Հայաստանի քաղաքական կյանքը շարունակում է պտտվել երեք նախագահների առանցքի շուրջ: Այն, ինչ տեղի է ունենում երկրում, հանրային քաղաքական կյանքում, ուղղակի կամ անուղղակի կապված ու պայմանավորված է Լևոն Տեր-Պետրոսյանի, Ռոբերտ Քոչարյանի, Սերժ Սարգսյանի ու նրանց ընդդատյա ու նրանց սպասարկող համակարգերի հետ:
«Ես մշտապես կրկնել եմ, որ առևտրաշրջանառությունը և հարաբերությունների տնտեսական բաղադրիչը կարևոր է հատկապես Հայաստանի և Եվրոպական միության միջև, քանի որ Հայաստանի առևտրաշրջանառության մեծ մասը Եվրոպական միության հետ է։ Կարծում եմ` տնտեսության այն հատվածներում, որոնք չեն հակասում ԵՏՄ-ին, Հայաստանն ու ԵՄ-ն կունենան համագործակցություն»:
Ովքե՞ր են Կրեմլի գործակալները Հայաստանում: Այս հարցը ոչ միայն հռետորական չէ, այլ շատ առարկայական է ու հասցեական պատասխաններ է պահանջում՝ անուն-ազգանուններով, զբաղեցրած պաշտոններով ու հանրային դիրքով:
Տիգրան Սարգսյանի նշանակման մասին լուրը հրապարակվելուց անմիջապես հետո սկսվեց ակտիվ քննարկում` իսկ ինչո՞ւ հենց նա:
Բագրատ Ասատրյանը չհամաձայնեց տեսակետին, թե այս պաշտոնում Տ.Սարգսյանի հիմնական խնդիրներից մեկը պետք է լինի միասնական արժույթի՝ ալտինի, ներդրումը: Բ.Ասատրյանի կարծիքով՝ դա ԵՏՄ հանձնաժողովի կոլեգիայի խնդիրների շարքում առաջնային հարցերից չէ և այս փուլում ամենասուր խնդիրը չէ:
«Երկրորդ տարբերակն ավելի տխուր է` Ռուսաստանը կարող է փորձել օգտագործել ԵՏՄ-ն նոր տեսքով և ԵՏՄ անդամ երկրների անկախության վերացմամբ կայսրության ստեղծման համար, այսինքն` ԵՏՄ-ին ոչ մի լավ բան չի սպասվում»,- ասաց նա:
Քաղաքականություն երևույթի «լեգիտիմության» բացակայության պայմաններում իշխանության կամ ընդդիմության լեգիտիմությունը դառնում են ածանցյալ, երկրորդական կարևորություն ունեցող հարցեր: Երբ քաղաքացիները կվերագնահատեն իրենց վերաբերմունքը քաղաքականության նկատմամբ, իշխանական և ընդդիմադիր ոչ լեգիտիմները կդառնան լեգիտիմ, և՝ հակառակը:
«Քննարկել ենք ՀՀԿ մասնակցությունը, շտաբի ձևավորման խնդիրները հանրաքվեի հետ կապված, կուսակցության նախագահը հանձնարարել է ՀՀ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանին ձևավորել և ղեկավարել շտաբերը: ՀՀ վարչապետն արդեն մոտ օրերս կձևավորի իր գործընկերների հետ այդ շտաբերը»,- այսօր ՀՀԿ ԳՄ նիստից հետո լրագրողների հետ զրույցում հայտարարեց ՀՀԿ խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովը:
«Հայաստանի հետ Եվրոպական միությունը կարողացավ հաղթահարել երկու տարի առաջ ձևավորված ճգնաժամը` նոր համաձայնագիր կնքելու հիմքերը դնելով»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասել է Եվրոպական խորհրդարանի փոխնախագահ Ռիչարդ Չառնեցկին:
«Եթե օրենքը թույլ է տալիս, ինչո՞ւ՝ ոչ, ես ողջունում եմ: Աստված տա, որ աշխարհի ցանկացած հայ հասկանա, որ կարող է գալ Հայաստան ու օրենքի շրջանակներում իր երազանքներն իրականացնել»:
«Պատժամիջոցների երկարացնելը ոչ միայն Ռուսաստանի վրա է բացասական ազդում, այլև մի շարք եվրոպական երկրների, որոնց գործարարները խնդիրը բարձրացնում են, որովհետև իրենց մոտ էլ ապրանքաշրջանառությունն ընդհանուր մեծ ծավալներով ընկել է, քանի որ նրանց հիմնական շուկան ևս Ռուսաստանն է, որն էլ իր հերթին՝ էմբարգո է կիրառել եվրոպական ապրանքների նկատմամբ»:
«168 Ժամի» տեղեկություններով՝ «Նաիրիտի» ղեկավարությունն ավարտել է գործարանի վերագործարկման նոր ծրագրի մշակումը և շուտով այն կուղարկի ԱԺ: Ըստ մեր աղբյուրների՝ ի կատար է ածվել էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարար Երվանդ Զախարյանի պահանջը:
Ի՞նչ զգացողություններ նրանք կարող են ունենալ, երբ տեսնում են, որ անկման փոխարեն` Հայաստանի տնտեսությունն աճելու է, այն էլ` բավականին նորմալ տեմպով։ Համոզված ենք, որ Ազգային վիճակագրական ծառայության յուրաքանչյուր ամսական զեկույցից հետո այս կառույցում թեթև շոկ են ապրում։ Լավ` ինչպե՞ս կարող էին իրենք այսպես սխալվել։
Մենք հետաքրքրված ենք ոչ միայն առևտրաշրջանառության ծավալների մեծացմամբ, այլև համատեղ ձեռնարկությունների, համատեղ պրոյեկտների ստեղծմամբ։ Մեր գործարարները հետաքրքրված են հայկական շուկայով, փորձում ենք հաճախակի հանդիպումներ կազմակերպել նրանց համար, որպեսզի նրանք ծանոթանան, նոր պայմաններ բանակցեն։
«Քաղաքական գործիչների զգալի մասը դիտում է մեր հաղորդումը: Դա շատ լավ է: Կարող ենք հանրային դժգոհություն կամ ինչ-որ մի լավ գաղափար ուղղակիորեն տեղ հասցնել: Հարց է, թե արդյո՞ք Սամվել Ալեքսանյանը դիտում է մեզ: Մեր վերջին թողարկմանը մենք պատրաստակամություն հայտնեցինք վճարել իր հայցված 500 եվրոն՝ հարցազրույցի դիմաց: Բայց դեռ չկան արձագանքներ: Անհամբեր սպասում ենք»:
«Կնոջս մահից հետո ինձ էլ ոչինչ չի զարմացնում։ Էն, որ մարդիկ հրճվում են իրենց կյանքի հաճույքների ու հաջողությունների համար` լողալով տարփանքների ծովում, մոռանում են, որ դրա վերջը կյանքից մահ ընկած մի ակնթարթն է։ Ես, որ կյանքս խաղ ու պար էի պատկերացնում, առավոտից-իրիկուն` երգ ու պար, աղջիկներ ու հաճույքներ, հանկարծ միանգամից կյանքս ձեռքիցս գնաց, դարձավ հին, սև-սպիտակ, թրթռացող, խռխռացող սովետական հեռուստացույց…»:
«Եթե մենք այստեղ իրար մեջ մրցակցում ենք, դա անխուսափելի է, եթե մենք նույն ապրանքն ենք արտադրում, ապա հենց սպառողի շահերից է, որ մրցակցություն լինի, և ավելի որակյալ ու էժան ապրանք ստանան: Ամեն դեպքում, դա լինի հայ, թե ռուս արտադրող, ինչ-որ մեկը պահանջված ապրանքն արտադրելու է: Ինչպես ասում են՝ սուրբ տեղը դատարկ չի մնում»:
Իրականում ՀՀԿ-ի իշխանության հավերժացումն ապահովելու է ոչ թե նոր Սահմանադրությունը, ինչպես փորձում են ներկայացնել դրա դեմ հանդես եկողները, այլ, որքան էլ տարօրինակ հնչի, ընդդիմադիր կուսակցությունները՝ առանձին-առանձին և միասին վերցրած:
«ՀՀ-ի դիվանագիտական սխալները խրախուսում են Բաքվին ավելի համարձակ լինել շփման գծում։ Բայց պետք է նշեմ, որ ՀՀ ՊՆ-ի քայլերը, չեմ կարծում, որ ուղղված են համանախագահների միջև մրցակցություն կամ հակամարտություն բերելուն»:
«Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցների վերացումից հետո հայ-իրանական հարաբերություններն այլ որակ կունենան»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Իրան-Հայաստան առևտրի պալատի նախագահ Լևոն Ահարոնյանը:
Հայաստանը յուրահատուկ երկիր է, հայ ժողովուրդն էլ՝ աշխարհի ամենայուրահատուկ ժողովուրդը: Այստեղ՝ Հայաստանում, և Հայաստանից դուրս՝ աշխարհում, հայերն իրենց հանապազօրյա կյանքով ու գործունեությամբ ապացուցում են ժողովրդական իմաստնություններն ու բանահյուսական դարձվածքները: «Տաշած քարը գետնին չի մնա», «Կարմիր կովը կաշին չի փոխում», և այլն:
«Որպես պատմաբան՝ կարող եմ ասել, Հայաստանի պատմությունը եվրոպական ժողովրդի պատմություն է: Ես կարծում եմ, որ այս պահին, երբ ԵՄ-ն ստորագրել է շատուշատ համաձայնագրեր տարբեր մայրցամաքների երկրների հետ, հատկապես մենք պետք է ամուր հարաբերություններ ունենանք Հայաստանի հետ»:
Այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր Հայաստանի քաղաքական կյանքում, մասնավորապես` սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացի տեսքով, առնվազն մի քանի տարիների նախապատմություն ունի և թելադրված չէ իրավիճակային դրդապատճառներով, ինչպես փորձում են ներկայացնել շատերը։
Ըստ պոլիգրաֆի՝ Վալերի Պերմյակովը հայտնել է, որ առաջինը սպանել է Աիդա Ավետիսյանին, ապա՝ Սերյոժա և Հասմիկ Ավետիսյաններին, ապա՝ Արմեն Ավետիսյանին, նրա կնոջը՝ Արաքսյա Պողոսյանին, հետո՝ փոքրիկ Հասմիկ Ավետիսյանին և Սերյոժա Ավետիսյանին:
Տիկին Քլունին և պարոն Ռոբերթսոնը ներկայացրել են Հայաստանը՝ որպես երրորդ կողմ, ինչը նպատակ ուներ բացառել ՄԻԵԴ կողմից Հայոց ցեղասպանության փաստը կասկածի տակ առնելը
էլեկտրաէներգիայի կորուստների նվազեցմամբ կրճատելու ենք Ընկերության ծախսերը, որի արդյունքում հետագայում հնարավոր կլինի խուսափել «ՀԷՑ»-ի մասով էլեկտրաէներգիայի սակագների բարձրացումից: 3 միլիոն բնակչության շահը մեզ համար, անկասկած, առաջնային է և չի կարող համեմատվել որոշ կոռումպացված աշխատակիցների ու անբարեխիղճ սպառողների շահի հետ:
Վերջին տարիներին բյուջետային քննարկումների նկատմամբ համարյա կատարելության ձգտող անտարբերություն է տիրում: Հասարակությանն ու լրատվամիջոցներին կառավարությունում ընթացող քննարկումները չեն հետաքրքրում: Մի փոքր այլ է խորհրդարանական քննարկումների պարագան:
«Մեր տնտեսությունում ամենաբացասականը կենտրոնացումն է։ Գերիշխող դիրք ունեցող տնտեսվարողները, որոնք արդեն վաղուց ունեն նաև քաղաքական իշխանություն, արդեն մաս են կազմում երկրի պետական կառավարման համակարգի։ Եթե մենք այսօր ունենք ՀՀ նախագահ, և ինչ-որ առումով նա կարող է հանդիսանալ զսպող ուժ, ապա կառավարման համակարգի լղոզման արդյունքում, երբ թուլանում են բոլոր ինստիտուտները, նրանց զսպելը կլինի էլ ավելի դժվար»:
«Այսօր ոչ միայն եվրոպացիների, այլև ռուսների հետ պետք է աշխատել ու բացատրել, որ, ի վերջո, եթե ՌԴ-ն նույնիսկ դեմ է համաձայնագրին, ապա պետք է ՀՀ-ին աջակցի տնտեսապես, քանի որ, ստացվում է, որ ԵՏՄ-ում մենք պարտավորություններ ենք ստանձնում, բայց դրա դիմաց ոչինչ չենք ստանում։ Մենք ազատորեն կարող ենք և պետք է պահանջներ ներկայացնենք, որպեսզի վերջում նրանց արձագանքն այս համաձայնագրին անսպասելի չլինի»:
Շատ ժամանակ չի անցել, ընդամենը 2 տարի։ Բայց այս 2 տարվա մեջ հասցրեցինք մոռանալ թե՛ Եվրամիությանը, թե՛ Ասոցացման համաձայնագիրն ու տնտեսական բաղադրիչը։
