Չկա ադրբեջանական որևէ թեզ, որին Նիկոլ Փաշինյանը կամ իր տարօրինակ բանակցող թիմը համաձայն չլինեն։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Ապրի Արմենիա» (APRI Armenia) հետազոտական կենտրոնի ավագ փորձագետ Բենիամին Պողոսյանն է։
Երևանի աշխարհաքաղաքական ակումբի ղեկավար, քաղաքագետ Ռուբեն Բարենցը վստահ է՝ եթե նույնիսկ վաղը Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև ստորագրվի «խաղաղության պայմանագիր», դրանով չի որոշվելու Հայաստանի ճակատագիրը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
«Կրակոցները գիշերային ժամին են, գյուղի ուղղությամբ չեն կրակում, անկանոն կրակոցներ են։ Ամեն գիշեր մի 2-3 անգամ կրակում են»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Խոզնավարի վարչական ղեկավարը։
«Երեկ իմ ելույթում այս թեմային մանրամասն անդրադարձ եմ, երեկվանից այսօր նոր բան չի ձևավորվել ասելու։ Այս տրամաբանությամբ էլ պետք է շարունակենք»,- ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Նիկոլ Փաշինյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե ինչպե՞ս է պատկերացնում Ադրբեջանի հետ «խաղաղության պայմանագրի» ստորագրումը` հաշվի առնելով Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի սահմանամերձ գյուղերի ուղղությամբ կրակոցները։
«Խոսելով չի։ Իհարկե, Ադրբեջանը միշտ Հայաստանի նկատմամբ ունեցել է տարածքային հավակնություններ, բայց Ադրբեջանի քաղաքական պետական համակարգում կոնցեպտուալ զավթողական ծրագիր ներդրվել է Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչելուց հետո։ Մինչ այդ թիրախն Արցախն էր, իսկ հիմա, երբ Արցախի շուրջ որևէ քաղաքական ու դիվանագիտական խնդիր դրված չէ, թիրախը Հայաստանն է։
«Իմ դիտարկմամբ՝ սա նույն «Զանգեզուրի միջանցքն» է, ուղղակի ավելի բարդ բառապաշարով, ավելի բարդ ընկալելի տեքստով ու ավելի քողարկված: Միայն հայկական իշխանական մամուլն է, որ չի խոսում այդ մասին: Եթե հետևենք ադրբեջանական և թուրքական մամուլին, այնտեղ արդեն հստակ ժամկետներ են նշում, հստակ նախագծեր, փորված թունելներ ցուցադրում: Կոպիտ ասած՝ տևական ժամանակ է, ինչ հարցը փակված է, որովհետև նմանատիպ մասշտաբի հարցերում մինչև հարցի վերջնականացումը ոչ մի պետություն ավելորդ ծախսերի չի գնա: Այսինքն՝ կարելի է ասել, որ Անթալիայում Միրզոյանն արտաբերեց այն, ինչը վաղուց համաձայնեցված էր, ու ինչի վերաբերյալ ինքը վաղուց տեղյակ էր»,- ի պատասխան՝ ասաց Սիրունյանը:
2024թ. տարեվերջին 168.am-ը գրել է, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հանձնարարական է ստորագրել՝ «Ադրբեջանում 2025 թվականը հայտարարված է սահմանադրության և ինքնիշխանության տարի», քանի որ 2025-ին նշելու են Ադրբեջանի սահմանադրության ընդունման 30-րդ տարին և 44-օրյա պատերազմում տարած հաղթանակի 5-րդ տարին:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ և «Միասին» շարժման համահիմնադիր Հրանտ Բագրատյանն է։
«Վաղը-մյուս օրը Նիկոլը ասելու է՝ եթե ինձ չվերընտրեք 2026-ին, պատերազմ կլինի: Ես չեմ զարմանա, եթե այդ խոսույթն էլ մտնի իշխանական քարոզչության բառամթերք, որ՝ եթե ես չլինեմ, կլինի պատերազմ: 2021-ին ինքը դա փորձարկեց և աշխատեց: Ես հուսով եմ, որ 2026-ին մեր հասարակությունն արդեն արթուն է և հասկանում է՝ դա ծուղակ է, որովհետև վերընտրվելուց հետո մենք տեսանք՝ ինչ եղավ»:
«Նախկինում՝ մեր ժամանակ, հայրենասիրության զարթոնք էր, հիմա հայրենասիրության անկում է՝ մայրամուտ։ Երբ Հայաստանի այսօրվա ղեկավարն ասում է՝ Արևմտյան Հայաստանն Ամասիայի շրջանն է, Շիրակի գյուղերն են, սրանից մենք ի՞նչ լավ բան կարող ենք սպասել։ Երբ այս մարդը հրաժարվում է Արարատից, Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչումից, դուք սրանից լավ բան սպասո՞ւմ եք, ինքս չեմ սպասում։ Ինքը հայրենիքը համադրում է պետության հետ, իր կարճ խելքով այդպես է, որ չկա հայրենիք, կա միայն պետություն»,- հավելեց բանաստեղծը։
«Վերջին 7 տարիների ընթացքում Փաշինյանի ջանքերով Հայաստանը կորցրել է իր բոլոր դաշնակիցներին՝ վերածելով նրանց թշնամու։ Այդ պատճառով, երբ Ադրբեջանը հարձակվի Հայաստանի վրա, արտաքին աշխարհում Հայաստանի շահերի մասին լավագույն դեպքում խոսելու են որոշակի հասարակական կազմակերպություններ, որոնք նախկինում համագործակցել են ՀՀ իշխանությունների հետ, գիտեն՝ ինչ բան է Հայաստանը, և ով է այստեղ ապրում։ Փաշինյանը նպատակաուղղված Հայաստանին զրկել է իր բոլոր դաշնակիցներից»,- ընդգծեց Արմինե Ադիբեկյանը։
«Բոլորս խոսում ենք քաղաքական կատեգորիաներով և ասում՝ դու ոչ միայն կորցրել ես քաղաքական լեգիտիմությունդ, որովհետև այն քաղաքական վարքը, որ նրանք այսօր դրսևորում են, ինքնահերձում է… Այն քաղաքական հետագիծը, որ իրենք թողել են, խոսում է թե՛ քաղաքական, թե՛ բարոյական լեգիտիմության զրոյության մասին: Նրանք, ովքեր ականատես եղան կառավարության հետ հարցուպատասխանին անբարո և անհավասարակշիռ մարդու վարքագծին, նաև բժշկական ցուցումով ՀՀ հավաքական անվանգությանը հակոտնյա է այդպիսի մարդու պահել Հայաստանի քաղաքական ղեկին»,- ասաց նա:
«Խախտումը միայն քվեատուփ գողանալը կամ լցոնելը չէ, այսօր տեղի են ունենում ճնշումներ՝ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց խոսույթի միջոցով, մարդկանց պատեպատ խփելու, ֆիզիկական հաշվեհարդար տեսնելու իմաստով, և նաև իրավապահ համակարգն է ծառայեցվում տարբեր թեկնածուների քարոզարշավը խոչընդոտելու նպատակով»,- ընդգծեց նա:
2018թ.-ից՝ հեղափոխության օրերից սկսած՝ մենք կապիտուլացվում ենք առ այսօր: Ես չեմ կարծում, որ էն թշնամին, ով մեզ ոչնչացնելու խնդիր ունի, այսօր փոխվել է: Կարող է՝ այսօր հայերին մորթազերծ չեն անելու, տիկերը չեն կախելու, կանանց գետը չեն գցելու, հղի կանանց երեխաներին փորերից չեն հանելու, բայց տները կգնեն, տնտեսությունը կգրավեն, հայրենիքը կդառնա առանց հայերի: Ես դեմ եմ:
ԵՊՀ միջազգային հարաբերությունների և դիվանագիտության ամբիոնի դոցենտ, միջազգայնագետ Նուբար Չալըմյանը չի բացառում, որ Թուրքիայում սկզիբ առած այս բողոքի ցույցերը կարող են հանգեցնել իշխանափոխության։
«Խաղաղություն լինում է միայն իրական ուժային բալանսի պարագայում, կամ, եթե նույնիսկ այդ ուժային բալանսը երկուսի միջև հնարավոր չէ շատ մոտեցնել, ապա հենց դրա համար էլ գոյություն ունեն դաշնակիցներ, դիվանագիտություն: Փաշինյանը սա շատ լավ հասկանում է, ուղղակի խաղաղության պայմանագիր կամ համաձայնագիր անվանումն ունեցող որևէ փաստաթուղթ իրեն պետք է զուտ իր ներքին քաղաքական հեռանկարների համար»:
«Մեր տղաները Բաքվի բանտերում ենթարկվում են ամենավերջին ստորացումներին, խոշտանգումներին, բայց իշխանությունը լուռ է։ Հիշում եք, որ ադրբեջանցի զինվորներ անցան մեր կողմ, պահակին սպանեցին, ի՞նչ արեց ՀՀ իշխանությունը, այդ զինվորներին վերցրեց ու հանձնեց Ադրբեջանին։ Նա ո՞վ դարձավ, որ հային սպանողին հանձնի Ադրբեջանին ու փոխարենը չպահանջի որևէ հայ գերու։ Ո՞վ է տեսել երկրի ղեկավարն իր քաղաքացուն թողած, թշնամուն պաշտպանի, սա հազվադեպ բան է։
Քաղբանտարկյալ, ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը շարունակում է պատասխանել քաղաքացիների հարցերին` «5 հարց Արմեն Աշոտյանին» խորագրի ներքո:
«Չմտածեք, որ այս տարածքի համար կռիվ տվող չկա: 20 ազգ կա, որ սպասում է՝ դու սայթաքես, 5 քառակուսի մետր հող ունենան, իրենց դրոշը տնկեն և ասեն՝ մենք պետություն ենք: Այնպես որ, ուզես թե չուզես, այս կռիվը պետք է տրվի: Վերջին 30 տարում դու 15 հազար տղու արյուն ես թափել այստեղ, կա՛մ տեր կկանգնես այդ ամենին, կա՛մ եթե քեզ համար սեփական եղբոր հուշարձանը պղծելը սովորական երևույթ է… ազգն իրավունք չունի ապրելու, եթե տեր չի կանգնելու իր գերեզմաններին»:
«Մեզ ասում են՝ դուք պիտի լռեք, թուրքը կրակի, դուք էլ հանդուրժեք, մենք խաղաղության ենք գնում, թուրքը կարող է կրակել, գերիներին չվերադարձնել, ոչ մի պարտավորություն չկատարել, իսկ ահա հայը պիտի անի իրեն թելադրվածը։ Այն, ինչ հայը պիտի աներ Ադրբեջանի գլխին 1994-ին, այսօր իրենք անում են մեզ հետ։ Այն ժամանակ կար երկընտրանք՝ զինադադա՞ր, թե՞ կապիտուլյացիա։ Ինչո՞ւ են մերոնք զինադադարն ընտրել։ Դրանից հետո զինադադար եղե՞լ է։ 1994-ից առայսօր Ադրբեջանը երբեք զինադադարը չի պահպանել։ Սահմաններին զինվորներ էին զոհվում, դիպուկահարներ էին կրակում, խմբեր էին ուղարկում։ Մենք անընդհատ դեպքեր էինք տեսնում, որոնք հանգեցնում էին մեր երեխաների մահվանը»։
«Ո՞ւմ եք հիմարի տեղ դնում, ուզում եք ռուսական զորքերը հանել այստեղի՞ց: Լավ, հանեցիր, ուղիղ շփվում եք իրար հետ, կոնֆլիկտ առաջացավ, հայերն ու ադրբեջանցիներն են լուծելո՞ւ իրար հետ: Դուք լո՞ւրջ եք: Այս ամենի հեռանկարն իրենք տեսնում են: Ադրբեջանում մի լուրջ հատված կա, որ Փաշինյանի այս քաղաքականությունից զգուշանում է, որ սա չի արտահայտում Հայաստանի և հայ ժողովրդի մոտեցումը: Իրենք մեզ գիտեն, գիտեն արժանապատվության համար մեր կռիվ տալու պատմությունը: Իրենք շատ լավ հասկանում են, որ սրան հաջորդելու է փոթորիկը: Դա է պատճառը, որ Ալիևը ձգձգելով՝ փորձում է ածանցյալ սկզբունքների վերաբերյալ համաձայնություն ունենալ»:
«Հաջորդը՝ Թուրքիայի հետաքրքրության, նրա ազդեցության անկայունությունն է Հարավային Կովկասի նկատմամբ, այսինքն՝ դժվար է կանխատեսել, Թուրքիան որքանով է ներգրավված լինելու Կովկասում մոտագա ապագայում»,- ասաց նա։
«Ահաբեկված հասարակությունն ավելի դժվարությամբ կմոբիլիզացվի, կկարողանա միավորվել ու դիմակայել ագրեսիային: Ահաբեկված հասարակությանը հաղթելը շատ ավելի հեշտ է, քան դիմադրելու պատրաստ հասարակությանը: Հետևաբար, պատերազմով ահաբեկելը, այն, ինչ անում է Նիկոլ Փաշինյանը, պատերազմ բերելու նախերգանքն է: Չենք ուզում պատերազմ, ուրեմն՝ պետք է պատրաստվենք պատերազմին»:
«Երբ գործադիր իշխանության ղեկավարը, բանակցային պրոցեսի ղեկավարն ու առաջնորդողն այդ բանակցային պրոցեսին նման գնահատական է տալիս, դա իր հրաժարականի հիմք է: Նա այդ պահից պարտավոր է հրաժարականի դիմում ներկայացնել և այդ պրոցեսի ղեկավարումը զիջել մի մարդու, ով ավելի հմուտ է: Այսինքն՝ մի ողջ պրոցես ես գեներացրել, ազգի ճակատագիր ես դրել զոհասեղանին, մարդկային կյանքեր, ու ասում ես՝ չեմ կարող անգամ ստորագրելու պարագայում երաշխավորել դրա կյանքի կոչո՞ւմը»:
Օրեր շարունակ Ադրբեջանն ապատեղեկատվություն է տարածում և հայկական զինված ուժերին մեղադրում սահմանագոտու տարբեր հատվածներում տեղակայված ադրբեջանական դիրքերի ուղղությամբ կրակ բացելու համար:
«Ռասմուսեն Գլոբալ» միջազգային քաղաքական խորհրդատվական կազմակերպության հիմնադիր նախագահ և ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենն այն կարծիքին է, որ Ադրբեջանի շահերից է բխում անմիջապես ստորագրել խաղաղության համաձայնագիրը:
«Ռասմուսեն Գլոբալ» միջազգային քաղաքական խորհրդատվական կազմակերպության հիմնադիր նախագահ և ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենն այսօր Իջևանում լրագրողների հետ հանդիպմանն անդրադարձավ գերիների վերադարձի հարցին՝ ընդգծելով, որ նրանք անմիջապես պետք է վերադարձվեն.
«Ռասմուսեն Գլոբալ» միջազգային քաղաքական խորհրդատվական կազմակերպության հիմնադիր նախագահ և ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենը հասկանում և կիսում է հայ լրագրողների մտահոգությունը, որ Ադրբեջանին ուղղված միջազգային հանրության կոչերը գետնի վրա ազդեցություն չեն ունենում Ադրբեջանի վրա:
