«Շատ էլ նորմալ կեցվածք էր։ Վերջին 2,5 տարում թշնամանք ու ատելություն սերմանող ապաշնորհ իշխանությունները, մարտունակ բանակի առկայության դեպքում, պարտություն կրեցին։ Կապիտուլյացիա ստորագրած վարչապետը թշնամուն հանձնեց ոչ միայն Արցախի հարակից շրջանները, այլև բուն Լեռնային Արցախի շրջանները։ Բնականաբար, քահանան այս ամենից պետք է նեղված լինի, երկրի անվտանգության համար մեկ պատասխանատուն՝ գերագույն հրամանատարը, ստորագրում է մի համաձայնագիր, որտեղ որևէ հայանպաստ կետ չկա»։
«Նիկոլ Փաշինյանը մեզ մոտ չեկավ, հետ գնաց՝ արհամարհելով այդքան ժողովրդի։ Նա իրեն դրսևորեց այնպես, ինչպես միշտ է դրսևորել, եկավ, մտավ Սիսիան, այնտեղ, որտեղ հնարավոր էր աջակցության որևէ նշույլ ստանալ, այն էլ՝ կազմակերպված ձևով։ Նա նախապես հայտարարել էր, որ գալու է Սյունիք, քաղաքներն էլ նախապես նշել էր, բայց չեկավ, չգալն էլ կապված էր նրա հետ, որ մեր հարցերի պատասխանները չուներ, երկրորդը՝ թույլ չէինք տալու Եռաբլուրում եղածը Սյունիքում աներ, այսինքն՝ հրմշտոցով, մարդկանց պարտադրելով՝ մտներ Սյունիք»,- նշեց Արմեն Սամվելյանը։
«Եթե վարչապետը կգա Շուռնուխ, թող գա ու ասի՝ այդ ի՞նչ քարտեզներով է սահմաններ որոշում, եթե վարչապետը պատրաստ է սկզբում շուռնուխեցիներին լսել, ապա շուռուխեցիներն էլ իրեն կլսեն, կրկնում եմ՝ եթե առաջինն ինքը լսի գյուղացիներին։ Սա ասում եմ՝ որպես հայ, սյունեցի, այլ ոչ թե՝ համայնքի ղեկավար»,- հավելեց նա։
«Այսօր մենք ձեզ հետ միասին սգո արարողություն ենք կատարում ի հիշատակ մեր սուրբ նահատակների։ Ավետարանական ճշմարտություն կա՝ երանի նրան, ով կյանքը կտա ընկերոջ համար, ավելի երանի նրան, ով կյանքը կտա ազգին, հայրենիքին։ Այսօր մեր երկնային սրբերի բանակն ավելացավ 5 հազարով, որոնք իրենց կյանքը տվեցին հայրենիքին։ Նահատակներն ամենաթանկագինն ու ամենապայծառն են երկնքում, որովհետև նրանք գիտակացաբար գնացին դեպի մահ՝ մահով ապահովելով հարվերժությունը։ Այսօր մենք ոգեկոչելով մեր երեխաների հիշատակը՝ պետք է նրանց երազանքը կյանքի կոչենք։ Այո, ծանր, վտանգավոր վիճակում ենք գտնվում, հաղթում է նա, ով չի ընկճվում»,- իր խոսքում ասաց Պարգև Սրբազանը։
«Այդ համաձայնագրում որևէ խոսք չկա այն մասին, որ այս տարածքները պետք է հանձնվեին։ Հիմա սա հարց է, որի պատասխանը մեզ որևէ մեկը չի տալիս, երկու տարբերակ կա, կա՛մ այս մասին եղել է նախնական համաձայնագրում, որը մեզանից թաքցնում են, կա՛մ հետո է այդ պայմանավորվածությունը ձեռք բերվել, չգիտեմ»,- եզրափակեց նա։
Նրա խոսքով՝ ներկայիս իշխանությունը մտածված է երկիրը տարել պատերազմի, ձախողումների ու կորուստների, դեռ վաղուց է ասել, որ նրանք չեն տիրապետում իրավիճակին և չեն կարողանում որևէ բան կազմակերպել։
«Տեսա՞ք ինչպես դիմավորեց նրան մասսան՝ ծափահարություններով։ Նրանք ծափահարում են մի մարդու, որը մեղավորն է 5 հազար անմեղ զոհի, 10 հազար խեղված ճակատագրերի, ով մեղավոր է այսօրվա համար՝ նրան ծափահարում են, նրանք նույնիսկ չգիտեն, թե ո՞ւր են հավաքվել, ինչո՞ւ են հավաքվել և ո՞ւր են գնում։ Եկեք այսօրվանից մի կողմ դնենք մերոնք-ձերոնք, սևեր-սպիտակներ, մի կողմ դնենք նիկոլական-սերժական, այդ բառերը մեզ ազգին բերեցին այսօրվան, պառակտեցին, բռունցքը բացեցին թշնամու առաջ»,- ասաց Միսակ Ավետիսյանը։
Ազատության հրապարակում մեկնարկեց Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի պահանջով ընդդիմության հանրահավաքը, որին հաջորդելու է երթը՝ դեպի Սրբ. Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի։ Հանրահավաքին ներկա են «Հայրենիքի փրկության շարժման» վարչապետի թեկնածու Վազգեն Մանուկյանը, «Հայրենիք» կուսակցության ղեկավար Արթուր Վանեցյանը, ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանը, ՀՅԴ ներկայացուցիչներ և այլք։
Հարցին՝ այս ամենից հետո Նիկոլ Փաշինյանի հեռացումն ինչպե՞ս է պատկերացնում, Պավիկ Մանուկյանը պատասխանեց. «Ճիպոտով։ Մենք որ այդքան մեկուսացված էինք, զգում էինք, ասում էինք, որ պատերազմ է լինելու, իրենց ո՞նց չգիտեին, թե մտածում էին տռուսիկ-մայկայով բանակ են պահելու։ Հիմա աղբահանությունն այստեղի ենք սկսելու, այստեղ աղբ չպետք է ոտք դնի։ Մարմնիս բոլոր մասերով եմ արգելելու Նիկոլ Փաշինյանի մուտքը»։
Արցախյան պատերազմում զոհված զինվորների հարազատներն ու մի խումբ ազատամարտիկներ Եռաբլուրում են, նրանք այնտեղ են ոչ միայն իրենց հարգանքի տուրքը մատուցելու զոհվածների հիշատակին, այլև արգելելու Նիկոլ Փաշինյանի մուտքը Եռաբլուր։ Նրանց կարծիքով՝ այդքան մեծ թվով զոհեր հայկական կողմն ունեցել է հենց Նիկոլ Փաշինյանի պատճառով, քանի որ պատերազմական իրավիճակում նա է գլխավոր գերագույն հրամանատարը։
Ազատամարտիկ Գագիկ Համբարձումյանն այսօր պահեստազորի մի խումբ սպաների հետ Եռաբլուրում է, որպեսզի թույլ չտա, որ Նիկոլ Փաշինյանը մուտք գործի Եռաբլուր։ Հավաքվածների կարծիքով՝ պատերազմում պարտության և 5 հազարից ավելի զոհերի պատճառը Նիկոլ Փաշինյանն է։
Ըստ նրա՝ ամեն ինչ կախված է մարդու պրոֆեսիոնալիզմից, եթե մարդիկ միայն քաղաքական նկատառումներով են աթոռներ ստանալու, ապա այդ ամենը, նրա կարծիքով՝ կառավարման արդյունավետությունը չի բարձրացնելու։
Մեզ հասած տեղեկությունների համաձայն՝ Պաշտպանության նախարարը համայնքների ղեկավարներին ասել էր, որ հայ-ադրբեջանական նոր համաձայնագիր է պատրաստվել, որը որևէ առնչություն չունի նոյեմբերի 9-ին ստորագրած համաձայնագրի հետ, այն դեռևս միայն օնլայն է ստորագրվել, բայց հայկական կողմից փաստացի կստորագրվի և ինքնաթիռով կուղարկեն Ադրբեջան, որպեսզի այնտեղ ևս ստորագրեն։
«Սա ոչ միայն համանախագահների ինստիտուտն է, այլ Մինսկի խումբ, և որպեսզի այն վերանա, ապա Մինսկի կոնֆերանս պետք է հրավիրվի, որտեղ կլինեն բոլոր երկրները, և որտեղ վերջնականապես կհայտարարվի, որ այլևս կարիք չկա Մինսկի խմբի, որ հարցը կարգավորված է, և այլն։ Այս գործընթացը պահանջելու է որոշակի ժամանակ, և չի բացառվում, որ համանախագահների ինստիտուտը մնա՝ որպես փոխգործակցության հարթակ։ Դրան զուգահեռ՝ կարող են ստեղծվել նաև այլ հարթակներ՝ աշխարհաքաղաքական ու տարածաշրջանային հարաբերությունները կարգավորելու համար, օրինակ՝ ռուս-թուրքական, հայ-ռուս-իրանական և այլն»,- եզրափակեց Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդականը։
Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում խուսափեց խոսել Խծաբերդում և Հին Թաղերում տեղի ունեցող իրադարձություներից՝ նշելով, որ այդ հարցի հետ կապված Պաշտպանության նախարարությունն է տեղեկատվություն տրամադրում։
«Ես հանդիպման էի և վերջին ինֆորմացիան չունեմ, թե ինչ է փոխվել և ինչ իրավիճակ է։ Պաշտպանության նախարարությունը երեկ հայտարարել է, որ ՀՀ տարածքից որևէ զիջում չի լինելու, և բանակցություններ են ընթանում, որպեսզի այդ դեմարկացիան լինի»,- այս մասին խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Արմեն Գրիգորյանը։
«864 հազար մարդը, որ Նիկոլին ձայն է տվել, ինչո՞ւ չեն լցվում հրապարակ, ինչո՞ւ երթեր չեն անում ու ասում՝ Փաշինյան, մնա։ Որտեղի՞ց ինքը գիտի, որ իրեն սատարողներ ու աջակցողներ կան, բացի պետական լափամանից սնվողներից ու իր բարեկամներից, ինչո՞ւ հակաերթ դուրս չի գալիս ու ասի՝ այ ծախվածներ, ի՞նչ եք ուզում մեր Փաշինյանից, չկա, ինքը չունի ժողովրդական աջակցություն։
«Պարզ է, որ Կապան քաղաքից որևէ սանտիմետր չի զիջվելու Ադրբեջանին, այսինքն՝ ադրբեջանցին Կապանում պոստ չի դնելու, փոխարենը՝ նա Կապանից 200 մետր հեռավորության վրա է, որն արդեն նախկին Խորհրդային Միության Զանգելանի շրջանն է, ադրբեջանցին այնտեղ դիրք է դնում ու, ասենք, կարող է ռագատկայով կապանցուն հարվածի։ Խնձորեսկի գյուղապետն ասում էր, թե որևէ բան թշնամուն չեն զիջելու․․․ հա, չեն տալիս, բայց բարձունքներ են տալիս, որտեղ ադրբեջանցին նստում է, ու վաղը չէ մյուս օրը տրակտորները չեն կարողանալու գնան դաշտ, գյուղացիներին հանգիստ կգողանան ու ինչ կուզեն՝ կանեն։ Այսինքն՝ այստեղ կատարվում է պլանի երկրորդ մասը՝ սահմանային գյուղերի հայաթափումը»,- հավելեց Տիգրան Քոչարյանը։
«Թշնամին մեր սահմանը 90-ականներին փորձել է խախտել, չի ստացվել ու չի էլ ստացվելու։ Եթե այդ ճանապարհը բացեն՝ ոչ միայն մեր գյուղի, այլև ամբողջ Սյունիքի ու Հայաստանի համար վտանգավոր է լինելու, ինչո՞վ են երաշխավորում, որ անվտանգ կլինի, թշնամին ամեն վայրկյան կարող է մի ապուշություն անել»,- հավելեց նա։
«Պաշտպանության նախարարությունը ոչ մի բան չի ասում, եթե իրենք բան ունեին ասելու, ապա հայկական զորքը տեղից չէին հանի։ Զորքը հանեցին ու գյուղը թողեցին գյուղացու ու մի քանի կամավորականների հույսին։ Ես չեմ կարծում, որ մեր զորքը նորից հետ կբերեն ու կկանգնեցնեն մեր դիրքերում։ Եթե թշնամու GPS-ով շարժվեն, քարտեզ-մարտեզ նրանց չի հետաքրքրում, ապա գյուղի ներքևի թաղամասը պետք է ամբողջությամբ հանձնվի թշնամուն։ Փորձելու ենք մինչև վերջ կանգնել, որպեսզի կարողանանք մեր հատվածը պահել ու չթողնենք մոտենան գյուղին»,- նշեց Հակոբ Արշակյանը։
«Հիշում եք, չէ՞, որ Նիկոլը դատվելու է, հիշում եք, չէ՞, որ նա մենակ չէ, ուրեմն՝ մենք գործ ունենք ոչ թե մեկ մարդու պետական դավաճանության, այլ կազմակերպված հանցավոր խմբի կողմից պետությունը թուլացնելու նպատակով իրականացված համալիր գործողությունների հետ, որի արդյունքում տեղի է ունեցել հայկական բանակի կազմաքանդում, արցախյան պատերազմի՝ մեզ համար ծանրագույն ու ցավոտ ելք»,- նշեց Արթուր Ղազինյանը։
«Նայեք այս երթը և տեսեք, թե նիկոլական լրատվամիջոցներն ինչպես են հաշվելու, թե քանի մարդ է իջել փողոց, նրանք գլուխները ջայլամի նման մտցրել են հողի մեջ և խաբում են իրենց շեֆին, որը փողոցից շատ է վախենում։ Նրանք իրենց շեֆին ստում են, թե նրա հրաժարականը մարդ չի պահանջում, այնինչ այսօր իրական հայ մարդիկ, որոնց մեջ այսօրվա ցուցարարներն են, ասում են՝ առանց Նիկոլ Հայաստան»,- նշեց Գեղամ Մանուկյանը։
«1991 թվականի ապրիլին Կապանի օդանավակայանի դիմաց եղել են Ախքեդ և Ազարչի գյուղերը, ինքս այդ մարտերին մասնակցել եմ և այնտեղից մաքրել ենք ազերիներին։ Այսօր այդ նույն տարածքը, որտեղից ժամանակին մաքրել ենք ազերիներին, ուզում են նորից այդ հանձնել նրանց, չգիտեմ՝ Նիկոլ Փաշինյանն ի՞նչ փաստաթղթի տակ է ստորագրել ու ինչո՞ւ։ Սյունիքին սպասվում է նույն բանը, ինչ ունեցել ենք 90-ական թվականներին՝ թշնամին նորից գալու է չոքի մեր բկին»։
«Սա բացահայտ խոսք է նրա մասին, որ տարածաշրջանում, կոնկրետ մեր երկրում սպասվում են կրկին ռազմական բախումներ կամ ռազմական նոր իրավիճակներ։ Եթե մենք գնանք այս ճանապարհով, ապա դա մեզ տանելու է պարզապես կործանման։ Մենք այսօր, այս իշխանության հետ պատրաստ չենք դիմակայելու նույնիսկ շատ փոքր դիվերսիոն հարձակումներին, և դրա ապացույցն արդեն կա թե՛ ՀՀ սահմանների, թե՛ Արցախում ընդհանուր առմամբ տեղի ունեցող գործողությունների համատեքստում։ Եթե ուսումնասիրենք վերջին շրջանի գործողությունները, ապա կտեսնենք, որ թշնամին ուզում է՝ ինչպես Արցախում, այնպես էլ՝ ՀՀ սահմանում վերադասավորել իր ուժերը, իսկ հայկական այն խմբերը, որոնք փորձում են դիմակայել, անպայման գերեվարվում են թշնամու կողմից»,- նշեց Կարեն Հովհաննիսյանը։
Ժամը 17։00-ին Թումոյի այգուց մեկնարկել է «Նիկոլ, հեռացիր» արժանապատվության երթը։ ԱԺ նախկին փոխնախագահ Արփինե Հովհաննիսյանը դիմելով երթի մասնակիցներին և ՀՀ բոլոր քաղաքացիներին, նշեց, որ Նիկոլ Փաշինյանը շարունակում է կառչած մնալ իր աթոռից, որպեսզի ավարտին հասցնի իր դավաճանական ծրագիրը։
«Մենք վերադառնում ենք նույն վիճակին ու նույն դիրքերին, ինչ 90-ականներին էր անհանգստացած եմ այն ամենից, որ կարող է նույն իրողությունները կրկնվեն, ինչ եղել է այն ժամանակ, և դրանով իսկ սկսվի նոր պատերազմ։ Այն ժամանակ կոնֆլիկտն առաջացել է նրանից, որ թուրքերի կողմից տարբեր հանցագործություններ էին կատարվում, հայերին էին սպանում, առևանգում, սեփական միջոցներն էին յուրացնում և այլն»,- հավելեց նա։
Մի խումբ իրավապաշտպաններ այսօր ՀՀ զինդատախազության շենքի դիմաց պահանջում էին, որպեսզի զինվորական դատախազն ընդունի իրենց և պատասխանի իրենց հուզող մի շարք հարցերի, որոնք առաջացել են արցախյան պատերազմից հետո։
«Ինչ վերաբերում է փաստաթղթի իրավական կարգավիճակին, այն ըստ էության մեր ներպետական օրենսդրության իմաստով առոչինչ փաստաթուղթ է, որովհետև մեր Սահմանադրությունն ունի հատուկ ներդրված հակակշռման և զսպման մեխանիզմներ, որպեսզի կանխվի մեկ անձի կողմից գնալ նմանատիպ իրավիճակների։ Այս պայմաններում պետք է իրավական համակարգը հետևողական լիներ և առնվազն մեկուսացներ գերագույն դավաճանին՝ սահմանադրական կարգը տապալելու համար»,- հավելեց սահմանադրագետը։
«50 օր հետո այդ իրադարձության վերաբերյալ որևէ տեղեկատվություն չկա, ստիպված հաղորդում ենք ներկայացրել Գլխավոր դատախազություն, սակայն դեռ պատասխան չունենք։ Ի դեպ, ասեմ, որ վեց անձանց 3-ի կողմից ենք հաղորդումը ներկայացրել»,- շեշտեց նա։
Այսօր մի խումբ իրավապաշտպաններ իրենց բողոքի ձայնն էին բարձրացրել Զինվորական դատախազության շենքի մոտ՝ պահանջելով, որպեսզի դատախազն իրենց հրատապ ընդունի, քանի որ ունեն բազմաթիվ հարցեր դատախազին։
