Մայիսի 27-ին Անվտանգության խորհրդի նիստում Նիկոլ Փաշինյանի հնչեցրած առաջարկից հետո՝ հայ-ադրբեջանական սահմանին դիտորդական առաքելություն իրականացնելու վերաբերյալ, Սյունիքում բնակիչները տարակուսանքի մեջ են։
«Եթե հիմա թշնամին սպառնում է, և եթե կարծում են, որ մեր գործն էլ վախենալն է՝ վախենանք ու անասուններին դաշտ չտանենք, ապա սրանով իրենց ահագին օգնած կլինենք։ Իրենք իրենց պոստում կանգնած են, մեր հովիվները հենց մոտենում են պոստերին, գոռում են, թե՝ սահմանին չմոտենաք։ Դե, մեր տղերքը տանում՝ կովերին արածեցնում-բերում են, չեն էլ նայում՝ այնտեղ շուն կա՞ կանգնած, թե՞ չկա։ Նման բան եղել է, կա ու լինելու է այնքան ժամանակ, մինչև այս հարցը չկարգավորվի»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Սյունիքի մարզի Տեղ համայնքի ղեկավար Ներսես Շադունցը։
Հայ-ադրբեջանական սահմանի Սյունիքի մարզի, Սիսիանի հատվածում իրավիճակը հանգիստ է, որևէ տեղաշարժ կամ փոփոխություն չկա։ Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում տեղեկացրեց Սիսիանի համայնքապետարանի խոսնակ Անի Սիմոնյանը։
«Ես այդ թիմի բաղկացուցիչ, կարևոր աշխատանքի պատասխանատվությունն իմ ուսերին կրող մարդկանցից եմ, ինչպես տասնյակ ՀՀԿ-ականներ, որոնք հանրությանը ծանոթ են, սակայն տվյալ պարագայում այս ցուցակի մեջ չեն։ Այս ցուցակով, այս ընտրություններով կյանքը չի ավարտվում, ԱԺ-ով կյանքը չի ավարտվում։ Ինձ համար կարևոր է, որ իմ թիմը հաղթի, ու ես ամեն ինչ կանեմ, որ թիմը հաղթի։ Ես այդ թիմի անդամ եմ և վերջում նրա հաղթանակի բերկրանքը վստահաբար կիսելու եմ»,- ասուլիսի ժամանակ ասաց Ամեն Աշոտյանը։
«Բազմաթիվ նախաձեռնություններ կան իրավապաշտպանների, քաղաքական գործիչների, ես՝ իմ ընկերներով, զբաղվում ենք ռազմագերիների հարցով։ Եվրոպական խորհրդարանը վերջերս ընդունեց բանաձև, որտեղ այս իշխանությունը լումա չունի, եվրոպացիներին բառ չի ասել։ Չեմ ուզում գլուխ գովել, հասարակությունն արդեն գիտի՝ ով է դրանով զբաղվել, որ քաղաքական գործիչներն ու թիմերը։ Ինքը մեր տղերքի հարցերով չի զբաղվելու, և ինքը հպարտ է, որ այդպես է»,- այս մասին ասուլիսի ժամանակ ասաց Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը՝ անդրադառնալով հայ ռազմագերիներին և այդ խնդրի վերաբերյալ իշխանության անգործությանը։
Հայաստանի հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը չգիտի՝ հայ ժողովուրդը երբևէ կկարողանա՞ պատմության մեջ մաքրել այն խարանը, որ իրեն ղեկավարել է «թրքաբարո, շնաբարո դուրսպրծուկը», նաև այն խարանը, որ կան հազարավոր մարդիկ, որոնք դեռևս այդ դուրսպրծուկին հավատում են։
«Նիկոլ Փաշինյանը և իր թրքաբարո ոհմակը թաքցրել ու թաքցնում է զոհվածների իրական թիվը, նրանց մարմինները, մասունքները։ Հիշեցնեմ, որ երբ ես զորակոչվեցի բանակ, իսկ ես մասնագիտությամբ դատական բժիշկ եմ, և ենթադրվում էր, որ ես պետք է գնամ ու մասնակցեմ դիահերձման աշխատանքներին, օգնեմ, որպեսզի հարազատներին մաքսիմալ շուտ հասնեն իրենց եղբայրների, որդիների դիակները, բայց ինձ չտարան այնտեղ իմ մասնագիտությամբ, շատ պարզ պատճառով, այն նույն պատճառով, ինչ այսօր անհետ կորածների ծնողները բողոքում ու մեղադրում են Նիկոլին։ Պատերազմի չորրորդ օրն արդեն ես գիտեի, որ բազմաթիվ զոհեր կան, ու այդ զոհերի մարմինները պահվում են «Սպայկայի» սառնարաններում։
ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Հայկ Կոնջորյանի խոսքով՝ քաղաքական բանավեճերի ընթացքում սրությունն ընդհանրապես ընդունված է բոլոր երկրներում, այդ թվում՝ ժողովրդավարական երկրներում։
ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության ղեկավար Լիլիթ Մակունցի խոսքով՝ նախորդ շաբաթ տեղի ունեցած Անվտանգության խորհրդի նիստից առաջ Նիկոլ Փաշինյանը նախկին արտգործնախարար Արա Այվազյանին ներկայացրել է այն հայտարարության տեքստը, ըստ որի՝ առաջարկում է դիտորդական առաքելություն իրականացնել հայ-ադրբեջանական սահմանին, և Արա Այվազյանի կողմից առնվազն առարկություն չի եղել։
ԱԺ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Էդմոն Մարուքյանի խոսքով՝ նախորդ շաբաթ Անվտանգության խորհրդի նիստի ժամանակ Արտաքին գործերի նախկին նախարար Արա Այվազյանի հետ կապված որևէ խոսակցություն չի եղել։
«Ինչպես երեք օր առաջ էր, այնպես էլ այսօր է, որևէ փոփոխություն չկա։ Իրավիճակի վերաբերյալ ավելի մանրամասն տեղեկատվություն գուցե տա մեր վերադասը՝ Գեղամասար խոշորոցված համայնքի ղեկավարը։ Լավ է, որ թշնամին այս ընթացքում որևէ սադրանքի չի դիմել, այսինքն՝ 3 օր է՝ իրավիճակը հանդարտ է, որևէ բան չկա»,- նշեց Կութի գյուղապետը։
«Նրանք իրենց հրապարակումներում ասում են, որ եթե, Աստված չանի, Սյունիքում թուրք-ադրբեջանական ուժեր հաստատվեն, կամ այն անցնի նրանց հսկողության տակ, ապա կվտանգվի Իրանի ազգային անվտանգությունը, Իրանի ամբողջ հյուսիսը կհայտնվի թուրքական շրջափակման մեջ։ Այս առումով, բացի այն, որ Իրանը կհայտնվի շրջափակման մեջ, այլև թուրքական ազդեցությունն ահռելիորեն կմեծանա Հարավային Կովկասում՝ մեծ վնաս հասցնելով իրանական շահերին։ Այս ամենը հաշվի առնելով՝ նշում են, որ նման բան չպետք է թույլ տան։
«Նման նախադեպ մեր պատմության մեջ չի եղել, այո, եղել են դավաճաններ, բայց մարդ, որը ծայրաստիճան ատի իր տեսակը՝ հայ լինելու տեսակը, իսկ այն, ինչ նա անում է՝ ատելության դրսևորում է, մեր պատմության մեջ չի եղել։ Նա իր տեսակն այդքան ատում է, այլ բնութագրում չունի, նրան որևէ տեսակի մեջ չեմ կարողանում տեղավորել, նույնիսկ դավաճան ասվածն ամենամեղմ բառերից մեկն է։ Այդ տոլերանտության արդյունքում հիմա թուրքը մտել է Հայաստանի հող, գերի են տանում, սպանում են։ Երեկ էլ այդ օրապակասն ասում է, թե՝ մեզ պե՞տք է այն բլուրը, որի վրա անընդհատ ձյուն է։ Այսինքն՝ այդ մարդու համար հայրենիքը բլուրից այն կողմ որևէ արժեք չի ներկայացնում։ Ավելի վաղ նա Գառնիի հեթանոսական տաճարը բնութագրել է՝ իբր հռոմեական հավաբուն։ Հիմա մարդը, որը նման պատկերացում ունի և նման ձևակերպումներ է տալիս մեր հոգևոր արժեքներին, այդ մարդուց ի՞նչ պետք է սպասենք՝ ոչինչ, այդ մարդը մեզ հետ բացարձակ կապ չունի։ Ես ուղղակի չգիտեմ, թե ինչի վրա է հույսը դրել»,- հավելեց Սամվել Թադևոսյանը։
Ռազմական գործիչ Գևորգ Գևորգյանի բնորոշմամբ՝ Նիկոլ Փաշինյանն առհասարակ չգիտի՝ ինչ է բարձունքը, անվտանգության գոտին, սահմանը, հայրենիքը, այդ պատճառով էլ այդ ամենի վերաբերյալ նրա բոլոր հայտարարություններն աբսուրդ են։
«Նախկիններն իրեն ժառանգել են հայկական Արցախ, Շուշի, Հադրութ, Մատաղիս, Թալիշ, ազատագրված 7 շրջաններ, հայկական Սոթք ու Շուռնուխ, Սև լիճ, որն ինքը մսխել է։ Այսօր այդ կապիտուլյանտը հոգեվարքի մեջ է, վախից գոռգոռում է, բայց գոռա-չգոռա՝ պետք է գնա։ Նախկիննե՞րն են մեղավոր, որ այսօր ՀՀ պետական տարածքից հայ զինվոր են գերեվարում, որ նոյեմբերի 9-ից հետո հարյուրավոր գերիներ ունենք, որ թուրքերը մտնում են մեր սահման, բայց մի անգամ օդ չեն կրակում, որ նոյեմբերի 9-ից հետո տարածքներ է տալիս»։
«Նիկոլ Փաշինյանն այս առաջարկը որակում է՝ որպես փոխշահավետ։ Եթե Ադրբեջանի տեսանկյունից ենք նայում, գուցե առաջարկը նրանց համար շահավետ լինի, քանի որ ներխուժում են ՀՀ տարածք և ինչ-որ օրակարգ են թելադրում, և մենք ստիպված մտնում ենք այդ օրակարգի մեջ՝ հրավիրելով օտարերկրյա զինված ուժերի, ասում՝ եկեք, մեր տարածքը պահեք։ Բա մեր կողմից շահավետությունն ինչո՞ւմն է։ Հստակ կարող եմ ասել, որ շահավետությունը Նիկոլ Փաշինյանի համար պայմանավորված է սեփական խղճուկ իշխանության պահպանման հրամայականով։ Սրանով փորձում է ժողովրդին ցույց տա, թե՝ տեսա՞ք, ժողովուրդ ջան, ինչպես այս հարցը լուծեցի»,- նշեց Մենուա Սողոմոնյանը։
«Նիկոլը վտանգ է ներկայացնում ոչ միայն Սյունիքի ու ամբողջ Հայաստանի, այլև Արցախի համար։ Այսպես հատված առ հատված հանձնելով՝ մենք վտանգում ենք նաև Արցախի մնացած հատվածի ճակատագիրը։ Մենք չենք կարողանում հասկանալ նրա նպատակը, թե մի ամբողջ երկիր ուր է տանում։ Խոսում էին 5 մլրդ դոլարից, արդյո՞ք դրա մեջ չի մտնում նաև այն, որ Ադրբեջանին հանձնի նաև հայրենիքի մնացած հատվածը։ Ես չեմ կարողանում հասկանալ, պատկերացնել այս մարդկանց հայրենադավ քայլերը, դրանք հայրենադավներ են։ Անհասկանալի է, թե ինչո՞ւ են այդքան ատելությամբ լցված մեր հայրենիքի, ժողովրդի, պետության նկատմամբ, և ովքե՞ր են նրանց թույլ տվողները»,- շեշտեց Աշոտ Մինասյանը։
«Ինչպե՞ս է պատկերացնում, որ ՀԱՊԿ պայմանագրի անդամ երկրում տեղակայվեն, օրինակ, ՆԱՏՕ-ական զորքեր և իրականացնեն ինչ-որ գործողություններ։ Սա կա՛մ ինչ-որ սցենարի բարձրաձայնում է Փաշինյանի կողմից, կա՛մ հերթական դրսևորումն է, որ այդ անձը որևէ կապ չունի պետական մտածողության հետ և չի ընկալում համաշխարհային ու տարածաշրջանային ընկալումները»,- նշեց Ռուբեն Մելքոնյանը։
«Թշնամին էլ է մեր սահմանին կանգնած, մերոնք էլ են մեր սահմանին կանգնած։ Մեր տարածքից թշնամու հսկողության տակ վարելահողեր կան, ասում են՝ մերն է, բայց առայժմ չկա այդ մտավախությունը, որ Խոզնավարն էլ կարժանանա Շուռնուխի ճակատագրին։ Գան մտնեն գյո՞ւղ, մեզ միայն դա է մնացել, դա էլ անեն՝ պրծնենք»,- եզրափակեց Վարո Գրիգորյանը։
Նիկոլ Փաշինյանն այսօր հրավիրած Անվտանգության խորհրդի նիստում հայտարարեց, որ բաց առաջարկով է հանդես գալիս` ուղղված միջազգային հանրությանը, նաև Ադրբեջանի կառավարությանը։
168.am-ը «Կարմիր խաչի» միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունուց հետաքրքրվեց՝ «Կարմիր խաչը» ի՞նչ տեղեկություն ունի հայ գերեվարված զինծառայողների վերաբերյալ, արդյո՞ք կապ հաստատել են Ադրբեջանի «Կարմիր խաչի» իրենց գործընկերների հետ։
Մայիսի 12-ին թշնամին խախտելով հայ-ադրբեջանական սահմանը՝ մի քանի կիլոմետր Սյունիքի, Գեղարքունիքի մարզերի հատվածներում առաջ է եկել, մինչ օրս նրանք առաջ եկած հատվածներում են և հետ չեն գնում։ Սյունիքում մի քանի անգամ անցկացվել են բանակցություններ, որպեսզի թշնամին հետ գնա, սակայն ապարդյուն։ Հարակից գյուղերի ղեկավարներն ու բնակիչներն ասում են, որ թշնամու զինվորներն ինչ-որ քարտեզներով են առաջ եկել, և պնդում են, թե վերադասից հրաման են ստացել, որ առաջ գան, քանի որ համարում են, որ այդ տարածքներն ադրբեջանական են։
«Սև Հովազ» ջոկատի լեգենդար հրամանատար, Արցախի հերոս Ռուստամ Գասպարյանի եղբայրը՝ Սերոբ Գասպարյանը, խայտառակություն է համարում այն, ինչ այսօր տեղի է ունենում հայ-ադրբեջանական սահմանին, երբ թշնամին հատել է սահմանը և ՀՀ սուվերեն տարածքից գերեվարել հայ զինծառայողների։
«Մեր բանակն ամեն ինչ իրականացնում է, որպեսզի սադրանքների չտրվի։ Թշնամու նպատակների մասին բազմիցս խոսվել է։ Մեր կողմից իրականացվում են բոլոր քայլերը, այդ թվում՝ իրավիճակը շտկելու ուղղությամբ։ Ամեն ինչ իրականացվում է, որպեսզի չկրկնվեն նման դեպքեր, և ամեն ինչ իրականացվում է, որպեսզի գերեվարված զինծառայողները վերադառնան հայրենիք»,- հավելեց պաշտպանության փոխնախարարը։
«Մեզ անհրաժեշտ է փակ ձևաչափով տեղեկատվություն փոխանակել, մեր պատգամավորներից արդեն Վարդենիսում են, տեղեկատվությունը ստանում են, վերլուծում ենք, հասկանում ենք՝ ինչ ենք անում, ինչպես ենք անում»,- խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Էդմոն Մարուքյանը։
«Կարծում եմ՝ դեմարկացիայի ու դելիմիտացիայի մասին այս փուլում խոսելը վաղ է, հարցը քննարկել եմ նաև Արցախի ռազմական ղեկավարության հետ՝ այս պահին պետք է լինի սահմանների ճշգրտում, քանի դեռ Արցախի հարցը, կարգավիճակը լուծված չէ։ Մենք չգիտենք՝ Նիկոլ Փաշինյանն Ալիևին ինչ է խոստացել, մենք այս մարդու պայմանավորվածությունների մասին ոչինչ չգիտենք։ Նա ԱԺ ամբիոնից բղավում, ասում էր՝ ինչ ուզում, այն էլ բանակցում ենք, սա է իրավիճակը»,- հավելեց Նաիրա Զոհրաբյանը։
Տավուշի մարզի սահմանապահ Բաղանիս գյուղում իրավիճակը հանգիստ է, որևէ կրակոց չի հնչել։ Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Բաղանիսի գյուղապետ Նարեկ Սահակյանը։
Այսօր առավոտյան թշնամու կողմից հայ-ադրբեջանական սահմանի Գեղարքունիքի մարզի հատվածում 6 հայ պայմանագրային զինծառայող է գերեվարվել։
«Ես կարող եմ միայն արձանագրել փաստ, որ այն, ինչ տեղի է ունենում, ՀՀ գործող իշխանությունների «վզով» է, իրենց մեղավորությունն է, նրանց պատճառով է այս ամենը տեղի ունենում, հետևաբար՝ պետք է խստագույնս պատժվեն։ Հիմա արդեն անիմաստ է կրկնել, որ առաջին հերթին պետք է հարցի լուծմամբ և երկրի կառավարմամբ զբաղվեն պրոֆեսիոնալ մարդիկ, այլ ոչ թե «քուչից» հավաքած ժեխը, որովհետև այդ մարդիկ ո՛չ գիտեն, ո՛չ կարողանում են և ո՛չ էլ ուզում են ինչ-որ բան անել։ Իշխանության պետք է գան ուժեր, որոնք գիտեն ու հնարավորություններ ունեն գոնե այս ամենը կանգնեցնել, որովհետև հին սահմանագիծն անհնարին է վերադարձնել մոտակա մի քանի տարին»,- եզրափակեց Արմինե Ադիբեկյանը։
«Վարդենիսից դուրս ես գալիս, դա Սոթքի հատվածն է, այսինքն՝ թշնամին մտել է մեր տուն, հատուկ պաշտպանության տարածք, զինված ուժերի պաշտպանության տարածք, և գերեվարել են զինվորների։ Եթե հիշում եք, մի քանի օր առաջ, երբ խոսվում էր հայ հովիվին ծեծելու մասին, Պաշտպանության նախարարն ԱԺ-ում խրոխտ հայտարարում էր, թե ի՞նչ է եղել, որ, կարևորը՝ վիրավորներ չկան, կարևորը՝ զոհեր ու գերիներ չկան, դրանից մի քանի օր հետո եղավ զոհ, գերիներ։ Րոպեներ առաջ տեղեկատվություն տարածվեց, որ Գեղարքունիքի սահմանային հատվածում կրակոցներ են հնչել, վիճակն այլևս անկառավարելի է»,- նշեց Նաիրա Զոհրաբյանը։
