#Խաղաղության պայմանագիր

«2018թ. բազմաթիվ գործիչներ, քաղաքական ուժեր ահազանգել են, որ այն ուժը, որն իշխանության եկավ ՀՀ-ում, եկել է Արցախը հանձնելու մտադրությամբ: Բազմաթիվ գործողություններ և միջոցառումներ չկարողացան և մինչև օրս էլ չեն կարողանում կանգնեցնել այդ իշխանության գործունեությունը: Փաշինյանն իր վարչախմբի հետ համակարգված կերպով Արցախը հանձնում է Ադրբեջանին»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Արցախի «Արդարություն» կուսակցության համահիմնադիր Հակոբ Հակոբյանը:

«Այս բանավեճ կոչվածը բավական բացասական երանգ ու նշանակություն ունի միջնորդի և այդ հարթակի համար, որտեղ դա տեղի էր ունենում: Սա, իհարկե, հարված էր ռուսական միջնորդությանը, այստեղ արդեն չտարանջատենք՝ հայկակա՞ն կողմից, թե՞ ադրբեջանական, միջադեպն ինքնին հարված էր: Եթե համադրենք դրան հաջորդած եռակողմ հանդիպման և դրա արդյունքների հետ, սա ցույց էր տալիս, որ զուգահեռ գործող բանակցային ձևաչափերից կողմերն առավելությունը տալիս են միացյալ Արևմուտքի միջնորդությամբ ձևաչափին, և արդյունավետությունն այնտեղ է ավելի շատ նկատելի դառնում:

«Մոսկվայի հանդիպումը հինգշաբթի օրն է, որ մինչև հինգշաբթի օրը իրատեսական է խաղաղության պայմանագիր ստորագրել, չեմ կարծում: Եթե կոմունիկացիաների բացման վերաբերյալ կհաջողվի գալ ընդհանուր հայտարարի(դուք գիտեք՝ մեր մոտեցումները և սկզբունքները), բացառել չեմ կարող: Ես իմ խոսքում ասացի, որ մեր խնդիրն է հնարավորինս արագ ավարտին հասցնել բանակցությունները և ստորագրել խաղաղության պայմանագիր: Համենայնդեպս, մեր թիմը շատ ինտենսիվ է աշխատում»,-այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց Նիկոլ Փաշինյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե առաջիկա բանակցություններից մեկում կարո՞ղ է խաղաղության պայմանագիր ստորագրվել:

«Խոսելով այն մասին, որ Հայաստանի սրընթաց սպառազինվելը նոր սպառնալիքներ է ստեղծում, պետության ղեկավարը նշել է, որ եթե Հայաստանն իսկապես խաղաղություն է ցանկանում Ադրբեջանի հետ, ապա ինչո՞ւ է հարյուր-միլիոնավոր դոլարների զենք գնում: Ադրբեջանի ղեկավարն ընդգծել է, որ այդ քաղաքականությունը տարածաշրջանի համար նոր սպառնալիքների է հանգեցնելու»,- նշված է Ադրբեջանի նախագահի մամլո ծառայության հաղորդագրությունում:

Այսօր Կառավարության հերթական նիստի մեկնարկին Նիկոլ Փաշինյանը նախ ներկայացրեց մայիսի 14-ին Բրյուսելում տեղի ունեցած՝ Միշել-Փաշինյան-Ալիև եռակողմ հանդիպման որոշ մանրամասներ:

ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանի փոխանցմամբ՝ այսօր վաղ առավոտից ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից Հայաստանի սահմանների ուղղությամբ կրակոցներն ու էսկալացիան հերթական անգամ ապացուցում են, որ Ադրբեջանը գոհ չէ հայկական կողմի զիջումներից, և Ալիևը շարունակում է մեզ հետ խոսել ուժի դիրքերից, թեև հայկական կողմը շարունակաբար խոսում է միայն խաղաղության մասին։

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի ավարտից կարճ ժամանակ անց Նիկոլ Փաշինյանը և նրա թիմը սկսեցին շրջանառել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագիր կնքելու հարցը:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Կովկասի ինստիտուտի» տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանն է:

Հակակոռուպցիոն դատարանում 3-րդ բանակային կորպուսի նախկին հրամանատար, գեներալ-մայոր Գրիգորի Խաչատուրովի քրեական գործով դատական նախնական լսումներն են՝ դռնփակ:

«Դու թուրք բառից էլ վատ չէիր զգում: Ասում էիր՝ նորմալ է, որ ինձ ասում են՝ թուրք: Բա որ նորմալ է «թուրք» բառը, Արմեն Գրիգորյանին ինչի՞ տարաք դատարան: Քաղաքական սպանություն էր»,- հայտարարեց Նաիրա Զոհրաբյանը՝ շարունակելով, որ Նիկոլ Փաշինյանը վատ չի զգում թուրք բառից, որովհետև եկել էր հատուկ առաքելությամբ:

Հետաքրքրականն այն է, որ և՛ Ալիևը, և՛ Էրդողանը, և՛ Չավուշօղլուն դեմ են Հայաստանում իշխանափոխությանը։ Նրանք բոլորն էլ Փաշինյանի հրաժարականը պահանջողներին՝ հայաստանյան ընդդիմությանը, գեներալիտետին, Արցախն ադրբեջանական չհամարողներին, խաղաղության կեղծ պայմանագրի կնքման դեմ հանդես եկողներին անվանում են ռևանշիստներ։ Ընդ որում, նույն ձևակերպումն են կատարում հայաստանյան ընդդիմադիրների մասին նաև Փաշինյանը և ՔՊ-ականները: Պատահականությո՞ւն է: Իհարկե ոչ:

«Բոլորս տեսնում ենք, թե ինչ աղետալի վիճակում է գտնվում Հայաստանը։ Իհարկե, եթե հետևենք իշխանական լրատվամիջոցներին, ապա դրանք կյանքը ներկայացնում են այնպես, որ ամեն ինչ շատ լավ է։ Ասում են, թե երկրում փող կա, բայց խնդիրն այն է, թե այդ փողը որքանով են արդյունավետ ծախսում։ Փողը որևէ մեկին պետք չէ, եթե պետությունն անվտանգ չէ, եթե փողը չեն ծախսում սահմանների անվտանգության վրա, եթե մենք ամեն օր լսում ենք թշնամու կողմից մի քայլ առաջ գալու և հայկական կողմից զոհերի մասին, այդ դեպքում խոսել նրա մասին, թե ամեն ինչ լավ է, դա ցինիզմի գագաթնակետն է»,- ասաց Քոչարյանը։

«Ադրբեջանը շարունակաբար սրում է իրադրությունը տարածաշրջանում, այս անգամ ապօրինի կերպով հսկիչ-անցագրային կետ տեղադրելով Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանին կապող Լաչինի միջանցքում»,- Կառավարության այսօրվա նիստում, նախքան օրակարգի հարցերը քննարկելը, հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը:

«Մենք թևակոխել ենք հիբրիդային պատերազմների դարաշրջան, որը ենթադրում է պերմանենտ անընդհատ անհանգստացնել թշնամիներին, դա կարող է լինել տնտեսական, տեղեկատվական և ռազմական գործողություններով: Ես դեռևս 2018-19 թթ. մի քանի հոդված եմ գրել Թուրքիայի և Ադրբեջանի գործողությունների վերաբերյալ և նշել եմ, որ դրանք մշտապես լինելու են: Անընդհատ լինելու են ռազմական գործողություններ»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ շեշտելով, որ այսօր աշխարհում ընթանում է քաղաքակրթությունների պատերազմ:

«Ինչպե՞ս… իրենց գժի տեղ դնելով, կոպտորեն խախտելով արարողակարգի մասին ՀՀ օրենքը, բացահայտ և իրենց կարծիքով՝ ծածուկ հակառուսական տրամադրություններ առաջացնելով Հայաստանի Հանրապետությունում։ Իր «կառուցողական» գործընկերոջ հետ սեպարատ բանակցություններ վարելով, մարտի 1-ի դեպքերի վերաբերյալ հարուցված քրեական գործով անհիմն մեղադրանք առաջադրելով ՀԱՊԿ նախկին գլխավոր քարտուղար, գեներալ-գնդապետ Յուրի Խաչատուրովին…  Ուզո՞ւմ եք այսպես մի 50 հատ շարունակեմ, անիմաստ է ժամանակ ծախսելը, էլ ի՞նչ պետք է աներ…»։

168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում պատմաբան Խաչատուր Ստեփանյանը, անդրադառնալով իշխանության մտահոգություններին և օրակարգ նետած թեզերին՝ նշեց, որ հայրենիքից տարածքներ հանձնելու հարցից մարդկանց ուշադրությունը շեղելու համար կառավարող ուժը կարող է զբաղվել նաև ընդդիմադիրներին մանդատից զրկելու հարցերով, որոնք կապ չունեն այն լրջագույն վտանգներով հղի հարցերի հետ, որոնց առաջ կանգնած ենք՝ որպես ժողովուրդ։

«Մեր ընտրությունը վատի և կատաստրոֆայի միջև է։ Փաշինյանը սա ասաց, խոստովանեց, որ իր կիրթ և կառուցողական գործընկեր Ալիևն իրեն «գցել» է։ Փաշինյանի վերջին ասուլիսը գուժեց, որ այլևս բանակցային գործընթաց չկա»,- ասաց Զոհրաբյանը։

Նիկոլ Փաշինյանը միայն տարածքներ հանձնելու դիմաց է ստանում իր իշխանությունը պահպանելու երաշխիքները, ուստի դրանով է պայմանավորված այն, որ մի կողմից՝ մենք տեսնում ենք Արցախի պաշտպանության հարցում Հայաստանի իշխանության բացարձակ անգործությունը, ինչը, սակայն, բացակայում է, երբ խոսքը վերաբերում է սեփական իշխանության պահպանմանը։

