#Խաղաղության պայմանագիր

ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանի դիտարկմամբ էլ՝ ՀՀ իշխանությունն Ադրբեջանի հետ ունեցած տարբեր քաղաքական պայմանավորվածությունների  հետևանքով, ըստ էության, նպաստել է ադրբեջանական օրակարգի սպասարկմանը և շահերի ներկայացմանը՝ անկախ նրանից, թե դրա տակ խաղաղության դարաշրջա՞ն, «Խաղաղության խաչմերո՞ւկ», թե՞ մեկ այլ բան կներկայացվի:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի» նախագահ, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) հայ գերիների շահերի ներկայացուցիչ, իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանն է։

Դեռևս նոյեմբերի կեսերին 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմում անհայտ կորած զինծառայողների ծնողները հանդիպել էին Նիկոլ Փաշինյանի հետ՝ պարզելու, ի վերջո, Ալիևի հետ հանդիպումներում նա բարձրացնո՞ւմ է անհայտ կորածների խնդիրը, ո՞վ և ինչպե՞ս պետք է պատասխան տա իրենց որդիների ճակատագրի համար։

«Ասում են՝ ի՞նչ ենք ավերել. իսկ ի՞նչ չեն ավերել. ո՞ւր է մեր անվտանգությունը, եթե այդ անվտանգությունը կա, ինչո՞վ է պայմանավորված, որ միակողմանի զիջումներով բավարարում են թուրք-ադրբեջանական օրակարգերը, եթե այդ անվտանգությունը չկա, ուրեմն իշխանություն չկա. կրկնում եմ՝ եթե կա՝ ինչո՞ւ են բավարարվում թուրք-ադրբեջանական պահանջները՝ հիթ-շքերթներով»։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն  ակադեմիկոս, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանն է։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։

«Ալիևը նախ հույս չի տվել, որ այս պայմանագիրը ստորագրելու է, քանի իր բոլոր պայմանները չի կատարել ՀՀ իշխանությունը։ Սահմանադրությունը փոխելու, օրինակ, Վազգեն սպարապետի արձանը բոլոր տեղերից հանելու, Վազգենին, Մոնթեին ու մյուս հերոսներին արժեզրկելու… Եվ աստիճանաբար հասնելու են նրան, որ բոլոր հերոսներին, մշակութային արժեքները փորձելու են ջնջել։ Միայն դրանից հետո Ալիևը կասի՝ եկեք ստորագրենք։ Միշտ ասել եմ՝ Ալիևը հեշտությամբ խաղաղության պայմանագիր չի ստորագրելու»։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ, ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանն է։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղտեխնոլոգ, քաղաքական վերլուծաբան Կարեն Քոչարյանն է։

«Այս հրաժարականներն արվել են՝ լցնելու այն օրակարգը, որը մինչև այժմ լցնում էր խաղաղության պայմանագիրը, որի ստորագրումն անորոշ ժամանակով հետաձգվել է»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Արմեն Բադալյանը՝ անդրադառնալով երեկվանից Կառավարությունում տեղի ունեցած հրաժարականներին ու դրանց իրական նպատակներին։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։

«Պայմանականորեն, Հայաստանի իշխանությունների մոտ այսպիսի սկզբունք կա, որ՝ եթե որևէ հարցում պետք է Ռուսաստանի աջակցությունը մեզ, ավելի լավ է մենք զիջման գնանք Ադրբեջանին, միայն թե Ռուսաստանից օգնություն չխնդրենք: Այս գործընթացը որևէ լավ բանի չի տանելու, հաշվի առնելով նույն Ալիևի վերջին հայտարարությունները»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց «Վերելք» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանը:

«Այստեղ մի մեծ հարց կա՝ ովքե՞ր են այս մարդկանց բերել իշխանության։ Առաջին անգամ չէ, որ այսպես է, այսպես եղել է դարեր շարունակ, երբ Հայաստանը սկսել է ոտքի կանգնել, բերել են դրածոների, ճիշտ ընտրություն չեն կատարել, և Հայաստանի առաջընթացը մի քանի տարի հետ է ընկել, կորցրել է տարածքներ և այլն։ Ցավով եմ ասում, բայց մեր երկրում մեր ժողովուրդը ճիշտ չի գնահատում իրավիճակը և մարդկանց»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Բակուր Կարապետյանը։

ՀՀ արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանն այսօր ԱԺ ամբիոնից հայտարարեց՝ համաձայն է այն պնդումների հետ, որ հարկ վճարող, արարող մարդիկ հերոսներ են։

«Իսրայելը կարող է ագրեսիվ գործողությունների գնալ Իրանի նկատմամբ, ուստի պրոիսրայելական Թրամփը կարող է խրախուսել Իրանի դեմ ռազմական գործողությունները, ինչի պարագայում իրավիճակը Սյունիքի մասով կփոխվի։ Իրանը նման զարգացման պարագայում չի զսպի Թուրքիային և Ադրբեջանին, և այդ դեպքում մեծ ռիսկ կա, որ Ադրբեջանն ուժով կլուծի Սյունիքի խնդիրն իր համար»,- ասաց Արթուր Խաչիկյանը։

«Աշխարհաքաղաքական կենտրոնների մոտ այս հարցում կա կոնսենսուս, որ այդ պայմանագիրը պետք է ստորագրվի: Ժամկետների վերաբերյալ կան տարաձայնություններ. Մոսկվան ասում է՝ դեռ մի շտապեք, Վաշինգտոնն ասում է՝ ստորագրեք, որովհետև խաղաղություն է պետք տարածաշրջանին: Տեսնենք՝ Թրամփի քաղաքականությունն ինչպիսին կլինի, բայց նվազագույնը ԱՄՆ գործող վարչակազմը ցույց տվեց, որ շատ է շտապում և մեծ ակնկալիքներ ունի հայ-ադրբեջանական պայմանագրի շուտափույթ ստորագրումից»,- ասաց նա:

«Պատկերացնո՞ւմ եք՝ պաշտոնյան արդարացնում է Ադրբեջանի կողմից Արցախի նկատմամբ զինված ագրեսիան, դա նշանակում է, որ Հայաստանի իշխանությունը դատավճիռ է կայացրել Ադրբեջանի բանտում պահվող Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության նկատմամբ Ադրբեջանի դատարանից շուտ»,- ասաց էդուարդ Շարմազանովը։

2025 թվականի բյուջեի նախագիծն Ազգային ժողովում ներկայացնող Արարատ Միրզոյանն օրերս շատ զարմացած հայացքով ու ջղայն տոնայնությամբ ընդդիմադիր պատգամավորներին հարցրեց՝ մի հատ կասե՞ք՝ էդ ի՞նչ ենք զիջել։

Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն ամփոփում և վերլուծում են շաբաթական լրահոսը։

Այսօր Կառավարության հերթական նիստից հետո լրագրողների հետ զրույցում Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Վահան Կոստանյանն ասաց, որ Ադրբեջանի դեսպանի կողմից Տիգրան Բալայանի հասցեին հնչեցրած սպառնալիքները, բնականաբար, տհաճ ու մտահոգիչ միջադեպ է։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի կառավարիչ-գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ Արամ Օրբելյանն է։

«Այո, մեզ հասած տեղեկություններով, ընդունելության ընթացքում հնչել են վիրավորանքներ և սպառնալիքներ, որի վերաբերյալ հայտնել ենք բելգիական կողմին հայտագրով, ինչպես նաև ԵՄ-ին։ Կարծում եմ՝ այս հարցով հետաքննում է տեղի ունենում»,- այս մասին ԱԺ-ում լրագրողների հետ ճեպազրույցում նշեց ՀՀ ԱԳ փոխնախարար Պարույր Հովհաննիսյանը՝ խոսելով ԵՄ-ում Ադրբեջանի դեսպանի կողմից Բելգիայում ՀՀ դեսպան Տիգրան Բալայանի նկատմամբ հնչեցրած մահվան սպառնալիքներից։

«Նիկոլն ու Արաբաթ Միրզոևն ո՞վ են, որ ինքնուրույն որոշում կարողանան կայացնել: Բաքուն կարող է ասել՝ չգաք՝ կհարձակվեմ, Վարդենիսի, Կապանի մոտ ինչ-որ տարածքներ կգրավեմ, Նիկոլն էլ վաղը-մյուս օրը կասի՝ COP29-ին գնացի, որ փրկեմ ձեզ ադրբեջանական հարձակումից, մենք փրկիչներ ենք: Այնպես որ, զարմանալ պետք չէ, 90 տոկոսով համոզված եմ, որ կգնան Բաքու, որովհետև դա պետք է Ադրբեջանին, որպեսզի ինքը ցույց տա կզած Հայաստանի Հանրապետություն, որպեսզի ցույց տա, որ՝ այ, դուք, ֆրանսիացիներդ, ամերիկացիներդ, որ իբր թե հայերի համար դոշ եք տալիս, իրենք գալիս են Բաքու, դուք մեզանից ի՞նչ եք ուզում»,- ընդգծեց նա:

«Թուրքիան Հայաստանի նկատմամբ ունի թշնամական քաղաքականություն, նրա նպատակներից մեկը ևս հայկական պետականության դեմոնտաժն է։ Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացից հրաժարվելը ռազմավարական աուտիզմի դրսևորումներից մեկն է»,- ընդգծեց քաղաքագետը:

ԱԺ վերջին նիստում ընդունվեց «Ոստիկանության գվարդիայի» մասին օրինագիծը, դրանից մի քանի օր անց ԵԿՄ նախագահ Սասուն Միքայելյանը հայտարարեց, թե «մենք այսօր ոչ մի հնարավորություն չունենք ադրբեջանցու դեմ կռվելու», իսկ երկու օր հետո Գլխավոր շտաբի պետ Էդվարդ Ասրյանն ասաց, թե Հայաստանը զինված ուժերի միջոցով չի պատրաստվում վերադարձնել ադրբեջանական զորքերի կողմից օկուպացված ՀՀ ինքնիշխան տարածքները։

«Պետականություն ունեցող մարդկանց չեն բացատրում՝ հարկեր վճարե՞լ, թե՞ ոչ: Այն, ինչ բոլորս պետք է անենք, ասում են՝ ով հարկ է վճարում՝ հերոս է. ծիծաղելի է: Այն ժամանակ բանակ գնացող մարդիկ հերոս էին, բա ինչո՞ւ զինվորներին հերոս չեն ասում: Այն մարդիկ, որոնք կյանք են տվել այս հայրենիքի համար, հերոս են, բա ինչո՞ւ հերոսի նման չեք վերաբերվում «Եռաբլուրին», նկարներին էլ գնում՝ ներկ եք լցնում: Դա հասարակության բա՞ն է»:

Հայաստանի իշխանությունը, սակայն, առանց այդ փոխզիջման պատրաստվում է նորանկախ երկրի պատմության համար ամենակենսական քայլին՝ չցանկանալով կամ չկարողանալով հասկանալ, որ թշնամու հետ փոխզիջումը՝ առանց ներքին կոնսենսուսի, կարող է պայթեցնել ոչ միայն պետությունը, այլ առաջին հերթին՝ իշխանությունը, որի պահպանման հարցում իրենք փոխզիջման են գնում բոլորի, անգամ թշնամիների, բայց ոչ՝ սեփական ժողովրդի հետ։   

«Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի աթոռին նստած մարդն ուղղակի հայամետ չէ. վարում է չարչու դիվանագիտություն` լուծումներ առաջարկելու փոխարեն»,- ասաց պատգամավորը։

«Այս դատարանում մենք ունենք բացառապես ադրբեջանական հայցեր ընդդեմ Հայաստանի, որոնք նախաձեռնվել են 2023 թվականին։ Դրանց հիմքում դրված են կոնվենցիաներ՝ մասնավորապես, Էներգետիկ խարտիայի պայմանագիրը և Բեռնի կոնվենցիան, որն առնչվում է բնապահպանական հարցերին»,- ասաց իրավապաշտպանը՝ պարզաբանելով, որ հիմնական խնդիրը վերաբերում է վնասի փոխհատուցմանը։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն ու Ֆրանսիայի Paris-Panthéon-Assas համալսարանի միջազգային իրավունքի դոկտոր, փաստաբան, Մարդու իրավունքների միջազգային ֆեդերացիայի նախկին գլխավոր քարտուղար, ֆրանսահայ Րաֆֆի-Ֆիլիպ Կալֆայանն են։