Ո՞վ է հիշում, որ 2021 թվականին Հայաստանը խաղաղության համար պետք է հանձներ Քարվաճառը, Ակնան ու Քաշաթաղը («խաղաղության» համար խաղաղ ձևով մենք թուրքերին ավելի մեծ տարածք, հայրենիք հանձնեցինք, քան իրենք կարողացել էին գրավել ռազմական ճանապարհով): Հանձնեցինք: …Խաղաղության պայմանագրից առաջ Ադրբեջանի նախապայմանների իմաստը ոչ թե խաղաղությունն է, այլ Հայաստանի ոչնչացումը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայ հեղափոխական դաշնակցության (ՀՅԴ) Գերագույն մարմնի (ԳՄ) անդամ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանն է։
«Զիջեմ, միայն ինձ չխփեն. սա է մոտեցումը, իսկ դա ինքնասպանություն է։ Դա նշանակում է Ադրբեջանին թույլ տալ, որ Ադրբեջանը Հայաստանի ռազմավարական բարձունքներն իր ձեռքում պահելով՝ Հայաստանի պետականությունը դնի սպառնալիքի տակ անընդհատ։ Ադրբեջանի նպատակը հայոց պետականությունը վերացնելն է։ Էլ ի՞նչ լեզվով Ալիևն ասի, որ իր նպատակը Հայաստանն է»։
168.am-ի հետ զրույցում ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր, միջազգայնագետ Արթուր Խաչիկյանն ասաց, որ տարածաշրջանում ու մեր շուրջ տեղի ունեցող իրադարձությունները հասկանալու համար պետք է լսել, թե ինչ են ասում այլ երկրների ղեկավարները՝ Իրան, ԱՄՆ, Ռուսաստան, ինչպես նաև Ալիևին ու Էրդողանին, որոնք իրականությունը չեն թաքցնում։
«Եթե որևէ փաստաթղթի ստորագրում ուղեկցվի փաստացի պատանդների ու գերիների առկայությամբ՝ դեռևս 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից մնացող, սա նշանակում է, որ այդ փաստաթուղթը ոչինչ է, որովհետև խաղաղությունն առաջին հերթին՝ ուժերի հավասարակշռված վիճակն է, ինչը նշանակում է, որ չեն կարող լինել պատանդներ և գերիներ։ Եթե նրանք դեռևս գերության մեջ են, բնականաբար, որևէ խաղաղության մասին խոսք լինել չի կարող»,- եզրափակեց Հակոբ Բադալյանը։
Նիկոլ Փաշինյանը հունվարի 18-ին Արդարադատության նախարարությունում հայտարարել է, որ Հայաստանը նոր Սահմանադրության կարիք ունի:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Վարուժան Գեղամյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոնի և ABC media-ի ղեկավար, քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Աբրահամ Գասպարյանն է։
Այսօր ԱԺ հայտարարությունների ժամին «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանն ասաց, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև ընթացող բանակցությունների փաստաթղթից սահմանների դելիմիտացիայի/դեմարկացիայի և ռեգիոնալ ապաշրջափակման մասին դրույթների առանձնացումն ու զուգահեռ գործընթաց տանելն ամբողջությամբ զրոյացնում է, այսպես կոչված, խաղաղության օրակարգի իրացումը:
ՔՊ-ական պատգամավոր Գևորգ Պապոյանը թեև արձանագրում է՝ Ադրբեջանի ապակառուցողական հայտարարությունները չեն նպաստում ստեղծված իրավիճակի հանգուցալուծմանը, խաղաղության հաստատմանը, այդուհանդերձ կարծում է՝ բանակցել պետք է:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի նախկին տնօրեն, ակադեմիկոս, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանն է։
«Ժամանակին՝ 2018 թվականին, երբ ՔՊ-ականների հետ խոսում էինք, և ես օգտագործում էի հայ եզրույթը, ՔՊ-ականները դիվոտում էին՝ ասելով՝ հայը ո՞րն է, հո գավառակա՞ն չենք, կա Հայաստանի քաղաքացի։ Հիմա այս մարդիկ այդ օրակարգն են առաջ տանում, հետևապես՝ խնդիրն այն է, թե մենք ինչ օրակարգ ենք առաջ քաշում՝ ընդդեմ նրանց օրակարգի»,- ասաց Պետրոսյանը։
«Երբ խոսվում է զորքերի հետքաշման մասին, խոսքը հայելային հետքաշման մասին է, այսինքն՝ բոլոր թեզերը վերաբերում են երկու կողմերին։ Չկա որևէ կետ, որտեղ գրված է, որ այս պայմանագրով Հայաստանը միակողմանի պարտավորվում է, և այլն»,- խորհրդարանում լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց Ալեն Սիմոնյանը։
Խաղաղության պայմանագրի մասին հայկական և ադրբեջանական կողմի պաշտոնական հերթապահ հայտարարություններից հետո Իլհամ Ալիևն իր նախընտրական հարցազրույցում ներսի ու դրսի հանրությանը հասկացրեց՝ իր համար այդ խաղաղության պայմանագրի գործընթացը Հայաստանի տարածքի օկուպացիայի պլան է: Բաքվի բռնապետն ակնհայտ պահանջներ հնչեցրեց Հայաստանի սուվերեն տարածքների նկատմամբ:
Պաշտպանության նախկին նախարար, ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Սեյրան Օհանյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում խոսելով Ադրբեջանի նախագահի վերջին հայտարարությունների մասին, ասաց, որ իրականում վերջին տարիներին դաշինքում ընդգրկված քաղաքական ուժերի միտքն այսօր հաստատվում է. թուրք-ադրբեջանական տանդեմը հաջողության հասնելով 2020 թվականի պատերազմից հետո, շարունակում է ճնշումների, պարտադրանքի լեզվով խոսել։
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանի խոսքով՝ ՀՀ իշխանությունները տարբեր դրվագներում՝ ըստ քաղաքական նպատակահարմարության, փորձում են սեփական ձևով մեկնաբանել իրադարձությւոնների ընթացքը։
«Իրականում սա շտապողականության արդյունք չէ, այստեղ կարևոր մեսիջներ կան: Ոչ միայն թուրքական կողմում որևէ գործողություն չկա արված, այլև Գյումրի-Կարս երկաթգծի բացման ուղղությամբ ոչինչ արված չէ, անգամ տարածքը մաքրված չէ: Այս և այլ փաստեր հիմք են տալիս մտածել, որ հայ-թուրքական սահմանի բացումը բացարձակապես հետաքրքիր չէ թուրքերին: Իրենց ընդամենը պետք է ճանապարհ Սյունիքով, որ Ադրբեջանի հետ կարողանան ունենալ իրենց երազած ուղիղ միջանցքը»։
Հայաստանցիների մեծ մասը համաձայն չէ ՀՀ իշխանությունների վարած՝ զիջումներով «խաղաղության» հասնելու քաղաքականության հետ: Նրանք համոզված են, որ թշնամու հետ խաղաղության լեզվով խոսել չի կարելի: Իսկ խաղաղության, ըստ նրանց, հնարավոր է հասնել միայն զենքով և ուժով:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի դիվանապետ Գերաշնորհ Տեր Արշակ արքեպիսկոպոս Խաչատրյանն է։
«Ուզում եմ հարցնել, թե որտե՞ղ է կորել Երկրապահը և այս խառնակ իրավիճակում ո՞ր անկյուններում է սպասում ու ինչի՞ է սպասում։ Այժմ պետք է սահմանամերձ շրջաններում քայլեր ձեռնարկեին, թող անեն, բայց ոչ բացահայտ, բայց մենք վստահ լինենք, որ քայլեր ձեռնարկում են։