«Խաղաղության պայմանագրի հնարավորությունը կարող է լինել միայն այն դեպքում, երբ Հայաստանն ընդունի ադրբեջանական բոլոր պահանջները, այսինքն՝ եթե Հայաստանն ընդունի Արցախի ինտեգրացիան, կամ, այսպես ասած,  ադրբեջանացումը, ադրբեջանական պահանջները՝ Հայաստանում ադրբեջանցիների տեղակայման հետ կապված»,- անդրադառնալով կառավարության հերթական նիստում «խաղաղության պայմանագրի» մասին Փաշինյանի հերթական հիշատակմանը՝ 168.am-ի հետ զրույցում նշեց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը:

«Ցանկացած գործողություն պետք է դիտարկել, թե արդյոք այս քայլն օգնե՞ց անվտանգությանը, թե՞ վնասեց: Օրինակ, ՀԱՊԿ տեղակալի քարտուղարին երբ հետ ենք կանչում, դա օգնե՞ց, թե՞ վնասեց»:

«Երկրորդ ասուլիսի ժամանակ էլ եկավ և հայտարարեց՝ գիտեք, ես ամեն ինչ անում եմ, ժողովուրդ,  նույնիսկ ռազմավարական դաշնակցի հետ հարաբերությունները փչացնելու գնով փորձեցի Արևմուտքի հետ աշխատել, բայց բրյուսելյան ֆորմատն էլ, ըստ էության, արդյունք չի տալիս, որովհետև երաշխիքներ չկան, որ նույնիսկ, եթե փաստաթուղթը ստորագրենք, կունենանք խաղաղություն»,- «Հայաստանի անվտանգության փլուզված համակարգը» թեմայով քննարկման ընթացքում մանրամասնեց քաղտեխնոլոգը:

«Մի կողմ դնենք այս պահի աշխարհաքաղաքական իրադրությունը, բայց եկեք փաստենք, որ Ռուսաստանն այս պահին աշխարհում ամենից շատն է խոսում ինքնորոշման իրավունքի վերաբերյալ, այլ համատեքստում, բնականաբար։ Ինձ համար անհասկանալի է, թե ինչո՞ւ Հայաստանը դա չի կարողանում մոնետիզացնել, օգտագործել։

168.am-ի հետ զրույցում Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Գառնիկ Դավթյանը պատասխանելով այս հարցերին՝ նշեց, որ Ալիևի բոլոր հայտարարությունները, սկսած  2003 թվականից, այսինքն՝  Ադրբեջանի  նախագահի պաշտոնը ստանձնելու  տարվանից, պետք է բաժանել երեք մասի՝ 2003-2018, 2018-2020 թվականներ և 2020 թվականից հետո։

Ըստ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի՝ «խաղաղության պայմանագրի» շուրջ բանակցությունների համար բոլոր տեղերից միջնորդություն կա՝ տարբեր խողովակներով տարբեր հարցեր են քննարկվում։

«Պրեսսինգում» Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն իրանագետ Արտյոմ Տոնոյանն է:

Նիկոլ Փաշինյանն իր ասուլիսում անդրադարձավ նաև հարցին՝ արդյո՞ք Հայաստանը շարունակում է պնդել ՀՀ ինքնիշխան տարածքներից Ադրբեջանի դուրս գալու պահանջը՝  ինչպես պնդում էր «խաղաղության պայմանագրի» շուրջ բանակցությունների սկզբնական փուլում: 

«Խաղաղության պայմանագրում» առկա կողմերի տարաձայնությունների ու համաձայնությունների մասին հայ հասարակությունը կտեղեկանա փաստաթղթի ստորագրումից հետո՞, թե՞ մինչ այդ՝ ասուլիսում Նիկոլ Փաշինյանից հետաքրքրվեց լրագրողը:

«Հայաստանը քանիցս հայտարարել է, որ հայ-ադրբեջանական խաղաղության պայմանագրի արդյունավետության կարևոր բաղադրիչը երաշխավորի ինստիտուտն է. կարո՞ղ եք ասել, թե ինչպիսի կոնսուլտացիաներ են եղել այս հարցի շուրջ, ո՞ւմ եք դիտարկում՝ որպես հնարավոր այդպիսի երաշխավոր, և ի՞նչ դիրքորոշում ունեն այս մասով Ռուսաստանն ու Արևմուտքը»,- այսօր հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ լրագրողը հարցրեց Նիկոլ Փաշինյանին:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ Ալեն Ղևոնդյանն է:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն իրավաբանական գիտությունների թեկնածու, միջազգային իրավունքի մասնագետ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր, փաստաբան Տարոն Սիմոնյանն է։