«Սա ոչ միայն համանախագահների ինստիտուտն է, այլ Մինսկի խումբ, և որպեսզի այն վերանա, ապա Մինսկի կոնֆերանս պետք է հրավիրվի, որտեղ կլինեն բոլոր երկրները, և որտեղ վերջնականապես կհայտարարվի, որ այլևս կարիք չկա Մինսկի խմբի, որ հարցը կարգավորված է, և այլն։ Այս գործընթացը պահանջելու է որոշակի ժամանակ, և չի բացառվում, որ համանախագահների ինստիտուտը մնա՝ որպես փոխգործակցության հարթակ։ Դրան զուգահեռ՝ կարող են ստեղծվել նաև այլ հարթակներ՝ աշխարհաքաղաքական ու տարածաշրջանային հարաբերությունները կարգավորելու համար, օրինակ՝ ռուս-թուրքական, հայ-ռուս-իրանական և այլն»,- եզրափակեց Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդականը։
Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում խուսափեց խոսել Խծաբերդում և Հին Թաղերում տեղի ունեցող իրադարձություներից՝ նշելով, որ այդ հարցի հետ կապված Պաշտպանության նախարարությունն է տեղեկատվություն տրամադրում։
«Ես հանդիպման էի և վերջին ինֆորմացիան չունեմ, թե ինչ է փոխվել և ինչ իրավիճակ է։ Պաշտպանության նախարարությունը երեկ հայտարարել է, որ ՀՀ տարածքից որևէ զիջում չի լինելու, և բանակցություններ են ընթանում, որպեսզի այդ դեմարկացիան լինի»,- այս մասին խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Արմեն Գրիգորյանը։
«864 հազար մարդը, որ Նիկոլին ձայն է տվել, ինչո՞ւ չեն լցվում հրապարակ, ինչո՞ւ երթեր չեն անում ու ասում՝ Փաշինյան, մնա։ Որտեղի՞ց ինքը գիտի, որ իրեն սատարողներ ու աջակցողներ կան, բացի պետական լափամանից սնվողներից ու իր բարեկամներից, ինչո՞ւ հակաերթ դուրս չի գալիս ու ասի՝ այ ծախվածներ, ի՞նչ եք ուզում մեր Փաշինյանից, չկա, ինքը չունի ժողովրդական աջակցություն։
«Պարզ է, որ Կապան քաղաքից որևէ սանտիմետր չի զիջվելու Ադրբեջանին, այսինքն՝ ադրբեջանցին Կապանում պոստ չի դնելու, փոխարենը՝ նա Կապանից 200 մետր հեռավորության վրա է, որն արդեն նախկին Խորհրդային Միության Զանգելանի շրջանն է, ադրբեջանցին այնտեղ դիրք է դնում ու, ասենք, կարող է ռագատկայով կապանցուն հարվածի։ Խնձորեսկի գյուղապետն ասում էր, թե որևէ բան թշնամուն չեն զիջելու․․․ հա, չեն տալիս, բայց բարձունքներ են տալիս, որտեղ ադրբեջանցին նստում է, ու վաղը չէ մյուս օրը տրակտորները չեն կարողանալու գնան դաշտ, գյուղացիներին հանգիստ կգողանան ու ինչ կուզեն՝ կանեն։ Այսինքն՝ այստեղ կատարվում է պլանի երկրորդ մասը՝ սահմանային գյուղերի հայաթափումը»,- հավելեց Տիգրան Քոչարյանը։
«Թշնամին մեր սահմանը 90-ականներին փորձել է խախտել, չի ստացվել ու չի էլ ստացվելու։ Եթե այդ ճանապարհը բացեն՝ ոչ միայն մեր գյուղի, այլև ամբողջ Սյունիքի ու Հայաստանի համար վտանգավոր է լինելու, ինչո՞վ են երաշխավորում, որ անվտանգ կլինի, թշնամին ամեն վայրկյան կարող է մի ապուշություն անել»,- հավելեց նա։
«Պաշտպանության նախարարությունը ոչ մի բան չի ասում, եթե իրենք բան ունեին ասելու, ապա հայկական զորքը տեղից չէին հանի։ Զորքը հանեցին ու գյուղը թողեցին գյուղացու ու մի քանի կամավորականների հույսին։ Ես չեմ կարծում, որ մեր զորքը նորից հետ կբերեն ու կկանգնեցնեն մեր դիրքերում։ Եթե թշնամու GPS-ով շարժվեն, քարտեզ-մարտեզ նրանց չի հետաքրքրում, ապա գյուղի ներքևի թաղամասը պետք է ամբողջությամբ հանձնվի թշնամուն։ Փորձելու ենք մինչև վերջ կանգնել, որպեսզի կարողանանք մեր հատվածը պահել ու չթողնենք մոտենան գյուղին»,- նշեց Հակոբ Արշակյանը։
«Հիշում եք, չէ՞, որ Նիկոլը դատվելու է, հիշում եք, չէ՞, որ նա մենակ չէ, ուրեմն՝ մենք գործ ունենք ոչ թե մեկ մարդու պետական դավաճանության, այլ կազմակերպված հանցավոր խմբի կողմից պետությունը թուլացնելու նպատակով իրականացված համալիր գործողությունների հետ, որի արդյունքում տեղի է ունեցել հայկական բանակի կազմաքանդում, արցախյան պատերազմի՝ մեզ համար ծանրագույն ու ցավոտ ելք»,- նշեց Արթուր Ղազինյանը։
«Նայեք այս երթը և տեսեք, թե նիկոլական լրատվամիջոցներն ինչպես են հաշվելու, թե քանի մարդ է իջել փողոց, նրանք գլուխները ջայլամի նման մտցրել են հողի մեջ և խաբում են իրենց շեֆին, որը փողոցից շատ է վախենում։ Նրանք իրենց շեֆին ստում են, թե նրա հրաժարականը մարդ չի պահանջում, այնինչ այսօր իրական հայ մարդիկ, որոնց մեջ այսօրվա ցուցարարներն են, ասում են՝ առանց Նիկոլ Հայաստան»,- նշեց Գեղամ Մանուկյանը։
«1991 թվականի ապրիլին Կապանի օդանավակայանի դիմաց եղել են Ախքեդ և Ազարչի գյուղերը, ինքս այդ մարտերին մասնակցել եմ և այնտեղից մաքրել ենք ազերիներին։ Այսօր այդ նույն տարածքը, որտեղից ժամանակին մաքրել ենք ազերիներին, ուզում են նորից այդ հանձնել նրանց, չգիտեմ՝ Նիկոլ Փաշինյանն ի՞նչ փաստաթղթի տակ է ստորագրել ու ինչո՞ւ։ Սյունիքին սպասվում է նույն բանը, ինչ ունեցել ենք 90-ական թվականներին՝ թշնամին նորից գալու է չոքի մեր բկին»։
«Սա բացահայտ խոսք է նրա մասին, որ տարածաշրջանում, կոնկրետ մեր երկրում սպասվում են կրկին ռազմական բախումներ կամ ռազմական նոր իրավիճակներ։ Եթե մենք գնանք այս ճանապարհով, ապա դա մեզ տանելու է պարզապես կործանման։ Մենք այսօր, այս իշխանության հետ պատրաստ չենք դիմակայելու նույնիսկ շատ փոքր դիվերսիոն հարձակումներին, և դրա ապացույցն արդեն կա թե՛ ՀՀ սահմանների, թե՛ Արցախում ընդհանուր առմամբ տեղի ունեցող գործողությունների համատեքստում։ Եթե ուսումնասիրենք վերջին շրջանի գործողությունները, ապա կտեսնենք, որ թշնամին ուզում է՝ ինչպես Արցախում, այնպես էլ՝ ՀՀ սահմանում վերադասավորել իր ուժերը, իսկ հայկական այն խմբերը, որոնք փորձում են դիմակայել, անպայման գերեվարվում են թշնամու կողմից»,- նշեց Կարեն Հովհաննիսյանը։
Ժամը 17։00-ին Թումոյի այգուց մեկնարկել է «Նիկոլ, հեռացիր» արժանապատվության երթը։ ԱԺ նախկին փոխնախագահ Արփինե Հովհաննիսյանը դիմելով երթի մասնակիցներին և ՀՀ բոլոր քաղաքացիներին, նշեց, որ Նիկոլ Փաշինյանը շարունակում է կառչած մնալ իր աթոռից, որպեսզի ավարտին հասցնի իր դավաճանական ծրագիրը։
«Մենք վերադառնում ենք նույն վիճակին ու նույն դիրքերին, ինչ 90-ականներին էր անհանգստացած եմ այն ամենից, որ կարող է նույն իրողությունները կրկնվեն, ինչ եղել է այն ժամանակ, և դրանով իսկ սկսվի նոր պատերազմ։ Այն ժամանակ կոնֆլիկտն առաջացել է նրանից, որ թուրքերի կողմից տարբեր հանցագործություններ էին կատարվում, հայերին էին սպանում, առևանգում, սեփական միջոցներն էին յուրացնում և այլն»,- հավելեց նա։
Մի խումբ իրավապաշտպաններ այսօր ՀՀ զինդատախազության շենքի դիմաց պահանջում էին, որպեսզի զինվորական դատախազն ընդունի իրենց և պատասխանի իրենց հուզող մի շարք հարցերի, որոնք առաջացել են արցախյան պատերազմից հետո։
«Ինչ վերաբերում է փաստաթղթի իրավական կարգավիճակին, այն ըստ էության մեր ներպետական օրենսդրության իմաստով առոչինչ փաստաթուղթ է, որովհետև մեր Սահմանադրությունն ունի հատուկ ներդրված հակակշռման և զսպման մեխանիզմներ, որպեսզի կանխվի մեկ անձի կողմից գնալ նմանատիպ իրավիճակների։ Այս պայմաններում պետք է իրավական համակարգը հետևողական լիներ և առնվազն մեկուսացներ գերագույն դավաճանին՝ սահմանադրական կարգը տապալելու համար»,- հավելեց սահմանադրագետը։
«50 օր հետո այդ իրադարձության վերաբերյալ որևէ տեղեկատվություն չկա, ստիպված հաղորդում ենք ներկայացրել Գլխավոր դատախազություն, սակայն դեռ պատասխան չունենք։ Ի դեպ, ասեմ, որ վեց անձանց 3-ի կողմից ենք հաղորդումը ներկայացրել»,- շեշտեց նա։
Այսօր մի խումբ իրավապաշտպաններ իրենց բողոքի ձայնն էին բարձրացրել Զինվորական դատախազության շենքի մոտ՝ պահանջելով, որպեսզի դատախազն իրենց հրատապ ընդունի, քանի որ ունեն բազմաթիվ հարցեր դատախազին։
Ժամկետային զինծառայողների ծնողներն ու հարազատները կրկին հավաքվել են Պաշտպանության նախարարության շենքի մոտ՝ պահանջելով իրենց որդիներին դուրս բերել Արցախից։
«Մենք էլ մի բան իմանալու համար աջ ու ձախ ենք վազում, երեկ եղել եմ խորհրդարանում, այնուհետև՝ Մարդու իրավունքի պաշտպանի գրասենյակ, ներկայացրել ենք մեր գերիների նկարները, տվյալները, չգիտեմ՝ ինչ կլինի, գուցե ՄԻՊ-ը միջազգային կառույցներին փոխանցի՝ մի բան լինի։ Վերջիվերջո այդ տղաները գերեվարվել են խաղաղ պայմաններում։ Արցախի նախագահը պաշտոնապես հայտարարում է, որ պատասխանը պետք է տա այն մարդը, որը ստեղծել է այս վիճակը, և այդ տղաները չպետք է գնային այնտեղ, որքանով հասկացա՝ կապիտուլյացիայի պայմանագրով այդ տարածքը թուրքերինն էր»։
Նոյեմբերի 10-ին հրապարակվել էր Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի, Ռուսաստանի Դաշնության և Ադրբեջանի նախագահների հայտարարության պաշտոնական տեքստը, որով դադարեցվում է Արցախում սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմը։
Ազգային և հոգևոր արժեքների պաշտպանության ազգային ճակատի ղեկավար Ալեքսանդր Ամարյանի խոսքով՝ այն, որ աղանդավորականներն աջակցում են Նիկոլ Փաշինյանին, փաստ է, բայց թե նրանց թիվը որքան է կազմում՝ անհայտ է, քանի որ որևէ վիճակակագրություն նրանց թվի առումով չկա։
Կապանի որոշ հատվածներում սահմանապահ կամավորականներից վերցնում են զենքերն ու նրանց են վերադարձնում զինվորական գրքույկները՝ հորդորելով լքել մարտական դիրքերը՝ վերադառնալով իրենց բնակավայրերը։
«Այդ սադրիչ գործողությունների հիմնական նպատակը երկրում հուսալքություն առաջացնելն է, հայ-ռուսական հարաբերությունները խարխլը, Ռուսաստանի վարկանիշին հարված հասցնելը, ինչը ձեռնտու է նաև Թուրքիային։ Սա մենք հասկանում ենք և պետք է պատրաստ լինենք ու գիտակցենք, թե թշնամին ինչու է դիմում սադրանքների։ Պատրաստ լինել նշանակում է՝ և՛ քաղաքական առումով լավ պատկերացնենք, թե ինչ է լինում, և՛ եթե պետք լինի՝ նաև զենքով կանգնենք՝ թույլ չտանք, որպեսզի ոսոխը նորից շարունակի իր այդ քաղաքականությունը»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Դավիթ Բաբայանը։
168.am-ն ահազանգ էր ստացել, որ Կապանում սահմանազատումն իրականացնում են ԽՍՀՄ քարտեզով, և այսօրվանից արդեն այդ գործընթացը մեկնարկել է, որին մասնակցում է նաև քաղաքապետը Գևորգ Փարսյանը։ Նշվում էր նաև, որ թշնամուն արդեն նկատել են Կապանի օդանավակայանի դիմաց գտնվող բլուրում։
ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Սոֆյա Հովսեփյանի կարծիքով՝ հայ ժողովուրդը երբևէ չպետք է մտածի, որ անվտանգության մասին հնարավոր է խոսել, երբ կա Թուրքիայից կամ Ադրբեջանից սպառնացող վտանգը։
«Կարծում եմ՝ ցանկացած ընտրված ղեկավար պետք է հրաժարական տա այն դեպքում, երբ իր հրաժարականը պահանջում է լայն հանրությունը։ Պարտված, հաղթած, դրանք բոլորը գնահատողական բաներ են, այո, մենք պատերազմը պարտվել ենք, եթե հանրությունը, ժողովրդի լայն շրջանակները պահանջեն վարչապետի հրաժարականը, ապա ես՝ որպես քաղհասարակության ներկայացուցիչ, կգնամ ու կկանգնեմ ժողովրդի կողքին»,- այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Դանիել Իոաննիսյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե պատերազմում պարտված ղեկավարը պե՞տք է հրաժարական տա, թե՞ ոչ։
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» հ/կ ղեկավար Դանիել Իոաննիսյանի խոսքով՝ վերջին 2,5 տարում բազմաթիվ ժողովրդավարական բարեփոխումներ ընթացել են սխալ, ոչ պատշաճ, դանդաղ, ինչը որևէ մեկի համար նորություն չէ։
«Նաև, երբ խելքի կբերվեն ամբողջ ընտրությունների հետ կապված հանրային իշխանության բոլոր մարմինները, որպեսզի կարողանանք ունենալ պատշաճ ընտրություններ։ Արդյո՞ք սա հնարավոր է անել երկու ամսում, ազնվությամբ ասած՝ այդքան իրատեսական չէ։ Վենետիկի հանձնաժողովի ռեկոմենդացիան ասում է, որ Ընտրական օրենսգիրք փոխելուց ցանկալի է 12 ամիս չունենալ ընտրություններ, սա ես ասել եմ նաև 2018 թվականին։ Բայց սա վերաբերում է սովորական իրավիճակներին, երբ չկա ֆորսմաժորային իրավիճակ, հիմա եթե կա ֆորսմաժորային իրավիճակ, պետք է հասկանանք այդ ռեկոմենդացիան։ Դա ինչի՞ համար է, որպեսզի բոլոր խաղացողներն իմանան խաղի կանոնները և ժամանակ ունենան նախապատրաստվելու այդ խաղի կանոններին»,- այս մասին խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Դանիել Իոաննիսյանը։
«Կարծում եմ՝ տեղեկատվությունը թաքցնելու նպատակն այն է, որ իշխանության նկատմամբ հասարակությունը մեծ ցասում ունի, և իշխանություններն իրենց այդ անհեռատես մոտեցմամբ փորձում են նվազեցնել այդ ցասումը։
Չնայած Բերդաշեն համայնքում, ի տարբերություն Հադրութի շրջանի շատ գյուղերի, վերջին օրերին իրավիճակը բավականին հանգիստ է, այդուհանդերձ բերդաշենցիները չեն կարող համակերպվել այն փաստի հետ, որ իրենց վարելահողերից ու այգիներից թշնամին 100-200 մետր հեռավորության վրա է դիրքավորվել։
