#քննիչ հանձնաժողով

«Բացի այն, որ իշխանությունը միտումնավոր հետևողականություն չդրսևորեց և զեկույցը սահմանված ժամկետներում չնախապատրաստվեց և ըստ այդմ էլ ԱԺ լիագումար նիստ չմտավ, այդ փաստաթղթի ծանոթությունը ցույց է տալիս, որ մեղադրանքների, լուտանքների այն փայաբաժինը, որը տարբեր ուղղություններով ցրվում էր,  կա՛մ զեկույցում տեղ չեն գտել, կա՛մ դրանց մասին խիստ հպանցիկ ու վերապահումով է անդրադարձ կատարվել։

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմին առնչվող քննիչ հանձնաժողովի զեկույցի շուրջ խոսակցությունների ֆոնին  ՊԲ նախկին հրամանատար, պատերազմի ժամանակ Արցախի ԱԽ քարտուղար Սամվել Բաբայանը հարցազրույց է տվել «Ա1+»-ին:

«Փաստինֆո»-ն գրել էր, որ «44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի զեկույցում առանձնահատուկ անդրադարձ կա ԳՇ նախկին պետ Արտակ Դավթյանին»:

Օրերս հայտնի դարձավ, որ 44-օրյա պատերազմին առնչվող Քննիչ հանձնաժողովի զեկույցն ուղարկվելու է ԱԺ առաջին բաժին, և գաղտնի տեղեկություններին հասանելիության թույլտվություն ունեցող պատգամավորները կարող են ծանոթանալ դրան և «պահել մտքում»:

«Այո՛,Քննիչ հանձնաժողովի զեկույցն ուղարկել են արխիվ, բայց արդյո՞ք կարողանալու են արխիվ ուղարկել իրենց մեղքը կապիտուլյացիայի համար: Իհարկե չե՛ն կարողանալու:

Արդյո՞ք Քննիչ հանձնաժողովն այս հարցազրույցը դիտել է, դրանում առկա նյութը քննարկման առարկա դարձրե՞լ է: Այս հարցադրման պատասխանը մենք սեպտեմբերի 24-ին գրավոր հարցման միջոցով փորձել ենք ստանալ ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանից, ով շատ օպերատիվ է արձագանքել այս անգամ:

«Արցախի հարցի վերաբերյալ բանակցություններ վարելու լիազորություն հեղափոխությունից հետո մեր կառավարությունում ունեցել է երկու անձ՝ Արտաքին գործերի նախարարը և ես». այս տողերը Նիկոլ Փաշինյանն ասել է 44-օրյա պատերազմից օրեր առաջ Պետրոս Ղազարյանին տված հարցազրույցում, որի մասին նա ազդարարել էր 2020 թվականի սեպտեմբերի 26-ին: Այդ ժամանակ տեղեկացվել էր, որ հարցազրույցն ամբողջությամբ Հանրային հեռուստատեսությամբ հեռարձակվելու է սեպտեմբերի 27-ին, ժամը […]

Ուղիղ 3 տարի է, ինչ ՊԲ նախկին հրամանատար Միքայել Արզումանյանն անազատության մեջ է. գեներալ-լեյտենանտը կալանավորվել է 2022 թվականի սեպտեմբերի 1-ին:

Հուլիսի 28-ի «դատական» նիստի ժամանակ «տուժող» Ամին Մուսաևի ցուցմունքը լսելուց հետո Արցախի արտաքին գործերի նախկին նախարար Դավիթ Բաբայանը հարց է ուղղել նրան՝ ինչո՞ւ «նոյեմբերի 8-11-ն ընկած ժամանակահատվածում նրա մարտական ընկերներն իրեն չեն տարհանել»։

Իսկ Ադրբեջանի ցանկության մասով, թե ում ներկայությունն է նրան ձեռնտու միջանցքային տրամաբանության մեջ, փորձագետի դիտարկմամբ, Ադրբեջանին ո’չ ռուսի մասնակցությունն է պետք, ո’չ էլ խոշոր հաշվով Թուրքիայի, չնայած այն, որ Ռուբեն Ռուբինյանն Աբու Դաբիում էր, ուրեմն` Թուրքիայի շահերը ևս հաշվի են առնելու։

