«Դեռ վաղ է այդ մասին խոսել: Կոնկրետ բյուջեով նախատեսված ծրագրերի առումով որևէ օրակարգային հարց չկա: Կարծում եմ, որ բյուջեով նախատեսված ծրագրերը իրականացվելու են նախատեսված ծավալներով»:
Ազգային ժողովի Տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի շրջանակներում գործող «Նաիրիտի» հարցերով ենթահանձնաժողովը մատնվել է հարկադիր պարապուրդի:
«Թերևս, ԱՄՆ-ն կարող է էապես նպաստել բանակցային գործընթացի առավել թափանցիկացմանն ու արդյունավետությանը, սակայն դա չպետք է արվի արտոնյալ դիրք ունեցող հատուկ հովանավորի դիրքերից՝ հակամարտության մեջ ներքաշված ժողովուրդների համար ամենակարևորը խաղաղության արդարացի և արժանապատիվ բանաձևը գտնելն է»:
Հարցազրույց Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի անդամ Գևորգ Դանիելյանի հետ:
«Բազմիցս նշել եմ, որ գուցե ՄԱԿ-ը ԼՂ-ում կարողանա խաղաղապահ առաքելություն իրականացնել։ Սա ընդունելի տարբերակ կլինի և՛ հակամարտող կողմերի, և՛ միջնորդների համար։ ՀԱՊԿ-ի առաքելության շուրջ տարաձայնությունները և առարկությունները չափազանց շատ կլինեն, հաշվի առնելով նաև այն ընկալումը, որ ՀԱՊԿ-ի կենտրոնում ՌԴ-ն է։ Սա վախեցնում է շատերին։ Սակայն ես կարծում եմ, որ սա առաջնային հարց չէ»։
Գաղտնիք չէ, որ այս տարվա ընթացքում ներմուծումը մեր երկրում կտրուկ անկում է ապրել։ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալներով` 2015 թվականի հունվար-սեպտեմբերին ՀՀ ներմուծված ապրանք-ծառայությունների մաքսային արժեքը կազմել է 2 միլիարդ 361.7 միլիոն դոլար։ Դա 26.6%-ով ցածր է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշից։ Համեմատության համար նշենք, որ արտահանումը նույն ժամանակահատվածում նվազել է 0.9%-ով։
««Ժառանգություն» կուսակցությունը նախագահական ընտրությունների ժամանակ հավաքեց մոտ 32% ձայն, ո՞ւր է այսօր «Ժառանգություն» կուսակցությունը, հետևաբար՝ չի կարելի հասարակության դժգոհ հատվածի վրա ձայն հավաքել, բայց ոչինչ չասել այս հասարակությանը, դրա համար էլ այսօր գնացել, «ոչ» են ասում Սահմանադրությանը»:
«Գիտե՞ք` հավատացյալների ի՜նչ հերթ է գոյացել։ Բոլորն անհամբեր սպասում են եկեղեցու վերաբացմանը։ Հիմա մենք պետք է մտածենք այն մասին, թե ինչպե՞ս ենք հասցնելու այդքան հավատացյալների սպասարկել, ու ինձ համար սա երևի ամենահաճելի «մտահոգությունն» է, որ ունեցել եմ Վիրահայոց թեմում այսքան տարիների ծառայությանս ընթացքում»։
Այդ երևույթը մերժում է միայն Քրեական օրենսգիրքը, սակայն այն չի գործում, ինչպես մնացած բոլոր օրենսգրքերը: Ոչ միայն ու ոչ այնքան այն պատճառով, որ Հայաստանն օրենքի երկիր չէ, այլ, որովհետև հանրային գիտակցության մեջ լեգիտիմացել է պաշտոնյայի՝ շքեղ կյանք ունենալու իրավունքը:
Այսօրվա դրությամբ՝ ԵՄ-ն արդեն ակտիվ բանակցություններ է սկսել ծրագրի վերանայման և այն ներկայիս իրավիճակին ադապտացնելու ուղղությամբ: Կան բանակցություններ նաև ծրագրի մասնակիցների հետ: Ի դեպ, ԵՏՄ անդամակցության հարցը այդքան էլ կրիտիկական հարց չէ: Չէ՞ որ նույն Հայաստանը վերսկսել է բանակցությունները նորացված Ասոցացման համաձայնագրի ուղղությամբ:
«Հայաստանի անդամակցումը Եվրասիական տնտեսական միությանը և Վրաստանի կողմից ԵՄ Ասոցացման համաձայնագրի ստորագրումը բացասական չեն անդրադառնա մեր տնտեսական հարաբերությունների վրա, այլ միայն դրական ազդեցություն կունենան»:
Նա անընդունելի համարեց հակապետական, հեղափոխական կոչերը, պետական հեղաշրջումը և այլն՝ նշելով, որ ընդունելի է այն, ինչ տեղավորվում է օրենքի սահմաններում: Ըստ նրա՝ վերջին հանրահավաքների ժամանակ օրինապահները նպաստում էին, որ օրենքի սահմանում լինի ամեն ինչ:
Էդ մեր պապերի ժամանակ էին աշնանը ճտերին հաշվում: Հիմա աշունը փող հաշվելու ժամանակն է: Որովհետև եկող տարվա պետական բյուջեն հենց աշնանն են ընդունում: Ժամանակների փոփոխվելու հետ բարքերն էլ են փոխվել: Հիմա ուրիշի փողերը հաշվելն առաջվա նման ամոթ բան չէ: Հատկապես, եթե խոսքը գնում է Ռուսսաստանի փողերի մասին: Գիտեմ` շատերը կզարմանան` հարցնելով. «Էդ երբվանի՞ց հարազատ Ռուսաստանի պետբյուջեն օտար փող դարձավ մեր համար»:
«Եվրոպական միությունը մոտ ապագայում կենտրոնացած կլինի իր խնդիրների վրա, սակայն չի անտեսի Արևելյան գործընկերությունը»,- այս մասին 168am-ի հետ զրույցում ասաց Արևելյան Եվրոպայի հետազոտությունների կենտրոնի (Վիլնյուս) ներկայացուցիչ, լիտվացի քաղաքագետ Լաուրինաս Կաշչյունասը՝ անդրադառնալով ՀՀ-ԵՄ այս տարեվերջից սկսվող բանակցություններին։
«Ցավոք, մեզ մոտ ամեն բան կատարվում է միայն «ուռա՜» հայրենասիրության արհեստական և բոլորովին ապարդյուն շրջանակներում»:
«Առանձին երկրները, որոնք ունեն անվտանգության խնդիր, պետք է երկկողմ հարաբերությունների մակարդակում փորձեն լուծել իրենց անվտանգության խնդիրները` չմնալով այդ ոլորտում կախված միայն մեկ երկրից։ Այս պահի դրությամբ, վստահ եմ, նման հարց ԵՄ-ն չի քննարկելու, այնպես որ, ԱլԳ երկրներն իրենք պետք է հեռատես գտնվեն և երկկողմ հարաբերություններ զարգացնեն։ Հասկանալի է, որ Հայաստանի դեպքում ռիսկերը վերաբերում են փակ սահմաններին, ԼՂ հակամարտությանը»:
Այս վարկանիշի կարևորագույն իմաստը և վարկանիշում վեր բարձրանալու նպատակը, իհարկե, ներդրումների ներգրավորումն է։ Այսինքն, ենթադրվում է, որ օտարերկրյա ներդրողը Հայաստանում ներդրում անելուց առաջ, ի թիվս այլ գործոնների, պետք է հաշվի առնի նաև Doing Business-ի գնահատականը։ Կարճ ասած, Doing Business-ում վեր բարձրանալը պետք է նպաստի օտարերկրյա ներդրումների աճին։ Նպաստե՞լ է։
«Ժառանգության» պատգամավոր Թևան Պողոսյանը հայտարարեց, որ օրինագիծը համատարած թանկացում է սպառնում, քանի որ եթե անգամ ալկոհոլն ու ծխախոտը մի կողմ դնենք, տրանսպորտի գազի թանկացումը կազդի սպառողական ապրանքների գների վրա փոխադրման մասով:
«Վերջին անգամ եմ ասում հիվանդ ուղեղների համար: Եթե 1990 թվականից այս կողմ մեր քաղաքական էլիտայի ներկայացուցիչները գոնե 10 տոկոսն ունենային անկախության սերունդ կերտած անհատների բարոյական արժեքները, նվիրվածությունը և ազնվությունը՝ մենք բոլորվին այլ երկում կապրեինք: Առաջին հանրապետության դեմ այսօր խոսողներն ամեն օր պետք է Դաշնակցության ոտքերը լվանան և ջուրը խմեն»,- այսօր ԱԺ-ում հայտարարեց ՀՅԴ խմբակցության քարտուղար Աղվան Վարդանյանը:
«Եվս մեկ անգամ բոլորի ուշադրությունը խնդրում եմ հրավիրել, և շատ խիստ եմ լինելու, հիմա ուսումնասիրում եմ այդ տեղեկատվությունների իսկությունը, եթե, իրոք, իրականությանը համապատասխանեց, ապա նման մարդիկ մեր շարքերում տեղ չեն ունենալու»:
«Եթե աշխարհում սեփականության գրանցումը միջին հաշվով կատարվում է 48 օրում, ապա Հայաստանում դրա համար բավարար է ընդամենը 7 օրը: Միաժամանակ պետք է հիշենք, որ մշտապես առկա են բարելավման լրացուցիչ հնարավորություններ, և սա պետք է լինի մեր բոլոր գերատեսչությունների ուշադրության կենտրոնում»,- ասաց Հովիկ Աբրահամյանը
Հայաստանի իշխանությունը գտել է ժողովրդավարական լինելու ու ժողովրդավարական չլինելու հակադրության բանաձևը: Ձևի մեջ՝ դեմոկրատական, բովանդակությամբ՝ ավտորիտար:
Ռուսաստանը կարողացել է գրավել Հայաստանում ու Հայաստանի մասին որևէ որոշում կայացնողների մտածողությունը՝ մեկին՝ կաշառելով, երկրորդին՝ հիշեցնելով ԿԳԲ-ական անցյալը, երրորդին՝ խոստանալով իշխանություն ռուսական տիրապետության ամրապնդման դիմաց, ու այդպես շարունակ:
Նրա կարծիքով՝ ինչ-որ պահի գործադիր իշխանության ղեկավարը դուրս կգա այլ կողմնակի վերահսկողությունից և կսկսի խաղալ ինքնուրույն. «Բացառված չէ նաև, որ խորհրդարանում ներկայացված պատգամավորներն իրենք ներքին շարժում կազմակերպեն և կատարեն իշխանափոխություն՝ ձևավորելով նոր ուժեր կամ լուծարման բերելով խորհրդարանը»:
«Իրենց ծավալով, բնույթով ու բովանդակությամբ սահմանադրական փոփոխությունները, կարելի է ասել, հեղափոխություն են վերևից: Այն, ինչ առաջարկում ենք մեր քաղաքացիներին, լավագույնս պետք է ապահովի այն ձգտումների իրականացումը, որոնց մասին խոսում ենք բոլորս. ունենալ ժամանակակից պետություն, կառավարման արդյունավետ համակարգ, իրավունքի գերակայություն»,- այսօրվա բանավեճում ասաց ՀՀԿ պատգամավոր Արտակ Դավթյանը:
«Մեր հասարակության մեջ ահագին մարդ տեղյակ չի, որ ինքը բիոմետրիկ անձնագրերով քվեարկելու իրավունք չունի: Պետք է այս խնդիրը տեղ հասցնել մեր հանրությանը: Շատերը կվերցնեն բիոմետրիկը ու կգնան քվեարկության»,- այսօր ԱԺ նիստում ՀՀ Ընտրական օրենսգրքի և «Նույնականացման քարտերի մասին» օրենքում փոփոխությունների քննարկման ժամանակ հայտարարեց ՀՀԿ-ական պատգամավոր Կարեն Բեքարյանը:
Ուորլիքն ասում է, որ երկու ժողովուրդները հոգնել են պատերազմից, և, որ բավական է, պետք է հասնել խաղաղության: Միանգամայն իրավացի է ամերիկացի դիվանագետը: Սակայն կա մի նրբերանգ, որի մասին Ուորլիքը գիտի, բայց հասկանալի պատճառներով՝ չի բարձրաձայնում:
«Մեր երկրում շատ բաներ են ասվում, իմ մասին էլ շատ բաներ են ասել, որ ես տեղյակ չեմ եղել: Դրա համար այդ ասեկոսեներին ես տեղ չեմ տալիս, այնքան սուտ բաներ են ասվում: Լեզվի տակ փուշ չկա: Վերջին հաշվով, հասարակ ժողովուրդը կարդում է կայքերը, թերթերը, լսում է այն մարդկանց, ովքեր այսօր ընդդիմություն են խաղում, որոնք ժամանակին իրենք եղել են իշխանության, չեն կարողացել իշխանություն պահել, որովհետև շատ հեռու են եղել ղեկավար լինելուց»,- ասում է Հակոբ Հակոբյանը:
Քաղաքագետ Մ. Սարգսյանի կարծիքով` ամերիկյան կողմն անհանգստացած է Ադրբեջան-Ռուսաստան մերձեցող հարաբերություններով։ «Նրանք գուցե փորձեն գործընթացները պահել ՄԽ վերահսկողության տակ, որպեսզի Ադրբեջանն ու ՌԴ-ն չփորձեն առանձին, սեպարատ համաձայնություններով նոր բաղադրիչներ մտցնել բանակցային գործընթաց։ Սա լուրջ է, որովհետև Ադրբեջանը սկսում է հայտարարել ԵՏՄ անդամակցության մասին։ Հենց սրանով են պայմանավորված Ուորլիքի կոնկրետ առաջարկները։ Գուցե մտավախություն կա, որ հակամարտության գոտում առանձին ռուսական գիծ զարգանա»։
Ինչպես հայտնի է, տարվա սկզբից ի վեր Հայաստանի արտաքին առևտրի վերաբերյալ ճշգրիտ թվերը հասանելի չէին։ ԵՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցությամբ պայմանավորված` արտաքին առևտրի ցուցանիշները թերի էին և ճշգրտման ենթակա։ Ամեն դեպքում, ՀՀ ազգային վիճակագրական ծառայությունն այդպես էր հայտարարում։ Իսկ ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը, որը ներկայացնում էր արտաքին առևտրի մանրամասն ցուցանիշները, այս տարի դեռ ոչ մի ցուցանիշ չէր հրապարակել։