«Ադրբեջանը Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանագիր կստորագրեր, եթե դիտարկեր, որ այն իր անվտանգային համակարգի համար կարևոր է։ Եթե Ադրբեջանը տեսնի, որ Հայաստանը Իրանի ու Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները մերձեցնում է, որ ռազմաքաղաքական տարածաշրջանային նոր դաշինք է ձևավորվել, որ մենք սինխրոնիզացնում ենք մեր բանակները՝ շահագրգռված կլինի ստորագրել խաղաղության պայմանագիրը»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը APRI գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
168.am-ի հետ զրույցում խոսելով Բաքվի բռնապետի ագրեսիայի հերթական չափաբաժնից՝ ադրբեջանագետ Գառնիկ Դավթյանն արձանագրեց, որ Ադրբեջանը, ըստ իր պատկերացումների ու քաղաքականության, Հայաստանի հետ չի էլ ցանկանում խաղաղության պայմանագիր կնքել:
«Ալիևը բացահայտ ասում է, որ իր համար ամենաարդյունավետը երկկողմ բանակցությունն է, Նիկոլ Փաշինյանի հետ տետ-ա-տետը, որի արդյունքում ինքը ստանում է այն, ինչ ցանկանում է: Որովհետև եթե այս պայմանավորվածությունները երաշխավորվեն որևէ երրորդ կողմի մասնակցությամբ՝ կլինի Արևմուտքը թե Ռուսաստանը, Ալիևն ունենալու է որոշակի պարտավորություններ: Իսկ ինքը շատ լավ գիտի, որ Նիկոլի իշխանությունն այն իշխանությունն է, որի առաջ ինքը երբևէ, անգամ ստորագրված փաստաթղթի դեպքում, որևէ պարտավորություն չի ունենալու:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն է։
Ենթադրում եմ, որ հավանաբար հասկացան, որ նույնիսկ Ադրբեջանի այս վերջին ժեստը՝ երկկողմ ձևաչափում գերիների մի մասի փոխանակության հետ կապված, ընդամենը ժեստ էր՝ ՀՀ իշխանություններին բերելու իր դաշտ և համոզելու, որ երկկողմ ձևաչափում կարելի է ավելի արդյունավետ բանակցել»,- տեսակետ հայտնեց քաղաքագետը՝ հիշեցնելով նաև ԱՄՆ-ի վերջին չկայացած հանդիպումից հետո Ադրբեջանի գործադրած ջանքերը՝ Վրաստանին բանակցություններում ներգրավելու հարցում:
ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ Սարգիս Խանդանյանի խոսքով՝ Հայաստանը կողմ է, որպեսզի Ադրբեջանի հետ բանակցություններն արդյունավետություն ունենան։ Եվ այն ողջ տրամաբանությունը, որ բանակցային գործընթացի ընթացքում ձևավորվել են և եղել են համաձայնություններ, արտահայտվեն խաղաղության պայմանագրում, նաև Ադրբեջանը դրանք հրապարակայնորեն վերահաստատի։
Հաշվի առնելով քաղաքական տեսանկյունից իշխանության մոտեցումները՝ 44-օրյա պատերազմի հետ կապված, ոչ կարելի է բացառել, ոչ էլ հաստատել իրադարձությունների նոր ընթացքը, առավելևս՝ դրանում նոր գործոնների ներգրավումը, քանի որ դա քաղաքական որոշակի իրավիճակից է կախված: Բայց եթե խոսում ենք հանրության համար կարևոր կամ իրական պատճառների, հանգամանքների բացահայտումից, ապա այս իշխանության օրոք, բնականաբար, բոլոր հարցերի պատասխանները չենք ստանալու: Այսինքն, դրանց մի մասը քողարկվելու է, մի մասն էլ պատասխանատվության մասով լղոզվելու է:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանն է.
««Խաղաղության պայմանագիր»-ն առանց սահմանները ֆիքսելու կնքել՝ նշանակում է սառեցնել խնդիրները, հետաձգել մի ուրիշ պահի, տեղ ենք թողնում, որ իրենք էլի ինչ-որ պրետենզիաներ ներկայացնեն: Իսկ մեր նպատակն այն է, որ հարցը վերջնական լուծվի, համաձայնության պայմանագիր կնքվի, ապրենք, առաջ գնանք, տեսնենք՝ ինչ է լինում հետո»,- ասաց մեր զրուցակիցը:
