ՊՈԱԿ-ների կրճատման և օպտիմալացման խնդիրները:
«Լուկաշենկոն տարածքների հարցը լոբբինգ է արել, փորձել է դրանով վերադարձնել իր պարտքն Ալիևին, այստեղ ամեն ինչ հասկանալի է։ Ինձ համար անհասկանալի է ՀՀ քաղաքականությունը, արդյոք Փաշինյանը ֆիքսե՞լ է՝ ո՞րն է Հայաստանի շահը, ՀԱՊԿ-ում ի՞նչ քաղաքականություն է վարելու, ո՞ւմ հետ է ընկերություն անելու, ո՞ւմ հետ է թշնամություն անելու, այդ հայտարարություններին ինչպե՞ս է պատասխանելու։
«Պատահական չէ, որ Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկեն հենց այս օրերին է բարձրաձայնում նախկին պայմանավորվածությունների մասին, դրանք առաջին հայացքից են միայն նախկին։ Սա նշանակում է, որ այս առաջարկները դեռ սպառված չեն, և փորձեր կարվեն հենց դրանք դնել բանակցային սեղանին»:
