«Գուցե թուրանական ծրագրերը չիրագործվեն այնպես, ինչպես ներկայումս կարող ենք կանխատեսել, այդ թվում՝ թուրանական բանակը, բայց դրանց ուրվագծման ընթացքում բազմաթիվ զարգացումներ են տեղի ունենում՝ ի վնաս անվտանգության»,- այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ռուս արևելագետ Վիկտոր Նադեին-Ռաևսկին՝ անդրադառնալով ՀՀ իշխանությունների և որոշ շրջանակների պնդումներին, թե պետք է շտկել մոտեցումները Թուրքիայի հետ հարաբերությունների հարցում և սկսել երկխոսել:
Այսօր ՀՀ իշխանությունները չեն կարող համարձակ քայլերի դիմել ոչ մի ձևով: Հիմա պետք է ավելի զուսպ լինել: Մենք 30 տարի դիմադրել ենք այս շրջափակում կոչվող աղետին, պանթուրքական շրջափակում են կիրառել Հայաստանի դեմ Թուրքիան և Ադրբեջանը, տուժել է ՀՀ տնտեսությունը, բայց 30 տարի հաղթահարել ենք, գոյատևել, այս պահին այդ բոլոր ձեռքբերումներից հրաժարվելու ժամանա՞կն է: Կարծում եմ՝ ոչ:
Արցախյան երկրորդ պատերազմից և Զոհրաբ Մնացականյանի հրաժարականից հետո՝ մասնավորապես 2020 թվականի նոյեմբերի 18-ին ՀՀ ԱԳ նախարարի պաշտոնում նշանակված Արա Այվազյանը մոտ ժամանակներս հրաժեշտ կտա այդ պաշտոնին: 168.am-ի աղբյուրների փոխանցմամբ՝ նրան կփոխարինի ՀՀ ԱԳ փոխնախարար Արտակ Ապիտոնյանը:
«Պատերազմից հետո չկա լիարժեք բանակցային գործընթաց կողմերի միջև»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց վրացի հայտնի վերլուծաբան Կախա Գոգոլաշվիլին՝ անդրադառնալով Զալկալիանիի առաջարկին։
Հատկապես Արցախյան երկրորդ պատերազմից հետո ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափի հեղինակազրկման և բանակցային գործընթացը շարունակելու կամ պատերազմից հետո վերսկսելու անկարողության պայմաններում հասկանալի չէ, թե որ ձևաչափի շրջանակում են շարունակվելու հակամարտող կողմերի միջև բանակցությունները:
Հարցին, թե ընտրությունները կարո՞ղ են ՀՀ-ում և ՀՀ-ի շուրջ ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակից ելք հանդիսանալ, Մոդեստ Կոլերովը պատասխանեց՝ ոչ: Ըստ նրա՝ ընտրությունները չեն կարող ճգնաժամից ելք լինել շատ պարզ պատճառով, որովհետև ճգնաժամային իրավիճակ ստեղծում է հենց Նիկոլ Փաշինյանը:
Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը մեզ հետ զրույցում, անդրադառնալով Քենթի մեկնաբանություններին, ասաց, որ 3+3-ը եղել է սկզբնապես Անկարայի նախաձեռնությունը, որի վերաբերյալ տարածաշրջանում դեռևս կոնսենսուս չկա նախատեսվող բոլոր մասնակիցների միջև, տարաձայնությունները դեռ շարունակվում են, թեև տարածաշրջանը նոր էներգետիկ, տրանսպորտային քարտեզի ձևավորման մեկնարկային փուլում է:
ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի՝ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին ուղղված խոսքերն իրական աշխարհաքաղաքական փոթորիկ են դարձել, որից հետո ակտիվացել են գործընթացները՝ ինչպես ռուս-ամերիկյան, այնպես էլ՝ ամերիկաչինական, թուրք-ամերիկյան և ԵՄ-ԱՄՆ հարաբերություններում:
Ապրիլի 24-ին ընդառաջ ամերիկյան քաղաքական, փորձագիտական, լրագրողական որոշ շրջանակներ ավելի ու ավելի ակտիվ են սկսում անդրադառնալ Սպիտակ տան կողմից Հայոց ցեղասպանության հնարավոր ճանաչման հարցին:
Արցախյան երկրորդ ողբերգական պատերազմից հետո ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքի վերսկսման անհրաժեշտության մասին ամիսներ շարունակվող խոսակցությունների և թվացյալ նախապատրաստական աշխատանքների ֆոնին՝ Բայդեն-Պուտին հեռավար «փոխհրաձգությամբ» Ռուսաստան-ԱՄՆ դիմակայությունը նոր փուլ է թևակոխում:
ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Ջո Բայդենի հաստատական պատասխանը լրագրողի հարցին, թե մարդասպա՞ն է արդյոք ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, փոթորկել է միջազգային հարաբերությունները, և այն բացառիկ իրադարձություն է նույնիսկ Վաշինգտոն-Մոսկվա ճգնաժամային հարաբերությունների դեպքում։
«Այս ամենի հետ է կորոնավիրուսն իր տնտեսական վտանգներով։ Պատերազմը ևս տնտեսական մեծ հարված հասցրեց, ամիսներ են անցել պատերազմից, այս ամենը հասկանալի է, ներքաղաքական անկայունությունը՝ ևս, ուստի ավելի ձեռնտու է բանակցությունները հետաձգել և հետագայում կայուն լուծում տալ։ Քիչ չեն եղել դեպքերը, որ Ռուսաստանը հենց այդպես էլ վարվել է՝ երկարաձգել է գործող գները՝ հետաձգելով հարցի քննարկումը։ Պետք է հասկանալ, որ տնտեսական խնդիրներ կան նաև Ռուսաստանում»,- ասաց նա։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքագետ Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ կարող է միայն հիմնվել պաշտոնական խողովակով տարածված պարզաբանման վրա, սակայն չի էլ կարող բացառել, որ սա տրամադրությունները ստուգելու, փորձարկելու, կողմերին միմյանց մոտեցնելու փորձ է, քանի որ շատ ավելի լուրջ թեմաներ քննարկվում են բանակցային սեղանի շուրջ։
Ռուսական գազը մոտ երեք շաբաթ Հայաստան կմատակարարվի Ադրբեջանի տարածքով։ Այս մասին տեղեկացնում է «Գազպրոմ էքսպորտը»: «Հյուսիսային Կովկաս-Անդրկովկաս» գազատարի պլանային կանխարգելիչ և վերանորոգման աշխատանքների ընթացքում ռուսական գազը սպառողներին կմատակարարվի Ադրբեջանի տարածքով: «Գազպրոմ էքսպորտ» ՍՊԸ-ն և Ադրբեջանի պետական նավթային ընկերությունը մարտի 16-ին կարճաժամկետ պայմանագիր են կնքել Ադրբեջանի տարածքով ռուսական գազի փոխադրման համար»,- նշված է ընկերության հաղորդագրության մեջ։
«Սակայն մտավախություններ կային դրանից անմիջապես հետո, որ այդ հայտարարությունը կդրվի կասկածի տակ, որոշ խնդիրներով ու վերապահումներով դա ներկայումս ընդունվեց, քանի որ այն ապահովել է հրադադար կողմերի միջև։ Պետք է հաշվի առնել նաև, որ ոչ բոլոր գործընթացներն են մեզ համար ակնհայտ ու հրապարակային։ Ուստի լիովին հասկանալի է, թե ինչպես են ցանկանում վերագործարկել ՄԽ աշխատանքը, դեռ տեսանելի չէ, ակնհայտ է, որ այդ ուղղությամբ ջանքեր ներդրվում են, և կուլիսում ինչ առաջարկներ են արվում, դժվար է գուշակել։
Սկսվել է ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Շվեդիայի արտգործնախարար Անն Լինդեի այցը տարածաշրջան, որի առանցքը Ղարաբաղյան հակամարտությունն է և 44-օրյա պատերազմական գործողությունների դիվանագիտական ծանր հետևանքները։
«Ուզում եմ շեշտել վստահության կառուցման միջոցների անհրաժեշտությունը հակամարտության կարգավորման հարցում»,- այս մասին այսօր Երևանում ասաց ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Շվեդիայի ԱԳ նախարար Անն Լինդեն՝ հանդես գալով հայտարարությամբ ԵԱՀԿ Շվեդիայի նախագահության առաջնահերթությունների մասին ՀՀ ԱԳ նախարար Արա Այվազյանի հետ առանձնազրույցից հետո։ Նշենք, որ ԵԱՀԿ գործող նախագահն այցով տարածաշրջանում է։ Նախօրեին նա Բաքվում էր, որտեղ հանդիպումներ ունեցավ Ադրբեջանի նախագահի ու ԱԳ նախարարի հետ։
Նա ուշադրություն հրավիրեց այն հանգամանքի վրա, որ օրերս ՌԴ-ի և Թուրքիայի նախագահները մասնակցեցին թուրքական «Ակույու» ատոմակայանի երրորդ էներգաբլոկի հիմնարկեքին՝ ցույց տալով, որ հարաբերությունները կարող են լինել կոնֆլիկտային և համագործակցային, ինչը բացառիկ օրինակ է։
Ուշագրավ է նաև այն հանգամանքը, որ Միշելը երեք երկրներում էլ խոսել է տարածքային ամբողջականության սկզբունքից, դրանով իսկ փորձել խոցել Ռուսաստանին՝ իր այցին հաղորդելով հակառուսական վեկտոր։
«Խոսենք ապագայից» հարցազրույցների հատուկ շարքի շրջանակում շարունակվում է ռուսաստանաբնակ հեղինակավոր գործարար և բարերար, Futures Studio-ի հիմնադիր գործընկեր, «Ճամփաբաժանին» ձեռագրի համահեղինակ Ռուբեն Վարդանյանի առցանց մամուլի ասուլիսը: Այն, ինչպես հայտնի է՝ վարում է Մարկ Գրիգորյանը:
168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Սկակովն ասաց, որ, հաշվի առնելով Ադրբեջանի մոտեցումը, որ ուժն է ծնում իրավունք, Ադրբեջանն աշխատում է հենց այդ ուղղությամբ, և դա տեղի է ունենում պատերազմից հետո ադրբեջանական կողմի կրած հաղթանակի ոգևորության ֆոնին։
Հետպատերազմյան Հայաստանում մինչ իշխանությունը զբաղված է ներքաղաքական ճգնաժամն իր օգտին լուծելու ուղղությամբ, Ադրբեջանն ու Թուրքիան շտապում են ամրապնդել Արցախյան երկրորդ մեծ պատերազմի իրենց հաղթանակները և նույնիսկ առաջ անցնել։
Նա նաև հիշեցրեց, որ պատերազմի օրերին ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար Պոմպեոն զրուցում էր հակամարտող երկրների ղեկավարների հետ։ Ըստ նրա, սա գուցե այլ փուլ է տարածաշրջանի համար, և կարող էր լինել շատ ավելի բարձրաստիճան հեռախոսազրույց, սակայն, նրա համոզմամբ, ավելի կարևոր են բովանդակությունն ու քայլերը։
Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում ավելի պարզ են ուրվագծվում ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Ջո Բայդենի հարավկովկասյան քաղաքականության գլխավոր ուղղությունները։ Բացի այն, որ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը մի քանի անգամ հանգամանալից խոսել է Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացում ԱՄՆ առաջնայնություններից, նրանից, որ ԵԱՀԿ ՄԽ-ում ԱՄՆ համանախագահությունը ջանքեր է ներդնելու խաղաղության կայունության համար և հակամարտության քաղաքական կարգավորման համար։ Մի խումբ կոնգրեսմեններ […]
Պետք է հասկանալ հետևյալը՝ ԳՇ-ն հետաքրքրված էր, որպեսզի փրկի հայկական զորքերը, որոնք ղեկավարության քաղաքական սխալների պատճառով հայտնվել էին փաստացի շրջափակման իրավիճակում, զորքերին փրկելու, իրավիճակը կայունացնելու համար ժամանակ էր հարկավոր։ Այս մասին նոյեմբերի 10-ին խոսել չէր կարելի, քանի որ կային պարտավորություններ, և դրանք իրականացվում էին նաև դեկտեմբերին, և նման հայտարարությունները կարող էին պատերազմի նոր ալիք բարձրացնել։
«Այո, և՛ «Իսկանդերն» էին սխալ զեկուցել, և՛ սխալ էին զեկուցում Ղարաբաղում տիրող իրավիճակի վերաբերյալ պատերազմից առաջ, և՛ դրա ընթացքում և՛ հետո։ Եվ ի վերջո՝ եթե այդքան հաճախ են սխալ զեկուցում, գուցե վատն են խորհրդականնե՞րը»։
«Հայաստանում պատային իրավիճակ է ստեղծվել»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ՌԴ ԵԱՏՄ ինստիտուտի գործադիր տնօրեն Վլադիմիր Լեպյոխինը՝ անդրադառնալով ՀՀ ներքաղաքական զարգացումներին և դրանցում արտաքին խաղացողների դերակատարությանը։
Կցանկանայի պարզել, թե ի՞նչ կապ ունի ռուսական զենքն այն փաստի հետ, որ Շուշի քաղաքը, որը ես հիանալի կերպով պատկերացնում եմ, բազմաթիվ անգամներ եմ եղել ԼՂ-ում, սկզբունքորեն ուղիղ շտուրմի համար անհասանելի, երեք կողմերից ժայռային լեռնային հատված, ինչպե՞ս կարող էր նման անտաղանդ կերպով կորսվել՝ առանց պայքարի։
ՌԴ Պետդումայի պատգամավոր Կոնստանտին Զատուլինն անդրադարձավ նախօրեին Կրասնոդարի երկրամասի Բելորեչենսկ շրջանում տեղի ունեցած ողբերգական ելքով միջադեպին, որի հետևանքով հայ ՌԴ քաղաքացի է սպանվել։ Զատուլինը վստահեցրեց, որ ազգամիջյան բախումներ Ռուսաստանում թույլ չեն տրվի։ Նա նշեց, որ ակումբում միջադեպը կենցաղային հողի վրա է տեղի ունեցել և ընդգծված հայ-ադրբեջանական հակամարտության բնույթ չի կրում։
«Պարոն Փաշինյանի ստեղծած քաոսից ելքերը շատ տարբեր կարող են լինել, և երևակայությունը կարող է տարբեր սցենարներ ուրվագծել»:
