Երեկ՝ հունվարի 17-ին, Սահմանադրական դատարանը վերջապես որոշում հրապարակեց ՀՀ Ազգային ժողովի պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ հիգերորդի դիմումի հիման վրա «ՀՀ դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքի 145-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի՝ Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցի վերաբերյալ: Գործը քննվել էր գրավոր ընթացակարգով… Շուրջ երկու տարի: ՍԴ դիմել էր ԱԺ պատգամավորների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ հինգերորդի ներկայացուցիչ Արամ Վարդևանյանը:
Այն, որ Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանի համար սովորական բան է քաղաքական հայտարարություններ անելը, ակնհայտ է ու ինչ-որ տեղ բնական:
Նախորդ տարվա վերջում հայտնի դարձավ, որ ՀՀ Սահմանադրական դատարանի (ՍԴ) դատավոր Արայիկ Թունյանը դեկտեմբերի 26-ին հրաժարականի դիմում է ներկայացրել: Հենց այդ օրը 168.am-ը տեղեկացրել էր, որ հրաժարականի պատճառը Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) դատարանի դատավոր ընտրվելն է:
Դեկտեմբերի 14-ին Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) բավարարեց Սնանկության դատարանի դատավոր Տիգրան Փոլադյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու վերաբերյալ գլխավոր դատախազի ներկայացրած միջնորդությունը:
Երեկ ցերեկը հայտնի դարձավ, որ Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) բավարարել է դատավորի նկատմամբ հանրային քրեական հետապնդում հարուցելու վերաբերյալ միջնորդությունը: Խոսքը Սնանկության դատարանի դատավոր Տիգրան Փոլադյանի՝ Դատական դեպարտամենտի նախկին ղեկավար Կարեն Փոլադյանի եղբոր մասին է:
Մեր տեղեկություններով` այս պահին ԲԴԽ -ն քննում է Տիգրան Փոլադյանին քրեական հետապնդման ենթարկելու թույլտվություն տալու հարցը։
Արդեն մի քանի օր է՝ Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանը ինչպես ԲԴԽ-ապատկան բոլոր հնարավոր ու անհնարին հարթակներով, այնպես էլ՝ իր սոցցանցային էջերով պատմում է՝ ինչ լավ կառույց է ԲԴԽ-ն, այսքան ուրախ կյանքը դատավորներին ինքն է տվել, դատարաններ է բեռնաթափել ու թվայնացրել, գումարներ է խնայել, գործերի քննությունն է արագացրել… Մի խոսքով՝ մի «հրաշք անձնավորություն»: Այդ շարքը Կարեն Անդրեասյանն անվանել է «Ի՞նչ եք արել, որ…»:
Ինչպես հայտնի է, դեկտեմբերի 5-ին Վերաքննիչ քրեական դատարանում կոռուպցիոն հանցագործությունների գործերով բողոքարկման ենթակա դատական ակտերի վերանայումն իրականացնող առանձին դատավոր Սերգեյ Մարաբյանը դարձավ Վճռաբեկ դատարանի հակակոռուպցիոն պալատի կոռուպցիոն հանցագործությունների քննության դատական կազմի դատավոր:
Այսօր Ազգային ժողովն (ԱԺ) դատավոր էր ընտրում Վճռաբեկ դատարանի հակակոռուպցիոն պալատի կոռուպցիոն հանցագործությունների քննության դատական կազմի դատավորի թափուր պաշտոնը համալրելու համար:
Այսօր ԱԺ նիստում քննարկվում է Վճռաբեկ դատարանի դատավորի թեկնածուի ընտրության հարցը:
Այսօր խորհրդարանում Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանը լրագրողներից ներողություն հայցեց, որ շուրջ մեկ տարի նրանց հետ չի շփվել։ Ըստ նրա, դա եղել է գիտակցված որոշում, քանի որ մտածել է՝ պետք է կատարել որոշակի ծավալի աշխատանք, այնուհետև շփվել լրագրողների հետ։ Եվ հիմա, երբ իր կարծիքով՝ որոշակի աշխատանք կատարել է, որոշել է շփվել լրագրողների հետ: Պաշտոնյան խոստովանեց, որ լրագրողների հետ շփվում է իր կամքով, իսկ մնացած բոլոր շփումները եղել են ոտքի վրա, անակնկալ։
«Ինչ վերաբերում է հետագայում նրա նախագահ ընտրվելուն, նա ունեցել է իրավունք, ցուցակում նրա անունը եղել է, չեզոք դատական դեպարտամենտն է ընտրում։ Այսինքն՝ ովքեր են համապատասխանում այդ պաշտոնին, նա ունեցել է այդ համապատասխանությունը՝ օրենքով սահմանված կարգով։ ԲԴԽ-ն դարձյալ ոչ միաձայն քվեարկել է, և ԲԴԽ-ի ամեն անդամ իր խղճով է առաջնորդվում»,- ասաց Կարեն Անդրեասյանը։
«Կարեն Անդրեասյանը ԵԽԽՎ մոնիտորինգի հանձնաժողովի համազեկուցողներին է ներկայացրել վերջին մեկ տարում դատական համակարգում կոռուպցիայի դեմ պայքարում գրանցած արդյունքները»,- սա հատված է օրեր առաջ Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) ֆեյսբուքյան էջի տարածած հաղորդագրությունից:
Թվում է, թե խնդիրն առավելագույնս պարզ է. դրա մասին Ազգային ժողովի (ԱԺ) իրավաբանական ծառայությունն էլ է բացասական եզրակացություն տվել, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի կողմից էլ է դիրքորոշում արտահայտվել և անտեսվել ժողովրդավարություն բեմադրող քաղաքական ուժի կողմից: Ուրեմն ինչո՞ւ է ՍԴ-ն հետաձգում գործի քննությունը: Իրականում ՍԴ-ն անելանելի իրավիճակում է հայտնվել, ու հիմա պարզապես ժամանակ է ձգում՝ «երկնքից 3 խնձոր ընկավ» տրամաբանության մեջ հրաշքի սպասումով:
Այս տարվա հուլիսի 14-ին ՀՀ նախագահի հրամանագրով Գագիկ Հարությունյանը նշանակվեց Երևան քաղաքի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության քրեական դատարանի Ավան և Նոր Նորք նստավայրի դատավոր: Մինչ այդ վերջինս 01․02․2023-10.07.2023թթ. աշխատել է Բարձրագույն դատական խորհրդում (ԲԴԽ)՝ որպես նախագահի խորհրդական, 15․09․2022թ․-13․10․2022թ․ կատարել Դատական դեպարտամենտի ղեկավարի պարտականությունները, իսկ 27․06․2022-01․02․2023թթ․ աշխատել է Բարձրագույն դատական խորհրդի աշխատակազմ՝ Դատական դեպարտամենտում՝ որպես վերահսկողության վարչության պետի պաշտոնակատար:
Հոկտեմբերի 12-ին Հակակոռուպցիոն դատարանում՝ դատավոր Վահե Դոլմազյանի նախագահությամբ, քննվում էր Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) փոխնախագահ, հունիսի 16-ից կալանավորված Արմեն Աշոտյանի խափանման միջոցը փոխելու՝ պաշտպանական թիմի միջնորդությունը:
Սա ԲԴԽ-ի ամենևին էլ առաջին փորձը չէ Վճռաբեկ դատարանի դատավորներ ընտրելու: Հուլիսի 3-ից հետո, երբ օրենքի կոպտագույն խախտումներով դադարեցվեցին Վճռաբեկ դատարանի 3 դատավորների լիազորությունները, սա Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատի կազմը համալրելու կարծես թե 4-րդ փորձն է: Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ դադարեցվել էին նաև Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատի դատավոր Սուրեն Անտոնյանի լիազորությունները:
Այս տարվա սեպտեմբերի 8-ին Դատավորների արտահերթ ընդհանուր ժողովը ընտրում էր Էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովի անդամների: Դատավոր անդամների ընտրությանը զուգահեռ՝ ընտրվում էր նաև Հանձնաժողովի ոչ դատավոր անդամը, որը, օրենքի պահանջի համաձայն, պետք է ներկայացված լիներ որևէ հասարակական կազմակերպության կողմից:
Իհարկե, բողոքի ակցիաների մասնակիցներին այդ կալանքով չի լինում վախեցնել, նույնիսկ պայքարող երիտասարդների տրամադրությունները այդ փաստից չի ընկնում, ինչը լրջորեն անհանգստացնում է Նիկոլ-Մացո հրահանգը կատարող դատավորներին:
Օգոստոսի 4-ին Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) իր տիրապետության տակ գտնվող բոլոր ռեսուրսներով հայտարարեց, որ քննելով Արդարադատության նախարար Գրիգոր Մինասյանի միջնորդությունը՝ Արարատի և Վայոց ձորի մարզերի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Գևորգ Բալյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու վերաբերյալ, որոշեց բավարարել այն և դատավորին հայտարարել նկատողություն։
Վաղը տեղի կունենա Դատավորների արտահերթ ընդհանուր ժողովը: Ընտրելու են Էթիկայի և կարգապահական հարցերի հանձնաժողովի անդամների: Հանձնաժողովի չորս անդամի՝ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավորներ Արման Հովհաննիսյանի, Հովիկ Շահնազարյանի, Վարչական դատարանի դատավոր Մերի Համբարձումյանի և դատավոր չհանդիսացող անդամ Դավիթ Հակոբյանի լիազորությունները դադարել են՝ հանձնաժողովում պաշտոնավարման ժամկետի ավարտով պայմանավորված։
Օրեր առաջ մամուլը գրելԼ էր, որ Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո Նիկոլ Փաշինյանը պատրաստվում է էապես փոխել կառավարության կազմը, և իրենց պաշտոններին հրաժեշտ կտան առանցքային մի քանի նախարարներ:
«Մենք գործ ունենք մի երևույթի հետ, որ ԲԴԽ-ն մեզ խաբել է: Ամեն մեր միջնորդությունից հետո գնում էին խորհրդակցական սենյակ, վերադառնում, հրապարակում որոշումն ու բառացիորեն հայտարարում՝ պատճառաբանությունը կկարդաք դատական ակտում: Բայց ակտում այդ մասին որևէ տառ չկա»,- ասաց նախկին դատավորը:
Վերջապես Բարձրագույն դատական խորհուրդը (ԲԴԽ) հրապարակեց Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Դավիթ Հարությունյանի վերաբերյալ որոշումը, ում լիազորությունները ԲԴԽ-ն միաձայն, այդ թվում՝ վարույթին մասնակից երկու դատավոր-անդամների՝ Արթուր Աթաբեկյանի և Քրիստինե Մկոյանի կողմ ձայներով, դադարեցրել էր այս տարվա հուլիսի 3-ին:
Երեկ հայտնի դարձավ, որ հուլիսի 19-ին անփառունակ կերպով տապալված Դատավորների ժողովից մոտ երկու շաբաթ անց՝ օգոստոսի 4-ին, Վճռաբեկ դատարանի նախագահ Լիլիթ Թադևոսյանը կրկին հրավիրել է Ընդհանուր ժողով:
«Ես ընդհանրապես չեմ վախենում, էստեղ վախենալը և խելամիտ լինելը պետք է իրարից տարանջատենք։ Այո, ես կարող եմ կանգնել խոսել այն ամենը, ինչ որ իրականում ես մտածում եմ, բայց դա, իմ կարծիքով, խելամտություն չի լինի՝ հասկանալով, թե ինչեր տեղի ունեցավ, երբ որոշ դատավորներ փորձեցին իրենց կարծիքը, իրենց դիրքորոշումն արտահայտել, և տեսանք, թե նրանց նկատմամբ Բարձրագույն դատական խորհրդում ինչ գործընթացներ սկսվեցին»։
Որպես հետևանք՝ իշխանությունը վերածվել է այդ երկու ճյուղերի սիմբիոզի, որը հանդես է գալիս յուրատեսակ քիմերայի տեսքով, որում դիցաբանական հրեշավոր սատանայի առյուծի գլուխը ներկայանում է՝ Նիկոլ Փաշինյանի, իսկ այծի իրանը՝ խորհրդարանի տեսքով։ Հիմա իշխանությունը՝ Կարեն Անդրեասյանի ձեռամբ, զբաղված է դատական համակարգի վերջնական հնազանդեցմամբ, որի ավարտին քիմերայի հրեշավոր մարմինը կամբողջանա, և դատական իշխանությունը կկատարի իրեն հատկացված վիշապի պոչի դերը։
«Նման հարցերը հակամարտությունից կամ ակտիվ ռազմական գործողություններից հետո լուծում են ստանում քաղաքական ճանապարհով, որտեղ ներգրավված են լինում մանդատ ունեցող կառույցներ, օրինակ, Կարմիր խաչը: 2016թ., կարծում եմ, այդ բանակցությունները շատ ավելի պատշաճ են ընթացել, և հայկական կողմը, ունենալով նաև ուժեղ բանակցային դիրք, կարողացել է Ադրբեջանին պարտադրել, որպեսզի մարդասիրական խնդիրները ժամանակին իրենց լուծումը ստանան»,- ասաց իրավապաշտպանը:
Հայաստանի դատական համակարգում վերջին շրջանում տեղի ունեցող իրադարձություններն արդարացիորեն գնահատվում են՝ որպես խայտառակ, աննախադեպ անօրինականություն, հակաիրավականություն և այլն։
Առանց լրատվամիջոցների ներկայության, փակ դռների հետևում Կարեն Անդրեասյանը որոշեց դադարեցնել Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի դատավոր Աստղիկ Խառատյանի, Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատի դատավորներ Արտակ Բարսեղյանի և Տիգրան Պետրոսյանի լիազորությունները՝ էական կարգապահական խախտման հիմքով։