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը, ինչպես հայտարարվել է, դեռ 2025 թվականի սեպտեմբերի 27-ին հաջորդող ԱԺ լիագումար նիստի առաջին կամ երկրորդ օրն է ներկայացվելու՝ փակ ռեժիմով:

Հունիսի 4-ին խորհրդարանում ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետ Էդվարդ Ասրյանը լրագրողների հետ ճեպազրույցի ընթացքում հրադադարի խախտումներին և էսկալացիայի հավանականությանն առնչվող հարցերին ի պատասխան՝ մի քանի ձևակերպումներ է հնչեցրել, որոնց հարկ ենք համարում անդրադառնալ:

Օրերս ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար, «Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Սեյրան Օհանյանն ԱԺ-ում ՀՀ գլխավոր դատախազ Աննա Վարդապետյանին և ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահ Արթուր Պողոսյանին փորձում էր հասկացնել, որ 2020թ. 44-օրյա պատերազմի պարտության, դրա առանձին դրվագների գնահատման համատեքստում նրանք էլ իրենց պատասխանատվության չափն ունեն, որ չպետք է սլաքն ուղղել միայն բանակին կամ հրամանատարությանը:

Գլխավոր դատախազը բարձրացված այս և այլ կարևոր հարցերին կոնկրետ պատասխաններից խուսափել էր և սահմանափակվել, թե երբ գործն ուղարկվում է դատարան, իրենք դա հրապարակայնացնում են, ավելին՝ կան գործեր, որոնք քննվում են դռնբաց:

Ապրիլի 17-ին խորհրդարանում Ազգային ժողովի պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Արմեն Խաչատրյանը, խոսելով ռազմական կրթության ոլորտում արձանագրված փոփոխությունների մասին, հայտարարել էր.

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո 168.am-ը մի քանի հոդվածներով անդրադարձել է Աննա Հակոբյանի և նրա ստեղծած «Էռատո» ջոկատի՝ մարտական գործողություններին «մասնակցությանը»:

Արդյոք նա կարո՞ղ է ասել, թե իշխանությունների կողմից ՀՀ ՊՆ ներկայացուցիչ կարգված Արծրուն Հովհաննիսյանի՝ 44 օր հայտնած տեղեկությունների քանի տոկոսն է ճիշտ և սխալ եղել, թե՞ սա փորձ է «մաքրելու» իշխանական քարոզչամեքենային և նաև այս հարցում սլաքն ուղղելու ԳՇ-ի վրա:

ԱԺ Պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի և 44-օրյա պատերազմի հանգամանքները քննող հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց, որ հանձնաժողովի զեկույցը կհրապարակվի սեպտեմբերին։

Հիշեցնենք, որ 2020 թվականի պատերազմից անմիջապես հետո ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ Մովսես Հակոբյանը լրագրողների հետ հանդիպմանը հայտարարել էր, որ ինքը ճաշելուց հետո, երբ մտել է հրամանատարական կետ, տեսել է, որ Աննա Հակոբյանը նստած է՝ Սամվել Բաբայանն էլ կողքին կանգնած:

«Ադրբեջանը ևս մեկ անգամ փորձում է ցույց տալ, որ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումն իր համար ինքնանպատակ չէ, ուստի, բացի համաձայնեցված կետերից, նա շարունակում է պնդել իր գլխավոր պահանջը կամ պահանջները: Երկրորդ, Ալիևը փորձում է զգոն պահել իր բնակչությանը, որ դեռ ամեն ինչ վերջացած չէ, պետք է պատրաստ լինել պատերազմի, այսինքն՝ փորձում է նաև ներքին խնդիրներ լուծել»,- նշեց նա:

2020թ. 44-օրյա պատերազմին առնչվող զեկույցը հիմա էլ Քննիչ հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը պատրաստվում է ներկայացնել գարնանը, և դեռ հարց է՝ թույլատրելի սահմանում այն հանրության դատին կհանձնվի՞, թե՞ ոչ:

«Մեր նախկին սպայակազմին եմ դիմում. բոլորիդ ասում եմ՝ ճշմարտությունը բարձրաձայնե՛ք, Տիրանով չի ավարտվելու ոչինչ, Փաշինյանը հասնելու է՝ կալանավորելու է նաև այլ արժանավոր գեներալի՝ Օնիկ Գասպարյանին։ Այս նախընտրական տարում Փաշինյանը մոտ 15-20 հոգու «փռելու է ասֆալտին», սա ռեպրեսիաների՝ աղմկոտ ձերբակալությունների, մասկի-շոուների տարի է լինելու։ Փաշինյանն այս տարի նաև ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծիսական արարողություն կսկսի»։

Հոկտեմբերի վերջին ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը մեր հարցմանն ի պատասխան՝ հայտնել էր, որ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված ռազմական գործողությունների հանգամանքների ուսումնասիրման նպատակով քննիչ հանձնաժողովի զեկույցի վերաբերյալ դռնփակ նիստ հրավիրելու համար ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանին նամակով կդիմի դեկտեմբերի առաջին տասնօրյակին, երբ զեկույցն ուղարկած կլինեն համապատասխան գերատեսչություններ, թեպետ ի սկզբանե զեկույցի քննարկումը նախատեսված էր հոկտեմբերին:

2020 թվականի պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը դեռ ներկայացված չէ։

168.am-ը մեկ անգամ չէ, որ անդրադարձել է 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի աշխատանքներին, գործունեությանը՝ ԱԺ կանոնակարգ-օրենքի պահանջների տրամաբանության մեջ:

Մինչև Հայաստանում 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի զեկույցի ներկայացման քաղաքական առումով հարմար պահի են սպասում, Ադրբեջանում արդեն անգլերեն լեզվով 44-օրյա պատերազմին առնչվող զեկույց են մշակել և հրապարակել՝ ի դեմս երկրում գործող միջազգային հարաբերությունների վերլուծական կենտրոնի, բնականաբար, երկրի ղեկավարության իմացությամբ, եթե ոչ՝ հանձնարարությամբ:

44-օրյա պատերազմը, ըստ էության, կարելի է բաժանել մի քանի փուլի, շրջափուլի կամ ժամանակահատվածի, որոնց մենք ժամանակ առ ժամանակ անդրադառնում ենք։ 

«Հենց Գլխավոր շտաբը (ԳՇ) զեկույց էր պատրաստում պատերազմի մասին, և այս ամսվա ընթացքում պլանավորված ԱԽ նիստում շտաբը պետք է զեկուցեր պատերազմի արդյունքների մասին: Եթե մենք ցանկություն ունեինք բարդել պատասխանատվությունը գենշտաբի վրա, ապա ինչի՞ էինք տալիս՝ այդ զեկույցն իրենք պատրաստեին»:

Սեպտեմբերի 25-ին NEWS.am-ի հետ զրույցում Հայաստանի նախկին գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանը դիտարկմանը, որ երբ ինքը դատախազ էր, շատերը պահանջում էին քրեական վարույթ նախաձեռնել Նիկոլ Փաշինյանի դեմ, սակայն դա տեղի չունեցավ, նշել է՝ չկային ապացույցներ Նիկոլ Փաշինյանի դեմ քրվարույթ նախաձեռնելու համար:

Ամեն մի անձնավորություն կառավարման համակարգում ունի իր պարտականությունները: Խաղաղ պայմաններում այդ ուղղահայացը՝ վարչապետ-պաշտպանության նախարար-Գլխավոր շտաբ, զորային կառույցներ է գնում, իսկ պատերազմի ժամանակ վարչապետը Գերագույն հրամանատար է, բայց, այնուամենայնիվ, Պաշտպանության նախարարությունն ու Գլխավոր շտաբն ունեն իրենց պարտականությունները, և դրա շրջանակում իրենք կարող էին գործել: