«Մեր տղաները Բաքվի բանտերում ենթարկվում են ամենավերջին ստորացումներին, խոշտանգումներին, բայց իշխանությունը լուռ է։ Հիշում եք, որ ադրբեջանցի զինվորներ անցան մեր կողմ, պահակին սպանեցին, ի՞նչ արեց ՀՀ իշխանությունը, այդ զինվորներին վերցրեց ու հանձնեց Ադրբեջանին։ Նա ո՞վ դարձավ, որ հային սպանողին հանձնի Ադրբեջանին ու փոխարենը չպահանջի որևէ հայ գերու։ Ո՞վ է տեսել երկրի ղեկավարն իր քաղաքացուն թողած, թշնամուն պաշտպանի, սա հազվադեպ բան է։
Քաղբանտարկյալ, ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը շարունակում է պատասխանել քաղաքացիների հարցերին` «5 հարց Արմեն Աշոտյանին» խորագրի ներքո:
«Չմտածեք, որ այս տարածքի համար կռիվ տվող չկա: 20 ազգ կա, որ սպասում է՝ դու սայթաքես, 5 քառակուսի մետր հող ունենան, իրենց դրոշը տնկեն և ասեն՝ մենք պետություն ենք: Այնպես որ, ուզես թե չուզես, այս կռիվը պետք է տրվի: Վերջին 30 տարում դու 15 հազար տղու արյուն ես թափել այստեղ, կա՛մ տեր կկանգնես այդ ամենին, կա՛մ եթե քեզ համար սեփական եղբոր հուշարձանը պղծելը սովորական երևույթ է… ազգն իրավունք չունի ապրելու, եթե տեր չի կանգնելու իր գերեզմաններին»:
«Մեզ ասում են՝ դուք պիտի լռեք, թուրքը կրակի, դուք էլ հանդուրժեք, մենք խաղաղության ենք գնում, թուրքը կարող է կրակել, գերիներին չվերադարձնել, ոչ մի պարտավորություն չկատարել, իսկ ահա հայը պիտի անի իրեն թելադրվածը։ Այն, ինչ հայը պիտի աներ Ադրբեջանի գլխին 1994-ին, այսօր իրենք անում են մեզ հետ։ Այն ժամանակ կար երկընտրանք՝ զինադադա՞ր, թե՞ կապիտուլյացիա։ Ինչո՞ւ են մերոնք զինադադարն ընտրել։ Դրանից հետո զինադադար եղե՞լ է։ 1994-ից առայսօր Ադրբեջանը երբեք զինադադարը չի պահպանել։ Սահմաններին զինվորներ էին զոհվում, դիպուկահարներ էին կրակում, խմբեր էին ուղարկում։ Մենք անընդհատ դեպքեր էինք տեսնում, որոնք հանգեցնում էին մեր երեխաների մահվանը»։
«Ո՞ւմ եք հիմարի տեղ դնում, ուզում եք ռուսական զորքերը հանել այստեղի՞ց: Լավ, հանեցիր, ուղիղ շփվում եք իրար հետ, կոնֆլիկտ առաջացավ, հայերն ու ադրբեջանցիներն են լուծելո՞ւ իրար հետ: Դուք լո՞ւրջ եք: Այս ամենի հեռանկարն իրենք տեսնում են: Ադրբեջանում մի լուրջ հատված կա, որ Փաշինյանի այս քաղաքականությունից զգուշանում է, որ սա չի արտահայտում Հայաստանի և հայ ժողովրդի մոտեցումը: Իրենք մեզ գիտեն, գիտեն արժանապատվության համար մեր կռիվ տալու պատմությունը: Իրենք շատ լավ հասկանում են, որ սրան հաջորդելու է փոթորիկը: Դա է պատճառը, որ Ալիևը ձգձգելով՝ փորձում է ածանցյալ սկզբունքների վերաբերյալ համաձայնություն ունենալ»:
«Հաջորդը՝ Թուրքիայի հետաքրքրության, նրա ազդեցության անկայունությունն է Հարավային Կովկասի նկատմամբ, այսինքն՝ դժվար է կանխատեսել, Թուրքիան որքանով է ներգրավված լինելու Կովկասում մոտագա ապագայում»,- ասաց նա։
«Ահաբեկված հասարակությունն ավելի դժվարությամբ կմոբիլիզացվի, կկարողանա միավորվել ու դիմակայել ագրեսիային: Ահաբեկված հասարակությանը հաղթելը շատ ավելի հեշտ է, քան դիմադրելու պատրաստ հասարակությանը: Հետևաբար, պատերազմով ահաբեկելը, այն, ինչ անում է Նիկոլ Փաշինյանը, պատերազմ բերելու նախերգանքն է: Չենք ուզում պատերազմ, ուրեմն՝ պետք է պատրաստվենք պատերազմին»:
«Երբ գործադիր իշխանության ղեկավարը, բանակցային պրոցեսի ղեկավարն ու առաջնորդողն այդ բանակցային պրոցեսին նման գնահատական է տալիս, դա իր հրաժարականի հիմք է: Նա այդ պահից պարտավոր է հրաժարականի դիմում ներկայացնել և այդ պրոցեսի ղեկավարումը զիջել մի մարդու, ով ավելի հմուտ է: Այսինքն՝ մի ողջ պրոցես ես գեներացրել, ազգի ճակատագիր ես դրել զոհասեղանին, մարդկային կյանքեր, ու ասում ես՝ չեմ կարող անգամ ստորագրելու պարագայում երաշխավորել դրա կյանքի կոչո՞ւմը»:
Օրեր շարունակ Ադրբեջանն ապատեղեկատվություն է տարածում և հայկական զինված ուժերին մեղադրում սահմանագոտու տարբեր հատվածներում տեղակայված ադրբեջանական դիրքերի ուղղությամբ կրակ բացելու համար:
«Ռասմուսեն Գլոբալ» միջազգային քաղաքական խորհրդատվական կազմակերպության հիմնադիր նախագահ և ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենն այն կարծիքին է, որ Ադրբեջանի շահերից է բխում անմիջապես ստորագրել խաղաղության համաձայնագիրը:
«Ռասմուսեն Գլոբալ» միջազգային քաղաքական խորհրդատվական կազմակերպության հիմնադիր նախագահ և ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենն այսօր Իջևանում լրագրողների հետ հանդիպմանն անդրադարձավ գերիների վերադարձի հարցին՝ ընդգծելով, որ նրանք անմիջապես պետք է վերադարձվեն.
«Ռասմուսեն Գլոբալ» միջազգային քաղաքական խորհրդատվական կազմակերպության հիմնադիր նախագահ և ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենը հասկանում և կիսում է հայ լրագրողների մտահոգությունը, որ Ադրբեջանին ուղղված միջազգային հանրության կոչերը գետնի վրա ազդեցություն չեն ունենում Ադրբեջանի վրա:
«Ես շատ մտահոգ եմ այդպիսի ասեկոսեների կապակցությամբ, բայց չունեմ որևէ փաստ կամ տեղեկություն առ այն, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է ռազմական հարձակման գործողության»,- Իջևանում լրագրողների հետ զրույցում, պատասխանելով Հայաստանի վրա հարձակվելու համար քարոզչական հող նախապատրաստելու Ադրբեջանի գործողությունների վերաբերյալ հարցին, ասաց «Ռասմուսեն Գլոբալ» միջազգային քաղաքական խորհրդատվական կազմակերպության հիմնադիր նախագահ և ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենը:
Իմ երրորդ ուղերձն այն է, որ ես շատ ուժեղ օժանդակում եմ վարչապետ Փաշինյանի «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը: Եթե այդ նախաձեռնությունն իրականացվի, այն կօժանդակի առևտրի և բազմակողմանի հարաբերությունների զարգացմանն ամբողջ Կովկասում»,- ասաց նա՝ շեշտելով՝ ուզում է, որ ԵՄ-ն ֆինանսապես օժանդակի ճանապարհների, երկաթուղու, ճանապարհային անցումների և նման ենթակառուցվածքների կառուցումը:
«Ներքին ինֆորմացիայով գիտենք, որ 2026թ. ընտրություններում իր հաղթանակին Փաշինյանն այդքան էլ չի հավատում, և իր վրա մեծ է ճնշումը՝ մինչև իր հեռանալը փոխել Սահմանադրությունը: Դրա համար 2025թ. լինելու է շատ բուռն, Փաշինյանն ամեն ինչ անելու է, որ պահպանի իր իշխանությունը: Սերժ Սարգսյանն ասում էր, որ իշխանությունը պահում է մարդ, ով կյանքում ավելի կարևոր բան չունի, բացի այդ իշխանությունից: Նիկոլ Փաշինյանն այսօր ապրում է այդ աթոռի համար, իսկ այդ աթոռն իրեն տրված է կատարելու հակահայկական օրակարգը, որը նա փայլուն կերպով անում է»:
Փաշինյանական իշխանությունը, ըստ Ասլանյանի, պաշտոնավարման ընթացքում որևէ առաջընթաց չի կարողացել գրանցել հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում, ավելին՝ սկուտեղի վրա մատուցել է ադրբեջանական կողմին այն, ինչը եղել է նրանց համար 30 տարվա երազանք, հետևապես՝ ՔՊ-ական այս թիմն ու նրա ղեկավարը «մուրազ են Ադրբեջանի համար»։
Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը փաստաթղթի ստորագրումը հետաձգում է ոչ թե այն պատճառով, որ համաձայնեցվածը շատ հայանպաստ է, այլ որովհետև, ըստ էության, ցանկանում է ստանալ միանգամից «երկաթբետոնե» փաստաթուղթ, քանի որ Փաշինյանի նկատմամբ վստահության պակաս կա, և ունի որոշակի վախեր՝ ՀՀ ներքաղաքական հնարավոր զարգացումների հետ կապված։
«Թվում է՝ այլևս թշնամուն զիջելու բան չկա, բայց ոչ՝ կա, Հայաստանն ամբողջությամբ, սա՛ է թշնամու պահանջը։ Ունենք իշխանություն, որի մեջ որևէ ազգային ու հայկական զգացում չկա, հետևաբար՝ այդ իշխանությունը Հայաստանն էլ կտա, հայ ժողովրդին էլ կծախի։ Ես չեմ զարմանա, որ վաղը Փաշինյանը հայտարարի, թե մենք արմատներով ադրբեջանցի ենք արդեն։
«Իհարկե, դրական է, որ Արթուր Հովհաննիսյանն այլևս չի լսում Նիկոլ Փաշինյանին, դա կարող է իր ընդհանուր ինտելեկտուալ զարգացման վրա դրական ազդեցություն թողնել: Նախագծի տեքստը գրվում է Ադրբեջանում, դա էլ են խոստովանել: Նիկոլ Փաշինյանը խոստովանել է, որ երբ հայկական կողմից առաջարկներ են ուղարկվում, ադրբեջանցիները ջնջում են այդ առաջարկները և իրենց հետ են ուղարկում: Այսինքն՝ դեռ չի արձանագրվել մի դեպք, երբ հայկական կողմի մի առաջարկ ընդունված լինի…»:
«Պետք է գիտակցել, որ այս տարածաշրջանում կայուն խաղաղություն չի լինելու. այդ խոսույթը պետք է աղբաման նետել, պետք է ստեղծել այդ կայուն խաղաղությունը՝ ոչ թե խոսելով, այլ ստեղծել մեխանիզմներ, որոնք դա կպարտադրեն Ադրբեջանին: Պետք է համաձայնեցնել մեր քաղաքականությունն այլ երկրների հետ և Հայաստանի կարողությունների բարձրացում իրականացնել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև Խաղաղության պայմանագրի տեքստի շուրջ համաձայնության գալու մասին հայտարարելուց հետո՝ մարտի 17-ին, մեկ օրվա ընթացքում Բաքուն տարածեց նույնաբովանդակ երեք հայտարարություն՝ Հայաստանին մեղադրելով ադրբեջանական դիրքերը գնդակոծելու մեջ։
«Մի կողմից՝ թվում է, թե սա դրական է, բայց մյուս կողմից, երբ Ադրբեջանի ագրեսիվ քաղաքականության դեպքում չկա որևէ երաշխավոր, բնականաբար, այս պայմաններում խոսել այդ փաստաթղթի իրական անվտանգության երաշխիք լինելու մասին՝ ուղղակի ճիշտ չէ»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց Աշոտ Մելքոնյանը։
«Ադրբեջանի պահանջներին որևէ սահմանագիծ չկա, այսինքն՝ որքան զիջեն, այնքան պահանջելու է։ Չեմ էլ կարծում, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է ստանձնել որևէ պարտավորություն՝ թեկուզ որևէ թուղթ ստորագրելով»,- ընդգծեց Կարեն Վրթանեսյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում ամերիկահայ հայտնի փաստաբան, «Քերքոնյան & Դաջանի» (Kerkonian Dajani) ընկերության գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ, Արցախի ժողովրդի հավաքական հայրենադարձության և հիմնարար այլ իրավունքների պաշտպանության հանձնախմբի անդամ, Հայ փաստաբանների միության (Armenian Bar Association) ներկայացուցիչ Գառնիկ Քերքոնյանն (Karnig Kerkonian) է։
Որևէ մեկը խաղաղությանը դեմ չէ, մենք պարզապես դեմ ենք փաշինյանական խաղաղությանը. այդպիսի խաղաղություն է հիմա Արցախում. 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում այս մասին ասաց ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Աննա Գրիգորյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի այն հայտարարությանը, որ Հայաստանի լինելիության միակ երաշխիքը խաղաղությունն է։
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Գագիկ Մինասյանի դիտարկմամբ՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից համաձայնեցված խաղաղության պայմանագրի տեքստը եղել է Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի նկատմամբ ուժի սպառնալիքի կիրառման ներքո:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, սահմանադրագետ Վարդան Պողոսյանն է։
«Մենք պատմության մեջ առաջին ազգն ենք դառնում, որն իր 1.5 մլն նահատակների հիշատակը վաճառում է, որպեսզի լինի առևտուր, փոր և գրպան: Այսպիսի բան պատմության մեջ չի եղել»:
«Օրվա իշխանությունը գնալու է այն նույն ճանապարհով, որով արդեն 7 տարի գնում է՝ զիջողական ճանապարհով։ Ադրբեջանն ու Թուրքիան ներկայացնում են պահանջներ, ՀՀ իշխանությունը սկզբում հայտարարում է, թե չի անելու, հետո ձևափոխում է ու կատարում։ Եթե չանի, Ալիևը հարվածելու է, իսկ Փաշինյանը դուրս է գալու կրկին հայտարարի, թե՝ ժողովուրդ ջան, պետք է անենք, հակառակ դեպքում պատերազմ կլինի»,- նշեց Կ. Իգիթյանը։
Թող Ադրբեջանին հստակ ասեն՝ գույքագրի ու ներկայացնի իր հստակ պահանջները, որպեսզի Հայաստանը կողմնորոշվի՝ այդ պահանջներով նման պայմանագիր իրեն անհրաժե՞շտ է, թե՞ ոչ։ Իսկ եթե այսպես են շարունակելու, հնարավոր է՝ մինչև 3000 թվական նման պայմանագիր չստորագրվի։